Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

CɅNTESɅNTEL 1

¿Baqui bʌ i sujmlel tiʼ tojlel Dios?

¿Baqui bʌ i sujmlel tiʼ tojlel Dios?
  • ¿Isujm ba chaʼan Dios miʼ qʼuelet ti ñuc?

  • ¿Bajcheʼ yilal Dios? ¿Am ba i cʼabaʼ?

  • ¿Muʼ ba mejlel lac lʌcʼtesan lac bʌ tiʼ tojlel?

1, 2. ¿Chucoch an i tajol yom mi lac mel cʼajtiya tac?

¿AM BAʼ wubi jiñi xbiʼtalob miʼ melob cabʌl cʼajtiya cheʼ bʌ woli (choncol) jaxto i ñopob tʼan? Miʼ cʼajtiñob: «¿Chucoch mucʼ ti xʌmbal jiñi Luna?», «¿Majqui tsiʼ mele jiñi Qʼuin?» o «¿Majqui tsiʼ cʌntesa ti wejlel jiñi xmateʼmut tac?». Mi lac chaʼlen wersa lac jacʼbeñob, pero an i tajol mach tiʼ pejtelelic. Anquese wen mi lac jacʼbeñob i cʼajtiya, an i tajol muʼto i chaʼ cʼajtiñob chaʼan chucoch.

2 Mach jiñic jach xbiʼtalob miʼ melob cʼajtiya tac. Cheʼ bʌ miʼ cʼʌjquel majlel lac jabilel muʼto lac chʌn mel cʼajtiya tac, tajol chaʼan mi laj cʼotel yaʼ baqui la com majlel, chaʼan maʼañic miʼ tajonla wocol o chaʼan jach la com lac toʼo mel. Pero cabʌl wiñicob xʼixicob (quixtañujob) miʼ cʌy i melob cʼajtiya tac wen ñuc bʌ i cʼʌjñibal o miʼ cʌy i sʌclʌbeñob i jacʼbal.

3. ¿Chucoch an cabʌl quixtañu miʼ cʌy i sʌclʌbeñob i jacʼbal jiñi cʼajtiya tac ñuc bʌ i cʼʌjñibal?

3 Ñaʼtancu jiñi cʼajtiya muʼ bʌ a qʼuel yaʼ tiʼ pat ili libro, cheʼ bajcheʼ yaʼ tiʼ yochib tʼan yicʼot yaʼ tiʼ tejchibal ili cʌntesʌntel. Jiñʌch jiñi cʼajtiya tac yom bʌ mi laj cʼajtiben lac bʌ ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal. Pero cabʌl wiñicob xʼixicob tsaʼix i cʌyʌ i sʌclʌbeñob i jacʼbal jiñi cʼajtiya tac. ¿Chucoch? ¿Muʼ ba mejlel lac tajben i jacʼbal tac yaʼ ti Biblia? An lamital quixtañu miʼ yʌlob chaʼan wen wocol ti chʼʌmbentel isujm jiñi i jacʼbal muʼ bʌ i yʌcʼ jiñi Biblia. An mach bʌ yomic i melob cʼajtiya tac come miʼ bʌcʼñañob chaʼan miʼ yʌcʼob quisin. An yambʌ miʼ ñaʼtañob chaʼan jin jach yom miʼ cʌybentelob tiʼ wenta jiñi ñaxam bʌ miʼ yʌcʼob i bʌ ti ñopbalʌl yicʼot xcʌntesajob ti ñopbalʌl. ¿Bajcheʼ maʼ ñaʼtan jatet?

4, 5. ¿Baqui bʌ cʼajtiya ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal yom bʌ mi lac melben lac bʌ yicʼot chucoch yom mi lac sajcʌben i jacʼbal?

