1, 2. Na cava e vinaka kina meda dau taro?

KE O dau veivosaki kei ira na gone, sega ni vakabekataki ni o vakadinadinataka ni dau levu nodra taro. Levu e dau tekivu nodra vakatataro nira se qai kilavosa ga. Nira tarogi iko, era na raici iko cake qai laurai e matadra nodra via kila dina na ka. Era na taroga na taro: Na cava e karakarawa kina na lomalagi? O cei e vakavulici ira na manumanu mera dau sere? Era buli ena cava na kalokalo? De o solia nomu vinaka kece mo sauma nodra taro, ia e sega ni dau rawarawa. Nomu isaunitaro vinaka duadua e rawa ni vakavurea e dua tale na taro: Baleta?

² Sega nira dau taro ga na gone. Nida tubu cake meda tamata bula, eda dau taro nida via kila na ka, me matata vei keda na ka meda cakava, meda kila na leqa e rawa ni basika kei na kena iwali, me vakacegui tale ga noda lomatarotaro. Ia e levu era sega ni dau via taro, era sega mada ga ni taroga na veika bibi mera kila. Ke votu mada ga e lomadra eso na taro, e sega ni dau gu na yalodra mera vakasaqara na kena isau.

3. Levu sa oti vakadua nodra via vakasaqara na isau ni taro bibi eso. Baleta?

 ³ Vakasamataka mada na taro ena waqa ni ivola qo, na taro ena ivakamacala taumada, se na kena ena itekitekivu ni wase. Qo eso na taro bibi dina. E levu sa oti vakadua nodra via vakasaqara na isau ni taro va qo. Baleta? E tiko ena iVolatabu na kedra isau? Era nanuma eso ni rui dredre mera kila na ka e kaya na iVolatabu me baleta na ka qo. So tale era nanuma ni ka vakamadua na taro. So tale era kaya ni taro va qo e dodonu ga mera kauaitaka na iliuliu ni lotu kei ira na qasenivuli, e sega ni yaga meda via lai kila. Na cava o nanuma?

4, 5. Na cava eso na taro bibi eda dau vakataroga? Na cava meda saga kina meda kila na kedra isau?

⁴ De tiko eso na taro bibi o dau via kila na kedra isau. So na gauna o dau vaqaqa se ‘Cava na inaki ni noda bula? Kena inaki ga meda sucu mai, da qase yani, da mate tale? Ke tiko na Kalou, e Kalou vakacava?’ E ka vakayalomatua meda taroga na taro qori, e bibi tale ga meda saga meda kila na kedra isau dodonu. A kaya na qasenivuli rogo o Jisu Karisito: “Kerekere tiko ga, ena qai soli vei kemudou, vaqaqara tiko ga, dou na qai kunea, tukituki tiko ga, ena qai dolavi vei kemudou.”—Maciu 7:7.

⁵ Ke o “vaqaqara tiko ga” mo kila na isau ni taro bibi eso, o na vakadinata ni ka ni veivakalougatataki dina nomu vakasaqaqara. (Vosa Vakaibalebale 2:1-5) Kua ni kauaitaka na ka era vakatukuna eso, baleta ni tiko dina ena iVolatabu na isau ni taro eda dau vakataroga. Sega ni dredre mo kila na kedra isau. Nomu kila tale ga ena vakacegui iko, o na nuidei qai vakainaki nomu bula. Ia meda tekivu mada nida dikeva e dua na taro e dau sega ni matata vei ira e levu na kena isau.

6. Na cava era nanuma kina e levu ni sega ni kauaitaki keda na Kalou?

⁶ Levu era kaya ni isau ni taro qo na io. Era nanuma ni dodonu me vinaka cake na vuravura ke kauaitaki keda na  Kalou! Eda raica e veiyasa i vuravura na ivalu, veicati, na bula vakaloloma. O keda yadua eda dau tauvimate, eda rarawa, ra qai takali tiko yani na wekada. Era kaya kina e levu, ‘Ke kauaitaki keda na Kalou qai kauaitaka noda leqa, ena tarova me kua ni yaco.’

