Capita Alu

E’yo Adaru Mungu ma Dria ri Ngoni Ya?

Mungu asi mi si adaru ra ya?

Munguni a’du le ya? Eri ma ru ci ya?

Mi eco mi esi Mungu vu enyia ra ya?

MI ’BA mi asi geri anzi nyiri ni zita yi ozizu ri ma dria ra ya? Anzi kakau eyi e’do zita ozi sawa eyini e’dozu e’yo nzezu ria. Mile be mgboru, eyi di mi ne dika eyi mi zi afa ’dile ’diyi si: Eriti ma wura bulu ru a’du si ya? ’Bi’bio eyi ’ba ede a’du si ya? A’di imba aria eyi ongo ngoza si ni ya? Mi eco o’bi asi driasi zita ’diyi omvizu, te ovuni ewa kokoru ’dini ku. Mi ma omvita kilili ’diyi eco vini mi ji zita azi ’di ma alea: A’du si ya?

² Anzi nyiri ovukini lu a’dule si ’ba zita ozipi ’diyi ki ku. Amani di zoria, ama zita zi. Ama ’ye ’dinile a’dusikuni aleki ama ma geri isu, e’yo onizu afa onzi ’diyi pi ma dria amani ecozu ani ama onazu te beni, kaniku afa amani nile ku ’diyi nizu beni. Te ’ba kakau ru zikini zita ku tutuni zita orodri ru ndepi ni ’diyi. Eyi vini ga omvita zita ’diyi pini ndako si.

³ Mi ega di nga eyo zita buku ’di ma ngukua ri ma dria,  zita ’bani ozi buku ’di ma e’doza ma alea ’diyi pie, kaniku ’bani si capita ’di ma e’doza ma alea ’diyi ma dria. ’Diyi zita azi orodri ru angiri tu mini eco zi ra ’dile ’diyi ki. Te di, ’ba kakau gaki geri ’bani omvita ’diyi ndazu ri si. A’du si ya? Biblia ma alea omvita ’diyi ci ya? ’Ba azi ’diyi ega kini omvita zita ’diyi pini ri okporu tu efini vazu. ’Ba azi ’diyi o’a urisi zita ’diyi zizu a’dusikuni eyi ega eri nga drinza fe eyini. ’Ba azi ’diyi ’yo kini zita ’dile ’diyi mukeni ’ba ma ku ’ba dini ma dricepi azini imbapi ’diyi pini. Te mi i ria?

⁴ Ece kokoru mi le omvita orodriru zita idri ma dria ’diyi pini ri oni ra. Etu azinisi mi eco e’yo ora ’dini: ‘Orodri idri ni ri ngoni ya? Idri eri lu dria ’di ya? Mungu ma ngulupi ni a’du le ya?’ Eri muke zita ’dile ’diyi zizu, azini eri vini orodriru tu mini zita ’diyi ma omvita ndazu kpere mini apizu omvita nde ’diyi si. Imbapi ndepi ni Yesu Kristo ’yo ’dini: “Emi zi, eri nga ovu fezaru emi dri; emi ndru, emi nga isu ra; emi kpo, eri nga ovu zizaru emi dri.”—Matayo 7:7.

⁵ Mi ka “ndru” muzu drile omvita zita ndepi tu ’diyi pini ri ndazu, mi nga isu kini eyi ndazu ri ovu orodri ru tu. (E’yo O’beza 2:1-5) Te tro ’ba azi ’diyi ni mini e’yo ndu ndu ’diyi nzezu ra ti, omvita eyi ci, mi eco eyi isu ra—Biblia ma alea. Omvita nde ’diyi ovuni okporo vazu ’dini ku. Te adanisi, eyi asi ’baza pi eji ayiko be. Eyi vini mi aza ko o’azu idri kililiru si ewu ’di ma alea. E’dozu, le ama ma ndreki di nga zita ’ba kakau ni dri gaza fepi tu ’di.

MUNGUNI ’BA ASIPI KU AZINI ASI MBAZA BE NI YA?

