Kpohọ eme nọ e riẹ eva

Kpohọ oria eware nọ e riẹe eva

UZOU ỌSOSUỌ

Eme Họ Uzẹme na Kpahe Ọghẹnẹ?

Eme Họ Uzẹme na Kpahe Ọghẹnẹ?
  • Kọ Ọghẹnẹ ọ be ginẹ daezọ ra?

  • Oghẹrẹ vẹ Ọghẹnẹ ọ rrọ? Kọ o wo odẹ?

  • Kọ o lọhọ re a si kẹle Ọghẹnẹ?

1, 2. Fikieme u je woma ẹsibuobu re a nọ enọ?

KỌ WHO muẹrohọ oghẹrẹ nọ emaha na a rẹ nọ enọ no ẹdẹjọ? Emaha buobu a re mu enọ họ ẹnọ nọ a tẹ nwane riẹ ẹme ẹta no. Avọ ibiaro rai nọ a tọvi owhẹ gbe ọwhọ nọ a be rọ hẹrẹ ẹme nọ whọ te ta, a vẹ be nọ enọ wọhọ, Fikieme ehru na ọ rọ rrọ iburu? Eme a ro ru isi na? Ono o wuhrẹ evra epanọ a rẹ suile? Whọ sae daoma gaga re whọ kuyo enọ na, rekọ ẹsikpobi o rẹ lọhọ tere he. Makọ uyo nọ whọ riẹ kẹ dede o rẹ sai su kpohọ onọ ofa inọ, fikieme?

2 Orọnikọ emaha ọvo e rẹ nọ enọ họ. Ma rẹ gbẹ nọ enọ nọ ma be kpako na. Ma rẹ nọ enọ re ma ruẹse riẹ edhere nọ ma rẹ nya, riẹ enwoma nọ ma rẹ whaha, hayo re ma ruẹse riẹ kpahe eware jọ nọ i si omai uru. Rekọ o wọhọ nọ ahwo buobu a rẹ siọ enọ ba ẹnọ, maero kọ enọ nọ e mai wuzou. A rẹ gbẹ gwọlọ epanọ a rẹ rọ riẹ iyo enọ itieye na ha.

3. Fikieme ahwo buobu a gbẹ be rọ daoma gwọlọ iyo rọkẹ enọ nọ e mai wuzou hu?

3 Roro kpahe onọ nọ o rrọ uke obe onana, enọ nọ a nọ evaọ emuhọ obe na, hayo enọ nọ a nọ evaọ emuhọ uzou onana. Enana yọ usu enọ nọ e mai wuzou nọ whọ rẹ sae nọ. Ghele na, ahwo buobu a siọ iyo ba ẹgwọlọ kẹ enọ eyena no. Fikieme? Kọ a rẹ jọ Ebaibol na ruẹ iyo na? Ahwo jọ a re roro nọ o rrọ bẹbẹ re a riẹ otọ iyo nọ Ebaibol na e kẹ. Amọfa a rẹ ruawa inọ re a nọ enọ o sae wha omovuọ ze. Yọ ahwo jọ a ku rie họ inọ u fo re a nya se enọ yena ba kẹ iwuhrẹ gbe isu egagọ. Kọ ere who roro re?

4, 5. Evẹ jọ họ usu enọ nọ e mai wuzou nọ ma rẹ sae nọ evaọ uzuazọ, kọ fikieme ma jẹ gwọlọ iyo rai?

4 O wọhọ nọ whọ gwọlọ riẹ iyo enọ nọ e mai wuzou evaọ uzuazọ. Ababọ avro, who re roro ẹsejọ nọ: ‘Eme họ ẹjiroro uzuazọ? Kọ uzuazọ na kpobi ona? Oghẹrẹ vẹ Ọghẹnẹ ọ ginẹ rrọ?’ U fo re a nọ enọ itieye na yọ o roja inọ who re serihọ họ bẹsenọ who re duku emamọ iyo nọ e rẹ veva. Owuhrẹ nọ a riẹ gaga na, Jesu Kristi, ọ ta nọ: “Yare, a rẹ te kẹ owhai; guọlọ wha rẹ te ruẹ; kporo, a re ti rovie kẹ owhai.”—Matiu 7:7.