4 Tajol a wom a ñaʼtʌben i jacʼbal jiñi ñuc bʌ cʼajtiya tac. Tajol an a cʼajtibe a bʌ: «¿Chucoch tsaʼ tiliyonla ti pañimil? ¿Tsaʼ jach ba tiliyonla chaʼan mi lac chumtʌl, i mi lac chʌmel? ¿Bajcheʼ yilal Dios?». Weñʌch cheʼ maʼ mel ili cʼajtiya tac yicʼot ñuc i cʼʌjñibal cheʼ maʼ sajcʌben isujm bʌ i jacʼbal tac. Jesucristo tsaʼ cʌjñi bajcheʼ ñuc bʌ xcʌntesa, tsiʼ yʌlʌ: «Cʼajtinla. Mi caj laʼ wʌqʼuentel. Sajcanla. Mi caj laʼ taj. Pejcanla i yum otot. Mi caj laʼ jambentel» (Mateo 7:7).

5 Mi woli (yʌquel) a chʌn ‹sajcan› i jacʼbal jiñi ñuc bʌ cʼajtiya tac, mi caj a qʼuel chaʼan mach lolomic jach tsaʼ chaʼle wersa a sajcʌben i jacʼbal (Proverbios 2:1-5). Anquese jiñi quixtañujob an chuqui tsiʼ subeyetob chaʼan jiñi cʼajtiya tac, pero yaʼ ti Biblia añʌch i jacʼbal yicʼot mucʼʌch mejlel a taj, i mach wocolic ti chʼʌmbentel isujm. Ñumen wem bʌ jiñʌch cheʼ miʼ yʌqʼueñonla lac pijtaya, lac tijicñʌyel yicʼot miʼ yʌcʼonla ti chumtʌl ti tijicña ti ili ora. Laʼ lac ñaxan qʼuel jumpʼejl cʼajtiya muʼ bʌ i wen cʼojoʼtan cabʌl quixtañu.

¿TSɅTS BA I PUSICʼAL DIOS O MAʼAÑIC BA MIʼ QʼUELONLA TI ÑUC?

6. ¿Chucoch an cabʌl miʼ yʌlob chaʼan Dios mach i wentajic jiñi ilaya wocol muʼ bʌ i taj jiñi quixtañujob?

6 Cabʌl miʼ ñaʼtañob chaʼan cheʼʌchi. Miʼ yʌlob cheʼ muqʼuic i qʼuelonla ti ñuc Dios, mach cheʼic yilal chumulonla bajcheʼ iliyi. Ili pañimil (mulawil) baqui chumulonla an cabʌl guerra, tsʼaʼleya, cheʼ jaʼel pʼumpʼuñiyel. Ti lac pejtelel mi laj cʼamʼan, mi laj quilan wocol yicʼot miʼ chʌmel jiñi muʼ bʌ laj cʼuxbiñob. Jin chaʼan an muʼ bʌ i yʌlob: «Cheʼ muqʼuic to i qʼuelonla ti ñuc Dios, ¿mach ba muqʼuic i locʼsañonla tiʼ pejtelel ili wocol tac?».

7. a) ¿Chucoch mi la cʌl chaʼan cabʌl xcʌntesajob ti ñopbalʌl miʼ yʌcʼob ti ñaʼtʌntel chaʼan wen tsʌts i pusicʼal Dios? b) ¿Chuqui miʼ cʌntesañonla tiʼ sujmlel jiñi Biblia chaʼan jiñi lac ilaya wocol tac?

7 Ñumen mach bʌ tojic jiñʌch cheʼ jiñi xcʌntesajob ti ñopbalʌl miʼ yʌqʼueñob i ñaʼtan jiñi quixtañujob chaʼan Dios wen tsʌts i pusicʼal yicʼot chaʼan maʼañic miʼ qʼuelonla ti ñuc. Cheʼ miʼ yujtel jumpʼejl tsʌts bʌ wocol, miʼ yʌlob chaʼan cheʼʌch yom Dios. Pero tiʼ sujm, lajal bajcheʼ woliʼ yʌqʼueñob tiʼ mul Dios chaʼan jiñi wocol. Pero ¿isujm ba jiñi? ¿Chuqui miʼ cʌntesañonla tiʼ sujmlel jiñi Biblia? Santiago 1:13 mi yʌl: «Cheʼ an majqui woliʼ pʌjyel ti mulil, ñaʼtanla mach pʌybilic i chaʼan Dios. Come Dios mach mejlic i pʌjyel ti mulil. Maʼañic baʼ ora miʼ pʌy ti mulil wiñicob». Jin chaʼan, Dios mach jiñic miʼ yʌcʼ jiñi wocol am bʌ ti ili pañimil (pejcan Job 34:10-12). Melelʌch chaʼan miʼ yʌcʼ ti ujtel jiñi wocol tac, pero mach lajalic cheʼ miʼ yʌcʼ ti ujtel jumpʼejl wocol yicʼot cheʼ jin miʼ mel.

