Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

NDƐ TRE KUN

?Ɲanmiɛn i su ndɛ nanwlɛ’n yɛle benin?

?Ɲanmiɛn i su ndɛ nanwlɛ’n yɛle benin?
  • ?E ndɛ lo Ɲanmiɛn sakpa?

  • ?Ɲanmiɛn ti wafa sɛ? ?Ɔ le dunman?

  • ?E kwla fa e wun mantan Ɲanmiɛn?

1, 2. ?Ngue ti yɛ ɔ ti kpa kɛ e ta kosan usa ɔ?

?WAFA nga ba kanngan’m be usa kosan’n w’a fa ɔ ɲin w’a sie su le? Wie’m be liɛ’n, kɛ be ko si ijɔ cɛ’n, nn b’a bo kosan usalɛ bo. Wie liɛ’n be nian ɔ ɲrun siin, kpɛkun be usa wɔ kɛ: ?Ngue ti yɛ nnɛn’m be ijɔman ɔn? ?Wia’n nun’n nzraama’m be kɔ nin? ?Wan yɛ ɔ kleli anunman’m be tulɛ ɔ? A kwla mian ɔ ɲin tɛ kosan sɔ’m be su. Sanngɛ, nán cɛn ngba yɛ i sɔ’n ti pɔpɔ ɔ. Kannzɛ bɔɔ a tɛ be su klanman sɛ’n, sanngɛ be su yaciman ɔ usalɛ kɛ: ?Ngue ti yɛ ɔ ti sa ti sa ɔ?

2 Nán ba kanngan’m be ngunmin yɛ be usa kosan ɔn. Kɛ é ɲín é kɔ́’n, e yaciman kosan usalɛ. E yo i sɔ naan y’a wun wafa nga e ko nanti’n, annzɛ naan y’a si sa tɛ nga ɔ fataman kɛ e wunnge be wun’n. Wie liɛ kusu ɔ kwla yo sa usalɛ sa ngbɛn. Sanngɛ ɔ yo kɛ sran kpanngban b’a yaci kosan usalɛ sa. I li bɔɔ kosan’m be nun cinnjin kpa mun yɛ be yaci be usalɛ’n niɔn. Sɛ é kwlá sé’n, be kunndɛman kosan sɔ’m be su tɛlɛ’n kun.

3. ?Ngue ti yɛ sran kpanngban be yaci kosan cinnjin kpa’m be su tɛlɛ’n i kunndɛlɛ ɔ?

3 Bu kosan nga ɔ o fluwa nga i wun bui’n su’n, ɔ nin nga be o fluwa’n i su fitilɛ ndɛ nun’n, ɔ nin nga be o ndɛ tre nga i bo bolɛ nun’n, be su akunndan nian. Kosan cinnjin nga a kwla fa usa ɔ wun’n, be nun wie mun ɔn. Sanngɛ, sran kpanngban b’a yaci kosan sɔ’m be su tɛlɛ’n i kunndɛlɛ. ?Ngue ti ɔ? ?Biblu’n kwla tɛ kosan sɔ’m be su? Sran wie’m be waan wafa nga Biblu’n fa tɛ kosan sɔ’m be su’n, i wlɛ wunlɛ’n ti kekle. Sran uflɛ’m be kusu be liɛ’n, be usaman sran’m be kosan, afin be kunndɛman kɛ be gua be ɲin ase. Wie mun ekun be liɛ’n be waan asɔnun kpɛnngbɛn mun nin like klefuɛ mun yɛ ɔ fata kɛ be usa kosan sɔ mun ɔn. ?Yɛ ɔ li, a bu i sɛ?

4, 5. ?Kosan cinnjin kpa nga e kwla fa usa e wun’n be nun wie mun yɛle benin? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e kunndɛ be su tɛlɛ’n niɔn?