5 Whọ tẹ ruabọhọ be “guọlọ” iyo rọkẹ enọ nọ i wuzou, who ti wo irere buobu no ekiakiẹ na ze. (Itẹ 2:1-5) Ghelọ eme nọ amọfa a rẹ sae ta kẹ owhẹ, iyo enọ yena e riẹ, yọ whọ rẹ sai duku ai—evaọ Ebaibol na. O bẹ hẹ re a riẹ otọ iyo na. Mai woma na, e rẹ kẹ ẹruore gbe evawere. Yọ e rẹ sai fi obọ họ kẹ owhẹ rria uzuazọ evawere enẹna. Joma kaki roro kpahe onọ jọ nọ o kẹ ahwo buobu idhọvẹ no.

KỌ ỌGHẸNẸ Ọ RRỌ EVA GAGA JẸ KARE ỌDAWẸ?

6. Fikieme ahwo buobu a bi ro roro nọ Ọghẹnẹ ọ be daezọ kpahe uye-oruẹ nọ u bi te ahwo-akpọ họ?

6 Ahwo buobu a re roro nọ uyo onọ yena họ Ee. A re roro inọ: ‘Otẹrọnọ Ọghẹnẹ ọ be daezọ mai, kọ akpọ na ọ gbẹ hai ti woma vi epanọ ọ rrọ na?’ Nọ ma te rri akpọ na wariẹ, ma rẹ ruẹ ẹmo, egrẹ, gbe akọriọ nọ e vọ oria kpobi. Yọ wọhọ omomọvo, ma rẹ mọ, ruẹ uye, ahwo nọ ma you a re je whu ku omai. Fikiere ahwo buobu a be ta nọ, ‘Otẹrọnọ Ọghẹnẹ ọ be daezọ mai gbe ebẹbẹ mai, kọ ọ gbẹ hae whaha eware itieye na re e seba ẹvia?’

7. (a) Ẹvẹ otu iwuhrẹ-egagọ a rọ lẹliẹ ahwo buobu roro no inọ Ọghẹnẹ ọ rrọ eva gaga? (b) Eme Ebaibol na i gine wuhrẹ kpahe edawọ nọ e rẹ sai te omai?

7 Mai yoma na, ẹsejọ otu iwuhrẹ-egagọ a rẹ lẹliẹ ahwo roro nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ eva gaga. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Okenọ okpẹtu ọ tẹ via, a rẹ ta inọ oyena yọ oreva Ọghẹnẹ. Iwuhrẹ-egagọ a be rọ ere fo Ọghẹnẹ kẹ eware iyoma nọ e be via. Kọ uzẹme a be ta kpahe Ọghẹnẹ na? Eme Ebaibol na i gine wuhrẹ? Jemis 1:13 o kuyo nọ: “Wha jọ ohwo ọvo nọ o kie ruọ odawọ, ọ ta nọ, ‘Ọghẹnẹ ọ dawọ omẹ hẹ,’ keme a sae rehọ eyoma dawo Ọghẹnẹ hẹ, yọ ọyomariẹ ọrẹ dawo ohwo ọvo ho.” Fikiere, orọnikọ Ọghẹnẹ họ ohwo nọ ọ be wha emuemu nọ ọ vọ akpọ nẹnẹ na ze vievie he. (Job 34:10-12) Uzẹme, ọ kuvẹ kẹ eware iyoma nọ e be via na. Rekọ ohẹriẹ ulogbo o rrọ uvẹ nọ a rẹ kẹ re oware o via gbe ẹwhaze oware nọ o via na.

8, 9. (a) Ẹvẹ whọ rẹ sai dhesẹ ohẹriẹ nọ o rrọ uvẹ-okẹ gbe ẹwhaze eyoma? (b) Fikieme u gbe fo ho re ma fo iroro nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kuvẹ kẹ ahwo-akpọ re a yeri uzuazọ othọthọ?

