1, 2. Otyiwa okulinga omapulo mokonda yatyi?

 OKUTI nthiki imue wamuene oñgeni ovana valinga omapulo? Ovana ovanyingi vahimbika okupula putyina velilongesa okupopia. Nomaiho apanamo, vatala kuove iya avapulu ovipuka ngevi: Omokonda yatyi eulu lina otyivala otyo? Ononthungululu mbatungwa natyi? Olie walongesa oviila okuimba? Ove pamue ulinga ononkhono pala okuvekumbulula, mahi katyapepukile. Namphila ekumbululo liove liaviuka, vapondola okukupula vali okuti: Omokonda yatyi?

² Mahi, havana vala valinga omapulo. Putyina tukula, tutualako okulinga omapulo. Tulinga ngotyo, opo tuvase ondyila yaviuka yomuenyo wetu. Tupu, tulinga omapulo pala okunoñgonoka oviponga tuesukisa okulityilika, ine omokonda yolumbwe vala. Mahi, ovanthu ovanyingi vayekapo okulinga omapulo, haunene omapulo akolela vali. Tupu, kavaovola omakumbululo omapulo oo.

3. Omokonda yatyi ovanthu ovanyingi vayekelapo okuovola omakumbululo omapulo akolela unene?

 ³ Nkhele soka kepulo likahi konthyimbi yomukanda ou, ine o komapulo ekahi kontyimbi yo kapitulu aka. Oo, omapulo amue okuakolela vali upondola okulinga. Mahi, ovanthu ovanyingi vayekapo okuovola omakumbululo. Omokonda yatyi? Okuti Ombimbiliya ina omakumbululo? Ovanthu vamue vasoka okuti omakumbululo Ombimbiliya epuilisa unene okuenoñgonoka. Ovakuavo vena ohonyi, mokonda vasoka okuti okulinga omapulo tyipondola okuveetela olukundo. Iya vamue vakevelela ononkhalamutue novalongesi vonongeleya mbavo vakumbulule omapulo oo. Iya ove?

4, 5. Oepi omapulo amue akolela vali konthele yomuenyo tupondola okulinga? Iya omokonda yatyi tuesukisila okuovola omakumbululo?

⁴ Pamue ove uhanda okunoñgonoka omakumbululo omapulo akolela konthele yomuenyo wetu. Ovikando vimue upondola okulipula okuti: ‘Huku walinga ovanthu pala tyi? Okuti ankho uhanda ovanthu veye kouye, avakulupa, iya avankhi? Mahi, tyotyili Huku ukahi ñgeni?’ Otyiwa okulinga omapulo ngoo. Tupu, wahayekepo okutualako okuovola alo uvasa omakumbululo aviuka ekuhambukiswa. Omulongesi wokuankhimana unene Jesus Kristu, wati: “Tualeiko nokuita, alo mupewa; tualeiko nokuovola, alo muvasa; tualeiko nokutotola, alo muikulwa.”—Mateus 7:7.

⁵ Inkha ‘utualako nokuovola’ omakumbululo omapulo akolela, mokamona ondyambi onene. (Provérbios 2:1-5) Etyi vakuenyi vekutolela tyilinge tyaviuka ine katyaviukile, mahi omakumbululo okuekahi. Ove upondola okuevasa Mombimbiliya. Omakumbululo atyo kaepuiya unene okunoñgonoka. Tyotyili, maekuetela ekevelelo nehambu. Tupu, apondola okukukuatesako okukala nomuenyo wombembua pahetyino. Pala okuhimbika, tutalei epulo limue likahi nokulimbililisa ovanthu ovanyingi.

6. Omokonda yatyi ovanthu ovanyingi vasokela okuti Huku kesukile nononkhumbi mbovanthu?

⁶ Ovanthu ovanyingi vakumbulula okuti enga. Vasoka okuti, inkha Huku esukile nonthue, ouye ou ñgeno keulingile nawa? Ouye auho weyula ovita, noundyale, noluhepo. Tukahi nokuvela, nokumona ononkhumbi, nokunkhisa vana tuhole. Moluotyo, ovanyingi vapopia okuti: ‘Inkha Huku esukile nonthue, novitateka vietu, ñgeno katyilikile ovipuka ovio?’

7. (a) Oñgeni ovalongesi vonongeleya vahindila ovanthu okusoka okuti Huku kesukile nonthue? (b) Oityi Ombimbiliya tyili ilongesa konthele yononkhumbi tumona?

