1, 2. Ongwaye aruhe tje ri otjiṋa otjiwa okupura omapuriro?

OVE wa rora okumuna omuano ovanatje mbu ve pura omapuriro? Ovengi ve uta okupura indu tji va utu okuhungira. Nouho mbwa tupurwa owo ve tara kove nave pura omapuriro otja inga: Ongwaye eyuru tji ri ri emblou? Ozonyose za ungurwa pu ye? Owaṋi ngwa honga ouzera okuposa? Mape ya o kondjo nomasa okuvezira nu aruhe kaupupu. Nandi wa yandja eziriro esembasemba mape ya ave ku pura kutja omena ratjike?

² Kavanatje aveyerike mbe pura omapuriro. Atuhe otja tji matu kuru tu pura. Ihi tu tjitira okumuna omuhunga, okuritjevera komaumba na wina mena rokuvanga okutjiwa uriri. Nungwari pe munika aayo ovandu ovengi ve isa okupura omapuriro, nu tjinenenene inga omananḓengu. Tjiva nandarire ve isa okupaha omaziriro.

3. Ongwaye ovandu ovengi tji ve isa okupaha omaziriro komapuriro omananḓengu tjinene?

³ Ripura nepuriro ndi ri kombanda yembo ndi, nomapuriro  nge ri pomikuma 3 no 6, poo inga nge ri komautiro wekondwa ndi. Inga itjiva womapuriro omananḓengu tjinene ngu mo yenene okupura. Nakombanda yanao ovandu ovengi kave pura omapuriro rukwao. Omena ratjike? Ombeibela i nomaziriro? Tji va ve muna kutja omaziriro wa yo omazeu okuyezuva. Varwe ve ṱohoni okupura omapuriro. Nu varwe rukwao ve muna kutja omapuriro otja ingo onawa tji ve yesire ovahonge. Ove mo tja vi?

4, 5. Omapuriro yeṋe omananḓengu tjinene ngu matu yenene okupura, nongwaye tji matu sokupaha omaziriro?

⁴ Mape ya ove wina u nonḓero yokumuna omaziriro komapuriro omananḓengu mehupo. Nu ngahino u ripurira komapuriro otja inga: ‘Ondando yokuhupa oyatjike? Ehupo ndi opuwo ondi ri ko? Mukuru hapo omungendu?’ Onawa okupura omapuriro otja ingo nu ohepero okuhinokuyumba ohama nga tji wa munu omaziriro omasemba. Omuhonge omutjiukwa Jesus Kristus wa tja: “Ningireye nu mamu pewa; paheye nu mamu munu; kongoreye nu mamu patururirwa.”—Mateus 7:7.

⁵ Indu tji wa ‘paha’ omaziriro komapuriro omananḓengu, mo munu ondjambi onene. (Omiano 2:1-5) Nandarire kutja ovandu varwe mave tja vi, omaziriro opu ye ri nu mo yenene okuyemuna mOmbeibela. Omaziriro wayo kamazeu tjinene okuyezuva. Nakombanda yanao, oyo maye ku pe ondjoroka nomaundjiro. Nandarire nai maye ku vatere okuhupa ehupo ewa. Nambano indjo tu tare kepuriro nda kurungisa ovandu ovengi.

6. Ongwaye ovandu tji ve muna kutja Mukuru ke nakonatja nomauzeu wawo?

⁶ Ovandu ovengi ve muna nao. Owo ve ripura kutja, ‘andakuzu Mukuru u nakonatja na eṱe, ouye katjau sana ngwi.’ Ouye we ura novita, nonyengo noruhoze. Eṱe oveni tu vera, tu muna omauzeu nu tu zepaisa ovasuverwa vetu. Okutja  ovandu ovengi opu ve zokupura epuriro ndi: ‘Andakuzu Mukuru u nakonatja na eṱe, ongwaye tje ha tjaere oviṋa otja imbyo kutja avi ha tjitwa?’

7. (a) Ovahonge ve honga tjike tji tji tjita kutja ovandu ovengi ve mune kutja Mukuru ke natjari? (b) Ombeibela tjiri i honga tjike ohunga nomauzeu ngu tu muna?