8 Wọhọ oriruo, ma rehọ iẹe nọ ọsẹ owareghẹ jọ nọ ọ rọ yoyou o wo ọmọzae nọ ọ kpako no nọ ọ gbẹ be rria kugbe ọsẹgboni na. Okenọ ọmọ na o muọ uzou họ eveghe jẹ jiroro nọ o re no uwou na, ọsẹ riẹ ọ whaha e riẹ hẹ. Ọmọ na o te muọ ekpere uzuazọ họ eyeri je kie ruọ ẹbẹbẹ. Kọ a sae ta nọ ọsẹ na ọ wha ẹbẹbẹ nọ o te ọmọ riẹ na ze? Ijo. (Luk 15:11-13) Epọvo na re, Ọghẹnẹ ọ rẹ whaha ahwo-akpọ họ nọ a salọ nọ a re yeri ekpere uzuazọ na, rekọ orọnọ ọye ọ wha ebẹbẹ nọ i bi no uzuazọ utioye na ze te ai hi. Fikiere, o thọ re a fo Ọghẹnẹ rọkẹ okpẹtu kpobi nọ o bi te ahwo-akpọ.

9 Ọghẹnẹ o wo emamọ ẹjiroro nọ ọ rọ kẹ ahwo-akpọ uvẹ re a yeri uzuazọ uyoma. Wọhọ Ọnọma omai, ọnọ o wo areghẹ gbe ogaga kpobi, o gba riẹ họ inọ ọ rẹ fodẹ ẹjiroro riẹ kẹ omai hi. Dede na, fiki uyoyou riẹ, Ọghẹnẹ ọ fodẹ ẹjiroro na kẹ omai. Who ti wuhrẹ kpahe ẹjiroro nana ziezi evaọ Uzou avọ 11. Rekọ jọ u mu owhẹ ẹro inọ orọnikọ Ọghẹnẹ ọ be wha ebẹbẹ nọ i bi te omai na ze he. Ukpoye, ọ kẹ omai ẹruore ọvuọvo nọ ma wo rọkẹ ifue ebẹbẹ mai!—Aizaya 33:2.

10. Fikieme ma sai ro wo evaifihọ inọ Ọghẹnẹ o ti si eware nọ emuemu ọ whaze kpobi no otọ?

10 Ofariẹ, Ọghẹnẹ ọ rrọ ọrẹri. (Aizaya 6:3) Onana u dhesẹ nọ ọ rrọ fuafo. Eyoma ọvo ọ rrọ eva riẹ hẹ. Fikiere ma sai fi eva họ iẹe riẹriẹriẹ. Ma sai fi eva họ ahwo-akpọ ere he, keme a rẹ sae jọ yoyoma ẹsejọ. Makọ ahwo-akpọ oruọzewọ dede nọ e rrọ isuẹsu a wo ogaga nọ a sai ro si okpẹtu nọ ahwo oyoma a be wha ze notọ họ. Rekọ Ọghẹnẹ o wo ogaga kpobi. Ọ rẹ sai si ebẹbẹ kpobi nọ emuemu ọ wha se ahwo-akpọ notọ. Nọ Ọghẹnẹ ọ te jowọ, o ti si eyoma notọ bẹdẹ bẹdẹ!—Olezi 37:9-11.

ẸVẸ ỌGHẸNẸ O RRI OKIENYẸ NỌ Ọ RRỌ OTỌ NẸNẸ NA?

11. (a) Ẹvẹ Ọghẹnẹ o rri okienyẹ? (b) Ẹvẹ Ọghẹnẹ o bi rri uye-oruẹ ra?