8, 9. a) ¿Baqui bʌ ejemplo miʼ mejlel a wʌl chaʼan mach lajalic cheʼ an majqui miʼ yʌcʼ ti ujtel wocol yicʼot cheʼ jin miʼ mel? b) ¿Chucoch mach weñic cheʼ mi lac chaʼlen wulwul tʼan tiʼ tojlel Dios cheʼ miʼ yʌcʼ chaʼan jiñi quixtañu miʼ chʼʌmob i bijlel mach bʌ weñic?

8 Ñaʼtancu chaʼan juntiquil tatʌl am bʌ cabʌl i ñaʼtʌbal yicʼot wen yujil bʌ cʼuxbiya an juntiquil i yalobil tiʼ yotot. Pero jumpʼejl bʌ qʼuin maʼañix tsaʼ caji i jacʼben i tʼan i tat i tsaʼ loqʼui majlel tiʼ yotot, pero jiñi tatʌl maʼañix tsiʼ wersa sube chaʼan miʼ cʌytʌl yicʼot. Jiñi alob tsiʼ chʼʌmʌ jumpʼejl bij mach bʌ weñic yicʼot tsiʼ yotsa i bʌ ti wocol tac. ¿Muʼ baʼ wʌl chaʼan jiñʌch jiñi tatʌl tsiʼ yʌqʼue i yilan wocol i yalobil? Maʼañic (Lucas 15:11-13). Cheʼ jaʼel, Dios maʼañic miʼ wersa ticʼ jiñi quixtañujob chaʼan maʼañic miʼ chʼʌmob i bijlel mach bʌ weñic, pero jiñi mach yomic yʌl chaʼan jiñʌch choncol i yʌqʼuen i yilan wocol jiñi tsaʼ bʌ i bajñel sʌclʌbeyob i bʌ. Jin chaʼan, mach weñic cheʼ mi laj cʌqʼuen tiʼ mul Dios jiñi wocol tac muʼ bʌ i taj wiñicob xʼixicob.

9 Dios añʌch chucoch cheʼ miʼ yʌcʼ chaʼan jiñi wiñicob xʼixicob miʼ sʌclañob i bijlel mach bʌ weñic. Come juntiquilʌch Dios wen am bʌ i ñaʼtʌbal yicʼot wen am bʌ i pʼʌtʌlel tsaʼ bʌ i mele tiʼ pejtelel chuqui tac an, mach xicʼbilic chaʼan miʼ tsictesʌbeñonla chuqui miʼ yujtel. Pero miʼ tsictesʌbeñonla come miʼ cʼuxbiñonla. Yaʼ ti cʌntesʌntel 11 mi caj i ñumen tsictesʌntel chucoch miʼ mel Dios bajcheʼ jiñi. Pero jatet miʼ mejlel a wʌl chaʼan mach i mul Dios cheʼ an lac wocol tac. Tiʼ sujm mach cheʼic bajcheʼ miʼ ñaʼtʌntel come jiñi lac pijtaya muʼ bʌ i yʌqʼueñonla Dios jiñʌch chaʼan miʼ jisʌntel jiñi wocol tac (Isaías 33:2).

10. ¿Chucoch miʼ mejlel laj cʌl chaʼan Dios mucʼʌch caj i jisan jiñi ilaya wocol tac tilem bʌ tiʼ caj jontolil?