⁶ Ba kakau eyi ega kini omvita zita ’dini ri ee ’dini. Eyi zi kini, ‘Mungu ka ta asi ra, wudrikuru ’di cani ta ovu ndu ’dini ku ya?’ Akaki angu ndre ama ageyi si kuru, ama a’di  ’diza pi ndre, nguta pie, azini candi gapi tre wudrikurua ri pie. Ama alu alu, azo ni ama obi, ama candi isu, ’ba amani lele tu ’diyi vini odra indi. Ani e’yo ’disi, ’ba kakau eyi ’yo kini, ‘Mungu ka te asi ama si ra, econi ta e’yo ’dile ’diyi atri ku ya?’

⁷ Onzisi ndepi niri, ’ba dini imbapi ’diyi sawa azinisi ’ba eyi ma dri ce orazu kini Mungu ma asi te saaru. ’Diri ngoni ru ya? E’yo azi onzini ka i ’ye, eyi ’yo kini ’diri e’yo Munguni lele niri. Adanisi imba’ba ’dile ’diyi afa onzi eyi ’yepi ’diyi ma e’yo ’ba woro Mungu ma dria. ’Diri di e’yo adaru Mungu ma dria ri i ya? Yakobo 1:13 omvi ’dini: “Ba ovupi obezaruri ma ’yo kini, Mungu obe ma ni, ’dini aluni ku; te ’ba econi Mungu obezaru e’yo onzisi ku, Mungu obeni vini ’ba ku indi.” Ani Mungu ovuni di e’dota e’yo onzi amani ndre wudrikuru ma alea ’diyi niri ku. (Yobu 34:10-12) Te adaru, eri ku e’yo onzi ’dile ’diyi pini eyi ’yezu ni. Te esele coza amboru tu ni ci kuzo e’yo azi ni i ’yezu ri pi ma eselea fezu e’yo azi ni i ’yezu ri be.

⁸ Ecetasi, mi ega nga e’yo ata onduaru azini leta be tu ’di pi ma eselea erima mva zopi ’bo te nga o’api akua i ma tipika be tualu ’di ma dria. Mva nde ka di eca ti eriza kokoru azini mbuzu akua risi amve, eri ma ati cani eri oga ku. Mva nde ’di ka di nga fi e’yo ewaru ma alea geri onzi idrini erini bilerisi, ’ba nga ’yo kini eri ma ati fe erini drile onzi isuzu ni ’dini ya? Yo. (Luka 15:11-13) Tro tro ’dinile, Mungu ogani ’ba lepi geri onzi ’dupi ’diyi ku, te eri feni afa onzi ’diyi ni ’yezuru ni ku. Adaru, e’yo onzi ’yepiru ama rua ’diyi ma e’yo ’bazu Mungu ma dria ri ovuni e’yo azi muke ni ku.

⁹ Asisile Munguni kuzu ’ba ma obiki geri onzi ’dile ’diyi  ki ri muke. Erini ovuzu ama o’bapi onduaru azini okpo be ri’i risi, ovuni azita ru kini le ma ece ama dri ima asisile eyi ra ’dini ku. Te, leta erini risi, Mungu ni ’ye ’dini. Mi nga e’yo oni angiri asisile ’diyi pi ma dria capita 11 ma alea. Te le mi ma nira kini adaru e’yo onzi amani dri fuzu eyi pie ’diyi Mungu feni ni ku. Kani ra ria, eri amani asi ’baza fe geri azi alu erini ngazu e’yo ’diyi ki dezu woro ri ma dria!—Isaya 33:2.

¹⁰ Ada, Munguni alatararu. (Isaya 6:3) ’Di ma ifi kini eri kilili ru azini alatararu onzi koko. Afa azi onzi ’dini ni eri be yo. Ama ecoki di ama asi ba eri ma dria ra. Ama ecokini asi amani ’ba tro tro ’dile ’ba anyamgboloru ’diyi pi ma dria ku. Ata vini indi ’ba ada ’bani ni kini asi adaru be ndepi niri econi e’yo ’ba onzi ’diyi pini ’ye ri ki de ku. Te Mungu ni okporu aga ra. Eco ra dika eri nga afa onzi dria ezata ni eji ’ba ma rua ’diyi ki de woro ecekokoru. Mungu ka nga afa azini ’ye, eri ’ye geri ngapi e’yo onzi depi ’dani ’dani ri si.—Zaburi 37:9-11.

