Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

KIBATULU MOXI

Kiebhi o Kidi Kia Lungu ni Nzambi?

Kiebhi o Kidi Kia Lungu ni Nzambi?
  • O kuila Nzambi ua ku zolo?

  • Nzambi nanhi? Muéne uala ni dijina?

  • O kuila tu tena ku zukama kua Nzambi?

1, 2. Mukonda diahi kima kiambote kuibhudisa?

UA MONO kiá kiebhi o tuana a uabhela kuibhula? Avulu, a mateka kuibhula kioso kia di longa kuzuela. Ni mesu a jikuka, ene a ku tala ni ebhula ima kála: Mukonda diahi o diulu dia zulu? Kiebhi kia bhange o jithéthembua? Nanhi ua longo o jinjila kuimba? Eie nange u fikisa ku tambuijila, maji mu ithangana ia mukuá ki bhonza. Né muene ki u tambuijila kiambote, u kuibhula dingi: Mukonda diahi?

2 Ki ana-ndenge ngó ebhula. Kioso ki tu kula, tu suluka mu ku bhanga ué ibhuidisu. Tu bhanga kiki phala ku sanga o ukexilu uetu, phala tu di longe o iluezu i tua tokala ku lenga, mba kuijiia o ima ia mukuá. Maji athu avulu eha o ku bhanga ibhuidisu, bhenge-bhenge o ibhuidisu ia beta-kota. Mu kusukáko, ene ka-ndala dingi ku sota o itambuijilu.

3. Mukonda diahi athu a lembua ku sota o itambuijilu ia beta-kota ia maka iebhuidisa?

3 Xinganeka mu kibhuidisu kiala ku thandu dia divulu didi, mba mu ibhuidisu iala ku dimatekenu dia kibatulu kiki. Íii o ibhuidisu ia beta-kota i ua tokala ku bhanga. Maji saí athu a lembua ku sota o itambuijilu. Mukonda diahi? O kuila o Bibidia itambuijila? A mukuá a banza kuma o itambuijilu ia bhonzo ku i tendela. A mukuá a kala ni hele kuma o kuibhuidisa ku kuatesa jisonhi. A mukuá ehela atuameni a jingeleja ni jimesene, phala a a lombuelela o ibhuidisu iâ. Abha eie?

4, 5. Iebhi o ibhuidisu ia beta-kota ku muenhu, ni mukonda diahi tua tokala ku sota o itambuijilu?

4 Tuejiia kuma, eie ua mesena kuijiia o itambuijilu ia beta-kota ku muenhu. Sé phata, eie ua dibhuile kiá: ‘Mukonda diahi tuala ku muenhu? O muenhu iú uene ngó? Mu kidi, Nzambi nanhi?’ Kia uabha kuibhuidisa kienhiki, kana kueha kuibhula, katé ki u sanga o itambuijilu ia kidi. O mesene ia fuma, Jezú Kristu, uambe: ‘Bhinga, a-nda ku bhana; sota, ua-nda sanga; phupha, a-nda ku jikuila.’—Matesu 7:7.

5 Se u “sota” o itambuijilu ia ibhuidisu ia beta-kota, ua-nda tambula mabesá avulu. (Jisabhu 2:1-5) Nange a mukuá a kuambela kiá kima, maji kuala itambuijilu, eie u tena ku i sanga—mu Bibidia. O itambuijilu ki ia bhonzo ku i tendela. Iene, i ku bhana kidielelu ni kisangusangu. Iene, i tena ué ku ku kuatekesa ku kala ni muenhu ua sanguluka lelu. Phala ku mateka, ndoko tu di longe o kibhuidisu kiene mu thandanganhesa athu avulu.

O KUILA NZAMBI KA TU SUU?

6. Mukonda diahi athu avulu a banza kuma Nzambi ka suu kioso ki tu bhita ni jiphaxi?

6 Saí athu a banza kuma o kitambuijilu kia kibhuidisu kiki, kidi muene. Ene amba, ‘Se Nzambi ua tu zolele’ ‘o mundu ki ueji kala kididi kia uabha?’ Kioso ki tu tala mu kaxaxi ketu, tu mona o mundu uezala ni ita, ni ku di zemba, ni hadi. Etu’oso tuene mu kata, tu bhita ni jiphaxi, tu funda athu u tua zolo. Kienhiki, saí athu ebhuidisa, ‘Se Nzambi ua tu zolele, muéne keji fidisa, o ima íii ku bhita ni etu?’