11 Bọo okenọ eyoma o ti notọ, ẹvẹ Ọghẹnẹ o bi rri eware nọ e be via evaọ akpọ na gbe enọ e be via kẹ owhẹ dẹẹ? Ebaibol na i wuhrẹ inọ Ọghẹnẹ “o you oziẹokiẹrẹe.” (Olezi 37:28) Fikiere ọ be ginẹ daezọ kpahe oware nọ o gba gbe onọ o thọ. O mukpahe oghẹrẹ okienyẹ kpobi. Okejọ nọ u kpemu nọ eyoma ọ da akpọ na fia, Ebaibol na e ta inọ “eva e tẹ dha [Ọghẹnẹ] gaga.” (Emuhọ 6:5, 6) Ọghẹnẹ o ri nwene he. (Malakae 3:6) Eva e be gbẹ dhae nọ ọ be ruẹ uye-oruẹ nọ o da akpọ fia na. Yọ o rẹ da Ọghẹnẹ re ọ ruẹ nọ ahwo a be ruẹ uye. Ebaibol na e ta nọ: ‘Ọ be daezọ ra.’—1 Pita 5:7.

Ebaibol na i wuhrẹ nọ Jihova họ Ọnọma oyoyou nọ ọ ma ehrugbakpọ na

12, 13. (a) Fikieme ma ro wo ekwakwa iwoma wọhọ uyoyou, kọ ẹvẹ uyoyou u ro kpomahọ eriwo mai kpahe akpọ na? (b) Fikieme o sai ro mu owhẹ ẹro inọ Ọghẹnẹ o ti gine ru oware jọ kpahe ebẹbẹ akpọ na?

12 Ẹvẹ o sai ro mu omai ẹro nọ o rẹ dha Ọghẹnẹ eva re ọ ruẹ uye nọ o rọ akpọ na? Imuẹro efa ena. Ebaibol na e ta nọ a ma ohwo evaọ uwoho Ọghẹnẹ. (Emuhọ 1:26) Fikiere, ma wo ekwakwa iwoma keme Ọghẹnẹ o wo ekwakwa iwoma. Wọhọ oriruo, kọ o rẹ kẹ owhẹ idhọvẹ re whọ ruẹ ahwo nọ a riẹ onahona ha nọ a be ruẹ uye? Otẹrọnọ okienyẹ otiọye na ọ rẹ kẹ owhẹ uye, jọ u mu owhẹ ẹro inọ okienyẹ otiọye na ọ be tubẹ kẹ Ọghẹnẹ uye viere.

13 Oware jọ nọ o mai woma kpaobọ evaọ oma ahwo-akpọ họ, ma wo ẹgba nọ ma re ro you amọfa. Oyena u dhesẹ oghẹrẹ ohwo nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ re. Ebaibol na e ta nọ “Ọghẹnẹ họ uyoyou.” (1 Jọn 4:8) Ma bi dhesẹ uyoyou fikinọ Ọghẹnẹ o wo uyoyou. Kọ uyoyou o sae wọ owhẹ ku uye-oruẹ gbe okienyẹ nọ whọ be jọ akpọ na ruẹ họ? Who te wo ogaga nọ whọ sai ro ku uye-oruẹ gbe okienyẹ họ, kọ who re ru ei? Ẹhẹ, whọ te se ere ba eruo ho! O rẹ sai mu owhẹ ẹro tere inọ Ọghẹnẹ ọ te rehọ uye-oruẹ gbe okienyẹ te oba. Eyaa nọ a fodẹ evaọ eme-emuhọ obe nana e rrọ ewezẹ hayo irẹro ifofe jọ gheghe he. Eyaa Ọghẹnẹ e rẹ seba erugba ha! Dede na, re whọ ruẹsi fi ẹrọwọ họ eyaa yena, u fo nọ whọ rẹ gbẹ riẹ ziezi kpahe Ọghẹnẹ nọ ọ ya eyaa na.

