SARONG beses may nakabibiglang hapot an Dakulang Paratokdo. Iyan an: “Siisay an sakong ina, asin sairisay an sakong tugang?” (Mateo 12:48) Masisimbag mo daw an hapot na iyan?— Aram mo gayod na Maria an ngaran kan ina ni Jesus. Alagad aram mo daw an ngaran kan saiyang mga tugang na lalaki?— Igwa man daw sia nin mga tugang na babae?—

Sinasabi kan Biblia na an ngaran kan mga tugang na lalaki ni Jesus “Santiago asin Jose asin Simon patin Judas.” Asin si Jesus may mga tugang na babae na buhay kan sia naghuhulit. Mantang si Jesus an panganay, ini gabos nguhod sa saiya.​—Mateo 13:​55, 56; Lucas 1:​34, 35.

An mga tugang daw na lalaki ni Jesus mga disipulo man nia?— Sinasabi kan Biblia na kan primero sinda “dai nagtutubod sa saiya.” (Juan 7:5) Minsan siring, sa huri si Santiago asin Judas nagin mga disipulo nia, asin nagsurat pa ngani sinda nin mga libro sa Biblia. Aram mo daw kun arin na mga libro an isinurat ninda?— Iyo, an Santiago asin Judas.

Dawa ngani dai nginaranan sa Biblia an mga tugang na babae ni Jesus, aram niato na kisuerra duwa sinda. Minsan siring, puedeng labi pa digdi. Nagin mga parasunod daw nia an mga tugang na babaeng ini?— Dai sinasabi kan Biblia, kaya dai niato aram. Alagad aram mo daw kun taano ta naghapot si Jesus, “Siisay an sakong ina, asin sairisay an sakong tugang?”— Aramon niato.

Nagtotokdo kaidto si Jesus sa saiyang mga disipulo kan may sumaliot sa pagsabi: “An saimong ina asin an saimong mga tugang nagtitirindog sa luwas, na nagmamawot na makipag-olay sa saimo.” Kaya ginamit ni Jesus an oportunidad na magtokdo nin sarong importanteng leksion paagi sa  nakabibiglang hapot na idto: “Siisay an sakong ina, asin sairisay an sakong tugang?” Inunat nia an saiyang kamot sa saiyang mga disipulo asin sinimbag iyan, na sinasabi nin makosog: “Uya! An sakong ina asin an sakong mga tugang!”

Dangan ipinaliwanag ni Jesus an boot niang sabihon, na sinasabi: “An siisay man na naggigibo kan kabotan kan sakong Ama na nasa langit, sia man an sakong tugang na lalaki, asin tugang na babae, patin ina.” (Mateo 12:47-50) Ipinaheheling kaini kun gurano kadayupot si Jesus sa saiyang mga disipulo. Itinotokdo nia sa sato na an mga disipulo nia garo tunay niang mga tugang na lalaki, tugang na babae, asin ina.

Kaidto an mismong mga tugang na lalaki ni Jesus​​—si Santiago, Jose, Simon, asin Judas​​—dai nagtutubod na si Jesus Aki nin Dios. Seguro dai ninda tinubod an sinabi kan anghel na si Gabriel sa ina ninda. (Lucas 1:30-33) Kaya tibaad maisog sinda ki Jesus. An siisay man na minagawe nin arog kaiyan dai nagigin tunay na tugang na lalaki o tugang na babae. May midbid ka daw na maisog sa saiyang tugang na lalaki o tugang na babae?—

 Nagsasaysay an Biblia manongod ki Esau asin Jacob saka kun paano naanggot na marhay si Esau kaya an sabi nia: “Gagadanon ko an tugang kong si Jacob.” Natakot na marhay an ina ninda, si Rebeca, kaya ipinasubol nia si Jacob na humale tangani na dai sia magadan ni Esau. (Genesis 27:41-46) Minsan siring, pakalihis nin dakol na taon nagbago si Esau, asin kinugos saka hinadokan nia si Jacob.​—Genesis 33:4.

Pag-abot nin panahon, si Jacob nagkaigwa nin 12 aking lalaki. Alagad an matuang mga aking lalaki ni Jacob dai namomoot sa nguhod nindang tugang na si Jose. Nag-iimon sinda sa saiya huli ta sia an paboritong aki kan saindang ama. Kaya ipinabakal sia ninda sa mga nagnenegosyo nin oripon na pasiring kaidto sa Egipto. Dangan sinabi ninda sa saindang ama na si Jose ginadan nin sarong mabangis na hayop. (Genesis 37:23-36) Bako daw na terible nanggad idto?—

Sa huri ikinamondo kan mga tugang ni Jose an ginibo ninda. Kaya pinatawad sinda ni Jose. Nasasabotan mo daw kun paano na si Jose kapareho ni Jesus?— Nagdurulag an mga apostol ni Jesus kan nasa kasakitan sia, asin nagdehar pa ngani si Pedro na midbid sia. Pero, kapareho ni Jose, sinda gabos pinatawad ni Jesus.