7. (a) Era vakavuna vakacava na iliuliu ni lotu mera vakabauta e levu ni dau yalodua na Kalou? (b) Na cava mada e kaya na iVolatabu me baleta na ka vakaloloma eda dau sotava ena so na gauna?

⁷ Kuria oya nira vakavuna na iliuliu ni lotu mera vakabauta na lewenivanua ni yalodua na Kalou. Ena sala cava? Ni yaco na leqa tubukoso, era dau kaya ni inaki ni Kalou. Nira vakayacora qo era tukuna tiko kina ni bale vua na Kalou na veika vakaloloma e dau yacovi keda. Vakacava, qori na ka dina me baleta na Kalou? Na cava mada e kaya na iVolatabu? E sauma na Jemesa 1:13: “Ni vakatovolei e dua me kua ni kaya: ‘E vakatovolei au na Kalou.’ Ni sega ni vakatovolei rawa na Kalou ena ka ca, e sega tale ga ni vakatovolea e dua o koya.” Kena ibalebale qo ni sega vakadua ni vakavuna na Kalou na veika ca e yaco tu ena veiyasa i vuravura. (Wilika Jope 34:10-12.) E vakalaiva o koya me yaco na veika ca. Ia e duidui sara nona vakalaiva e dua na ka me yaco mai na nona vakavuna me yaco.

8, 9. (a) O na vakamacalataka vakacava na duidui ni nona vakalaiva e dua na ca, kei na nona vakavuna na ca? (b) Na cava meda kua kina ni vakalewa na vakatulewa ni Kalou me vakalaiva meda muria na sala ca eda digia?

⁸ Kena ivakaraitaki, vakasamataka mada e dua na tama dauloloma se tiko vata voli ga kei na luvena cauravou. Ni viavialevu mai na luvena qai via biubiu e vale, ena sega ni tarova o tamana. Lai lako vakaca o gone, sotava tale ga e levu na leqa. Vakacava, me beitaki o tamana ni vakavuna na leqa nei luvena? Sega. (Luke 15:11-13) Na Kalou tale ga e sega ni tarovi keda nida digia meda muria na sala ca, ia e sega ni vakavuna o koya na rarawa eda sotava ena vuku ni sala ca eda digia. E macala gona ni sega ni dodonu me beitaki na Kalou ena leqa lelevu e sotava na kawatamata.

 ⁹ E tiko na vuna vinaka e vakalaiva kina na Kalou meda muria na sala ca eda digia. E sega ni vinakati vua na Dauveibuli vuku qai kaukaua me vakaraitaka vei keda na vuna. Ia e vakaraitaka vei keda ena vuku wale ga ni nona loloma. O na raica eso na vuna ena Wase 11. Ia mo nanuma tiko ni sega ni bale vua na Kalou na leqa eda sotava. E kena veibasai sara ni o koya duadua ga e vakarautaka vei keda na kena iwali!—Aisea 33:2.

10. Na cava eda nuidei kina ni na vakaotia vakadua na Kalou na veika ca?

¹⁰ E Kalou savasava tale ga o koya. (Aisea 6:3) Kena ibalebale qo ni yalododonu, e sega ni vakamelei rawa. E sega ni kune vua e dua na ca. E rawa gona nida vakararavi vakatabakidua vua. Sa sega tu ga ni rawa ni tukuni qori vua na tamata ni vaka me tiki ni noda bula na veidabui kei na lawaki. Ke saga mada ga ena nona vinaka kece e dua na iliuliu me cakava na ka e dodonu, ena sega ga vua na kaukaua me vakavinakataka kina na leqa e mai vakavuna e dua tale. Ia e kaukaua duadua na Kalou. E rawa ni kauta tani na veika ca e mai bika tu na kawatamata, e yalataka tale ga ni na vakayacora. Ia ni sa na vakayacora dina, ena qai takali vakadua na veika ca kece!—Wilika Same 37:9-11.

