1, 2. Ngatta kanayun nga makasta i makkiavu?

NAOBSERBAM kari ngana nu kunnasi makkiavu i abbing ira? Aru i mamegafu nga makkiavu nu ammuda ngana i maguvovug. Dulangngaddaka anna makkiavu tu kagitta na: Sinni i egga ta langi? Ngatta maribbo nu gabi? Ngatta makkagag i mammanu? Awayyana nga kuammu i ngamin tapenu matabbag i pakkiavuda, ngem ari tu kanayun nga mabi yatun. Maski makakkasta ngana i tabbag mu, makkiavu ira uli tu: Ngatta?

² Ari laman tu abbing i makkiavu. Durante nga mammanakam ittam, kanayuttam makkiavu. Makkiavu tam tapenu makadde ta angngayattam, malillitan i peligro, onu mammuan i kaya tam ammuan. Ngem aru nga totolay i nagimmang ngana nga makkiavu, maski ta importante ira nga pakkiavu. Inimmangadda ngana i magaleg tu tabbag.

3. Ngatta aru ngana i nagimmang nga magaleg tu tabbag na importante ira nga pakkiavu?

³ Nonopammu i pakkiavu ta vungun na libru, i pakkiavu ira ta pahina 3 anna 6 onu i egga ta gafu na kapitulo. Yaw i piga laman  ta importante ira nga pakkiavu nga puedem iyavu. Ngem aru nga totolay i nagimmang ngana nga magaleg tu tabbag. Ngatta? Egga kari ta Biblia i tabbag? Abbo na karuan nga kuruga mariga malippawa i tabbag na Biblia. Mappasiran gapa nga makkiavu i karuan nga tolay. Kagian na karuan nga lider na relihion laman i makatabbag tatun ira nga pakkiavu. Kurug kari yatun?

4, 5. Anni i karuan nga pakkiavu ta pattolay i awayyatam nga iyavu, anna ngatta mawag nga alegattam i tabbag?

⁴ Siguradu nga interesaduka nga ammuan i tabbag ira ta pakkiavu ta pattolay. Awayyana nga neyavumu ngana: ‘Anni i gakkag na pattolay? Kunnaw kari ngana laman i pattolay? Anni talaga i Dios?’ Makasta nu iyavumu yaw ira, anna ari ka magimmang adde ta malegammu i makakontento anna mapattalakkan ira nga tabbag. Kinagi na popular nga mestru nga si Jesu-Cristo: “Makkiddaw kamu ay keddak-kamu. Magaleg kamu ay makaleg kamu. Mattotto kamu ta puerta ay mavukatan.”​—Mateo 7:7.

⁵ Nu ari ka magimmang nga magaleg ta tabbag ira na importante nga pakkiavu, matagenomu noka nga kuruga makapagayayya i pagaleg. (Proverbio 2:1-5) Maski anni paga i kinagi na tanakuan nga totolay nikaw, egga tabbag ira, anna malegammu​—ta Biblia. Ari tu mariga malippawa i tabbag. I kakastanna, mangiyawa yaw tu iddanama anna pagayayya. Moffunakka paga nga mapeggan tu makakontento nga pattolay ta maddaggun. Ollu, ikonsidera tam i tadday nga pakkiavu nga pakariruan na totolay.

6. Ngatta aru i magabbo nga awan tu pangikavurung na Dios ta pazzigariga na totolay?

⁶ Abbo na aru nga totolay nga wan i tabbag na yatun nga pakkiavu. Irasodda, ‘Nu minangngikavurung i Dios, ngatta kunnaw i mesissimmu ta mundo?’ Napannu i pallevu tam tu gerra, lussaw, anna zigariga. Kada tadday gapa nittam  ay mattaki, mazzigariga, anna matayan. Yari tu, aru i makkagi, ‘Nu ikavurungan ittam na Dios anna i problema tam, fugaddanna nakuan nga mesimmu ira yatun, ari kari?’