ỌGHẸNẸ Ọ GWỌLỌ NỌ WHỌ RIẸ OHWO NỌ Ọ RRỌ

Whọ tẹ gwọlọ nọ ohwo jọ ọ riẹ owhẹ, kọ ogbẹrọnọ who re dhesẹ oma kẹe je se odẹ ra kẹe? Ọghẹnẹ ọ jọ Ebaibol na dhesẹ odẹ riẹ kẹ omai

14. Didi odẹ Ọghẹnẹ, kọ fikieme ma je sei?

14 Eme who re ru otẹrọnọ whọ gwọlọ nọ ohwo jọ ọ ginẹ riẹ owhẹ? Ogbẹrọnọ who re dhesẹ oma kẹe je se odẹ ra kẹe? Kọ Ọghẹnẹ o wo odẹ? Egagọ buobu a rẹ ta inọ odẹ riẹ họ “Ọghẹnẹ” hayo “Olori,” rekọ eyena yọ edẹ oma ha. Enana yọ edẹ-ova, wọhọ epanọ “ovie” gbe “prẹsidẹnte” e rrọ edẹ-ova na. Ebaibol na i wuhrẹ nọ Ọghẹnẹ o wo edẹ-ova buobu. “Ọghẹnẹ” gbe “Olori” yọ ejọ rai. Rekọ Ebaibol na i te je wuhrẹ inọ Ọghẹnẹ o wo odẹ oma: Jihova. Olezi 83:18 (NW) o ta nọ: “Whẹ, ọnọ odẹ riẹ o rrọ Jihova, whẹ ọvo họ Ọnọ Ọ Mai Kpehru vi otọakpọ na kpobi.” Otẹrọnọ odẹ yena o rrọ efafa Ebaibol ra ha, whọ sae kiẹ Eme-Ofiba nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 195-197 ọrọ obe nana re whọ riẹ oware nọ o jẹ rrọ ere. Uzẹme riẹ họ odẹ Ọghẹnẹ o roma via asia idu buobu evaọ ikulu-ebe anwae erọ Ebaibol na. Fikiere, Jihova ọ gwọlọ nọ whọ riẹ odẹ riẹ je sei. Koyehọ ọ be rehọ ẹkwoma Ebaibol na dhesẹ oma riẹ kẹ owhẹ.

15. Eme họ otofa odẹ na, Jihova?

15 Ọghẹnẹ ọ kẹ oma riẹ odẹ nọ o vọ avọ otofa. Odẹ riẹ na, Jihova, u dhesẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ sai ru oware kpobi nọ ọ ya eyaa riẹ gba jẹ sai ru oware kpobi nọ o wo fihọ iroro gba. * Odẹ Ọghẹnẹ u wo ibe he, o ginẹ rrọ odẹ oghẹrẹsa. Ọye ọvo o wo rie. Jihova ọ rrọ oghẹrẹsa evaọ idhere buobu. Ẹvẹ o rọ rrọ ere?

16, 17. Eme ma rẹ sai wuhrẹ kpahe Jihova rono edẹ-ova enana ze: (a) “Erumeru”? (b) “Ovie ebẹdẹ bẹdẹ”? (c) “Ọnọma”?

16 Ma ruẹ inọ Olezi 83:18 o ta kpahe Jihova nọ: “Whẹ ọvo họ Ọnọ Ọ Mai Kpehru.” Epọvo na re, Jihova ọvo a re se “Erumeru!” Eviavia 15:3 u se nọ: “Oruaro gbe igbunu eye họ iruo ra, O Ọnowo Ọghẹnẹ Erumeru! Ẹrẹreokie avọ uzẹme họ idhere ra, O Ovie ebẹdẹ bẹdẹ!” Odẹ-ova na “Erumeru” u wuhrẹ omai nọ Jihova họ ohwo nọ ọ mai wo ogaga kpaobọ. Ogaga riẹ u wo ibe he; o wo edhe he. Yọ odẹ-ova na “Ovie ebẹdẹ bẹdẹ” o tẹ jẹ kareghẹhọ omai inọ Jihova ọ rrọ oghẹrẹsa evaọ abọ ọfa. Ọye ọvo họ ọnọ o wo emuhọ gbe ekuhọ họ. Olezi 90:2 o ta nọ: ‘No ebẹdẹ bẹdẹ rite bẹdẹ bẹdẹ yọ owhẹ rọ Ọghẹnẹ.’ Ẹme yena o mu urirẹ, o gbẹ rrọ ere?

