TA HŨŨRA mbica ũrĩ thĩinĩ wa gatarũ karĩ hakuhĩ kũrikĩra maĩ-inĩ. Hihi no wende mũndũ akũhonokie ndũkarikĩre?— Ũngĩigua atĩa mũndũ angĩĩrutĩra gũkua nĩguo akũhonokie?— Ũguo nĩguo Jesu Kristo eekire. Thĩinĩ wa Gĩcunjĩ kĩa 37, nĩ twerutire atĩ Jesu nĩ aarutire muoyo wake nĩguo atũhonokie.

Ma nĩ atĩ, Jesu ndaatũhonokirie tũtikarikĩre maĩ-inĩ. Hihi nĩ ũraririkana Jesu aatũhonokirie kuuma harĩ kĩĩ?— Aatũhonokirie kuuma harĩ mehia na gĩkuũ kĩrĩa twagaire kuuma kũrĩ Adamu. O na gũtuĩka andũ amwe nĩ mekĩte maũndũ moru mũno, Jesu nĩ aakuire nĩ ũndũ wao. Hihi wee no wĩrutĩre gũkua nĩguo ũhonokie andũ ta acio?—

Bibilia yugaga ũũ: “Ti ũndũ mũhũthũ mũndũ akue nĩ ũndũ wa mũndũ mũthingu; o na gũtuĩka kwahoteka mũndũ akue nĩ ũndũ wa mũndũ mwega.” O na kũrĩ ũguo, Bibilia ĩcokaga ĩkoiga atĩ Jesu “nĩ aakuire nĩ ũndũ wa andũ arĩa matetigĩrĩte Ngai.” Kwoguo Jesu aakuire nĩ ũndũ wa nginya andũ arĩa matatungatagĩra Ngai! Ningĩ Bibilia yugaga ũũ: “Hĩndĩ ĩrĩa twarĩ ehia [rĩrĩa twekaga maũndũ moru], Kristo nĩ aakuire nĩ ũndũ witũ.”—Aroma 5:6-8.

Hihi no ũririkane mũndũ ũmwe wekaga maũndũ moru mbere ya gũtuĩka mũtũmwo?— Rĩrĩa aatuĩkire mũtũmwo, aandĩkire ũũ: “Kristo Jesu okire thĩinĩ wa thĩ kũhonokia ehia. Niĩ ndĩ wa mbere harĩ acio.” Mũtũmwo Paulo nĩwe woigire ciugo icio. Ningĩ oigire atĩ kũrĩ hĩndĩ ‘aarĩ mũkĩgu’ na atĩ eekaga “maũndũ moru.”—1 Timotheo 1:15; Tito 3:3.

Na githĩ Ngai ndendete andũ mũno angĩkorũo nĩ aatũmire Mũrũwe akue nĩ ũndũ wa andũ ta acio meekire maũndũ moru! Reke  tũthome Johana 3, mũhari wa 16 tuone ũndũ ũcio. Yugaga ũũ: “Ngai nĩ eendire kĩrĩndĩ gĩa gũkũ thĩ mũno, nginya akĩruta Mũrũ wake wa mũmwe, nĩguo mũndũ o wothe ũrĩonanagia wĩtĩkio harĩ we ndakananiinwo no akaagĩa na muoyo wa tene na tene.”

Jesu nĩ onanirie atĩ nĩ atwendete o ta ũrĩa Ithe atwendete. Thĩinĩ wa Gĩcunjĩ kĩa 30 kĩa ibuku rĩrĩ, nĩ twerutire ũrĩa Jesu eekirũo maũndũ moru ũtukũ ũrĩa aanyitirũo. Aatwarirũo mũciĩ gwa Kaiafa, Mũthĩnjĩri-Ngai-Mũnene, nĩguo agacirithio. Gũkĩrehwo andũ maarutire ũira wa maheeni wĩgiĩ Jesu, nao angĩ maamũgũthaga ngundi. Hĩndĩ ĩyo nĩ ĩrĩa Petero aakaanire Jesu. Ta nĩ tũtue twarĩ kuo hĩndĩ ĩyo na tũkĩĩyonera maũndũ mangĩ marĩa mekĩkire.

