1, 2. Mbela omolwashike olundji shi li nawa okupula omapulo?

MBELA owa ndhindhilika ngaa omukalo moka aanona haya pula omapulo? Oyendji ohaya tameke okupula omapulo nziya ngele ya tseya okupopya. Nohaya kala taye ku tala nomeho gu udha enyanyu noku ku pula iinima ngaashi: Omolwashike egulu embulau? Omolwashike oonyothi hadhi adhima? Olye a longa uudhila okwiimba? Otashi vulika u kambadhale wi itula mo oku ya yamukula, ihe haaluhe shi li oshipu. Nokuli neyamukulo lyoye li li nawa noonkondo otashi vulika li penduthe epulo lilwe ishewe, tali pula tali ti: Omolwashike?

² Aanona hayo owala haya pula omapulo. Sho tatu koko, ohatu tsikile okukala tatu pula omapulo. Ohatu shi ningi opo tu tseye kutya otu na okuuka peni, opo tu tseye kutya iiponga yini tu na okuyanda nenge molwaashoka otu na ehalo okutseya oshindji. Ihe aantu oyendji ohaye etha okupula omapulo, unene tuu ngoka ga simanenena. Nongele opu na mboka haye ga pula natango, oye etha po nokuli okukonga omayamukulo.

3. Omolwashike yamwe haye etha po okukambadhala okukonga omayamukulo gomapulo ngoka ga simanenena?

³ Dhiladhila shi na ko nasha nepulo ndyoka li li kombanda yembo  ndika, omapulo ngoka ga pulwa moontentekelihapu nenge  ngoka ge li petameko lyontopolwa ndjika. Ngoka ogo gamwe gomomapulo ngoka ga simanenena ngoka to vulu okwiipula. Ihe aantu oyendji oye etha po okukambadhala okukonga omayamukulo. Omolwashike? Mbela Ombiimbeli otayi gandja omayamukulo? Yamwe ohaya kala taya dhiladhila kutya omayamukulo gayo omadhigu unene okuuviwa ko. Yamwe ohaya kala tayi ipula kutya okupula omapulo otaku vulu oku ya sitha ohoni. Yamwe ohaya thiki pehulithodhiladhilo kutya omapulo ngoka otaga vulu owala okuyamukulwa kaawiliki naalongi yomalongelokalunga. Ongiini shi na ko nasha nangoye?

4, 5. Gamwe gomomapulo ga simanenena ogeni ngoka tatu vulu okwiipula monkalamwenyo, nomolwashike tu na oku ga kongela omayamukulo?

⁴ Otashi vulika wa hala lela okumona omayamukulo komapulo ga simana monkalamwenyo. Kapu na omalimbililo kutya omathimbo gamwe oho ipula to ti: ‘Mbela elalakano lyonkalamwenyo olini? Mbela olyo owala okuvalwa nokukulupa e to si? Mbela Kalunga okwa tya naanaa ngiini?’ Oshi li nawa okwiipula omapulo ga tya ngaaka, nosha simana okutsikila sigo wa mono omayamukulo ngoka tage ku mbilipaleke noge shi okwiinekelwa. Omulongi omunenenene Jesus Kristus okwa tile: “Indileni, e tamu pewa; kongeni, e tamu mono; konkoleni, e tamu egululwa.”—Mateus 7:7.

⁵ Ngele owa kala ‘nokukonga’ omayamukulo gomapulo ga simana, oto ka mona kutya okukonga kwa tya ngaaka otaku vulu okukala ku na oshilonga lela. (Omayeletumbulo 2:1-5) Kutya nduno aantu yalwe oye ku lombwela shike, opu na omayamukulo, noto vulu oku ga adha mOmbiimbeli. Omayamukulo kage shi omadhigu unene okuuviwa ko. Shoka shi li nawa unene osho kutya otage ku pe etegameno nenyanyu. Notaga vulu oku ku kwathela u kale u na onkalamwenyo ombwanawa nokuli ngashingeyi. Tango, natu konakoneni epulo ndyoka lya limbililika aantu oyendji.

6. Mbela omolwashike aantu oyendji haya dhiladhila kutya Kalunga ke na ko nasha nokumona iihuna kwawo?

⁶ Aantu oyendji ohaya dhiladhila kutya osho shi li ngawo.  Ohayi ipula taya ti: ‘Ando Kalunga okwa li e na ko nasha, mbela ando osho ngaa uuyuni u li ngeyi?’ Muuyuni muka tu li omu udha iita, uutondwe nokunika oluhodhi. Atuheni ohatu ehama, ohatu mono iihuna nohatu silwa aaholike yetu. Onkee ano, oyendji ohayi ipula taya ti: ‘Mbela ando Kalunga okwa li e na ko nasha natse nosho wo nomaupyakadhi getu, mbela ando ina keelela iinima mbino kaayi ningwe?’

