HIHI nĩ wonaga ũrĩ ũndũ mũhũthũ gũtungatĩra Jehova?— Mũrutani Ũrĩa Mũnene nĩ onanirie atĩ gwĩka ũguo ti ũndũ mũhũthũ. Ũtukũ ũmwe mbere ya Jesu kũũragwo, eerire atũmwo ake ũũ: “Thĩ ĩngĩmũthũũra-rĩ, nĩ mũĩ atĩ yambĩte ĩgaathũũra niĩ mbere ya kũmũthũũra.”—Johana 15:18.

Petero nĩ oigĩte atĩ ndangĩtiga Jesu, no Jesu akiuga atĩ Petero nĩ ekũmũkaana maita matatũ ũtukũ ũcio. Na ũguo noguo gwathiire, Petero nĩ aakaanire Jesu! (Mathayo 26:31-35, 69-75) Hihi eekire ũguo nĩkĩ?— Nĩ tondũ nĩ aiguire guoya o ta atũmwo acio angĩ.

Hihi nĩ ũĩ kĩrĩa gĩatũmire atũmwo maigue guoya?— Harĩ ũndũ wa bata maagire gwĩka. Kwĩruta ũndũ ũcio no gũtũteithie gũtungatĩra Jehova, tũtekũmakio nĩ ũrĩa andũ angĩ maratwĩra kana magatwĩka. No ta reke twambe twĩririkanie maũndũ marĩa meekĩkire ũtukũ wa mũico rĩrĩa Jesu aarĩ hamwe na atũmwo ake.

Maambire magĩkũngũĩra Pasaka marĩ hamwe. Pasaka yarĩ gĩkũngũĩro kĩarĩagwo irio cia mwanya nĩ andũ a Ngai o mwaka nĩguo maririkane ũrĩa maahonokirio kuuma ũkombo-inĩ wa Misiri. Thutha ũcio Jesu marĩ o hau na atũmwo ake, akĩambĩrĩria gĩkũngũĩro kĩngĩ kĩa mwanya. Nĩ tũkaarĩrĩria ũhoro wa gĩkũngũĩro kĩu gĩcunjĩ-inĩ kĩngĩ, na tuone ũrĩa gĩtũteithagia kũririkana Jesu. Thutha wa gĩkũngũĩro kĩu, Jesu akĩmeera ciugo cia kũmekĩra hinya, magĩcoka magĩthiĩ mũgũnda-inĩ wa Gethisemane. Nĩ maathiaga mũgũnda-inĩ ũcio kaingĩ.

Maakinya mũgũnda-inĩ ũcio, Jesu agĩthiĩ handũ arĩ wiki nĩguo akahoe. Na akĩra Petero, Jakubu, na Johana o nao mahoe. No  magĩkoma. Jesu aathiire maita matatũ kũhoya agĩcokaga, no maita macio matatũ, aakoraga Petero na acio angĩ makomete! (Mathayo 26:36-47) Hihi nĩ ũĩ maagĩrĩirũo kũhoya na gũikara meiguĩte nĩkĩ?— Reke twarĩrĩrie ũhoro ũcio.

Judasi Mũisikariota aarĩ hamwe na Jesu na atũmwo acio angĩ makĩrĩa Pasaka hwaĩ-inĩ ũcio. Na ũririkane atĩ, Judasi nĩ aatuĩkĩte mũici. Aacokire agĩtuĩka mũkunyanĩri. Judasi nĩ aamenyaga harĩa Jesu na atũmwo ake maacemanagia mũgũnda-inĩ ũcio wa Gethisemane. Kwoguo Judasi agĩtwara thigari hau nĩguo ikanyite Jesu. Rĩrĩa maakinyire ho, Jesu akĩmooria ũũ: ‘Nũũ mũracaria?’

Thigari icio ikĩmũcokeria ũũ: ‘Tũracaria Jesu.’ Jesu ndaiguire guoya, nĩ ũndũ ũcio agĩciĩra atĩrĩ: ‘Niĩ nĩ niĩ Jesu.’ Thigari icio nĩ ciamakirio mũno nĩ ũmĩrĩru wa Jesu nginya igĩcoka na thutha na ikĩgwa thĩ. Nake Jesu akiuga atĩrĩ: ‘Angĩkorũo nĩ niĩ mũracaria-rĩ, rekei atũmwo akwa mathiĩ.’—Johana 18:1-9.

Rĩrĩa thigari icio cianyitire Jesu na ikĩmuoha moko, atũmwo maaiguire guoya nginya makĩũra. Na tondũ Petero na Johana nĩ meendaga kuona ũrĩa gũgũthiĩ, makĩmarũmĩrĩra marĩ haraihu. Thigari icio ciatwarire Jesu mũciĩ gwa Kaiafa, mũthĩnjĩri-Ngai mũnene. Na tondũ mũthĩnjĩri-Ngai mũnene nĩ oĩ Johana, mũrangĩri wa kĩhingo akĩmetĩkĩria matonye marĩ na Petero.

Hĩndĩ ĩyo athĩnjĩri-Ngai nĩ maacemanĩtie gwa Kaiafa mũciĩ nĩguo macirithie Jesu. Meendaga kũmũũragithia. Nĩ ũndũ ũcio makĩrehe andũ nĩguo marute ũira wa maheeni wĩgiĩ Jesu. Andũ arĩa maarĩ kũu maaringire Jesu ngundi na makĩmũhũũra hĩ. Hĩndĩ ĩyo yothe maamwĩkaga ũguo, Petero aarĩ o hau hakuhĩ.