10 Cheʼ jaʼel, chʼujulʌch jiñi Dios (Apocalipsis 4:8). Jiñi yom i yʌl chaʼan sʌc i pusicʼal yicʼot maʼañic i jontolil. Jin chaʼan mucʼʌch i mejlel lac ñopben ti tsʼʌcʌl chuqui mi yʌl, pero mach mejlic la cʌl tiʼ tojlel jiñi quixtañujob bajcheʼ jiñi come an i tajol miʼ melob mach bʌ weñic. Mi jiñic to tiʼ tojlel jiñi yumʌlob muʼ bʌ i ñopob i mel chuqui wem bʌ miʼ mejlel i tojʼesañob jiñi wocol tac muʼ bʌ i melob jiñi jontol bʌ quixtañujob. Pero Dios jiñʌch Mach bʌ Añic i Pʼisol i Pʼʌtʌlel. Miʼ mejlel i jisan tiʼ pejtelel ilaya wocol tilem bʌ tiʼ caj jontolil, i cheʼʌch mi caj i mel. Cheʼ baʼ ora miʼ mel iliyi, mi caj i jisan tiʼ pejtelel ora jiñi wocol tac (pejcan Salmo 37:9-11).

¿BAJCHEʼ YUBIL MIʼ YUBIN DIOS CHEʼ MI LAC TICʼLɅNTEL?

11. a) ¿Bajcheʼ yilal miʼ qʼuel Dios jiñi ticʼlʌntel? b) ¿Bajcheʼ yubil miʼ yubin Dios cheʼ bʌ mi la quilan wocol?

11 ¿Bajcheʼ yubil miʼ yubin Dios chaʼan jiñi wocol tac woli bʌ ti ujtel tiʼ pejtelel pañimil yicʼot ti lac tojlel? Jiñi Biblia miʼ cʌntesañonla chaʼan Dios ‹miʼ cʼuxbin chuqui toj bʌ› (Salmo 37:28). Cheʼ jaʼel i wentajʌch mi an chuqui wen o mach weñic, i miʼ tsʼaʼlen tiʼ pejtelel ticʼlʌntel. Jiñi Biblia mi yʌl chaʼan «tsiʼ mele i pusicʼal lac Yum» cheʼ bʌ jiñi pañimil tsaʼ bujtʼi ti jontol bʌ wiñicob xʼixicob ti wajali (Génesis 6:5, 6). Dios maʼañic qʼuextʌyem i ñaʼtʌbal (Malaquías 3:6). Woliʼ chʌn tsʼaʼlen jontolil yicʼot miʼ chʌn pʼuntan jiñi muʼ bʌ i yilañob wocol. Jiñi Biblia miʼ chaʼ al chaʼan Dios ‹woliʼ cʌntañonla› (pejcan 1 Pedro 5:7).

Jiñi Biblia miʼ cʌntesañonla chaʼan Jehová jiñʌch juntiquil xcʼuxbiya tsaʼ bʌ i Mele pañimil yicʼot panchan

12, 13. a) ¿Chucoch an lac melbal tac bajcheʼ jiñi cʼuxbiya, i bajcheʼ miʼ coltañonla chaʼan jiñi ilaya wocol am bʌ tiʼ pejtelel pañimil? b) ¿Chucoch miʼ mejlel laj cʌl chaʼan Dios mucʼʌch caj i jisan jiñi wocol am bʌ tiʼ pejtelel mulawil?

12 ¿Chucoch miʼ mejlel laj cʌl chaʼan Dios miʼ yʌqʼuen i chʼijiyemlel cheʼ mi laj quilan wocol? Laʼ laj qʼuel chucoch. Jiñi Biblia miʼ cʌntesañonla chaʼan Dios tsiʼ mele jiñi wiñic tiʼ yejtal o tiʼ loc’ombajlel (Génesis 1:26). Dios an wem bʌ i melbal, jin chaʼan, joñonla jaʼel an wem bʌ lac melbal. Ñaʼtancu ili cʼajtiya, ¿muʼ ba i yʌqʼueñet a chʼijiyemlel cheʼ maʼ qʼuel juntiquil quixtañu choncol bʌ i yubin wocol tiʼ caj yañoʼ bʌ? Mi jatet miʼ yʌqʼueñet a chʼijiyemlel chaʼan jiñi ticʼlʌntel, ñumento miʼ yubin i chʼijiyemlel Dios.