MUNGU MA EGAZA E’YO ONZI EYI ’YEPIRU AMA RUA ’DIYI MA DRIA RI NGONI YA?

¹¹ Sawa ’di ma alea ria, Mungu ma egata e’yo onzi eyi ’yepi wudrikurua azini mi ma idri ma alea ’diyi si ri ngoni ya? Adanisi, Biblia imba kini Mungu le “e’yo liza kililiruri.” (Zaburi 37:28) Eri e’yo ega tu afa muke azini onzi ’diyi pi ma dria. Eri ngu afa woro e’yo liza kililiru be ku ’diyi. Biblia ece kini Munguni ndra nezu e’yo onzi ga nyakua tre ria “e’yo nde ovu eri ma asia candiru tu.” (E’doza 6:5, 6) Mungu ojani nga i ku. (Malaki 3:6) Eri ngu ndrezu kini ’ba eyi nga kiri candi isu wudrikuru ’di ma aleari onzi. Mungu  leni ’ba eyi ndre candi isu ’dini ri ku. Biblia ’yo kini, “Eri ma asini e’yo emini ega amboru.” —1  Petero 5:7, NW.

¹² Ama nga ni ngoni ngoni Mungu ngu candi amani isu ’diyi onzi? Ama ecoki ni geri ’disi. Biblia imba kini Mungu o’ba ’ba wura i ni si. (E’doza 1:26) Amani ovuzu adriza muke ’dile ’diyi pie ri e’da di ada kini Mungu ovu vini adriza ’dile ’diyi pie indi. Ecetasi, mi ka agu azini ne candi isuria e’yo koko ru eri mi asi su ra ya? Yeta onzi ’dile ’diyi ka mi asi su ra, ecekokoru eri Mungu ma asi su aga midriri ra.

¹³ Afa azi alu ndripi tu ’ba ada ma dria ri adriza erini letani ri’i. ’Diri e’da vini Mungu i. Biblia imba kini “Mungu ni letani.” (1 Yohana 4:8, NW) Ama leta be a’dusikuni Munguni ovuzu leta niri si. Leta eco fe mini lezu candi wudrikurua ’diyi ki dezu ra ya? Mi ka ta ovu okpo be ’yezu ’dini, mi eco ’ye ra ya? Tandi mi eco ra! Ani mi eco di ovu asi ’baza be adaru kini Munguni nga candi isuza ’diyi de dria ra. E’yo oyo soza ru buku ’di ma e’doza ma alea ’diyi ovukini orobi ku kaniku asi ’baza toko ’dinile ’diyi ku. Mungu ma e’yo aziza eyi adaru dika eyi nga eyi ’ye ra! Ovuzu a’ita si asi ’bazu aziza ’dile ’diyi ma dria, le mi ma ni e’yo angiri Mungu oyo ’diyi sopi ri ma dria.

 MUNGU LE MI MA NI I A’DI I’ARI

¹⁴ Mi ka le ’ba azi ma ni mi, mi eco a’du afa ’ye ya? Mi econi agu ndeni mi ru lu ku ya? Mungu ovu di ru be ya? Dini kakau ma omvita ’dini, eri ma ru “Mungu i” kaniku “Opi i,” te ’diyi ovukini ru eri ma ngulupi niri ku. Eyi lu geri ’bani eri omvezu eceta ru ekile “dricere” ’dinile ri. Biblia imba kini geri ’bani Mungu ni omvezu ’diyi tre. “Mungu” azini “Opi” eyi alenia indi. Te, Biblia imba kini Mungu ma ru eri ma ngulupi niri ci: Yehova i. Zaburi  83:18 kini: “Mi’i a’dule, omvele Yehova’iri, mi ovu Mungu Uru Tu angu wudrikuru dria ma driliari’i.” Mi vile Biblia ri ka ovu ru ’di kokoru, mi eco asisile ni ngoni’ari oni buku ’di ma E’yo O’bazaru ’Diyi ma alea peji 195-7. E’yo adaru ri Mungu ma ru ovu sizaru pale alifu alifu Biblia drio ’diyi ma alea. Yehova le mi ma ni i ma ru azini mi ayu ru nde ri. Mi eco di ’yo kini, eri adanisi Biblia ayu i ecezu mini.