4 Atrɛkpa’n, a kunndɛ kosan cinnjin kpa nga sran kun kwla usɛ i wun’n be su tɛlɛ mun. Kɔlɛ’n, ɔ ju cɛn wie’n, a usa ɔ wun kɛ: ‘?Ngue ti yɛ e o asiɛ’n su ɔ? ?Mɛn nga e ko di’n, i ngba yɛle nga? ?Ɲanmiɛn ti sɛ bɔbɔ?’ I sɔ kosan’m be usalɛ’n ti kpa. Yɛ ɔ ti cinnjin kɛ a kunndɛ be su tɛlɛ ng’ɔ ti su’n lele naan a wun i. Zezi Klist m’ɔ ti like klefuɛ dan’n ɔ seli kɛ e srɛ titi naan bé fá mán e, e kunndɛ titi naan é ɲɛ́n i, yɛ e bobo titi naan bé tíke e anuan.—Matie 7:7.

5 Sɛ a kunndɛ kosan cinnjin’m be su tɛlɛ titi’n, ɔ like kunndɛlɛ’n su kaman ngbɛn. (Nyanndra Mun 2:1-5) Kannzɛ bɔɔ sran’m be seli wɔ sɛ’n, sanngɛ kosan sɔ’m be le su tɛlɛ, yɛ a kwla wun be Biblu’n nun. Kusu be su tɛlɛ’n i wlɛ wunlɛ’n timan kekle. I kpa bɔbɔ’n, bé cící ɔ wla kpɛkun bé mán ɔ aklunjuɛ. Asa ekun’n, bé kwlá yó maan mɛn nga a di i andɛ bɔbɔ’n, ɔ́ jɔ́ ɔ klun. Maan e dun mmua fa e ɲin sie i kosan kun m’ɔ sanngannin sran kpanngban be akunndan’n i su kwlaa e nian.

?ƝANMIƐN SIMAN AUNNVUƐ?

6. ?Ngue ti yɛ kɛ sran’m be wun ɲrɛnnɛn’n, be bu i kɛ Ɲanmiɛn siman aunnvuɛ ɔ?

6 Sran kpanngban be bu i sɔ. Be se be wun kɛ: ‘?Sɛ Ɲanmiɛn si e aunnvuɛ’n, nn kɛ mɛn’n yó kɛ nga sa?’ Alɛ’n, ɔ nin sran kpɔlɛ’n, ɔ nin ɲrɛnnɛn’n yɛ e wun i asiɛ’n i lika kwlaa ɔ. E bɔbɔ’n, e tɔ tukpaciɛ, afɛ’n o e su, e awlɛn su sran wu. I sɔ ti’n, sran sunman be se kɛ: ‘?Sɛ ɔ ti kɛ e ndɛ lo Ɲanmiɛn naan sa nga be tɔ e su’n be ti i cinnjin’n, nn ɔ su yoman naan sa sɔ’m b’a to b’a fuan e?’

7. (a) ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be like klefuɛ’m be yoli mɔ i ti’n sran’m be bu i kɛ Ɲanmiɛn siman aunnvuɛ ɔ? (b) ?Sa nga be tɔ e su’n be su ndɛ benin yɛ Biblu’n kan ɔn?

7 Sanngɛ nga m’ɔ ti tɛ kpa’n, yɛle kɛ Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be like klefuɛ’m be yo maan sran’m be bu i kɛ Ɲanmiɛn siman aunnvuɛ. ?Ngue yɛ ɔ kle sɔ ɔ? Yɛle kɛ, kɛ sa’m be tɔ sran’m be su’n, be se kɛ Ɲanmiɛn klun su ɔ. Ɔ maan, like klefuɛ sɔ’m be se kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ fa ɲrɛnnɛn’n yi i sran’m be su ɔ. ?Kɛ Ɲanmiɛn ti sɔ sakpa ɔ? ?Ngue like yɛ Biblu’n kle i sakpasakpa ɔ? Zak 1:13 tɛ su kɛ: ‘Sɛ be laka sran kun’n, nán maan ɔ se kɛ, Ɲanmiɛn yɛ ɔ lɛkɛ i ɔ. Afin be kwlá lakaman Ɲanmiɛn sa fi nun, yɛ i bɔbɔ lakaman sran fi.’ Klunwi ninnge be finman Ɲanmiɛn mlɔnmlɔn. (Kanngan Zɔb 34:10-12 nun.) Ɔ ti su kɛ Ɲanmiɛn yaci sa mun naan be ju e su. Sanngɛ, kɛ sran kun yáci sa mun mɔ bé jú sran su’n, ɔ nin kɛ i bɔbɔ ɔ́ sa sɔ’n, ngbaciɛ dan o like nɲɔn sɔ’m be afiɛn.