7. (a) Kiebhi o jimesene ja jingeleja ji bhangesa athu avulu kubanza kuma Nzambi kala ni henda? (b) Mu kidi ihi i longa o Bibidia ia lungu ni jiphaxi ji tu bhita na-ju?

7 O jimesene ja jingeleja ué a bhangesa athu ku banza kuma Nzambi kale ni henda. Kiebhi-phe? Kioso ki bhita o ibhidi, ene a zuela kuma, o vondadi ia Nzambi. Mu kidi, o jimesene jiji a tatela Nzambi mu ima ioso ia iibha iene mu bhita. O kuila, kiki kiene o kidi kia lungu ni Nzambi? Mu kidi ihi i longa o Bibidia? O divulu dia Tiiaku 1:13 di tambuijila: “O muthu kia dianguka mu ithangana ia malamba ienhi’ii, k’ele, uixi: Nzambi muène ua ngi diangula. Mukonda Nzambi kene ku mu diangula ku kima kiaiibha kioso-kioso, o muène ue kene mu diangula muthu.” Kienhiki, Nzambi ki muéne uene mu bheka o ima ia iibha i bhita ku mundu. (Tanga Jobe 34:10-12.) Mu kidi, muéne uehela o ima ia iibha ku bhita. Maji ki kiene kimoxi kuehela kima ku bhita, ni ku ki bheka.

8, 9. (a) Kiebhi ki u tena kuidikisa o kuehela o hadi ku bhita, ni ku i bheka? (b) Mukonda diahi ki kima kiambote ku tatela Nzambi mukonda dia kuehela o mundu ku kaiela o njila iâ, ia iibha?

8 Mu kifika, xinganeka o tata mukuá unjimu, mukuá henda, uala ni mona ua kulu kiá, uala hanji kubhata. Se o mona iú u bhukumuka, ni u sola ku tunda bhu bhata, o tat’ê ka mu fidisa ku tunda. O mona u sola o njila ia iibha, ni u di ta mu ibhidi. O kuila o tat’ê muéne ua mu bhekela o ibhidi? Kana. (Luka 15:11-13) Kiene kimoxi ué, Nzambi ka fidisa athu ku kaiela o njila iâ ia iibha iene mu sola, ki muéne uene mu kua bhekela o ibhidi. Mukonda dia kiki, ki tua tokala ku tatela Nzambi mukonda ia ibhidi ioso ia athu.

9 Nzambi ua lungu mu kuehela athu ku sola o njila iâ, ia iibha. Mukonda o Mubhangi uetu, mukuá unjimu, ni muteni-a-ioso, ki bhuala muthu u mu jijidika ku tu jimbulula se mukonda diahi. Maji mu henda iê, Nzambi ua tu jimbuluila. Eie ua-nda di longa dingi ia lungu ni maka enhá, mu Kibatulu 11. Maji tua tokala kuxikina kuma Nzambi ki mukuá kikuma kia maka u tu bhita nau. Muéne u tu bhana o kidielelu kia ku batula o maka!—Izaia 33:2.

10. Mukonda diahi tu tena ku kala ni kidielelu kuma Nzambi ua-nda zubha o ima ioso ia iibha?

10 Nzambi muthu ukôla. (Izaia 6:3) Kiki kilombolola kuma, muéne muthu ua iuka iu ua zela. Ki bhuale kima kia iibha ko kuê. Tu tena ku mu dielela ni kidi kioso. Ki kiene kimoxi ni athu a kambe o kuiuka, a bhukumuka. Katé muene, saí jinguvulu ja mbote kene mu tena ku zubha o ima ia iibha iene mu bhanga athu a bhukumuka. Maji Nzambi o muteni-a-ioso. Muéne u tena, iu ua-nda zubha o kuiibha kuoso, kuene mu talesa hadi ku athu. Kioso Nzambi kia-nda ki bhanga, muéne ua-nda zubha o kuiibha kuoso katé ku hádia!—Tanga Jisálamu 37:9-11.

KIEBHI KI MONA NZAMBI O JIPHAXI JI TU BHITA NA-JU?

11. (a) Kiebhi Nzambi kia mona o kuiibha? (b) Kiebhi kia mona Nzambi o jiphaxi jetu?