⁷ Otjiṋa tjarwe otjivi, ovahonge ombe tjita kutja ovandu ve ripure kutja Mukuru ke natjari. Omomuano uṋe? Ovandu tji va wirwa i oumba ounene, ovahonge ve tja ombango yaMukuru. Okutja owo ve yandja ondjo ku Mukuru mena roviṋa ovivi mbi tjitwa ndino. Nu hapo imbwi ouatjiri ohunga na Mukuru? Ombeibela tjiri otji i honga? Jakobus 1:13 mari tu ziri kutja: “Omundu ngu ri momarorero nga a ha tja: ‘Omarorero nga maye zu ku Ndjambi.’ Orondu Ndjambi ka rorerwa kouvi, nEye omuini ka roro omundu.” Okutja Mukuru kangu eta ouhasemba mbu tu muna mouye. (Job 34:10-12) Ii, otjiperi kutja Mukuru u yandjera oviṋa ovivi kutja vi tjitwe. Nungwari pe nombangu onene pokati kokuyandjera otjiṋa kutja tji tjitwe nokutjitjita.

8, 9. (a) Ove mo sasaneke vi ombangu pokati kokuyandjera ouhasemba okukara po nokuutjita? (b) Ongwaye tji ma rire ouposyo okupa Mukuru ondjo indu tja yandjera ovandu okutoora omuhunga omuvi?

⁸ Okuzuva epu ndi nawa, ripura naihe onongo nu worusuvero ngu nomuzandu we ngwe kura nu ngu ve kara pamwe ponganda. Omuzandu ngwi tja utu okupirukira ovanene ve na tanda okutjinda ponganda, ihe kena ku mu tjaera. Indu eye tja utu okuhupa ehupo evi na hiti moumba mape ya atu tja ihe ongwa etere omuatje we omauzeu? Kako. (Lukas 15:11-13) Momuano otjingewo, Mukuru ka tjaerere ovandu tji ve ritoororera omuhunga omuvi, nungwari eye kangwe ve etera omauzeu nga kongorera ko. Okutja tjiri, kamaa rire nawa okuyandja ondjo ku Mukuru mena romauzeu ovandu ngu ve muna.

⁹ Mukuru u nepu ewa nda yandjerera ovandu kutja ve toore omuhunga woposyo. Nu mena rokutja eye ongu ri Omuute wetu onongo nomunamasa, eye ke nokuhepa okuturaera. Nungwari  mena rokutja eye we tu suvera, u tu tjivisa. Ove mo kerihonga ovingi ohunga nomapu nga mEkondwa 11. Nungwari kara nongamburiro kutja Mukuru kangu eta omauzeu kovandu. Moruveze rwanao, eye u tu pa omaundjiro porwawo kutja omauzeu ayehe maye isapewa!—Jesaja 33:2.

10. Ongwaye tji matu yenene okukambura kutja Mukuru ma isapo ouhasemba auhe?

¹⁰ Komurungu wanao, Mukuru eye omuyapuke. (Jesaja 6:3) Ihi matji hee kutja eye omukohoke. Eye ke nouvi nandarire kaṱiṱi. Okutja eṱe matu yenene okukambura mu ye nomutima auhe. Kamaatu ṱakama movandu pupe ṱa mbo, orondu potuingi owo kave nouatjiri. Nandarire ovandu ovengi mouhonapare mbe nomitima omiwa, potuingi kave nomasa okuisapo omanyoneno ovandu ovarunde ngu ve eta kombanda yehi. Posi yokutja Mukuru omunamasaaehe. Eye ma isapo omauhasemba aehe novikongorereko vyawo. Indu Mukuru tji ma katjita hi, eye me ketjitjita momuano mbu mau kaisapo ourunde nga aruhe!—Epsalme 37:9-11.

11. (a) Ouhasemba mbu tu muna u ṱuna vi ku Mukuru? (b) Omauzeu ngu tu muna ye ṱuna vi ku Mukuru?