17 Jihova ọ tẹ jẹ rrọ oghẹrẹsa keme ọye ọvo họ Ọnọma. Eviavia 4:11 u se nọ: “Who teri, eyo Ọnowo nọ o re mie oro gbe adhẹẹ gbe ogaga, keme whẹ ọ ma eware na kpobi, jegbe fiki awere ra a rọ rọ, a rọ mae na.” Oware kpobi nọ whọ rẹ sai roro kpahe—no emama ẹzi obọ odhiwu nọ a rẹ ruẹ hẹ na rite isi nọ e rẹ vọ ihru na eva aso, ibi-ire, iyei nọ e rrọ ethẹ gbe abade—enana kpobi e rrọ fikinọ Jihova Ọ Ma rai!

KỌ WHỌ SAE KẸLE JIHOVA?

18. Fikieme ahwo jọ a je roro nọ a rẹ sai si kẹle Ọghẹnẹ hẹ, rekọ eme Ebaibol na i wuhrẹ?

18 Nọ a te bi se kpahe ekwakwa igbunu Jihova o rẹ lẹliẹ ozọ mu ahwo jọ. A rẹ dhẹ ozọ nọ Ọghẹnẹ o kpehru hrọ, inọ a rẹ sae kẹle iẹe he hayo inọ a fioka ha evaọ aro Ọghẹnẹ okpehru otiọye. Kọ eriwo nana ọ gba? Oware nọ Ebaibol na i wuhrẹ o rọwo kugbe eriwo nana vievie he. Ebaibol na e ta kpahe Jihova nọ: “Orọnikọ otheri omai ọvuọvo abọ họ.” (Iruẹru 17:27) Ebaibol na e tube ta udu họ omai awọ nọ: “Bigba Ọghẹnẹ o re ti bigba owhẹ.”—Jemis 4:8.

19. (a) Ẹvẹ ma sai ro mu Ọghẹnẹ họ esikẹle, kọ irere vẹ i re noi ze? (b) Ekwakwa Ọghẹnẹ vẹ e mai si owhẹ uru?

19 Ẹvẹ whọ sai ro si kẹle Ọghẹnẹ? Orọ ọsosuọ, ruabọhọ oware nọ who bi ru obọnana—ewuhrẹ kpahe Ọghẹnẹ. Jesu ọ ta nọ: “Onana họ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, re a riẹ owhẹ nọ whẹ ọvo họ uvi Ọghẹnẹ, gbe Jesu Kristi ọnọ who vi.” (Jọn 17:3) Ẹhẹ, Ebaibol na i wuhrẹ nọ ewuhrẹ kpahe Jihova gbe Jesu u re su kpohọ “uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ”! Wọhọ epanọ ma ta no vẹre na, “Ọghẹnẹ họ uyoyou.” (1 Jọn 4:16) Jihova o te je wo obọdẹ ekwakwa efa nọ i re siuru. Wọhọ oriruo, Ebaibol na e ta inọ Jihova yọ “Ọghẹnẹ nọ ọ vọ avọ ohrọ gbe aruoriwo, ọ rẹ kaki muofu hu, o wo uyoyou nọ o rẹ rẹriẹ hẹ gbe ọtẹruo.” (Ọnyano 34:6) Ọ “vọ avọ ewoma gbe erọvrẹ.” (Olezi 86:5) Ọghẹnẹ o re thihakọ. (2 Pita 3:9) Ọ vọ avọ ohrọ-oriọ. (Jerimaya 3:12) Nọ who bi se Ebaibol na haro na, whọ te ruẹ epanọ Jihova o ro dhesẹ via no nnọ o wo ekwakwa enana gbe ekwakwa isiuru efa buobu.

20-22. (a) Kọ fikinọ ma rẹ sae ruẹ Ọghẹnẹ hẹ u dhesẹ nọ ma rẹ sai si kẹle iẹe he? Ru ei vẹ. (b) Eme ahwo jọ nọ a wo emamọ eva kpahe owhẹ a rẹ sae ta udu họ owhẹ awọ nọ who ru, kọ eme who re ru?