11 Kiebhi Nzambi kia mona ioso i bhita ku mundu ni ku muenhu uetu? O Bibidia i longa kuma Nzambi kia “mu uabhela o kubatula mu kidi.” (Jisálamu 37:28) Kienhiki, muéne u mona o ima ia iuka ni ia iibha. Muéne ua zembe o kuiibha kuoso. O Bibidia izuela kuma Nzambi “kia mu bhekela lamba ku muxima uê” kioso m’ukulu o kuiibha kuezalele mu ngongo. (Dimatekenu 6:5, 6) Nzambi ka lunguluka. (Malakiia 3:6) Muéne ua zembe hanji ku mona o jiphaxi mu ngongo. Nzambi ua zembe ué ku mona athu ku tala o hadi. O Bibidia izuela, “Muène ua mi kuatela muanu.”—Tanga 1 Phetele 5:7.

O Bibidia i longa kuma Jihova mukuá henda, o Mubhangi ua ngongo ioso

12, 13. (a) Mukonda diahi tuala ni ídifua kála o henda, ni kiebhi o henda i tu kuatekesa ku mona ia mu bhita ku mundu? (b) Mukonda diahi tu tena kuxikina kuma Nzambi ua-nda zubha o jiphaxi joso mu ngongo?

12 Kiebhi ki tu tena kuxikina kuila Nzambi ua zembe o hadi? Ndoko tu tale polova ia mukuá. O Bibidia i longa kuma o muthu a mu bhange ni kidifuanganu kia Nzambi. (Dimatekenu 1:26) Etu tuala ni ídifua iambote mukonda Nzambi uala na-iu. Mu kifika, o kuila eie u kala ni dilamba kioso ki u mona athu a mu tala o hadi? Se o ima ia iibha ia ku iibhila, ijiia na-kiu kuma Nzambi ia beta ku mu iibhila.

13 Kima kimoxi kia beta-kota ku athu, o kutena ku zola. Kiene ué kia kala Nzambi. O Bibidia i longa kuma “Nzambi henda.” (1 Nzuá 4:8) Etu tu zola mukonda Nzambi ua tu zola. O kuila o henda ieji ku bhangesa ku bhuisa o hadi ni kuiibha kuoso mu ngongo? Se eie ua tenene ku bhanga kiki, ueji ki bhanga? Mu kidi ueji ki bhanga! Xikina kuila Nzambi ua-nda zubha o jiphaxi ni ku kamba o kuiuka. O ikanenu ia tange mu dimatekenu dia divulu didi, ki nzoji kana. O ikanenu ia Nzambi ia-nda dikumbidila ni kidi kioso! Phala kuxikina mu ikanenu íii, eie ua tokala kuijiia dingi ia lungu ni Nzambi ua kanena o ima íii.

NZAMBI UA MESENA KUILA EIE U MUIJIIE

Se ua mesena kuila muthu u kuijiia, ku mu tangelé o dijina diê? Nzambi u tu tangela o dijina diê mu Bibidia

14. Diebhi o dijina dia Nzambi, ni mukonda diahi tua tokala ku di tumbula?

14 Se ua mesenene kuila o muthu u kuijiia, ihi ueji bhanga? Kueji mu tangela o dijina diê? O kuila Nzambi uala ni dijina? O Jingeleja amba kuma dijina diê “Nzambi” mba “Ngana,” maji iá, ki majina a muthu. Ene, majina a ujitu, kála “sobha,” ni “mukulundu.” O Bibidia i longa kuma Nzambi uala ni majina avulu a ujitu. “Nzambi” ni “Ngana” ene o majina a mukuá a ujitu. Kienhiki, o Bibidia i longa ué kuma Nzambi uala ni dijina diê muene: Jihova. O divulu dia Jisálamu 83:18 dizuela kuma: “Eie ngó uavu o dijina dié dia Jihova, ku moneka luiadi; eie-muène ngó Suke-ku mu ngongo ioso.” Se mu Bibidia iê ki mu moneka o dijina didi, ua tokala ku sota mu Kibandekesu “O Dijina Dia Ngana—O ku di Tumbula ni Dijimbuluilu Diê” dia divulu didi, phala kuijiia se mukonda diahi ki di moneka-mu. Mu kidi, o dijina dia Nzambi dimoneka jimidi ja veji mu isoneku iokulu ia Bibidia. Kienhiki, Jihova ua mesena kuila eie uijiia o dijina diê ni u di tumbule. Muéne ua tu bhana o Bibidia phala tu muijiie.