7. (a) Mbela ongiini aalongi yomalongelokalunga haya dhiladhilitha aantu oyendji kutya Kalunga ke na ohenda? (b) Ombiimbeli otayi ti naanaa shike shi na ko nasha nomamakelo ngoka tashi vulika ge tu adhe?

⁷ Shoka oshiwinayi noonkondo osho kutya aalongi yomalongelokalunga omathimbo gamwe ohaya dhiladhilitha aantu kutya Kalunga ke na ohenda. Ngiini mbela? Ngele pwa holoka oshiponga, ohaya ti kutya ehalo lyaKalunga. Mokupopya ngawo, aalongi mboka ohaya pe Kalunga ombedhi molwiinima iiwinayi mbyoka tayi ningwa. Mbela Kalunga osho e li shili ngawo? Ombiimbeli otayi ti naanaa shike? Jakob 1:13 ota yamukula ta ti: “Omuntu ngele a adhika kemakelo lyoku mu yeleka, ina tya: ‘Emakelo ndika olya zi kuKalunga.’ Oshoka Kalunga iha makelwa kuuwinayi noiha makele nando omuntu.” Onkee ano, Kalunga haye nando he etitha uuwinayi mboka u wete muuyuni. (Job 34:10-12) Ohe etha shili iinima iiwinayi yi ningwe. Ihe opu na eyooloko enene pokati kokweetha sha shi ningwe noku shi etitha.

8, 9. (a) Ongiini to vulu okuyelitha eyooloko pokati kokweetha uukolokoshi u kale po noku wu etitha? (b) Omolwashike kaashi li pauyuuki okugandja uusama ketokolo lyaKalunga lyokweetha aantu ya landule ondjila ombwinayi?

⁸ Pashiholelwa, dhiladhila kombinga yahe omunandunge nomunahole ngoka a li e na omwanamati a koka e li natango naye megumbo. Sho omwanamati a ningi omunashipotha e ta tokola okuthiga po egumbo, he ine mu keelela. Omwanamati ngoka okwa landula ondjila ombwinayi yonkalamwenyo e ta yi muupyakadhi. Mbela he oye e etitha uupyakadhi womwanamati? Hasho. (Lukas 15:11-13) Sha faathana, Kalunga ina keelela aantu sho ya hogolola okulandula ondjila ombwinayi, ihe haye e etitha omaupyakadhi ngoka ga ka holoka po. Onkee ano, itashi ka kala nando pauyuuki okupa Kalunga ombedhi omolwomaupyakadhi ngoka haga adha aantu.

 ⁹ Kalunga okwa li e na omatompelo omawanawa sho e etha aantu ya landule ondjila ombwinayi. Molwaashoka oku li Omushiti gwetu omunandunge nomunankondo, ina pumbwa oku tu yelithila omatompelo ge. Ihe molwohole ye, Kalunga ohe shi ningi. Oto ki ilonga oshindji kombinga yomatompelo ngoka mOntopolwa onti-11. Ihe kala nuushili kutya Kalunga haye he etitha omaupyakadhi ngoka hage tu adha. Mepingathano naashono, ote tu pe etegameno kutya oye awike te ke ga kandula po.—Jesaja 33:2.

10. Omolwashike tatu vulu okwiinekela kutya Kalunga ota ka hulitha po iilanduliko ayihe mbyoka ye etithwa kuukolokoshi?

¹⁰ Niishewe, Kalunga oku li omuyapuki. (Jesaja 6:3) Shoka otashi ti kutya okwa yogoka lelalela. Muye kamu na uuwinayi washa. Onkee ano otatu vulu oku mu inekela thiluthilu. Ihe aantu itatu vulu oku yi inekela thiluthilu, molwaashoka omathimbo gamwe ohaya lunduluka pamikalo nokuninga aawinayi. Kutya nduno omuntu ngoka e na oonkondopangelo oku li omuyuuki shi thike peni, ke na naanaa oonkondo okukutha po iilanduliko iiwinayi yiilonga yaakolokoshi. Ihe Kalunga omunankondo adhihe. Ota vulu okukutha po iilanduliko ayihe mbyoka ye etelwa aantu kuukolokoshi, nosho ta ka ninga. Sho Kalunga ta ka katuka onkatu, ote ke shi ninga momukalo ngoka tagu ka hulitha po uuwinayi sigo aluhe.—Episalomi 37:9-11.