20 Uzẹme, whọ sae ruẹ Ọghẹnẹ hẹ keme ẹzi ọ rrọ. (Jọn 1:18; 4:24; 1 Timoti 1:17) Dede na, whọ te sae riẹ oghẹrẹ ohwo nọ ọ rrọ ẹkwoma Ebaibol na nọ whọ rẹ jọ wuhrẹ kpahe iẹe. Wọhọ epanọ ọso-ilezi na ọ ta, whọ rẹ sai “riwi eru ỌNOWO” na. (Olezi 27:4; Ahwo Rom 1:20) Epanọ who wuhrẹ kpahe Jihova te, ere u ti mu owhẹ ẹro te inọ ọ ginẹ rrọ yọ ere ọvona ẹjiroro nọ who ti ro you rie je si kẹle iẹe ọ te rro haro te.

Uyoyou nọ emamọ ọsẹ o re wo kẹ emọ riẹ u dhesẹ oghẹrẹ uyoyou ulogbo nọ Ọsẹ obọ odhiwu mai o wo kẹ omai

21 Who ti wo otoriẹ uvevẹ ọrọ oware nọ Ebaibol na i je wuhrẹ omai inọ ma roro kpahe Jihova wọhọ Ọsẹ mai. (Matiu 6:9) Orọnikọ ọ kẹ omai uzuazọ ọvo ho rekọ ọ gwọlọ nọ ma yeri uzuazọ nọ o mai woma kpaobọ—nwane wọhọ epanọ ọsẹ oyoyou kpobi ọ rẹ gwọlọ ewoma emọ riẹ na. (Olezi 36:9) Ebaibol na i te je wuhrẹ inọ ahwo-akpọ a rẹ sae jọ egbẹnyusu Jihova. (Jemis 2:23) Dai roro iei—whọ rẹ sae jọ ogbẹnyusu Ọnọma ehrugbakpọ na!

22 Nọ whọ be ruabọhọ uwuhrẹ Ebaibol na, whọ sae ruẹ nọ ahwo jọ nọ a wo emamọ eva kpahe owhẹ a te ta udu họ owhẹ awọ inọ whọ se ewuhrẹ otiọye na ba. A rẹ sae ruawa nọ o te lẹliẹ owhẹ nwene orọwọ ra. Rekọ whọ jọ ohwo ọvo ọ whaha owhẹ usu-mu nọ o mai woma kpaobọ họ.

23, 24. (a) Eme u je fo nọ whọ hae nọ enọ kpahe eware nọ who bi wuhrẹ na? (b) Eme a te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ obaro na?

23 Uzẹme, eware jọ e te jọ nọ whọ te kaki wo otoriẹ rai hi. O te gwọlọ omarokpotọ re whọ yare obufihọ, rekọ whọ kuvẹ re omovuọ u ru owhẹ se obufihọ ba ẹyare he. Jesu ọ ta nọ u woma re ma dhesẹ omarokpotọ wọhọ ọmaha. (Matiu 18:2-4) Yọ, wọhọ epanọ ma riẹ, emaha a rẹ nọ enọ gaga. Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ who duku iyo enọ yena. Ebaibol na i jiri otujọ nọ a jẹ rehọ ọwhọ wuhrẹ kpahe Ọghẹnẹ. A roma totọ kiẹ Ikereakere na re u mu ae ẹro inọ eware nọ a je wuhrẹ na ginọ uzẹme.—Iruẹru 17:11.

24 Edhere nọ ọ mai woma nọ a re ro wuhrẹ kpahe Jihova họ Ebaibol na nọ ma rẹ kiẹ. U wo ohẹriẹ no ebe efa kpobi. Evaọ edhere vẹ? Uzoẹme nọ o rrọ obaro na o te ta kpahe onana.

^ edhe-ẹme 15 Evuẹ efa e riẹ kpahe otofa gbe oghẹrẹ nọ a re se odẹ Ọghẹnẹ na evaọ Eme-Ofiba nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 195-197 na.