¹¹ Mukuru u noumune uṋe ohunga noviṋa mbi tjitwa mouye na wina mbi tjitwa mehupo roye ndino? Ombeibela i honga kutja Mukuru “wa suvera ousemba.” (Epsalme 37:28) Pu mape hee kutja tjiri eye u nakonatja nomuano oviṋa mbu vi kayenda mouye. Eye wa tonda ouhasemba ngamwa auhe. Ombeibela mai tja Mukuru “wa ṱoruhoze tjinene” indu ouvi tji wa takavarere mouye woruveze rwaNoa. (Genesis 6:5, 6) Mukuru ke ya runduruka. (Maleaki 3:6) Eye ngamba wa tonda okumuna oviṋa ovivi mbi tjitwa mouye. Nu Mukuru ka tjaterwa indu ovandu tji mave munu ouzeu. Ombeibela opu mai zokuturaera kutja, “omerikendero weṋu aehe yumbeye kombanda Ye, Eye tjinga e mu pa imbi mbi mwa hepa.”—1 Petrus 5:7.

12, 13. (a) Ongwaye tji tu novitjiukwa oviwa vyoundu tjimuna orusuvero, nu orusuvero ndwi ru tu pa oumune uṋe ohunga nouye mbwi ouhasemba? (b) Ongwaye tji mo yenene okukara nongamburiro kutja Mukuru tjiri ma isapo omauzeu aehe mouye?

 ¹² Eṱe matu tjiwa vi kutja Mukuru ka tjaterwa ovandu tji mave munu ouzeu? Ngatu tare kepu rarwe. Ombeibela i honga kutja omundu wa ungurwa kosaneno yaMukuru. (Genesis 1:26) Ovitjiukwa oviwa vyoundu mbi tu navyo vi raisa kutja Mukuru u novitjiukwa oviwa vyoundu, eṱe tjinga a twa ungurwa posaneno ye. Ove tji wa munu ovandu ovehinandjo amave munu ouzeu, u hihamwa omutima? Indu tji u kendisiwa i omauzeu otja ingo, tjiwa nawa kutja Mukuru wina u kendisiwa i omauzeu ngo tjinene okukapita ove.

¹³ Otjiṋa tjimwe otjiwa ovandu tji ve na tjo orusuvero. Ihi wina matji raisa kutja Mukuru u norusuvero. Ombeibela i honga kutja “Ndjambi orusuvero.” (1 Johanes 4:8, 16) Eṱe tu suvera mena rokutja Mukuru orusuvero. Orusuvero rwoye mape ya aru ku hingi kutja u isapo omauzeu nouhasemba mbu u muna mouye? Andakuzu ove u nomasa wokuisapo oviṋa mbi, otjo tjita nao? Tjiri otjo tjita! Okutja kara nongamburiro kutja Mukuru ma isapo omauzeu nouhasemba auhe. Omakwizikiro nga tamunwa pomukuma 4 no 5 karuroto porwarwo nungwari maye rire ouatjiri. Omakwizikiro waMukuru maye yenenisiwa tjiri! Nu tji mo vanga okukara nongamburiro momakwizikiro ngo, ove mo sokurihonga ovingi ohunga na Mukuru ngwe ye kwizika.

14. Ena raMukuru otjikwaye, nongwaye tji twa sokuriungurisa?

¹⁴ Indu ove tji wa hakaene nomundu  nu mo vanga kutja me ku tjiwe, otjiṋa otjitenga tji u tjita otjikeṋa? Ove ko nakumuraera ena roye? Mukuru u nena? Ozokereka ozengi ze tja ena re “oMukuru” poo “Ndjambi” poo “Muhona,” nungwari inga ka mana we omuini. Owo omaisaneno wondjozikiro uriri, tjimuna omambo nga “ombara” poo “opresindenda” tji ye ri omaisaneno wondjozikiro. Ombeibela i honga kutja Mukuru u nomaisaneno omengi wondjozikiro tjimuna “Mukuru”poo “Ndjambi” na “Muhona.” Posi yokutja Ombeibela wina i honga kutja Mukuru u nena re omuini, indi Jehova. Epsalme 83:19 [EEP] mari tja: “Ve tjiue, kutja Ove erike, ngu nena indi Jehova;: ingui Uokombanda kombanda jehi arihe.” MOmbeibela yoye tji mu hina ena ndo, tara kOviweziwako kehi yorupa ndwi “Omaungurisiro nomaheero wena raMukuru,”  u rihonge kutja ongwaye ena ndo tji ri he ri mo. Ena raMukuru ri munika ape ovikando 7 000 momatjangwa omakuru wOmbeibela. Okutja Jehova u vanga kutja u tjiwe ena re nu u riungurise. Omundu otjo tja, eye u ungurisa Ombeibela okuritjiukisa omuini kweṱe.