11. (a) Mbela Kalunga oku uvite ngiini shi na ko nasha nokwaahe na uuyuuki? (b) Kalunga oku uvite ngiini shi na ko nasha nokumona iihuna kwoye?

¹¹ Mbela Kalunga oku uvite ngiini shi na ko nasha naashoka tashi ningwa muuyuni nosho wo monkalamwenyo yoye nena? Ombiimbeli otayi ti kutya Kalunga “oku hole shoka shu uka.” (Episalomi 37:28) Oku na ko nasha unene nomithikampango ndhoka tadhi utha shoka shi li mondjila naashoka sha puka. Oku tonde okwaahe na uuyuuki akuhe. Ombiimbeli otayi ti kutya Kalunga okwa li u “uvu nayi” sho uuyuni wa li wu udha uukolokoshi methimbo lyonale. (Genesis 6:5, 6) Kalunga iha lunduluka. (Maleaki 3:6) Oku tonde natango okumona iihuna hoka ku li muuyuni  auhe. Noku tonde okutala aantu taya mono iihuna. Ombiimbeli otayi tu shilipaleke kutya oku na ko nasha nangoye sho tayi ti: ‘Oye omusilishimpwiyu gwetu.’—1 Petrus 5:7.

12, 13. (a) Omolwashike tu na omaukwatya omawanawa mwa kwatelwa ohole, nohole ohayi tu uvitha ngiini shi na ko nasha nokwaahe na uuyuuki hoka ku li muuyuni? (b) Omolwashike to vulu okukala nuushili kutya Kalunga ota ka ninga po sha shili shi na ko nasha nomaupyakadhi guuyuni?

¹² Ongiini tatu vulu okukala nuushili kutya Kalunga oku tonde okutala aantu taya mono iihuna? Uunzapo ulwe owo kutya Ombiimbeli otayi ti omuntu okwa shitwa oshifetha shaKalunga. (Genesis 1:26) Onkee ano otu na omaukwatya omawanawa molwaashoka Kalunga oku na omaukwatya omawanawa. Pashiholelwa, mbela ohashi ku yemateke okumona aantu kaaye na ondjo taya mono iihuna? Ngele ngoye okwaahe na uuyuuki hoka ou ku uvitile nayi, kala nuushili kutya Kalunga naye oku ku uvitile nayi noonkondo.

¹³ Shimwe shomiinima ya dhenga mbanda shi na ko nasha naantu osho kutya otatu vulu okukala tu na ohole. Shoka otashi ulike kutya Kalunga naye wo oku na ohole. Ombiimbeli otayi ti kutya “Kalunga oye ohole.” (1 Johannes 4:8, 16) Otu na ohole oshoka Kalunga oku na ohole. Mbela ohole ihayi ku inyengitha u kale wa hala okuhulitha po okumona iihuna nokwaahe na uuyuuki hoka u wete muuyuni? Ando owa li u na oonkondo oku shi ninga, mbela ando ito shi ningi? Eeno, ando osho wa ninga! Oto vulu okukala lela nuushili kutya Kalunga ota ka hulitha po okumona iihuna nosho wo okwaahe na uuyuuki. Omauvaneko gaKalunga ngoka ga tumbulwa moontentekelihapu dhembo ndika kage shi owala ondjodhi. Otaga ka gwanithwa shili. Ihe opo u kale neitaalo momauvaneko  ngoka, owa pumbwa okutseya oshindji shi na ko nasha naKalunga ngoka e gu uvaneka.

14. Edhina lyaKalunga olye, nomolwashike tu na oku li longitha?

¹⁴ Oshike to vulu okuninga ngele owa hala gumwe e ku tseye? Mbela ito ke mu lombwela edhina lyoye? Mbela Kalunga naye oku na edhina? Omalongelokalunga ogendji ohaga yamukula kutya edhina lye “oKalunga” nenge “Omuwa,” ihe ngoka kage shi omadhina gopaumwene. Ogo owala omadhinasimaneko, ngaashi “omukwaniilwa” nosho wo “omupresidende” nago ge li omadhinasimaneko. Ombiimbeli otayi ti kutya Kalunga oku na  omadhinasimaneko ogendji. “Kalunga” nosho wo “Omuwa” ogo gamwe gomugo. Ihe Ombiimbeli otayi ti wo kutya Kalunga oku na edhina: Jehova. Eksodus 15:3 (OB-1954) ota ti: “Jehova Ofule; edhina lye Jehova.” Ngele Ombiimbeli yoye kayi na edhina ndyoka otashi vulika to ka kala wa hala okutala oshigwedhelwako pepandja 195-197 lyembo ndika u mone kutya omolwashike shi li ngawo. Oshili oyo kutya edhina lyaKalunga otali holoka lwiikando omayuvi momanyolo gOmbiimbeli gonale. Onkee ano, Jehova okwa hala u tseye edhina lye nou li longithe. Omuntu oto vulu okutya Kalunga ota longitha Ombiimbeli oku ku lombwela edhina lye.