¹⁵ Mungu fe ini ru ifi pie tre ’dini ri. Eri ma ru Yehova’iri ma ifi kini, Mungu eco fe aziza i’ni azile ’diyi ma ecaki eyi ma paria, dika eco vini e’yo i ni lele ri ’ye ra. * Mungu ma ru eri ndu, isi a’dule. Eri lu eri ni a’dule si. Geri ndu ndu si Yehovani isi a’dule. ’Dini a’dusi ya?

 ¹⁶ Ama ebiki ndre kini Zaburi 83:18 ’yo Yehova ma dria ’dini: ‘Mi’i a’dule mi ovu uru tu. Geri alu ’dile risi, ’ba vini Yehova ni omve Okpo E’i i.’ E’yo Eceza 15:3 ’yo kini: “Opi Mungu Okpo E’i la! Geri mini ’diyi kililiru azini adaru, mi Opi amboru ’dani ’daniri!” ’Bani eri omvezu “Okpo E’i i ri” imba amani kini Yehovani ’ba okpo be ndepi ni ri i. Eri ma okpo ’ba eco o’bi ’ba azini driri be ku; eri amboru ndeni. Te ’bani eri omvezu “Opi amboru ’dani ’dani ri” ama ega kini Yehovani vini ndu geri azini si. Eri lu alu a’dule ovupi ’dani ’dani ri’i. Zaburi 90:2 ’yo kini: “Engazu kpere okokele drio cazu kpere ’dani ’dani mi Mungu’i.” E’yo ’dinile ’diyi onizu ri nga mini egata osutaru ri fe, ’dini ku ya?

¹⁷ Yehova ni vini ndu a’dusikuni eri alu a’dule O’bapi i. E’yo Eceza 4:11 la ’dini: “Opi amani, Mungu, mi fu dri diza pi isuzu, inzita pie, okpo pie ra; a’dusikuni mi ’ba ndra afa dria mi’i, yi ovu ndra ’bazaru, yi ovu indi, mini lele ’dinirisi.” Afa woro mini nira e’dozu o’bata orindi ru e’dapi ku ovupi ’bua ’diyi pisi cazu kpere ’bi’bio o’api ’bua inisi ’diyi pie dika pati efi kapi pati sia ’diyi pie azini e’bi yi wepi miri ma alea ’diyi pie dria Yehova o’ba ni.

MI ECO MI ESI ENYIA YEHOVA VU RA YA?

¹⁸ E’yo lazu Yehova ni ’ba ngole ria ri ma dria ri fe ’ba azi ’diyi ki o’a urisi. Eyi o’a urisi kini Mungu ni uru tu eyini, ani eyi cani esiru ogogo eri vu ku, kaniku eyi ega kini eyi econi yi o’bi Mungu ovupi uru tu ’dileri ma drilea ku. Te e’yo egaza ’dile ’diyi adaru ya? Biblia imba e’yo ndu ni. Eri ’yo Yehova ma dria ’dini: “Te di ovuni ama alu alu be re ’dini ku.” (’Yeta 17:27, NW) Biblia ’yo vini amani ’dini:  “Emi ma esi emi ogogo Mungu vu, Munguni nga ani i esi emi vu ogogo.”—Yakobo 4:8.