15. Ena ndi Jehova ri heya tjike?

¹⁵ Mukuru we ripa ena ndi nomaheero. Ena re Jehova, ri heya kutja Mukuru ma yenenisa omakwizikiro aehe nga tjiti nu ma yenenisa ondando ngamwa ndje ripurire ko. * Ena raMukuru orapeke noro ra pwira ye omuini. Jehova omundu wapeke momiano omingi. Omomiano viṋe?

16, 17. Eṱe matu rihongo tjike ohunga na Jehova okuza komaisaneno wondjozikiro nga: (a) “Omunamasaaehe”? (b) “Ombara yaaruhe”? (c) “Omuute”?

 ¹⁶ Otja tji twa munu, Epsalme 83:19 [EEP] ra tja Jehova eye ‘erike ingui Uokombanda kombanda jehi arihe.’ Momuano otjingewo, Jehova erike ongu isanewa “Omunamasaaehe.” Omavandururiro 15:3 mari tja: “Muhona, Ndjambi, Omunamasaaehe, oviungura vyoye, tjiri, ovinene novihimise. Mbara yoviwaṋa avihe, ozondjira zoye, tjiri, ozosemba nozouatjiri!” Omaisaneno nga “Omunamasaaehe” maye tu hongo kutja Jehova omunamasa okukapita ngamwa omundu poo otjiṋa. Kape nomasa nge ṱa poye, owo ayeerike onge ri owokombandambanda. Mu 1 Timoteus 1:17, Jehova u isanewa “Ombara yaaruhe.” Omaisaneno nga ye tu zemburukisa kutja Jehova erike ongwa ri po aruhe. Epsalme 90:2 mari tja: “Notjinga amo karerere Ndjambi aruhe nga aruhe.” Ihi tjiri matji tjiti kutja tu kare nondira ku Mukuru, katjiperi?

¹⁷ Jehova wina omundu wapeke orondu eye erike ongu ri Omuute. Omavandururiro 4:11 mari tja: “Muhona, Ndjambi wetu, Ove wa pwa ondjozikiro nondengero nomasa; orondu Ove wa uta oviṋa avihe; novyo avihe vya utwa navi pewa omuinyo i ombango yoye.” Avihe mbi mo yenene okuripurira ko, okuza koviutwa vyombepo ovihamunika meyuru nga kozonyose nḓu tu muna ouṱuku, ovihape mbi hapa komiti nga komahundju nge ri mokuvare na mozonḓonḓu, avihe mbi vya zikama mena rokutja Jehova Omuute!

18. Ongwaye ovandu tjiva tji ve muna kutja kamaave yenene okukara noupanga wopopezu na Mukuru, nungwari Ombeibela i honga tjike?

¹⁸ Ovandu tjiva tji va lese ohunga novitjiukwa vyoundu vyaJehova ovihimise, owo ve hara emuma kaṱiṱi. Owo ve muna kutja kamaave yenene okukara noupanga wopopezu naye nu kamaave yakurwa i ye, orondu Mukuru u ri pondongamo nu omunene tjinene. Onawa okuripura nao po? Ombeibela kai tja nao. Oyo mai tja: “Nungwari Eye hapo ke ri kokure na eṱe atuhe.” (Oviungura 17:27) Ombeibela nandarire  mai tja: “Tumbukeye ku Ndjambi, nEye ma tumbuka ku eṋe.”—Jakobus 4:8.

19. (a) Eṱe matu utu vi okutumbuka popezu na Mukuru, nu matu munu mo ouwa waye? (b) Ovitjiukwa viṋe vyoundu vyaMukuru mbi ku tjatera?