13 Junchajp am bʌ i chaʼan jiñi wiñicob xʼixicob jiñʌch cheʼ yujilob cʼuxbiya. Jin chaʼan lʌcʼʌ lajalonla bajcheʼ jiñi tsaʼ bʌ i Mele tiʼ pejtelel chuqui an come cheʼ bajcheʼ mi yʌl jiñi Biblia, «Dios cʼuxbiyajʌch» (1 Juan 4:8). La cujil cʼuxbiya jaʼel come Dios yujil cʼuxbiya. Cheʼ muqʼuic a mejlel a jisan jiñi ilaya wocol yicʼot ticʼlʌntel am bʌ tiʼ pejtelel pañimil, ¿maʼañic ba maʼ jisan? ¿Mach ba jiñic a cʼuxbiya mi caj i ñijcañet a mel maʼ wʌl? ¡Isujm cheʼʌchi! Jin chaʼan, yom maʼ ñop ti jumpʼejl a pusicʼal chaʼan Dios mucʼʌch caj i jisan jiñi wocol am bʌ tiʼ pejtelel pañimil. Jiñi tsaʼix bʌ a pejca yaʼ tiʼ yochib tʼan ti ili libro chaʼan jiñi wʌn albil bʌ i chaʼan Dios, mach jumpʼejlic jach ñajal. Mi caj i tsʼʌctiyel come Dios cheʼʌch tsiʼ yʌlʌ. Pero chaʼan mi lac ñumen ñop mi mucʼʌch caj i tsʼʌctiyel jiñi tʼan tac wʌn albil bʌ, yom mi lac ñumen cʌn jiñi Dios tsaʼ bʌ i yʌlʌ ili tʼan.

DIOS YOM CHAʼAN MAʼ CɅN

Mi an majqui a wom miʼ cʌñet, ¿maʼañic ba maʼ suben a cʼabaʼ? Dios miʼ subeñonla i cʼabaʼ yaʼ ti Biblia

14. ¿Chuqui i cʼabaʼ Dios yicʼot chucoch yom mi laj cʼʌn?

14 ¿Chuqui maʼ ñaxan mel cheʼ an majqui a wom miʼ cʌñet? ¿Mach ba ñaxañic maʼ suben a cʼabaʼ? Cheʼ jiñi, ¿am ba i cʼabaʼ Dios? Yonlel ñopbalʌl tac miʼ yʌlob chaʼan i cʼabaʼ jiñʌch «Dios» o «lac Yum», pero iliyi mach cʼabaʼʌlic, jumpʼejl jach título, lajal bajcheʼ «rey» o «presidente». Jiñi Biblia mi yʌl chaʼan Dios an cabʌl bajcheʼ miʼ subentel, cheʼ bajcheʼ «Dios» yicʼot «lac Yum». Pero miʼ cʌntesañonla chaʼan i cʼabaʼ jiñʌch: Jehová. Salmo 83:18 (TNM) mi yʌl: «Laʼ i cʌñob chaʼan a cʼabaʼ jiñʌch Jehová, come jatet jach jiñi Cʼax ñuquet bʌ tiʼ pejtelel Pañimil». Ti jiñi Biblia am bʌ ti chʼol cojach miʼ cʼʌjñel i cʼabaʼ Dios yaʼ ti Jueces 6:24 baqui miʼ yʌjlel jiñi tʼan «Jehová-Salom», ti hebreo yom i yʌl «Jehová jiñʌch ñʌchʼtilel».Mi yaʼ ti a Biblia maʼañic tsiquil jiñi cʼabaʼʌl, mic poj subeñet lojon chaʼan maʼ qʼuel yaʼ ti apéndice «¿Chuqui isujm i cʼabaʼ Dios yicʼot bajcheʼ yom miʼ cʼʌjñel?». Tiʼ sujm, jiñi chʼujul bʌ cʼabaʼʌl ñumen ti 7,000 miʼ tajtʌl yaʼ ti oñiyix bʌ tsʼijbujel chaʼan bʌ jiñi Biblia. Jin chaʼan, Jehová yom chaʼan maʼ cʌmben i cʼabaʼ yicʼot maʼ cʼʌn. Miʼ mejlel laj cʌl chaʼan Dios miʼ cʼʌn jiñi Biblia chaʼan maʼ cʌn.