8, 9. (a) ?Ngbaciɛ nga ɔ o sa tɛ yolɛ’n i wun atin manlɛ’n ɔ nin sa tɛ’n bɔbɔ ba’n i yolɛ’n be afiɛn’n, sunnzun ase benin yɛ a kwla fa yiyi nun ɔn? (b) ?Kannzɛ bɔɔ Ɲanmiɛn yacili sran’m be nun maan be fali atin tɛ su’n, ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e bu i fɔ ɔ?

8 Maan e fa siɛ kpa kun mɔ i wa’n w’a yo kaklaka’n sanngɛ m’ɔ te trɛn i sa nun’n, i su sunnzun ase e nian. Sɛ ba’n kaci ɲin keklefuɛ mɔ i waan ɔ́ jáso awlo nun’n, i si’n yaci i nun. Ba’n fa atin tɛ su, ɔ maan ɔ ɲan su afɛ. ?Siɛ’n yɛ ɔ yoli yɛ maan ba’n wunnin afɛ sɔ’n niɔn? Cɛcɛ. (Lik 15:11-13) I kunngba’n niɔn. Kɛ sran’m be waan bé fá atin tɛ’n su’n, Ɲanmiɛn yacili be nun. Sanngɛ, nɛ́n i yɛ ɔ yoli yɛ maan sran’m be wunnin be ajalɛ’n i su afɛ’n niɔn. Nanwlɛ, ɔ fataman kusu kɛ ɲrɛnnɛn nga sran’m be wun i’n e fa guɛ i Ɲanmiɛn su.

9 Ɲanmiɛn si like ti m’ɔ yaci sran’m be nun mɔ be fa atin tɛ su’n. Kɛ m’ɔ ti e Yifuɛ ngwlɛlɛfuɛ m’ɔ le tinmin dan’n ti’n, e kwlá miɛnmɛn i kɛ ɔ yiyi like ti m’ɔ yo i sɔ’n i nun kle e. Sanngɛ, kɛ mɔ klolɛ mɔ Ɲanmiɛn fa klo e’n, ɔ leman wunsu’n ti’n, ɔ yiyili like sɔ’n nun. Fluwa nga i ndɛ tre 11 wá yíyí i sɔ liɛ’n nun kpa klé wɔ. Sanngɛ, ɔ fata kɛ a si weiin kpa kɛ ɲrɛnnɛn nga e wun be’n be finman Ɲanmiɛn. I kpa bɔbɔ’n, like kunngba cɛ ng’ɔ kwla yo naan y’a fin nun y’a fite’n ɔ fa man e!—Ezai 33:2.

10. ?Ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ Ɲanmiɛn wá núnnún klunwi’n i sin sa mun ɔn?

10 Ɲanmiɛn i nzuɛn’n nin klɔ sran’m be liɛ’n timan kun bɔbɔ. (Ezai 6:3) I bo’n yɛle kɛ fiɛn kaan sa nunmɛn i wun. Kpɛkun be kwlá wunman sa tɛ kaan sa i wun. Afin ɔ kwlá yoman sa tɛ mlɔnmlɔn. Ɔ maan, e kwla fa e wla’n kwlaa guɛ i su. E kwlá lafiman klɔ sran’m be su sɔ, afin ɔ ju blɛ wie nun’n be kaci sran tɛ. Mɛn siefuɛ’m be nun sran nga i awlɛn’n ti kpa bɔbɔ’n, nán cɛn ngba yɛ ɔ kwla nunnun sa tɛ nga sran tɛ’m be yo’n i sin sa mun ɔn. Sanngɛ, Ɲanmiɛn i tinmin liɛ’n ɔ leman wunsu. Ɔ kwla nunnun klunwi nga sran’m be yoli’n i sin sa’n, ɔ maan ɔ́ wá yó i sɔ like’n. Kɛ Ɲanmiɛn yó i sɔ liɛ’n, ɔ́ núnnún sa tɛ yolɛ’n mlɔnmlɔnmlɔn!—Kanngan Jue Mun 37:9-11 nun.