¹⁹ Mi eco mi esi Mungu vu enyia ngoni ru ya? E’dozu, le mi ma mu drile afa mini ’ye ’di be—e’yo onizu Mungu ma dria. Yesu ’yo ’dini: “Idri ’dani ’daniri eri ’di’i, yi ma ni mi Mungu alu a’dule adaruri’i, azini ’ba mini tini epeleri Yesu Kristo’i.” (Yohana 17:3) Ada, Biblia imba kini e’yo onizu Mungu azini Yesu ma dria ri ama ji “idri ’dani ’dani ri ma alea!” Amani ebi oni ’bo rile, “Munguni letani.” (1 Yohana 4:16) Yehova ovu vini adriza kakau ndrizaru ’diyi pie. Ecetasi, Biblia ’yo kini Yehovani “Mungu gapi tre yiki alerusi azini asi ndrizasi indiri, adra ’bapi mbele kuri, gapi yiki pisi e’yo adaru be tre ri.” (Efuza 34:6) Eri vini “onyiru, ngonde e’yo onzi wuzu.” (Zaburi 86:5) Munguni asi e’yere be. (2 Petero 3:9) Eri alatararu. (E’yo Eceza 15:4) Mini di muzu drile Biblia ma laza be ria, mi di nga ndre kini Yehova ni adriza erini ’dile ’diyi pie azini ndu ndu tre ndriza ru ’diyi pie indi.

²⁰ Ada, mi econi Munguni ndrezu ku a’dusikuni eri orindi ’bani ndrele kuri. (Yohana 1:18; 4:24; 1 Timoteo 1:17) E’yo onizu eri ma dria peji Biblia ma alea ’diyi si, mi di nga eri ni ’ba ada le. Kile Zaburi ni ’yole rile, mi di nga “ndriza Yehovani ndre.” (Zaburi 27:4; ’Ba Rumia ’Diyi 1:20) E’yo onizu Yehova ma dria angiri ri di nga eca adaru mini, ani mi di nga ovu asisile angiri be eri lezu azini esizoru eri vu ogogo.

²¹ E’yere e’yere mi di nga imbata Biblia ni ’yopi kini Yehova ni ama Ata ri ma ifi va ra. (Matayo 6:9) Ovuni lu a’dule si fe ama ni idri ’dini ni ku, te le adani ama ma isuki  idri muke ndepi ra ri—ekile ata leta beri ni lele i ma anzi ma isuki rile. (Zaburi 36:9) Biblia imba kini ’ba eyi ecoki eca Yehova ma agyi ru ra. (Yakobo 2:23) Mi ega nga—mi eco eca agyi afa woro O’bapi rini ru ra!

²² Mini di muzu drile e’yo onizu Biblia ma alea ria, mi nga isu ne kini ’ba azi onita be angiri e’yo vapi ra ’dile ’diyi nga mi omi imbata ’dile ’diyi ku zu ja. Ecoki ega kini mi nga mi a’ita oja ra. Te le mi ma fe ’ba azi ma oga mi mini geri agyi ndepi rari niri isuzu ku.

²³ Ada e’yo azi mini ca nga va pale okorisi ku ’diyi ki ci. ’Dile ri nga asi e’yere le mini e’yo ’dile ’diyi zizu, te le drinza ma oga mi e’yo nde ’diyi zizu ku. Yesu ’yo kini eri muke mini ovuzu asi e’yere be, ekile mva werea ri le. (Matayo 18:2-4) Anzi nyiri, amani ni ’bori le, eyi zita ozi tre. Mungu le mi ma isu omvita eyini ra ecekokoru. Biblia fe inzita amboru tu ’ba azi ndra lepi e’yo onipi Mungu ma dria ’diyi pini. Eyi ndaki e’yo siza e’yere asi driasi nezu kini e’yo eyini oni ’diyi e’yo adari.—’Yeta 17:11.

²⁴ Geri muke ndepini e’yo onizu Yehova ma dria ri lu Biblia ma aleasi. Eri co esekele buku azi ’diyi pie ndu. Geri ngole risi ya? Capita ’di ma vutia ri nga e’yo nze drinia ni.

[E’yo sile eleleru ri]

E’YO BIBLIA NI IMBA RI

▪ Mungu asi mi ngulupi ma e’yo si ra. —1 Petero 5:7.

▪ Mungu ma ru erima ngulupi ni ri Yehova’i.—Zaburi 83:18.