¹⁹ Ove mo yenene vi okutumbuka popezu na Mukuru? Rutengatenga, kayende komurungu na imbi mbi mo tjiti nai, okurihonga ohunga na Mukuru. Jesus wa tja: “Nomuinyo waaruhe okwo ngwi okutja owo ve tjiwe Ove, ngu u ri Ndjambi watjiri, nokutja ve tjiwe Jesus Kristus ngu wa hinda.” (Johanes 17:3) Ombeibela i honga kutja tji twe rihongo ohunga na Jehova na Jesus matu kamuna ‘omuinyo waaruhe.’ Otja tji twa munu, “Ndjambi orusuvero.” (1 Johanes 4:16) Jehova wina u noviutjiukwa vyoundu vyarwe oviwa mbi tu tjatera. Okutara kotjihorera, Ombeibela i tja Jehova “ongu ri Ndjambi ngu ri omunaunyaṋutima nomunatjari, ngu nomuretima, nu ngwa tumba otjari nouṱakame.” (Eksodus 34:6) Eye “omuwa, nu u isira.” (Epsalme 86:5) Otja tji mo lese Ombeibela komurungu, ove mo munu kutja Jehova u raisa vi ovitjiukwa vyoundu mbi na vyarwe oviwa wina.

20-22. (a) Nandarire kutja Mukuru katu mu munu, ihi matji tu tjaere okutumbuka popezu naye? Kahurura. (b) Ovandu tjiva mbu mave tjangovasi mave tjiti otjiṋa otjiwa mape ya ave ku tjaere ku ye, nu ove mo sokutjita tjike?

²⁰ Ove kamoo yenene okumuna Mukuru orondu eye u norutu rwombepo. (Johanes 1:18; 4:24; 1 Timoteus 1:17) Nungwari tji we rihongo ohunga naye okuza mOmbeibela, mo yenene okumutjiwa nawa. Notja omutjange wEpsalme, David, tja heya, ove mo ‘himisiwa i ouwa waMuhona.’ (Epsalme 27:4; Ovaroma 1:20) Otja tji mo rihongo ovingi ohunga na Jehova, otji mo mu tjiwa nawanawa notji mo mu suvere nokutumbuka ku ye.

²¹ Ove mo yende amo tjiwa kutja ongwaye Ombeibela tji i tu honga kutja twa sokuvara Jehova otja Tate yetu. (Mateus 6:9) Ke tu pere omuinyo porwawo nungwari eye u vanga kutja tu kare nehupo ewa, otja ihe kangamwa worusuvero patja zerira ovanatje ve. (Epsalme 36:9) Ombeibela wina i honga kutja  ovandu mave yenene okurira omapanga waJehova. (Jakobus 2:23) Ripura notjiṋa otjiwa ho, okurira epanga rOmuute waavihe!

²² Otja tji mo rihongo ovingi mOmbeibela, ovandu tjiva mape ya ave ku tjaere komerihongero woye amave tjangovasi mave tjiti otjiṋa otjiwa. Ngahino mave tira kutja ngoo rundurura ongamburiro yoye. Nungwari o yandjere kangamwa omundu me ku pore koupanga ousembasemba mbu mo yenene okukara nawo.

23, 24. (a) Ongwaye tji mo sokukayenda komurungu okupura omapuriro ohunga na imbi mbi mo rihongo? (b) Epu rekondwa ndi mari kongorere ko ooriṋe?

²³ Otjiperi kutja mape kara oviṋa mbi u hi nakuzuva pomautiro. Pe hepa okurisusuparisa okuningira ombatero, nungwari o ṱohoni ningira uriri. Jesus wa tjere otjiṋa otjiwa okurisusuparisa tjimuna okanatje. (Mateus 18:2-4) Nu otja tji matu tjiwa ounatje u pura omapuriro omengi. Mukuru ma vanga kutja u mune omaziriro. Ombeibela i tanga ovandu tjiva mba ri nonḓero yokurihonga ohunga na Mukuru. Owo aave konḓonona Omatjangwa okutjiwa kutja imbi mbyaave hongwa vya ri ouatjiri poo indee.—Oviungura 17:11.

²⁴ Omuano omusemba wokurihonga ohunga na Jehova okukonḓonona Ombeibela. Oro embo nda panguka komambo warwe. Omomuano uṋe? Ekondwa ndi mari kongorereko mari kazira epuriro ndi.