?KƐ BE BU E LUFLE’N, I SƆ’N YO ƝANMIƐN I SƐ?

11. (a) ?Sran’m be lufle bulɛ’n, ɔ yo Ɲanmiɛn i sɛ? (b) ?Ɲanmiɛn bu ɲrɛnnɛn nga a wun i’n i sɛ?

11 ?Sanngɛ yoo, mɛn’n i nun sa mun, ɔ nin nga be tɔ e su’n, Ɲanmiɛn bu be sɛ? Ɲanmiɛn “klo sa nga be yo i i nuan su’n.” (Jue Mun 33:5) Biblu’n bɔbɔ se kɛ i ɲin kpaman sa nga ɔ ti kpa’n nin nga ɔ ti tɛ’n be su mlɔnmlɔn. Ɔ kpɔ lufle bulɛ wafa kwlaa. Biblu’n kle kɛ laa nun’n, kɛ sa tɛ yolɛ’n truli asiɛ’n su’n, ‘ɔ yoli Ɲanmiɛn i ya dan.’ (Bo Bolɛ 6:5, 6) Ɲanmiɛn w’a kaciman. (Malaki 3:6) Ɲrɛnnɛn nga sran’m be wun i asiɛ wunmuan’n su’n, ɔ te yo i ya dan. kpɛkun ɔ kloman kɛ sran’m be fɛ mlɔnmlɔn. Biblu’n se kɛ, ‘ɔ nian ɔ lika.’—Kanngan 1 Piɛr 5:7 nun.

Biblu’n kle kɛ Zoova yili nglo’n nin asiɛ’n klolɛ su.

12, 13. (a) ?Ngue ti yɛ sran klolɛ’n ɔ o e nzuɛn nun ɔn? ?Klolɛ’n ti’n kɛ e wun mɛn’n nun sran lufle bulɛ’n ɔ yo e sɛ? (b) ?Ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ Ɲanmiɛn ɲin kpaman ɲrɛnnɛn nga sran’m be wun i’n, i su ɔ?

12 ?Ngue like yɛ ɔ kwla uka e naan y’a lafi su kɛ afɛ nga e wun i’n, ɔ yo Ɲanmiɛn i ya ɔ? Like uflɛ ekun yi i sɔ liɛ’n i nglo. Biblu’n kle kɛ Ɲanmiɛn yili sran kɛ i bɔbɔ sa. (Bo Bolɛ 1:26) Ɔ maan, nzuɛn kpa nga e le i’n, ɔ kle kɛ Ɲanmiɛn i nzuɛn’n ti kpa. ?Kɛ a wun afɛ m’ɔ o sran nga b’a yoman like fi’n be su’n, ɔ yo wɔ sɛ? Sɛ sran i lufle bulɛ sɔ’n yo ɔ ya’n, a kwla lafi su kɛ i sɔ liɛ’n ɔ yo Ɲanmiɛn i ya dan kpa lele tra su.