15. ¿Chuqui i sujmlel jiñi cʼabaʼʌl Jehová?

15 Jiñi cʼabaʼʌl Jehová jiñʌch tsaʼ bʌ i bajñel otsʌbe i bʌ, an cabʌl i sujmlel jiñi cʼabaʼʌl. Miʼ yʌcʼ ti ñaʼtʌntel chaʼan mucʼʌch i mejlel i tsʼʌctesan i tʼan tsaʼ bʌ i wʌn alʌ yicʼot chaʼan mucʼʌch mejlel i mel tiʼ pejtelel muʼ bʌ i ñaʼtan i mel. * Maʼañic yambʌ cʼabaʼʌl bajcheʼ i chaʼan Dios, cojach jin yom i cʼabaʼ bajcheʼ jiñi. Mi caj laj cʌn chaʼan añʌch cabʌl chucoch maʼañic yambʌ bajcheʼ Jehová. Laʼ laj qʼuel lamital chucoch.

16, 17. ¿Chuqui miʼ yʌqʼueñonla lac ñaʼtan tiʼ tojlel Jehová jiñi título tac: a) «Mach bʌ Añic i Pʼisol i Pʼʌtʌlel»? b) «Rey am bʌ tiʼ pejtelel ora»? c) «Tsaʼ bʌ i Mele tiʼ pejtelel chuqui tac an»?

16 Tsaʼix laj cʌñʌ yaʼ ti Salmo 83:18 (TNM) miʼ yʌjlel tiʼ tojlel Jehová: «Jatet jach jiñi Cʼax ñuquet bʌ». Cheʼ jaʼel, cojach miʼ mejlel ti subentel bajcheʼ jiñi «Mach bʌ Añic i Pʼisol i Pʼʌtʌlel». Apocalipsis (o Revelación) 15:3 mi yʌl: «Wen ñuc, wen utsʼat pejtelel a melbal c Yum Dios, jatet Mach bʌ Añic i Pʼisol a Pʼʌtʌlel. Toj a bijlel, isujm jaʼel. Jatet i Reyet pejtel i chaʼañoʼ bʌ Dios». Jiñi título «Mach bʌ Añic i Pʼisol i Pʼʌtʌlel» yom i yʌl chaʼan Jehová cojach ñumen am bʌ i pʼʌtʌlel. Maʼañic majqui miʼ mejlel i tajben i pʼʌtʌlel. Jiñi título «Rey am bʌ ti pejtelel ora» miʼ cʼajtesʌbeñonla chaʼan Jehová cojach i maʼañic i tejchibal mi añic i yujtibal (1 Timoteo 1:17). Yaʼ ti Salmo 90:2 mi yʌl: «Cʼʌlʌl wajali cʼʌlʌl ti pejtelel ora, Dioset». Cheʼ mi lac ñaʼtan jiñi, miʼ toj sajtel lac pusicʼal, ¿ñomach?

17 An yambʌ junchajp muʼ bʌ i yʌqʼueñonla lac ñaʼtan chaʼan Jehová cojach: Jiñʌch tsaʼ bʌ i Mele tiʼ pejtelel chuqui tac an. Apocalipsis 4:11 mi yʌl: «Utsʼat c Yum lojon. Yom miʼ sujbel a ñuclel yicʼot a cʼuxbintel yicʼot a pʼʌtʌlel come jatet tsaʼ mele tiʼ pejtelel chuqui tac an. Tiʼ pejtelel tsaʼ mejli chaʼan cheʼʌch a wom. Tsaʼ laj aqʼue i cuxtʌlel». Come Jehová tsiʼ Mele tiʼ pejtelel chuqui tac an: Jiñi ángelob, ecʼ tac, wut teʼ tac, chʌy tac yicʼot yan tac bʌ chuqui an.