7. (a) Kunnasi nga influwensian na lider ira na relihion i totolay tapenu nonopadda nga awan tu allo na Dios? (b) Anni talaga i ituttuddu na Biblia meyannung ta pazzigariga nga mepaarubang nittam?

⁷ I marake paga, influwensian na lider ira na relihion i totolay tapenu nonopadda nga awan tu allo na Dios. Kunnasi? Nu egga mesimmu nga trahedia, kagiadda tu uray yatun na Dios. Nu kunnatun, paliwatan na lider ira na relihion i Dios ta marake nga mesissimmu. Yatun kari i kinakurug? Anni talaga i ituttuddu na Biblia? Tumabbag i Santiago 1:13 [NW ]: “Nu mepaarubang ta pazzigariga, ari tu mepangngo nga kagian na maski sinni: ‘Puru-puruebannâ na Dios.’ Ta ari tu mapurueban i Dios ta marakay nga gannagannug onu puruebanna i maski sinni.” Nu kunnari, ari pulus tu Dios i paggafuan na kinamarakay nga mesissimmu ta mundo. (Bibbigammu i Job 34:10-12.) Kurug tu ipamavulunna nga mesimmu i marake. Ngem i pangipamavulun ay dakal i nerumanna ta kegafuan na kesimmu na tadday nga gannug.

8, 9. (a) Anni nga angngarigan i usammu tapenu mapaddumam i pangipamavulun anna i kegafuan na kinamarakay? (b) Ngatta ari tu mepangngo nga paliwatan i Dios ta pangipamavulunna ta totolay nga magangngua tu kinamarakay?

⁸ Angngariganna, nonopammu i masirib anna minaggiddu nga yama nga egga manakam ngana nga anana. Turi ta narrebelde anna naddesision nga manaw ta baleda, ari yaya nga finugaddan na yamana. Pinili na ana i marake nga pattolay yatutta ari tu makasta i nattuppalanna. I yama kari i makagafu ta problema ira na ana? Ari. (Lucas 15:11-13) Kunnatun gapa, ari nga fugaddan na Dios i totolay nu pilliadda nga kuan i marake, ngem ari tu yaya i makagafu ta parresultanna nga problema. Nu kunnari, siguradu nga ari tu mepangngo nga paliwatan i Dios ta ngamin nga zigariga na totolay.

⁹ Egga makasta ira nga rason na Dios nu ngatta ipamavulunna nga kuan na totolay i marake. Masirib anna makapangngua nga Namaratu i Dios, yari tu ari yaya nga obligadu  nga iyesplika nittam i rasonna ira. Ngem megafu ta aya, kingngua na yatun. Aru paga i mammuammu meyannung taw ta Kapitulo 11. Ngem makasiguraduka nga ari tu i Dios i makagafu ta problema ira nga mepaarubang nittam. Iyawana lallagu i iddanama nga makeyawa tu solusion!—Isaias 33:2.

10. Ngatta makapattalo tam nga tunungan na Dios i ngamin nga efekto na kinamarakay?

¹⁰ Tadday paga, masanto i Dios. (Isaias 6:3) Kaya na kagian nga marenu yaya. Awan tu kinamarake sa. Yari tu fermi nga makapattalo tam sa. Ariattam makapattalo tu kunnatun ta totolay, gafu ta marake i kuadda nu karuan. Maski i pinakamatalo nga egga autoridadna ay ari na mawayya nga tunungan i perwisio nga kingngua na marake nga totolay. Ngem makapangngua i Dios. Mawayyanna anna tununganna noka i ngamin nga resulta na kinamarakay ta mundo. Ta mepangngo nga tiempo, pangultimuan na Dios i ngamin nga kinamarakay!—Bibbigammu i Salmo 37:9-11.

11. (a) Anni i matageno na Dios ta kawan na hustisia? (b) Anni i matageno na Dios ta zigarigamu?