13 Klɔ sran’m be nzuɛn kpa kun yɛle kɛ be kwla klo sran. Ɲanmiɛn ti sɔ wie. Biblu’n kle kɛ ‘Ɲanmiɛn’n yɛ ɔ ti sran klofuɛ’n niɔn.’ (1 Zan 4:8) Kɛ mɔ Ɲanmiɛn ti sran klofuɛ’n, i ti yɛ e kusu e klo sran ɔn. ?Klolɛ mɔ a klo sran mun’n ti’n, ɔ kloman kpa kɛ á núnnún ɲrɛnnɛn nga sran’m be wun i’n, ɔ nin be lufle bulɛ’n asiɛ’n su? ?Sɛ ɔ ti kɛ a kwla yo i sɔ’n, nn a su yoman? Nanwlɛ, saan á yó! I sɔ ti’n, a kwla lafi su kpa kɛ Ɲanmiɛn wá núnnún ɲrɛnnɛn nga sran’m be wun i’n, ɔ nin sran i lufle bulɛ’n. Ninnge mɔ fluwa nga i su fitilɛ nun’n e wunnin kɛ Ɲanmiɛn waan ɔ́ yó be’n, be timan lafilɛ nun ndɛ. Ninnge nga Ɲanmiɛn waan ɔ́ yó be’n, saan ɔ́ yó be! Sanngɛ, kɛ ɔ ko yo naan w’a lafi Ɲanmiɛn mɔ i waan ɔ́ yó ninnge sɔ mun’n i su’n ti’n, ɔ fata kɛ a si i kpa.

ƝANMIƐN KUNNDƐ KƐ A SI I

?Sɛ a kunndɛ kɛ sran kun si wɔ’n, a su boman ɔ dunman’n klemɛn i? Ɲanmiɛn kusu bo i dunman’n Biblu’n nun kle e.

14. ?Ɲanmiɛn i dunman’n yɛle benin? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e fa flɛ i ɔ?

14 ?Sɛ a kunndɛ kɛ sran kun si wɔ’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ a yo ɔ? ?A su boman ɔ dunman kleman sran sɔ’n? ?Ɲanmiɛn le i dunman liɛ? Ɲanmiɛn sulɛ wafa kpanngban be waan i dunman’n yɛle “Ɲanmiɛn,” annzɛ “Min,” annzɛ kusu “Anannganman.” Sanngɛ, nán sran dunman yɛle ngalɛ mun. Be ti sran tɔnndɔnlɛ wafa wie kɛ “famiɛn” nin “plezidan” sa. Biblu’n kle kɛ Ɲanmiɛn i tɔnndɔnlɛ wafa’n sɔnnin. Be nun wie yɛle “Ɲanmiɛn” nin “Min.” Sanngɛ, Biblu’n kle kɛ Ɲanmiɛn le dunman kun. Dunman sɔ’n yɛle Zoova. Biblu’n Traduction du monde nouveau nun’n, Jue Mun 83:18 se kɛ: “Maan be si kɛ wɔ mɔ ɔ dunman’n yɛle Zoova’n, ɔ kunngba cɛ yɛ like fi nunman ɔ sin asiɛ wunmuan’n su ɔ.” Sɛ dunman sɔ’n nunman ɔ Biblu’n nun’n, nian Ndɛ’m be bo tulɛ lika nun lɔ ndɛ nga be flɛ i Ɲanmiɛn i dunman’n i fa flɛlɛ’n ɔ nin i bo’n nun naan w’a si like nga ti yɛ ɔ ti sɔ’n. Nanwlɛ’n yɛle kɛ, i nun mɔ bé klɛ́ Biblu’n i uflɛuflɛ nun’n, dunman Zoova’n ɔ o nun kpɛ akpiakpi. I sɔ ti’n, Zoova kunndɛ kɛ a si i dunman naan a fa flɛ i. E kwla se kɛ ɔ boli i dunman’n kleli wɔ Biblu’n nun naan w’a si i.

15. ?Zoova i dunman’n kle sɛ?

15 Ɲanmiɛn tɔnnin i bɔbɔ i wun dunman. Dunman sɔ’n i bo’n leman wunsu. Ɲanmiɛn i dunman Zoova’n kle kɛ like kwlaa nga ɔ ta nda kɛ ɔ́ yó’n, ɔ yo. kpɛkun, ɔ kwla yo maan like kwlaa nga ɔ bu i akunndan’n ɔ kpɛn su. * Ɲanmiɛn i dunman’n leman wunsu mlɔnmlɔn. I ngunmin cɛ yɛ ɔ nin dunman sɔ’n fata ɔ. Ninnge kpanngban nun’n, Zoova leman wunsu. ?Ngue ti ɔ?