¿MUʼ BA MEJLEL A LɅCʼTESAN A BɅ TI JEHOVÁ?

18. ¿Chucoch cabʌl miʼ ñaʼtañob chaʼan mach mejlic i lʌcʼtesañob i bʌ ti Dios, pero chuqui miʼ cʌntesañonla jiñi Biblia?

18 An pecʼ bʌ miʼ yubiñob i bʌ tiʼ tojlel i melbal tac Jehová come jiñʌch ñumen am bʌ i ñuclel. Miʼ bʌcʼñañob chaʼan mach mejlic i lʌcʼtesañob i bʌ tiʼ tojlel come miʼ ñaʼtañob chaʼan ñajt an yicʼot chaʼan maʼañic miʼ qʼuejlelob ti ñuc. ¿Wem ba ili ñaʼtʌbal? Jiñi Biblia miʼ cʌntesañonla chaʼan mach cheʼiqui come Jehová mi yʌl chaʼan ‹mach ñajtic an ti lac tojlel ti jujuntiquilonla› (Hechos 17:27). Cheʼ jaʼel miʼ subeñonla: «Lʌcʼtesan laʼ bʌ baʼan Dios. Cheʼ jiñi mi caj i lʌcʼtesan i bʌ baʼ añetla» (Santiago 4:8).

19. a) ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac lʌcʼtesan lac bʌ ti Dios yicʼot chuqui bʌ majtañʌl mi caj lac taj? b) ¿Baqui tac bʌ i melbal Dios maʼ ñumen mulan?

19 ¿Bajcheʼ miʼ mejlel a lʌcʼtesan a bʌ ti Dios? Mach a cʌy a mel woli bʌ a mel ti ili ora: Chʌn cʌñʌ majlel i chaʼan bʌ Dios. Jesús tsiʼ yʌlʌ: «Jiñʌch i cuxtʌlel mach bʌ añic miʼ jilel, cheʼ miʼ cʌñetob jiñi mero Dios, jiñi cojach bʌ yicʼot Jesucristo, tsaʼ bʌ a choco tilel» (Juan 17:3). Cheʼ mi laj cʌn jiñi am bʌ ti Biblia, mi lac ñumen cʌn Jehová yicʼot Jesús i mi caj i yʌqʼueñonla laj «cuxtʌlel mach bʌ añic miʼ jilel». Tsaʼix laj qʼuele chaʼan «xcʼuxbiyajʌch Dios» (1 Juan 4:16). Pero Jehová an yan tac bʌ i melbal wen utsʼatax bʌ yicʼot wen mulʌbil bʌ. Jiñi Biblia mi yʌl chaʼan yujil ‹pʼuntaya, uts, jal miʼ michʼan, cabʌl i yutslel i pusicʼal yicʼot wen xucʼul› (Éxodo 34:6). Jiñʌch juntiquil Dios ‹utsʼat bʌ yicʼot miʼ ñusan mulil› (Salmo 86:5). Yujil pijtaya (2 Pedro 3:9). Yicʼot wen xucʼul (1 Corintios 1:9). Cheʼ woli a pejcan majlel jiñi Biblia, mi caj a qʼuel chaʼan Jehová tsaʼix i pʌsʌ ili wen tac bʌ i melbal yicʼot yan tac bʌ.

20-22. a) Anquese maʼañic miʼ mejlel laj qʼuel Dios, ¿jimba chaʼan maʼañic miʼ mejlel lac lʌcʼtesan lac bʌ tiʼ tojlel? Tsictesan jiñi a jacʼbal. b) ¿Chuqui bʌ ticʼojel miʼ mejlel i poj subeñetob jiñi quixtañujob, pero chuqui yom maʼ mel jatet?