Gwakinyire rũcinĩ Jesu atarĩ arakoma. Na tondũ kũringana na watho matiagĩrĩirũo kũmũcirithia ũtukũ, athĩnjĩri-Ngai meerire igooti rĩrĩa inene rĩa Ayahudi rĩetagwo Sanhedrini rĩcemanie na ihenya nĩguo macirithie Jesu o rĩngĩ. Hĩndĩ ya cira ũcio, moigire atĩ Jesu nĩ ahĩtĩirie Ngai.

Athĩnjĩri-Ngai acio magĩcoka makiuga Jesu ohwo, na makĩmũtwara kwa ngavana Mũroma wetagwo Pilato. Makĩra Pilato ũũ: ‘Jesu nĩ arakararia thirikari. Agĩrĩirũo nĩ kũũragwo.’ No Pilato nĩ aamenyire atĩ athĩnjĩri-Ngai acio maaragia maheeni. Nĩ ũndũ ũcio akiuga atĩrĩ: ‘Gũtirĩ ihĩtia ndĩrona harĩ mũndũ ũyũ. Kwoguo nĩ ngũmuohora athiĩ.’ No athĩnjĩri-Ngai na andũ acio angĩ makĩanĩrĩra makiuga ũũ: ‘Aca! Mũũrage!’

Thutha ũcio, Pilato akĩra andũ acio o rĩngĩ atĩ nĩ ekuohora Jesu. No athĩnjĩri-Ngai makĩra andũ acio maanĩrĩre moige ũũ: ‘Warekereria mũndũ ũyũ, o nawe ũgũkorũo ũgĩkararia thĩrĩkari! Mũũrage!’ Andũ acio makĩnegena mũno. Hihi Pilato eekire atĩa?—

Pilato nĩ eetĩkanirie nao. Aambire akiuga Jesu ahũũrũo iboko. Agĩcoka akĩmũneana kũrĩ thigari nĩguo oragwo. Thigari icio igĩĩkĩra Jesu thũmbĩ ya mĩigua mũtwe na ikĩmũinamĩrĩra, no ciekire  ũguo nĩguo imũnyũrũrie. Magĩcoka makĩmũnengera mũtĩ mũnene akuue, na makĩmũtwara nja ya itũũra handũ hetagwo Ihĩndĩ rĩa Kĩongo. Maakinya hau, makĩhũũrĩrĩra moko na magũrũ ma Jesu mũtĩ-inĩ ũcio na mĩcumarĩ. Magĩcoka makĩrũgamia mũtĩ ũcio agĩikara arĩ mũcurie. Hĩndĩ ĩyo no kuura oiraga thakame. Jesu nĩ aaiguire ruo rũingĩ mũno.

No Jesu ndakuire hau hau. O hĩndĩ ĩyo arĩ mũcuurie, athĩnjĩri-Ngai arĩa anene makĩambĩrĩria kũmũnyũrũria. Nao andũ arĩa maahĩtũkaga hau maamwĩraga ũũ: “Angĩkorũo ũrĩ mũrũ wa Ngai-rĩ, wĩrute mũtĩ-inĩ ũcio!” No Jesu nĩ aamenyaga kĩrĩa gĩatũmire erũo nĩ Ithe oke gũkũ thĩ. Nĩ aamenyaga atĩ no mũhaka arute  muoyo wake mũkinyanĩru nĩguo tũkaagĩa na muoyo wa tene na tene. Rĩrĩa gwakinyire kĩndũ ta thaa kenda cia mũthenya, Jesu agĩkaĩra Ithe na agĩkua.—Mathayo 26:36–27:50; Mariko 15:1; Luka 22:39–23:46; Johana 18:1–19:30.