16, 17. (a) ?Kɛ be flɛ Zoova kɛ ‘Ɲanmiɛn mɔ like fi nunmɛn i sin’n,’ i sɔ’n kle e kɛ Zoova ti sɛ? (b) ?Kɛ be flɛ Zoova kɛ ‘Famiɛn m’ɔ ti anannganman’n,’i sɔ’n kle e kɛ Zoova ti sɛ? (c) ?Kɛ be flɛ Zoova kɛ “Like Yifuɛ’n,” ngue yɛ i sɔ’n kle e Zoova su ɔ?

16 Jue Mun 83:18 kan Zoova ndɛ se kɛ: “Ɔ kunngba cɛ yɛ like fi nunman ɔ sin” ɔn. I kunngba’n, 1 Timote 1:17 se kɛ Zoova ti ‘Famiɛn m’ɔ ti anannganman’n, m’ɔ wuman’n, mɔ be wunmɛn i’n, m’ɔ ti Ɲanmiɛn mɔ like fi nunmɛn i sin’n, maan be mɛnmɛn i, yɛ be yi i ayɛ tititi, nán be yaci i le! Maan ɔ yo sɔ!’ Manmanlɛ wafa mɔ be se kɛ ‘Ɲanmiɛn mɔ like fi nunmɛn i sin’n,’ ɔ kle kɛ Zoova i tinmin liɛ’n leman wunsu. I yɛ ɔ o like kwlaa ti su ɔ. kpɛkun manmanlɛ wafa mɔ be se kɛ ‘Famiɛn m’ɔ ti anannganman’n,’ ɔ kle e kɛ like uflɛ ekun nun’n, Zoova leman wunsu. I kunngba cɛ yɛ ɔ o lɛ tititi ɔ. Jue Mun 90:2 se kɛ: ‘I sin naan b’a wun oka mun mɛn’n nun’n, naan mɛn’n bɔbɔ w’a bo i bo’n, nn a ti Ɲanmiɛn, á ká sɔ tititi.’ Nanwlɛ kɛ e niɛn i sa’n, ɔ yo sro kpa! ?Nɛ́n i ɔ?

17 Like nga ti yɛ Zoova leman wunsu ekun’n yɛle kɛ i kunngba cɛ yɛ ɔ ti Like Yifuɛ’n niɔn. Sa Nglo Yilɛ 4:11 se kɛ: ‘E Min Ɲanmiɛn, kɛ bé yí wɔ ayɛ bé mánmán wɔ mɔ be se kɛ a kwla sa’n kwlaa yo’n i su ɔ, afin wɔ yɛ a yili like’n kwlaa ɔ, a klo kɛ á yí be ti yɛ a yili be ɔ, yɛ ɔ ti yɛ be o lɛ ɔ.’ Like kwlaa nga a kwla bu i akunndan’n, i aolia nun sran mɔ a kwlá wunman be’n nin o, i nzraama nga be ta ɲanmiɛn su lɔ kɔnguɛ’n nin o, i waka mma nga be su waka’m be su’n nin o, i jue nga be o jenvie’n nin nzue ba’m be nun’n nin o, kɛ mɔ Zoova ti Like Yifuɛ’n i ti yɛ be kwlaa be o lɛ ɔ!

?A KWLA FA Ɔ WUN MANTAN ZOOVA?

18. ?Ngue ti yɛ sran wie’m be bu i kɛ be su kwlá faman be wun mantanman Ɲanmiɛn le ɔ? ?Sanngɛ, ngue yɛ Biblu’n kle ɔ?