20 Isujmʌch chaʼan mach mejlic laj qʼuel Dios come Espíritujʌch (Juan 1:18; 4:24; 1 Timoteo 1:17). Pero jiñi Biblia miʼ subeñonla bajcheʼ yilal. Cheʼ bajcheʼ tsiʼ yʌlʌ jiñi tsaʼ bʌ i tsʼijbu Salmos, mucʼʌch mejlel a «qʼuelben i yutsʼatlel» Jehová (Salmo 27:4; Romanos 1:20). Cheʼ maʼ ñumen cʌn, ñumen cuxul mi caj a qʼuel, cheʼ jaʼel mi caj a ñumen cʼuxbin yicʼot ñumen lʌcʼʌl mi caj a wubin a bʌ tiʼ tojlel.

I cʼuxbiya juntiquil uts bʌ tatʌl miʼ pʌsbeñonla chaʼan jiñi lac Tat am bʌ ti panchan miʼ ñumen cʼuxbiñonla

21 Xucʼu xucʼul mi caj a ñaʼtan chucoch jiñi Biblia miʼ subeñonla chaʼan Jehová yom mi laj qʼuel bajcheʼ lac Tat (Mateo 6:9). Mach cojach laj cuxtʌlel tsiʼ yʌqʼueyonla, yom bʌ jaʼel jiñʌch cheʼ wen mi lac chumtʌl lajal bajcheʼ juntiquil tatʌl yom bʌ chuqui wen tiʼ tojlel i yalobilob (Salmo 36:9). Cheʼ jaʼel, jiñi Biblia miʼ subeñonla chaʼan mi lac mejlel ti sujtel tiʼ yamigo Jehová (Santiago 2:23). ¡Ñaʼtancu: Maʼ mejlel ti sujtel tiʼ yamigo jiñi tsaʼ bʌ i Mele pañimil yicʼot panchan!

22 Cheʼ maʼ ñumen cʌn muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia, tajol an muʼ bʌ caj i subeñetob chaʼan yom maʼ cʌy a pejcan jiñi Biblia anquese wen miʼ poj subeñetob. Tajol miʼ subeñetob bajcheʼ jiñi come miʼ cʼojoʼtañob chaʼan maʼ qʼuextan a ñopbal. Pero mach a wʌcʼ a bʌ ti ticʼol bajcheʼ jiñi come Dios jiñʌch wem bʌ la camigo.

23, 24. a) ¿Chucoch mach yomic maʼ bʌcʼñan a cʼajtin chaʼan jiñi woli bʌ a cʌn majlel? b) ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti yambʌ cʌntesʌntel?

23 Añʌch maʼañic bʌ mi caj a chʼʌmben isujm ti ñaxan. Pero mach a bʌcʼñan a cʼajtin a coltʌntel. Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan weñʌch cheʼ mi lac pʌs lac pecʼlel bajcheʼ juntiquil alʌ chʼiton (Mateo 18:2-4). La cujilix chaʼan jiñi xbiʼtalob miʼ melob cʼajtiya tac tiʼ pejtelel ora. Dios yomʌch chaʼan maʼ tajben i jacʼbal jiñi a cʼajtiya tac. Jiñi Biblia wen utsʼat chuqui mi yʌl tiʼ tojlel quixtañujob tsaʼ bʌ i wen mulayob i cʌn chaʼan Dios. Jin chaʼan, tsiʼ wen tsajiyob jiñi Tsʼijbujel chaʼan miʼ ñaʼtañob mi jiñʌch i sujmlel jiñi choncol bʌ i cʌñob (pejcan Hechos 17:11).

24 Chaʼan mi lac ñumen cʌn Jehová, yom mi lac wen tsajin jiñi Biblia, jumpʼejl libro mach bʌ lajalic bajcheʼ yan tac bʌ. ¿Chucoch mach lajalic bajcheʼ yan tac bʌ libro? Muʼto caj laj qʼuel ti yambʌ cʌntesʌntel.

^ parr. 15 Mi caj a ñumen tsictesʌbentel i sujmlel yicʼot bajcheʼ miʼ yʌjlel i cʼabaʼ Dios yaʼ ti apéndice «¿Chuqui isujm i cʼabaʼ Dios yicʼot bajcheʼ yom miʼ cʼʌjñel?»