¹¹ Anni i matageno na Dios ta mesissimmu ta mundo anna ta pattolem? Bueno, ituttuddu na Biblia nga ayatan na Dios i kinahustisia. (Salmo 37:28) Yari tu kuruga ikavurunganna nu anni i fustu anna nu anni i ari fustu. Ikalussona i ngamin nga kawan na hustisia. Kagian na Biblia nga “narraddam i futu” na Dios turi ta napannu tu kinamarake i davvun ta nappasa. (Genesis 6:5, 6) Kagian na Malakias 3:6 nga ari nga manguli i Dios. Adde ta maddaggun, ikalussona i mesissimmu nga zigariga ta interu mundo. Ikalussona gapa nga masingan i totolay nga mazzigariga. ‘Yaya i manangngal nikaw,’ kagian na Biblia.—Bibbigammu i 1 Pedro 5:7.

12, 13. (a) Ngatta egga makasta nga kualidad tam gitta na aya, anna kunnasi nga afektan na aya i pagimamma tam ta mundo? (b) Ngatta makasiguraduka nga solban talaga na Dios i problema ira ta mundo?

¹² Kunnasi tam makasiguradu nga ikalussaw na Dios i masinganna nga zigariga? Yaw i ebidensia. Ituttuddu na Biblia nga  naparatu i tolay ta imahe na Dios. (Genesis 1:26) Egga gafu ira makasta nga kualidad tam megafu ta egga ira makasta nga kualidad na Dios. Angngariganna, mavurung ka kari nu masingammu nga mazzigariga i inosente nga tolay? Nu mavurung ka ta kunnatun nga kawan na hustisia, siguradu nga mas paga i pangikavurung na Dios.

¹³ Aya i tadday ta kapianan nga kualidad nga mepasingan na tolay. Kunnatun gapa ta Dios. Ituttuddu nittam na Biblia nga i “Dios ay aya.” (1 Juan 4:8) Mangayá tam megafu ta mangayá i Dios. Megafu ta aya, ariammu kari kaya nga pangultimuan i zigariga anna i kawan na hustisia nga masingammu? Nu egga pakawayyam nga kuan yatun, kuammu kari? Siempre gapa! Makasiguraduka gafu nga pangultimuan na Dios i zigariga anna kawan na hustisia. Ari laman tu tatageno onu appe nga iddanama i promesa ira ta pahina 4 anna 5 na yaw nga libru. Siguradu nga matuppal i promesa ira na Dios! Ngem tapenu mas kurugammu yatun ira nga promesa, mawag tu ammuammu i mas aru paga meyannung ta Dios nga nangipromesa tatun.

14. Anni i ngagan na Dios, anna ngatta mawag nga usattam yatun?

¹⁴ Anni kuammu nu kayamu nga mammammu naka na tadday nga tolay? Ariammu kari kagian sa i ngagammu? Egga kari ngagan na Dios? Aru nga relihion i mangikagi nga “Dios” onu “Yafu” i ngaganna, ngem ari tu personal nga ngagan yatun. Titulo ira yatun,  kagitta na “patul” anna “presidente.” Ituttuddu na Biblia nga aru i titulo na Dios. Kasali tatun i “Dios” anna “Yafu.” Ngem ituttuddu gapa na Biblia nga egga personal nga ngagan na Dios: Jehova. Kagian na Salmo 83:18 [NW ]: “Sikaw, nga mangngagan tu Jehova, sikaw laman i Katannangan ta interu nga davvun.” Nu awan yatun nga ngagan ta Bibliam, innammu i artikulo ta Apendise nga, Ngagan na Dios—Keyusan Anna Kebalinanna tapenu mammuammu nu ngatta. I kakuruganna, rinivu nga beses nga netura i ngagan na Dios ta orihinal nga manuskrito na Biblia. Yari tu kaya ni Jehova nga mammuammu i ngaganna anna usammu yatun. Gukaban na Biblia, meyammammuna i baggina nikaw.