Jesu aarĩ ngũrani mũno na Adamu. Adamu ndonanirie wendo harĩ Ngai. Nĩ aaregire gwathĩkĩra Ngai. O na ithuĩ, Adamu ndaatuonirie wendo. Ithuothe tũciaragwo tũrĩ na mehia tondũ nĩ eehirie. No Jesu nĩ onanirie atĩ nĩ endete Ngai na atĩ nĩ atwendete o na ithuĩ. Aathĩkagĩra Ngai hĩndĩ ciothe. Jesu nĩ eerutĩire gũkua nĩguo atwehererie mathĩna marĩa Adamu aatũreheire.

Hihi nĩ ũcokagia ngatho nĩ ũndũ ũcio mwega Jesu aatwĩkĩire?— Hĩndĩ ĩrĩa ũrahoya-rĩ, nĩ ũcokagĩria Ngai ngatho nĩ ũndũ wa gũtũhe Mũrũwe?— Mũtũmwo Paulo nĩ aacokagia ngatho nĩ ũndũ wa ũrĩa Kristo aamwĩkĩire. Paulo aandĩkire atĩ Mũrũ wa Ngai nĩ ‘anyendire na akĩĩneana we mwene nĩ ũndũ wakwa.’ (Agalatia 2:20) Jesu aakuire nĩ ũndũ wakwa na waku. Akĩruta muoyo wake mũkinyanĩru nĩguo tũkaagĩa na muoyo wa tene na tene! Kĩu nĩ gĩtũmi kĩega mũno gĩa kũmwenda.

Mũtũmwo Paulo aandĩkĩire Akristiano arĩa maarĩ itũũra-inĩ rĩa Korintho ũũ: ‘Wendo wa Kristo nĩ ũtũmaga twĩke ciĩko njega.’ Ũgwĩciria wendo wa Kristo ũtũmaga twĩke ciĩko irĩkũ njega?— Ta rora ũrĩa Paulo aacokirie. Oigire ũũ: ‘Kristo aakuire nĩ ũndũ wa andũ  othe nĩguo matũũre nĩ ũndũ wake. No matiagĩrĩirũo gũtũũra nĩguo mekenie o ene.’—2 Akorintho 5:14, 15.

Ũgwĩciria nĩ maũndũ ta marĩkũ ũngĩka wonanie atĩ ũratũũra nĩguo ũkenie Kristo?— Ũndũ ũmwe ũngĩka nĩ kwĩra andũ maũndũ marĩa wĩrutĩte mamwĩgiĩ. Ningĩ ta wĩcirie ũndũ ũyũ: Kũrĩ hĩndĩ ũngĩkorũo ũrĩ wiki ũtekuonwo nĩ mami wanyu na baba wanyu kana mũndũ ũngĩ o wothe. Hihi no wĩrorere maũndũ moru thĩinĩ wa TV kana wĩke maũndũ mangĩ ũramenya matikenagia Jesu?— Ririkana atĩ, Jesu arĩ muoyo, na nĩ onaga maũndũ marĩa mothe twĩkaga!

Ũndũ ũngĩ ũtũmaga twende Jesu nĩ atĩ twendaga kwĩgerekania na Jehova. Jesu oigire atĩrĩ, ‘Baba nĩ anyendete.’ Nĩ ũĩ Jehova endete Jesu nĩkĩ na nĩkĩ o na ithuĩ nĩ twagĩrĩirũo kũmwenda?— Nĩ tondũ Jesu nĩ eetĩkĩrire gũkua nĩguo wendi wa Ngai ũhinge. (Johana 10:17) Kwoguo, twagĩrĩirũo gwĩka ũndũ ũyũ Bibilia ĩtwĩraga: “Mwĩgerekanagiei na Ngai mũrĩ ciana ciake endete, na mũthiage na wendo, o ta ũrĩa Kristo nake aatwendire na akĩruta muoyo wake nĩ ũndũ witũ.”—Aefeso 5:1, 2.