15. Edhina Jehova otali ti shike?

¹⁵ Kalunga okwi iluku ye mwene edhina ndyoka tali ti sha lelalela. Edhina lye, Jehova, otali ti kutya Kalunga ota vulu okugwanitha euvaneko kehe ndyoka ta ningi nota vulu okugwanitha elalakano kehe ndyoka e na momadhiladhilo. * Edhina lyaKalunga olyi ikalekelwa  lela. Olye oye awike. Opu na omikalo odhindji moka Jehova i ikalekelwa. Ngiini?

16, 17. Oshike tatu vulu okwiilonga shi na ko nasha naJehova momadhinasimaneko taga landula: (a) “Omunankondoadhihe”? (b) “Omukwaniilwa gwaaluhe”? (c) ‘Omushiti’?

¹⁶ Jehova oye awike a popiwa e li ‘Omukombandambanda.’ (Daniel 5:21) Sha faathana, Jehova oye awike a popiwa e li “Omunankondoadhihe.” Ehololo 15:3 otali ti: “Omuwa Kalunga Omunankondoadhihe, iilonga yoye iinene ngiini niikumithi! Omukwaniilwa ngoye [gwiigwana] ayihe, omautho goye ogu uka ngiini nogoshili!” Edhinasimaneko “Omunankondoadhihe” otali tu longo kutya Jehova oye omunankondo a shiga ko. Oonkondo dhe itadhi yelekwa nasha noonenenene. MuTimoteus gwotango 1:17 Jehova oti ithanwa “Omukwaniilwa gwaaluhe.” Edhinasimaneko “Omukwaniilwa gwaaluhe” otali tu dhimbulukitha kutya Jehova okwi ikalekelwa momukalo gulwe. Oye awike a kala ko aluhe. Episalomi 90:2 otali ti: “Ongoye Kalunga kaaluhe oko wa li noto ka kala aluhe sigo aluhe.” Mbela edhiladhilo ndyoka itali tu ningitha tu mu simaneke?

¹⁷ Jehova okwi ikalekelwa wo molwaashoka oye awike Omushiti. Ehololo 4:11 otali ti: “Omuwa, Kalunga ketu! Owa gwana okusimanekwa omolweadhimo, esimano noonkondo, oshoka ongoye wa shiti iinima ayihe, nokehalo lyoye oyi li po noyi na omwenyo!” Kehe shimwe shoka to vulu okudhiladhila—kutya nduno iishitwa yopambepo ihaayi monika, oonyothi ndhoka hadhi kala dhu udha eyalelo uusiku, iiyimati mbyoka hayi imi komiti nosho wo oohi ndhoka hadhi yogo momafuta nomomilonga—ayihe oyi li po molwaashoka Jehova oye Omushiti.

18. Omolwashike aantu yamwe yu uvite kutya itaya vulu nando okuhedha popepi naKalunga, ihe Ombiimbeli otayi ti shike?

¹⁸ Okulesha shi na ko nasha nomaukwatya gaJehova omakumithi ohaku ningitha aantu yamwe ya kale ya tila. Ohaya kala ya tila kutya itaya vulu okuhedha popepi naKalunga nonokutya kaye na oshilonga kuye molwaashoka okwa tumbala noonkondo. Ihe mbela edhiladhilo ndyoka oli li ngaa mondjila? Ombiimbeli hasho tayi ti ngawo. Otayi popi shi na ko nasha naJehova tayi ti:  “Kalunga ke li kokule nomuntu nando ogumwe.” (Iilonga 17:27) Ombiimbeli otayi tu ladhipike nokuli tayi ti: “Hedheni kuKalunga, oye nota hedha kune.”—Jakob 4:8.

19. (a) Ongiini tatu vulu okutameka okuhedha popepi naKalunga, notatu ka mona omauwanawa geni? (b) Omaukwatya gaKalunga geni u hole unene?