15. Anni i kebalinan na ngagan nga Jehova?

 ¹⁵ Nengaganan na Dios i baggina tu ngagan nga aru i kebalinanna. I ngaganna nga Jehova kebalinanna nga mawayya na Dios nga tuppalan i anni laman nga nepromesana anna i anni laman nga gakkag na. * Nerumuruma i ngagan na Dios, awan tu kaparehuna. Kukuana laman yatun. Aru i rason nga nerumuruma si Jehova. Kunnasi?

16, 17. Anni i magigiammu tam kani Jehova ta titulona ira nga: (a) “Makapangngua-ta-ngamin”? (b) “Patul adde noka”? (c) “Namaratu”?

¹⁶ Nakagi ta Salmo 83:18 meyannung kani Jehova: ‘Sikaw laman i Katannangan.’ Si Jehova laman paga i makagi tu “i Makapangngua-ta-ngamin.” Kagian na Nepakannammu 15:3 [NW ]: “Grande anna makapabbaw i kingnguam ira, Dios nga  Jehova, i Makapangngua-ta-ngamin. Matunung anna kurug i dala-dalammu, Patul adde noka.” I titulo nga “i Makapangngua-ta-ngamin” ituttudduna nga si Jehova i kadakallan tu pakapangngua ta ngamin. Awan tu kaparehu na pakapangnguana; yatun i katannangan. I titulo gapa nga “Patul adde noka” itudduna nittam nga nerumuruma si Jehova gafu ta tadday paga nga rason. Dati ngana nga egga yaya. Kagian na Salmo 90:2: ‘Mannanayun nga Dios ka gari paga, anna mannanayun nga Dios adde noka.’ Ari kari tu pappabbawanna ittam yatun?

¹⁷ Neruma gapa si Jehova gafu ta yaya laman i Namaratu. Mabibbig ta Nepakannammu 4:11: ‘Yafu anna Dios mi! Mekunnay nikaw i kekakua, dayaw anna pakapangngua! Ta pinaratum ngamin i adde na; megafu ta paka-urem laggapa, pinaratum anna sinolem ira.’ Ngamin nga manonomu​—i ari masingan nga espiritu nga pinaratu ta langi, bituang nga masingammu nu gabi, vunga na kayu, maski i manango ta bebay anna ta bannag​—napalattuag ngamin yaw megafu ta si Jehova i Namaratu!

18. Ngatta madduda i karuan nu posible nga makaranni ira ta Dios, ngem anni i ituttuddu na Biblia?

¹⁸ Magalangan i karuan nga totolay nu mabibbig da i makapabbaw ira nga kualidad ni Jehova. Megafu ta ararayyu i Dios, madduda ira nu posible nga makaranni sa onu mapeggan tu importansia ta kunnari katannang nga Dios. Ngem fustu kari yaw? Ari nga kunnatun i ituttuddu na Biblia. Kagianna meyannung kani Jehova: “Ta kakuruganna, ari tu arayyu yaya ta kataggi-tadday nittam.” (Kingngua 17:27) Kunnaw paga lagu i kagian na Biblia: “Umaranni kamu ta Dios, ay umaranni yaya nikamu.”​—Santiago 4:8.

19. (a) Anni i ollu nga kuammu tapenu makarannika ta Dios, anna anni i pammakapianna? (b) Anni nga kualidad ira na Dios i kuruga magustuammu?