▪ Mungu omve mi esizoru i vu enyia ogogo. —Yakobo 4:8.

▪ Yehovani leta ni, asi muke be, azini yiki be.—Efuza 34:6; 1 Yohana 4:8, 16.

[Zita e’yo onizu ’diyi]

1, 2. Eri muke zita zizu a’du ma e’yo si ya?

3. ’Ba kakau gaki omvita zita orodriru ’diyi pini ri ndako si a’du ma e’yo si ya?

4, 5. Zita azi orodriru amani eco ozi idri ma dria ’diyi ki ngoki, azini le ama ma ndaki omvita ni ’diyi ki ra a’du ma e’yo si ya?

6. Ba kakau eyi ega kini Mungu asi ni ’ba ada ma candi isuza si ku a’du ma e’yo si ya?

7. (a) ’Ba dini imbapi ’diyi ceki ’ba kakau ma dri egazu kini Mungu ma asi teza tu ’dini ngoni ru ya?  (b) Te e’yo ada Biblia ni imba candi amani isu ’diyi pi ma dria ri ngoni ya?

8, 9. (a) Mi eco eceta esele coza ’bani kuzu onzini ’yezuru ri pi ma eselea ’bani fezu onzini ’yezuru ri be ri fe ngoni ya? (b) Le ama ma ndreki geri Mungu ni kuzu e’yo onzi ni ’yezuru ’ba ada ma rua ri onzi ku a’du ma e’yo si ya?

10. Ama a’i di adaru kini Munguni nga candi e’yo onzi ni eji ’diyi ki de dria ra ’dini a’du ma e’yo si ya?

11. (a) Mungu ma egata e’yo liza kililru ku ’diyi ma dria ri ngoni ya? (b) Mungu ma egata candi mini isu ri ma dria ri ngoni ya?

12, 13. (a) Asisile amani ovuzu adriza muke ekile leta le ’diyi pie ri ngoni, azini leta ni fe ama e’yo ega wudrikuru ma dria ngoni ya? (b) Mi eco di ni kini adaru tandi Mungu ni nga e’yo azini ’ye candi wudrikurua ’diyi ma dria ra a’du ma e’yo si ya?

14. Mungu ma ru a’di i, le ama ma ayuki di ru nde ’di a’du ma e’yo si ya?

15. Ru Yehova i’ri ma ifi ngoni ya?

16, 17. E’yo amani eco oni Yehova ma dria erini ovuzu: (a) “Okpo e’i i”? (b) “Opi Amboru ’Dani ’Dani ri i” azini (c) “O’bapi i ri” ngoni ya?

18. Ba azi ’diyi ega kini eyi cani eyi esi Mungu vu enyia ku a’du si, te Biblia ni ama imba ngoni?

19. (a) Ama ecodi e’do esiru Mungu vu enyia ogogo ngoni ru, azini orodri ngole ri be ya? (b) Mungu ma adriza mini ayiko fepi tu ri ngo i ya?

20-22. (a) Le e’yo amani Munguni nezu kuri ma oga ama esizoru erivu enyia ogogo si ya? Mi ece. (b) ’Ba azi onita be angiri e’yo vapi ra ’diyi ecoki le mi ma ’ye a’du afa ni, te le mi ma ’ye a’du afa ni ya?

23, 24. (a) Le mi ma mu drile zita eyi zizu e’yo mini oni ’diyi ma dria a’du e’yo si ya? (b) E’yo dri kulu amani di mu oni capita emupi ri ma aleria ngoni ya?

[E’da peji ma alea ri 12]

Mi ka le ’ba azi ma ni mi, mi eco mi ru lu agu nde ’da ni ku ya? Mungu e’da amani ima ru Biblia ma aleasi

[E’da peji ma alea ’diyi 12, 13]

Biblia imba kini Yehovani O’bapi wudrikuru ni leta be ri

[E’da peji ma alea ’diyi 12, 13]

Leta ata mukeri ni ima anzi yi lezuri e’da leta ama Ata ’buari ni ama lezu ri