15. Ihi ijimbulula o dijina, Jihova?

15 Nzambi ua di luku o dijina diala ni ijimbuluilu iavulu. Dijina diê Jihova, dijimbulula kuma, Nzambi u tena ku bhanga ioso ia mesena ni ku kumbidila ioso ia kanena. * O dijina dia Nzambi diene dimoxi-élele, ki dia difu. Dia tokala ngó kua muéne. Jihova muéne ngó umoxi-élele mu ukexilu uoso. Kiebhi-phe?

16, 17. Ihi i tu longa o majina’á, a ujitu alungu ni Jihova: (a) “Muteni-a-Ioso”? (b) ‘Sobha inangenena’? (c) “Mubhangi”?

16 Tua mono kuma o divulu dia Jisálamu 83: 18 dizuela ia lungu ni Jihova: “Eie-muène ngó Suke-ku.” Kienhiki, Jihova ngó a mu ixana “o Muteni-a-Ioso.” O divulu dia Dijingunuinu 15:3 dizuela: “Eie Ngana [Jihova], Nzambi, Muteni-a-Ioso, o ikalakalu ié kukula kuahi, ikalakalu idiuanesa kinéne! Eie, Ngana, [Jihova], u Sobha ia miji ioso, [inangenena, NW].” O dijina dia ujitu “o Muteni-a-Ioso” di tu longa kuma Jihova ua beta-kota mu kutena. O kutena kuê ki kuale muthu uala na-ku; muéne u Suke-ku. O dijina dia ujitu ‘Sobha inangenena’ di tu lembalala kuma Jihova ka difu ni muthu mu ukexilu uéngi. Muéne umoxi-élele tundé dia tundé. O divulu dia Jisálamu 90:2 dizuela: “Tunde xahulu katé ku hádia, eie Nzambi u nangenena.” Kiki madiuanu, ki kiene?

17 Jihova ué ka difu ni muthu, muéne ngó o Mubhangi. O divulu dia Dijingunuinu 4:11 dizuela: “Eie u Ngana ietu [Jihova], Nzambi ietu! Kia ku fuama o kutambula fuma, ni ujitu ni unéne. Mukonda é’Muène ua bhanga ioso, o vondadi ié iene ia i bhangesa kuiza-ku, íi ia di bhange, íi iala-ku.” Ioso i u tena kubanza​—kála o ji-anju ku diulu, o jithéthembua ji bhenha mu usuku ku diulu, ni ibundu i sabhuka ku mixi, o jimbiji jala mu kalunga ni mu jingiji—ioso iala ni muenhu, mukonda Jihova muéne o Mubhangi!

U TENA KU ZUKAMA KUA JIHOVA?

18. Mukonda diahi athu a banza kuila ene nuka a-nda zukama kua Nzambi, maji ihi i longa o Bibidia?

18 Ku tanga ia lungu ni ídifua ia Jihova, i bhangesa athu a kamúkua kubanza kuma kia bhonzo ku mu zukama. Ene a banza kuila Nzambi muthu uonene, kienhiki nuka a-nda tena ku zukama kua Nzambi. O kuila o kubanza kienhiki kiauabha? O Bibidia ki i longa kienhiki. Iene izuela ia lungu ni Jihova: “Muène kana muthu ua mu kala dikanga.” (Ikalakalu 17:27) O Bibidia ué i tu longesa: ‘Zukamenu kua Nzambi, muène u mi zukama enu.’—Tiiaku 4:8.

19. (a) Kiebhi ki tu tena ku mateka ku zukama kua Nzambi, ni mabesá ahi tua-nda tambula? (b) Ídifua iebhi ia Nzambi ia beta ku ku uabhela?