 Yaon man an magtugang na si Cain asin Abel. May manonodan man kitang leksion sa sainda. Naheling nin Dios sa puso ni Cain na dai nia talaga namomotan an tugang nia. Kaya si Cain sinabihan nin Dios na maninigong bakleon nia an saiyang gawe-gawe. Kun talagang namomotan ni Cain an Dios, naghimate kutana sia. Alagad dai nia namomotan an Dios. Sarong aldaw sinabi ni Cain ki Abel: “Magduman kita sa langtad.” Uminiba si Abel ki Cain. Kan sinda yaon duman sa langtad na sinda sana, binangkolan ni Cain an tugang nia nin makosogon kaya nagadan nia ini.​—Genesis 4:2-8.

Sinasabi kan Biblia na may espesyal na leksion na maninigo niatong manodan dian. Aram mo daw kun ano iyan?— ‘Ini an mensahe na saindong nadangog poon sa kapinonan: Kita maninigong magkaminorootmootan; bakong arog ki Cain, na naggikan sa maraot.’ Kaya an magturugang na lalaki asin babae maninigo na magkaminorootmootan. Dai sinda maninigong umarog ki Cain.​—1 Juan 3:​11, 12.

Taano daw ta maraot na umarog ki Cain?— Huli ta sinasabi kan Biblia na sia “naggikan sa maraot,” si Satanas na Diablo. Mantang si Cain guminaweng kapareho kan Diablo, garo man sana an Diablo an saiyang ama.

Nasasabotan mo na daw kun taano ta importante na kamotan mo an saimong mga tugang na lalaki asin babae?— Kun dai mo sinda namomotan, kiisay daw na mga aki an inaarog mo?— Mga aki kan Diablo. Habo mong magin arog kaiyan, bako daw?— Kaya paano mo daw mapatutunayan na gusto mong magin aki nin Dios?— Paagi sa talagang pagkamoot sa saimong mga tugang na lalaki asin babae.

Alagad ano daw an pagkamoot?— An pagkamoot hararom na emosyon sa boot niato na nagpapahiro sa sato na magmawot na gumibo nin marahay para sa iba. Ipinaheheling niato na namomotan niato an iba kun marahay an saboot niato para sa sainda asin kun naggigibo kita nin marahay para sa sainda. Asin sairisay na ngani an satong tugang na lalaki asin babae na maninigong kamotan niato?— Girumdoma, itinokdo ni  Jesus na sinda an mga minakompuesto kan dakulang pamilyang Kristiano.

Gurano daw kaimportante na kamotan niato an Kristianong mga tugang na lalaki asin babaeng ini?— Sinasabi kan Biblia: “An dai namomoot sa saiyang tugang, na saiyang naheheling, dai puede na namomoot sa Dios, na dai nia naheheling.” (1 Juan 4:20) Kaya dai puede na pira sana an kamotan niato sa pamilyang Kristiano. Dapat na kamotan niato sinda gabos. Sabi ni Jesus: “Paagi kaini an gabos makaaaram na kamo an sakong mga disipulo, kun kamo nagkakaminorootmootan.” (Juan 13:35) Namomotan mo daw an gabos na tugang na lalaki asin babae?— Girumdoma, kun dai mo sinda namomotan, dai puede na talagang namomotan mo an Dios.

Paano daw niato ikapaheheling na talagang namomotan niato an satong mga tugang na lalaki asin babae?— Bueno, kun sinda namomotan niato, dai niato sinda rarayoan ta habo niato sindang kaolayon. Magigin kitang mainamigo sa sainda gabos. Pirme kitang magibo nin marahay sa sainda asin andam na manhiras. Asin kun halimbawa may problema sinda, tatabangan niato sinda ta kita talagang sarong dakulang pamilya.

Kun talagang namomotan niato an gabos niatong tugang na lalaki asin babae, ano daw an pinatutunayan kaiyan?— Pinatutunayan kaiyan na kita mga disipulo ni Jesus, an Dakulang Paratokdo. Asin bako daw na iyan an gusto niato?—