18 Kɛ sran wie’m be bu Zoova i wafa mɔ be ti abonuan’n be su akunndan’n, srɛ kun be. Srɛ kun be afin be waan Ɲanmiɛn o nglo lɔ mmuammua dan’n ti be kwlá faman be wun mɛntɛnmɛn i. Annzɛ be bu i kɛ Ɲanmiɛn m’ɔ o nglo dan sɔ’n, ɔ kwlá buman be sran. ?Sanngɛ yoo, i sɔ’n ti nanwlɛ? Like nga Biblu’n kle’n ɔ nin akunndan sɔ’n be sansan be wun. Biblu’n kan Zoova ndɛ se kɛ: ‘Ɔ nin e nun wie fi nunman mmua.’ (Sa Nga Be Yoli’n 17:27) Biblu’n bɔbɔ wla e fanngan se kɛ: ‘An fa amun wun mantan Ɲanmiɛn, yɛ i kusu fɛ́ i wun mántan amun ɔn.’—Zak 4:8.

19. (a) ?Wafa sɛ yɛ e kwla bo e wun Ɲanmiɛn fa mantanlɛ’n i bo ɔ? ?Yɛ i su mmlusuɛ’n benin yɛ é ɲɛ́n i ɔ? (b) ?Ɲanmiɛn i nzuɛn benin yɛ be yo wɔ ɲɛnmɛn ɔn?

19 ?Wafa sɛ yɛ a kwla fa ɔ wun mantan Ɲanmiɛn ɔn? I klikli su’n, nán yaci Ɲanmiɛn Kpli i su like suanlɛ. Zezi seli kɛ: ‘Kɛ be se kɛ bé ɲán anannganman nguan’n, i bo’n yɛle kɛ bé sí wɔ mɔ ɔ kunngba cɛ yɛ a ti Ɲanmiɛn’n nin Zezi Klist mɔ a sunmɛnnin i’n.’ (Zan 17:3) Ɛɛn, Biblu’n kle kɛ Zoova nin Zezi be su like suanlɛ’n kwla yo maan e ɲan ‘anannganman nguan!’ Kɛ nga e dun mmua wunnin i’n sa’n, ‘Ɲanmiɛn yɛ ɔ ti sran klofuɛ’n niɔn.’ (1 Zan 4:16) Zoova le nzuɛn kpa uflɛ wie mun ekun mɔ be yo ɲɛnmɛn ɔn. Biblu’n se kɛ Zoova ‘ti Ɲanmiɛn aklunyefuɛ, nin aunnvuɛ sifuɛ, ɔ faman ya ndɛndɛ. I aklunye’n ti dan, yɛ sa nga ɔ kan kɛ ɔ́ yó be’n, ɔ́ yó be.’ (Lɔ Tulɛ 34:6) I ‘klun ti kpa, ɔ yaci sran wun sa cɛ i.’ (Jue Mun 86:5) Ɲanmiɛn trɛ i awlɛn sran’m be wun. (2 Piɛr 3:9) Ɔ ti nanwlɛfuɛ. (Sa Nglo Yilɛ 15:4) Kɛ á kánngan Biblu’n nun kɔ́ ɔ ɲrun’n, á wá wún wafa nga Zoova yili nzuɛn fanunfanun sɔ mun nin uflɛ wie mun ekun be nglo’n.

20-22. (a) ?Kɛ mɔ e kwlá wunman Ɲanmiɛn’n ti’n, e kwlá faman e wun Ɲanmiɛn mɛntɛnmɛn i? Yiyi nun. (b) ?Ngue like yɛ sran wie’m be kwla se wɔ kɛ a yo ɔ? ?Sanngɛ, ngue yɛ ɔ fata kɛ a yo ɔ?