19 Kiebhi ki u tena ku zukama kua Nzambi? Phala ku mateka, kolokota ku bhanga i ua mu bhanga kindala—ku di longa ia lungu ni Nzambi. Jezú uambe: “O muenhu ki uàbhua uenhú: Kuila oso a ku ijiie eie u Nzambi ia kidi imoxi-èlele, ni kuijiia ue [Jezú] Kristu, ió ua mu tumu eie.” (Nzuá 17:3) Kiene, o Bibidia i longa kuma, o ku di longa ia lungu ni Jihova ni Jezú, i tuendesa katé ku “muenhu ki uábhua”! Kála kia ki tange kiá, “Nzambi henda.” (1 Nzuá 4:16) Jihova uala ué ni ídifua ia mukuá iaiuka. Mu kifika, o Bibidia iambe kuma Jihova o “Nzambi ia jihenda ni ia [kidi], ua lenduka, u kokoloka mu kuthathamana, u kôla mu kukuatela henda, ufiiele u vula.” (Makatukilu 34:6 NW) Muéne muthu “uambote, u lenguluka kuloloka.” (Jisálamu 86:5) Nzambi mukuá muanhu. (2 Phetele 3:9) Muéne mukuá kuiuka. (Dijingunuinu 15:4) Kioso ki u tanga mu Bibidia, ua-nda mona kiebhi Jihova kiene mu kuidikisa kuma muéne uala ni ídifua íii, ni ia mukuá dingi ia uabha.

20-22. (a) O kuila o ku kamba ku mona Nzambi, ku tu fidisa ku mu zukama? Jimbulula. (b) Ihi nange athu ia-nda ku jijidika ku bhanga, maji ihi iu ua tokala ku bhanga?

20 Mu kidi, ki tu tena ku mona Nzambi, mukonda muéne nzumbi. (Nzuá 1:18; 4:24; 1 Timote 1:17) O ku di longa ia lungu ni muéne mu Bibidia, ua-nda muijiia, kála muthu. Kála kiambe o mukuá jisálamu, eie u tena ‘ku tala o ku uabha kua Jihova.’ (Jisálamu 27:4; Loma 1:20) Se u kolokota ku di longa ia lungu ni Jihova, ua-nda mona kuma muéne muthu ua kidi, ua-nda mesena ku mu zola ni ku mu zukama dingi.

O henda ia tata ku mon’ê, idikisa o henda ia beta-kota ia Tat’etu ia diulu ko kuetu

21 Ua-nda kuijiia se mukonda diahi o Bibidia i tu longa ku mona Jihova kála Tat’etu. (Matesu 6:9) Muéne ka tu bhana ngó o muenhu, maji ua mesena ué kuma tu kala ni kisangusangu ku muenhu—kála ki mesena o tata phala an’ê. (Jisálamu 36:9) O Bibidia i longa ué kuma athu a tena ku kala makamba a Jihova. (Tiiaku 2:23) Xinganeka—eie u tena ku kala dikamba dia Mubhangi ua ngongo ioso!

22 Se u kolokota ku di longa o Bibidia, ua-nda mona kuila saí athu a-nda ku jijidika ku bhuila o ku di longa. Ene nange a kala ni hele kuma eie ua-nda xisa o kixikinu kiê kiokulu. Maji kana kuehela muthu u ku fidisa ku bhanga o ukamba ua beta-kota ku muenhu.

23, 24. (a) Mukonda diahi ua tokala ku kolokota mu kuibhula ia lungu ni ima iu ua mu di longa? (b) O kibatulu ku pholo kia-nda tanga mak’ahi?

23 Mu kidi, mu dimatekenu ua-nda sanga-mu ima ki ua-nda ku i tendela kiambote. Nange eie u kala ni jisonhi ja ku bhinga ki kuatekesu, maji kana kuehela kuma o jisonhi ji ku fidisa. Jezú uambe kuma, kima kiambote kutululuka kála ana-ndenge. (Matesu 18:2-4) Kála ki tuejiia kiá, ana-ndenge ebhuidisa kiavulu. Nzambi ua mesena kuila eie u sanga o itambuijilu. O Bibidia iximana athu a mesenene ku di longa ia lungu ni Nzambi. Ene akexile mu bhitulula o Mikanda-ikôla phala kuijiia se o ima ia kexile mu di longa, kiene o kidi.—Tanga Ikalakalu 17:11.

24 O ukexilu uambote phala kuijiia ia lungu ni Jihova, o ku di longa o Bibidia. Iene ki ia difu ni madivulu a mukuá. Mu ukexilu uahi? O kibatulu ku pholo kia-nda tanga o maka enhá.

^ kax. 15 Muala dingi ilombuelelu ia lungu ni dijimbuluilu, ni kiebhi kia zuela o dijina dia Nzambi, mu Kibandekesu “O Dijina Dia Ngana—O ku di Tumbula ni Dijimbuluilu Diê”.