11. (a) E raica vakacava na Kalou na veika tawadodonu? (b) E raica vakacava na Kalou na veika rarawa o dau sotava?

¹¹ E raica vakacava na Kalou na veika e yaco tiko e vuravura, kei na veika o sotava tiko ena gauna qo? E tukuna na iVolatabu ni dau “taleitaka na lewadodonu” na Kalou. (Same 37:28) E kauaitaka vakalevu na ka e dodonu kei na ka e sega ni dodonu. E cata na veika tawadodonu kece. E kaya na iVolatabu ni ‘rarawa na lomana’ ena gauna e roboti vuravura kina na veika ca ena dua na gauna sa oti. (Vakatekivu 6:5, 6) E sega ni veisau na Kalou. (Malakai 3:6) Se cata tiko ga  na veika ca e vakavuna na rarawa ni kawatamata ena gauna qo. E sega tale ga ni taleitaka me raici keda nida rarawa. E kaya na iVolatabu ni dau “kauaitaki” keda o koya.—Wilika 1 Pita 5:7.

12, 13. (a) Na cava e tu kina vei keda eso na itovo vinaka me vaka na loloma? E vakacava noda raici vuravura ena vuku ni noda loloma? (b) Na cava eda vakabauta kina ni na vakayacora dina ga na Kalou e dua na ka ena leqa sa tarai vuravura tu?

¹² Eda vakadeitaka vakacava ni cata na Kalou meda rarawa? Qo eso tale na kena ivakadinadina. E kaya na iVolatabu ni buli na tamata me ucuya na Kalou. (Vakatekivu 1:26) E mai tiko gona vei keda na itovo vinaka baleta ni qo na itovo e kilai tani kina na Kalou. Me kena ivakaraitaki, e dau mositi iko ni o raica nodra vakararawataki na sega ni cala? Ke o kauaitaka na veika tawadodonu va qo, sa na qai wacava nona kauai na Kalou!

¹³ Na loloma e dua na noda itovo vakasakiti. Qo na itovo ga ni Kalou. E kaya na iVolatabu ni “Kalou ga na loloma.” (1 Joni 4:8) Eda loloma baleta ni dau loloma na Kalou. Vakacava, ena uqeti iko nomu loloma mo vakaotia na rarawa kei na veika tawadodonu o raica nikua e vuravura? Ke tu vei iko na kaukaua, o na vakayacora sara ga! Se vakaevei? Qo tale ga na ka ena cakava na Kalou. Ena muduka na veika rarawa kei na veika tawadodonu. Na vosa ni yalayala era volai ena ivakamacala taumada ni ivola qo e sega ni tadra wale ga se da vakanuinuikara wale tu ga kina. Na vosa ni yalayala ni Kalou ena sega ni daro! O na qai vakabauta na  vosa ni yalayala kece qo ke o kila vinaka na Kalou a yalataka.

14. O cei na yaca ni Kalou? Na cava meda vakayagataka kina?

¹⁴ Ke dua e via kilai iko, na cava o na cakava? O na tukuna vua na yacamu. Vakacava na Kalou, e tiko na yacana? Levu na lotu era kaya ni yacana na “Kalou” se “Turaga,” ia qo e sega ni yaca. E icavuti, me vaka ga na “tui” kei na “peresitedi.” E tukuna na iVolatabu e levu na kena icavuti na Kalou. Na “Kalou” kei na “Turaga” e rua ga vei ira na icavuti qo. E tukuna tale ga na iVolatabu ni yaca ni Kalou o Jiova. E kaya na  Same 83:18: “O kemuni, na yacamuni ga o Jiova, o kemuni ga oni Cecere Duadua e vuravura taucoko.” Ke sega ni tiko ena nomu iVolatabu na yaca qo, e vinaka mo raica na iKuri ena tabana e 195-197 ni na vakamacalataka na vuna. E macala gona ni volai vakavica na udolu ena ivolavivigi makawa ni iVolatabu na yaca ni Kalou. Ni vinakata sara ga o Jiova mo kila na yacana, mo vakayagataka. E rawa nida kaya ni vakayagataka o koya na iVolatabu mo kilai koya kina.