20 Nanwlɛ, a kwlá wunman Ɲanmiɛn. Afin ɔ leman wunnɛn kplo nin mmoja kɛ e sa. (Zan 1:18; 4:24; 1 Timote 1:17) Sanngɛ, sɛ a suɛn i su like Biblu’n nun’n, á kwlá sí i kɛ sran nɲɔn be fa si be wun’n sa. Kɛ nga Jue Mun 31:20 i klɛfuɛ’n fa kannin’n sa’n, a kwla wun kɛ Zoova “i klun ufue’n ɔ cɛnnin.” (Rɔmfuɛ Mun 1:20) Kɛ á súan Zoova i su like kpa kɔ́ i ɲrun’n, ɔ́ wá yó wɔ kɛ a wun i bɔbɔ ba’n sa. kpɛkun, i sɔ’n yó maan á kló i, yɛ á fá ɔ wun mɛ́ntɛn i.

Wafa nga siɛ kpa kun fa klo i wa’n, ɔ yi klolɛ dan mɔ e Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n ɔ fa klo e’n i nglo.

21 I sin’n, like nga ti yɛ Biblu’n se e kɛ Zoova ti e Si’n, á wá wún i wlɛ. (Matie 6:9) Nán kɛ ɔ ti e nguan manfuɛ sa ngbɛn ti ɔ. Sanngɛ, kɛ nga siɛ kpa kun fa sunnzun i mma’m be lika’n sa’n, Ɲanmiɛn kusu kunndɛ kɛ mɛn dilɛ’n i kpafuɛ’n yɛ e ɲɛn i ɔ. (Jue Mun 36:10) Biblu’n kle ekun kɛ sran’m be kwla kaci Ɲanmiɛn i janvuɛ. (Zak 2:23) ?Kɛ a ti i kɛ a kwla kaci Ɲanmiɛn i janvuɛ’n, ɔ wun yo ɔ sɛ?

22 Kɛ á súan Biblu’n nun like kɔ́ ɔ ɲrun’n, sran wie’m be kwla se wɔ kɛ a yaci i suanlɛ. Kɛ bé yó i sɔ’n be bu i kɛ be su yo wɔ ye. Be kloman kɛ a wɔ Ɲanmiɛn sulɛ wafa uflɛ nun. Sanngɛ nán man sran fi i atin naan ɔ tanndan ɔ ɲrun naan w’a kwlá traman janvuɛ kpafuɛ’n.

23, 24. (a) ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ a yaci ninnge nga a su suan be’n be su kosan usalɛ ɔ? (b) ?Ngue like yɛ ndɛ tre nga ɔ́ bá lɛ’n ɔ́ yíyí nun ɔn?

23 Nanwlɛ, ɔ le ninnge wie mɔ i bo bolɛ nun’n a su wunman be wlɛ ɔ. Ngwlɛlɛ afɛ usalɛ’n kwla kun ɲannzuɛn, sanngɛ nán sisi ɔ bo i sɔ’n ti. Zezi seli kɛ ɔ ti kpa kɛ e kan e wun ase kɛ bakanngan’m be sa. (Matie 18:2-4) E si kusu kɛ ba kanngan’m be usa kosan kpanngban. Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ a si kosan sɔ’m be su tɛlɛ mun. Sran wie mɔ be tuli be klun be kunndɛli Ɲanmiɛn i su like silɛ’n, Biblu’n yili be ayɛ. Be niannin Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun kpa sɛ ninnge nga be suan be’n be ti nanwlɛ o.—Kanngan Sa Nga Be Yoli’n 17:11 nun.

24 Like kpa nga ɔ kwla uka e naan y’a si Zoova su like’n, yɛle Biblu’n nun like suanlɛ’n. Biblu’n nin fluwa onga’m be le ngbaciɛ. ?Ngue nun yɛ be le ngbaciɛ ɔ? Ndɛ tre nga ɔ́ bá lɛ’n, ɔ́ wá yíyí i sɔ liɛ’n nun.

^ ndɛ kpɔlɛ 15 Ndɛ’m be bo tulɛ lika i nun ndɛ Ɲanmiɛn i dunman’n i fa flɛlɛ’n ɔ nin i bo’n nun’n, be kannin Ɲanmiɛn i dunman’n i bo’n ɔ nin wafa nga be fa flɛ dunman sɔ’n i su ndɛ kpa ekun.