¹⁹ Kunnasi ka nga makaranni ta Dios? Ollu, itulu-tuloy mu i kukukuammu nga paggigiammu meyannung ta Dios.  Kinagi ni Jesus: “Ay yaw i inango nga adde ta ngangangay onu mannanayun: i pakannammu da tu sikaw i tattadday nga kurug nga Dios, anna i pakannammu da gapa kani Jesu-Cristo nga zinog mu.” (Juan 17:3) Wan, ituttuddu na Biblia nga mattuppal ta inango nga mannanayun i paggigiammu meyannung kani Jehova anna kani Jesus! Gitta na nakagi ngana, “i Dios ay aya.” (1 Juan 4:16) Aru paga i makakkasta anna makapabbaw nga kualidad ni Jehova. Angngariganna, kagian na Biblia nga si Jehova ay ‘minaggallallo anna minaggiddu, kanayun i appasensiana, tuange ta pangaya anna kekatalo.’ (Salmo 86:15) “Mapia” yaya anna “minammakoma.” (Salmo 86:5) Minappasensia i Dios. (2 Pedro 3:9) Matalo yaya. (Nepakannammu 15:4) Durante nga mabbibbig ka tu Biblia, mammuammu nu kunnasi nga nepasingan ni Jehova yatun ira nga makakkasta nga kualidad na anna i karuan paga.

20-22. (a) Ari tam kari makaranni ta Dios megafu ta ariattam yaya masingan? Ipakanawag. (b) Anni i puede nga kagian na totolay nikaw, ngem anni i mawag nga kuammu?

²⁰ Kurug, ariammu masingan i Dios megafu ta Espiritu yaya. (Juan 1:18; 4:24; 1 Timoteo 1:17) Ngem nu gigiammuammu i meyannung sa gukaban na Biblia, mammuammu nga kurug nga Persona yaya. Kagitta na kinagi na salmista, awayyam ‘imammatan i pagallo ni Jehova.’ (Salmo 27:4; Roma 1:20) Durante nga umaru i magigiammum kani Jehova, mas mabbalin yaya nga kuru-kurug nikaw anna mas aru i rasommu nga ayatan yaya anna umaranni sa.

²¹ Malippawamu noka nu ngatta ituttuddu na Biblia nga ibilang tam si Jehova nga Yama. (Mateo 6:9) Naggafu sa i inango tam anna kayana paga nga mapeggattam tu kakastan nga pattolay​—gitta na kaya na maski sinni nga minaggiddu nga yama para ta anana. (Salmo 36:9) Ituttuddu paga na Biblia nga puede nga mabbalin tu kofun ni Jehova i totolay. (Santiago 2:23) Fugurammu​—awayyana nga mabbalikka tu kofun na Namaratu ta uniberso!

 ²² Durante nga umaru i pakannammum ta Biblia, baka egga ira mangumbinsi nikaw nga iyemmammu i paggigiammum maski nu makasta i motiboda. Awayyana nga mavurung ira nga tallianammu i pangurug mu. Ngem ariammu ipamavulun nga egga makefugag nikaw nga makikofun ta kapianan nga kofun.

23, 24. (a) Ngatta mawag tu ari ka magimmang nga makkiavu meyannung ta nagigiammum? (b) Anni i magigiammu ta tumunug nga kapitulo?

²³ Siempre, egga gannagannug nga ariammu paga malippawa. Mawag tu mappakalinnoka nga mappoffun, ngem ari ka magalangan megafu ta mappasirakka. Kinagi ni Jesus nga mas makasta i mappakalinno kagitta na abbing. (Mateo 18:2-4) Napakaru i pakkiavu na abbing. Kagitta da, kaya na Dios nga malegammu i tabbag ira ta pakkiavumu. Zinayaw na Biblia danuri kakayada i makagigiammu meyannung ta Dios. Memmugug nga ginigiammuda i Katurakan tapenu masiguraduda nga kinakurug i nammuadda.​—Bibbigammu i Kingngua 17:11.

²⁴ I paggigiammu tu Biblia i kapianan nga makuam tapenu mammuammu i meyannung kani Jehova. Nerumuruma yaw ta tanakuan ira nga libru. Kunnasi? Mammuan yatun ta tumunug nga kapitulo.