15. Na cava na ibalebale ni yaca, Jiova?

¹⁵ Na Kalou e vakatokai koya ena dua na yaca e titobu sara na kena ibalebale. Na yaca, Jiova, e kena ibalebale ni rawa ni vakayacora na Kalou nona vosa ni yalayala kece qai vakayacora na veika sa nakita tu. * E duatani duadua na yaca ni  Kalou, e vakasakiti. O koya duadua ga e vakatokai ena yaca ya. Levu na sala e duatani duadua kina o Jiova. Na sala cava soti?

16, 17. Na cava eda vulica me baleti Jiova ena vica na kena icavuti qo: (a) “Kaukaua Duadua”? (b) “Tui ni veitabagauna”? (c) “Dauveibuli”?

¹⁶ E tukuni ena Same 83:18 me baleti Jiova: “O kemuni ga oni Cecere Duadua.” E kilai tale ga me “Kaukaua Duadua.” E kaya na Vakatakila 15:3: “E cecere qai veivakurabuitaki na nomuni cakacaka, Jiova na Kalou, oni Kaukaua Duadua. E dodonu, e dina na nomuni sala, na Tui ni veitabagauna.” Na icavuti “Kaukaua Duadua” e dusia ni kaukaua duadua o koya. E sega ni dua e tautauvata kaya ena kaukaua, e sega ni vakatauvatani rawa. Eda kila tale ga na kena icavuti na “Tui ni veitabagauna” ni sega ni vakatauvatani rawa kei na dua. O koya duadua ga e sega nona itekitekivu. E kaya na Same 90:2: “Mai na gauna tawamudu ina gauna tawamudu oni Kalou tu ga.” Qo e vakatubuqoroqoro dina, se vakacava?

¹⁷ Dua tale na sala e duatani kina o Jiova oya ni o koya ga na Dauveibuli. E kaya na Vakatakila 4:11: “E ganiti kemuni Jiova, na neimami Kalou, me nomuni na lagilagi, na vakarokoroko, kei na kaukaua, ni oni bulia na ka kece, ena nomuni lewa era bula, era buli kina.” Na ka kece o rawa ni vakasamataka, na veika bula vakayalo mai lomalagi se veikalokalo era sausauriva ena bogi, se vuata ena kena veimataqali, se na ika ena loma ni wasaliwa kei na uciwai, e bulia kece o Jiova!

18. Na cava era nanuma kina eso ni sega tu ga ni rawa nira toro voleka vua na Kalou? Ia na cava e kaya na iVolatabu?

¹⁸ Eso era sega ni marau nira wilika na itovo qoroi i Jiova. Era nanuma ni rui cecere na Kalou, e dredre nira toro voleka vua. Era nanuma tale ga ni sega ni kauaitaki ira. E dina na vakasama qo? E duatani sara na ka e tukuna na iVolatabu. E kaya me baleti Jiova: “Ni sega ni yawa o koya vei keda yadua.” (Cakacaka 17:27) Sa rauta me uqeti keda na iVolatabu: “Toro  voleka vua na Kalou ena qai toro voleka mai vei kemuni o koya.”—Jemesa 4:8.

19. (a) O na toro voleka vakacava vua na Kalou? Na cava na kena yaga? (b) Na idivi cava kei Jiova o taleitaka vakalevu?