¹⁹ Ongiini to vulu okuhedha popepi naKalunga? Tango, tsikila okuninga shoka to ningi ngashingeyi—okwiilonga kombinga yaKalunga. Jesus okwa ti: “Mboka ye ku tseya, Kalunga awike kashili, noya tseya wo Jesus Kristus, ngoka we mu tumu, oyo mboka ye na omwenyo gwaaluhe.” (Johannes 17:3) Eeno, Ombiimbeli otayi ti kutya okwiilonga kombinga yaJehova naJesus otaku fala ‘komwenyo gwaaluhe’! Ngaashi sha tumbulwa nale metetekelo, “Kalunga oye ohole.” (1 Johannes 4:8, 16) Jehova oku na wo omaukwatya galwe ogendji omawanawa nomahokithi. Pashiholelwa, Ombiimbeli otayi ti kutya Jehova oye ‘Kalunga omunamutimahenda, omunalukeno nomutalanteni, iha geye mbala noku udha esilohenda nuudhiginini.’ (Eksodus 34:6) Oye ‘omunalukeno noha dhimine po.’ (Episalomi 86:5) Kalunga omwiidhidhimiki. (2 Petrus 3:9) Ngele to lesha oshindji mOmbiimbeli, oto ka mona kutya Jehova oku na omaukwatya ngoka nosho wo omaukwatya galwe ogendji omahokithi.

20-22. (a) Mbela okwaavula kwetu okumona Kalunga otaku tu imbi okuhedha popepi naye? Shi yelitha. (b) Aantu yamwe mboka ye wete ye na aniwa omadhiladhilo omawanawa otashi vulika ye ku ladhipike u ninge shike, ihe oshike u na okuninga?

²⁰ Odhoshili kutya ito vulu okumona Kalunga molwaashoka oye ombepo. (Johannes 1:18; 4:24; 1 Timoteus 1:17) Ihe mokwiilonga kombinga ye okupitila mOmbiimbeli, oto vulu oku mu tseya e li omuntu. Ngaashi Omupisalomi e shi popya, oto vulu “okunyanyudhwa kuuwanawa we.” (Episalomi 27:4; Aaroma 1:20) Shi thike mpoka to ilongo kombinga yaJehova, opo ngaa pu thike ta ningi gwoshili kungoye noto ka kala u na omatompelo ogendji okukala u mu hole noto ka kala wa hedha popepi naye.

²¹ Oto ku uva ko kutya omolwashike Ombiimbeli tayi tu longo tu tale ko Jehova e li Tate yetu. (Mateus 6:9) Ine tu pa owala omwenyo, ihe okwa hala tu kale nonkalamwenyo ya dhenga mbanda,  ngaashi owala he omunahole kehe a halela oyana. (Episalomi 36:9) Ombiimbeli otayi ti wo kutya aantu otaya vulu okuninga ookuume kaJehova. (Jakob 2:23) Dhiladhila owala kutya oto vulu okuninga kuume kOmushiti gweshito alihe!

²² Sho to ilongo oshindji mOmbiimbeli, otashi vulika u mone kutya aantu yamwe mboka ye wete ye ku lile po otaye ke ku ladhipika u ethe po oku yi konakona. Otashi vulika ya kale tayi ipula kutya oto ka lundulula eitaalo lyoye. Ihe ino etha nando ogumwe e ku ethithe po okupanga uukuume wa dhenga mbanda mboka to vulu okukala u na, sha hala okutya, uukuume naKalunga.

23, 24. (a) Omolwashike u na okutsikila okupula omapulo kombinga yaashoka to ilongo? (b) Oshike tashi ka kundathanwa montopolwa tayi landula?

²³ Odhoshili kutya otapu ka kala iinima mbyoka petameko to kala waa uvite ko. Otashi pula eifupipiko okupula ekwatho, ihe ino etha molwaashoka wa sa ohoni. Jesus okwa ti kutya oshi li nawa okukala omwiifupipiki, ngaashi okanona okashona. (Mateus 18:2-4) Ngaashi tu shi shi, aanona ohaya pula omapulo ogendji. Kalunga okwa hala u mone omayamukulo. Ombiimbeli otayi pandula aantu yamwe mboka ya li ye na ehalo okwiilonga kombinga yaKalunga. Oya li ya konakona Omanyolo nuukeka opo ya shilipaleke kutya shoka ya li tayi ilongo oshoshili.—Iilonga 17:11.

²⁴ Omukalo dhingi okwiilonga kombinga yaJehova ogwo okukonakona Ombiimbeli. Yo oya yooloka ko komambo omakwawo. Mbela omomukalo guni? Ontopolwa tayi landula otayi ka kundathana oshinima shoka.