Mũirĩtu ũrĩa warĩ mũrangĩri wetĩkĩrĩtie Petero na Johana matonye akĩrora Petero, akiuga ũũ: “O nawe uuma hamwe na Jesu!” No Petero agĩkaana, akiuga o na ndoĩ Jesu. Thutha wa kahinda, mũirĩtu  ũngĩ akĩona Petero na akĩra andũ arĩa maarũgamĩte hau ũũ: “Mũndũ ũyũ oima hamwe na Jesu.” Petero agĩkaana Jesu riita rĩngĩ. Thutha-inĩ, andũ angĩ makĩona Petero na makĩmwĩra ũũ: “Ti itherũ wee ũrĩ ũmwe wao.” Petero agĩkaana riita rĩa gatatũ akiuga atĩrĩ: “Mũndũ ũcio niĩ ndimũũĩ!” Petero o na nĩ eehĩtire akiuga atĩ araria ma, hĩndĩ o ĩyo Jesu akĩĩhũgũra akĩmũrora.—Mathayo 26:57-75; Luka 22:54-62; Johana 18:15-27.

Hihi nĩ ũĩ kĩrĩa gĩatũmire Petero aheenanie?— Aaheenanirie nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra andũ. No eetigĩrire nĩkĩ? Hihi nĩ ũndũ ũrĩkũ aagire gwĩka ũngĩamũteithirie kũgĩa na ũmĩrĩru? Ta wĩcirie ũndũ ũcio. Jesu eekire atĩa nĩguo agĩe na ũmĩrĩru?— Aahoire Ngai, nake Ngai akĩmũteithia kũgĩa na ũmĩrĩru. Ririkana atĩ Jesu eerĩte Petero maita matatũ ahoe na aikare eiguĩte. No eekire atĩa?—

Maita macio mothe, Petero nĩ gũkoma aakomire. Ndaahoire, na ndaaikarire eiguĩte. Kwoguo rĩrĩa Jesu aanyitirũo, ũndũ ũcio wekĩkire Petero atehaarĩirie. Thutha ũcio hĩndĩ ĩrĩa Jesu aacirithagio, na andũ makĩambĩrĩria kũmũringa na kũbanga ũrĩa  mekũmũũragithia, Petero akĩigua guoya. No kahinda kanini mbere ĩyo-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ Jesu eerĩte atũmwo ake atĩ nĩ ũngĩamakorire?— Jesu aamerĩte atĩ o ta ũrĩa thĩ yamũthũũrĩte, noguo ĩngĩkamathũũra.

Rĩu reke twarĩrĩrie ũndũ ũngĩkĩka harĩ ithuĩ, ũhaana o ta ũcio wekĩkire harĩ Petero. Ta hũũra mbica mũrĩ kĩrathi, ciana iria ingĩ ikambĩrĩria kuuga maũndũ moru megiĩ andũ arĩa matainaga rwĩmbo rwa bendera kana kũmĩhũũrĩra thurutia, kana arĩa matakũngũyagĩra Krismasi. Ĩ ũmwe wao angĩkũũria ũũ: “Ũguo njiguaga nĩ ma atĩ inyuĩ mũtiinaga  rwĩmbo rwa bendera?” Kana angĩ makwĩre ũũ: “Tũiguaga atĩ o na mũtikũngũyagĩra Krismasi!” Hihi no wĩtigĩre kwaria ma?— Hihi no ũheenanie ta ũrĩa Petero eekire?—

Thutha wa Petero gũkaana Jesu, nĩ aaherire mũno. Rĩrĩa aamenyire atĩ nĩ eka ũũru, oimire nja akĩambĩrĩria kũrĩra. Kwoguo Petero nĩ aacokereire Jesu. (Luka 22:32) Ta wĩcirie ũndũ ũyũ. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũtooria guoya nĩguo tũtigeke ta ũrĩa Petero eekire?— Ririkana atĩ Petero nĩ aaremirũo nĩ gũikara eiguĩte na akĩaga kũhoya. Kwoguo-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo gwĩka nĩguo tũthiĩ na mbere gũkorũo tũrĩ arũmĩrĩri a Mũrutani Ũrĩa Mũnene?—

Twagĩrĩiruo gũthiĩ na mbere kũhoya Jehova atũteithie. Rĩrĩa Jesu aahoire-rĩ, nĩ ũĩ ũrĩa Ngai aamũteithirie?— Aatũmire mũraika nĩguo ekĩre Jesu hinya. (Luka 22:43) Hihi o na ithuĩ no tũteithio nĩ araika?— Bibilia ĩtwĩraga ũũ: ‘Arĩa metigagĩra Jehova, mũraika wake nĩ amarangagĩra, akamathara ũgwati-inĩ.’ (Thaburi 34:7) O na tũkĩhoyaga Ngai atũteithie, nĩ harĩ ũndũ ũngĩ tũrabatara gwĩka. Nĩ ũĩ nĩ ũndũ ũrĩkũ ũcio?— Jesu eerire arũmĩrĩri ake maikarage meiguĩte. Hihi tũngĩka atĩa nĩguo tũikarage twĩiguĩte?—

Twagĩrĩiruo gũthikagĩrĩria wega hĩndĩ ĩrĩa tũrĩ mĩcemanio-inĩ ya Gĩkristiano, na tũkarũmĩrĩra maũndũ marĩa tũthomaga thĩinĩ wa Bibilia. Ningĩ nĩ twagĩrĩirũo kũhoyaga Jehova kaingĩ nĩguo atũteithie kũmũtungatĩra. Tweka ũguo, Jehova nĩ arĩtũteithagia gũtooria guoya. Na nĩ tũrĩkenagĩra kũhunjĩria andũ arĩa angĩ ũhoro wĩgiĩ Mũrutani Ũrĩa Mũnene o hamwe na Ithe.