¹⁹ Na cava mo cakava mo toro voleka kina vua na Kalou? Tomana tiko ga na ka o sa tekivuna qo, nomu vulica na veika e baleti koya. A kaya o Jisu: “Ena rawata na bula tawamudu, o koya e vulica tiko ga na veika me baleti kemuni na Kalou dina duadua ga, kei Jisu Karisito oni tala mai.” (Joni 17:3) Io, e kaya na iVolatabu nida vulica na veika e baleti Jiova kei Jisu eda na rawata kina na “bula tawamudu”! Me vaka ga sa tukuni oti, na “Kalou ga na loloma.” (1 Joni 4:16) E levu tale tu na idivi kei Jiova. Me kena ivakaraitaki, e kaya na iVolatabu ni o Jiova e “Kalou dauyalololoma qai dauveinanumi, e berabera ni cudru, qai vuabale ena loloma e dei kei na dina.” (Lako Yani 34:6) E “vinaka qai tu vakarau me veivosoti.” (Same 86:5) E Kalou dauvosota. (2 Pita 3:9) E yalodina. (Vakatakila 15:4) Ni o wilika na iVolatabu, o na vakadinadinataka nira laurai dina vei Jiova na itovo totoka qo kei na levu tale.

20-22. (a) Vakacava, me vakadredretaka noda toro voleka vua na Kalou nida sega ni raici koya? Vakamacalataka. (b) Na cava era na saga o ira era lecava na veika vinaka o vulica tiko? Ia na cava mo cakava?

²⁰ Eda na sega ni raica rawa na Kalou baleta ni ka bula vakayalo tawarairai. (Joni 1:18; 4:24; 1 Timoci 1:17) Ia eda na kilai koya vinaka nida vulica na veika e baleti koya ena iVolatabu. Me vaka e kaya na daunisame, eda rawa ni “sarava na lagilagi i Jiova.” (Same 27:4; Roma 1:20) Na levu ga ni nomu vulici Jiova na levu tale ga ni nomu lomani koya, o na vinakata tale ga mo toro voleka vua.

²¹ O na qai kila na vuna e kaya kina na iVolatabu meda okati Jiova me Tamada. (Maciu 6:9) E sega wale ga ni vakavuna noda bula, e vinakata tale ga meda marautaka noda bula me vaka ga nona vinakata e dua na tama dauloloma vei ira na luvena. (Same 36:9) E tukuna tale ga na iVolatabu nida rawa ni itokani  i Jiova. (Jemesa 2:23) Vakasamataka mada, o rawa ni veitokani kei koya e bulia na lomalagi kei na vuravura!

²² Ni o vulica tiko na iVolatabu, de ra lecava eso na veika vinaka o vulica kina ra qai saga mera tarova nomu vuli. Era rairai leqataka ni o na veisautaka nomu vakabauta. Ia kua sara ni vakalaiva me dua e vakalatilati ena nomu bucina na veiwekani vinaka duadua, nomu veiwekani kei na Kalou.

23, 24. (a) Ni toso tiko nomu vuli, na cava mo dau taro tiko ga kina? (b) Na cava ena vakamacalataki ena ulutaga e tarava?

²³ E macala ni tiko eso na ka ena taura na gauna mo qai kila. Ia me kua ni tarova nomu dau taro. Qo ena vinakati kina mo yalomalumalumu, mo kua tale ga ni madua. E kaya o Jisu meda dau yalomalumalumu me vakataki ira na gone lalai. (Maciu 18:2-4) Eda sega tale ga ni vulagi vei ira na gone lalai, ni dau nodra cakacaka na taro. E vinakata na Kalou mo kila na isau ni taro o dau via kila tu me baleti koya. Oya na vuna era vakacaucautaki kina ena iVolatabu o ira na dau via kila na Kalou. O ira qo era dikeva vakavinaka na iVolatabu mera vakadeitaka kina na veika era vulica.—Wilika Cakacaka 17:11.

²⁴ Na sala vinaka duadua eda na kilai Jiova kina oya meda vulica na iVolatabu. E sega tale ni dua na ivola e tautauvata kei na iVolatabu. Ena sala cava? Ena vakamacalataki qo ena ulutaga e tarava.