⁷ Tupu, ovalongesi vonongeleya vehole okulongesa ovipuka vituala ovanthu kokusoka okuti Huku kesukile nonthue. Ñgeni ngotyo? Tyina pamoneka otyiponga, vapopia okuti Huku otyo ahanda. Moluotyo, ovalongesi ovo, vatuika Huku onkhali mokonda yovipuka ovivi vikahi nokumoneka. Okuti tyotyili Huku oe una onkhali? Oityi Ombimbiliya tyili ilongesa? Omukanda wa Tiago 1:13 utuavela ekumbululo. Wati: “Putyina umue amona ononkhumbi, ahapopie okuti: ‘Ndyikahi nokulolwa na Huku.’ Mokonda Huku kapondola okulolwa novipuka ovivi, tupu oe kalolo nawike.” Moluotyo, Huku haeko ukahi nokueta ovivi vikahi mouye. (Jó 34:10-12) Tyili, Huku uyeka ovipuka ovivi vimoneke mouye. Mahi, okuyekelela otyipuka tyimoneke tyelikalela unene nokuetako otyipuka otyo.

8, 9. (a) Okuyekelela otyipuka nokutyilinga, tyielekwa nongeleka patyi? (b) Omokonda yatyi tyapengela okusoka okuti Huku kalingile nawa etyi ayeka ovanthu valandule ondyila ombi?

⁸ Ngo ngeleka, nkhele soka ku he umue woluembia, wokuna omona wekulale mahi nkhele ukala meumbo. Inkha omona oo atokola okutunda meumbo, tate yae kemutyilika. Pahe, omona oo waovola onkhalelo imue yomuenyo yahaviukile iya elipake movitateka. Okuti o he waetela omona wae ovitateka? Au. (Lucas 15:11-13) Tupu, Huku katyilikile  ovanthu okulandula ondyila ombi vaholovona, tyilekesa okuti Huku haeko waetela ovanthu ovitateka. Tyotyili, katyaviukile okutuika onkhali Huku mokonda yovitateka aviho viovanthu.

⁹ Huku una ehunga ewa liokuyeka ovanthu valandule ondyila ombi vaholovona. Mokonda Omupakeko wovipuka aviho omunongo, nokuna epondolo, kakuluminyua opo etupopile omokonda yatyi eviyekela. Mahi, Huku utopopila tyo, mokonda una oluembia. Mo kapitulu 11, mokelilongesa vali unene konthele yomahunga oo. Anthi, noñgonoka okuti Huku haeko ukahi nokutuetela ovitateka. Tyotyili, Huku utuavela ekevelelo liokuti ovitateka ovio aviho mekevimanako.—Isaías 33:2.

10. Omokonda yatyi tupondola okukala nonthumbi yokuti Huku makamanako ovivi aviho?

¹⁰ Tupu, Huku osandu. (Isaías 6:3) Otyo, tyilekesa okuti Huku omusukuke utupu nkhali. Huku utupu ovivi. Moluotyo, tupondola okuyumba onthumbi mu Huku nomutima wetu auho. Mahi katupondola okukala nonthumbi ngoyo movanthu, mokonda ovanthu ononkhembi. Alo umue ovatumini vokuna omutima omuwa, vetupu epondolo liokumanako ovivi vilingwa no nondingavivi. Mahi, Huku una epondolo enene. Moluotyo, Huku makamanako ovivi aviho vimonesa ovanthu ononkhumbi. Mekevinyimako, tyahakamonaika vali.—Salmo 37:9-11.

11. (a) Oñgeni Huku atala ovivi? (b) Tyina Huku atala ononkhumbi mbove tyimukalesa ñgeni?

¹¹ Oñgeni Huku atala ovivi vikahi nokupita mouye no momuenyo wove? Tyotyili, Ombimbiliya ilongesa okuti Huku ‘uhole ouviuki.’ (Salmo 37:28) Ngotyo, Huku uhole etyi tyaviuka, mahi uyele tyina tyahaviukile. Huku uyele ovipuka aviho ovivi. Ombimbiliya ipopia okuti, kohale etyi ouye ankho weyulile ovivi, Huku ‘tyemuihamene unene komutima’. (Gênesis 6:5, 6) Huku kapilulukile. (Malaquias 3:6) No  hono, nkhele uyele ononkhumbi mbukahi mouye auho. Tupu, Huku uyele okutala ovanthu vamona ononkhumbi. Ombimbiliya ipopia okuti: ‘Huku wasuka nonthue.’—1 Pedro 5:7.

12, 13. (a) Omokonda yatyi tuna ohole novituwa ovikuavo oviwa? Iya mokonda yohole oñgeni tutala ovipuka vikahi nokupita mouye? (b) Omokonda yatyi upondola okukala nonthumbi yokuti Huku tyotyili makamanako ovitateka aviho viouye?

¹² Oñgeni tupondola okukala nonthumbi yokuti Huku uyele emone? Ombimbiliya ilongesa okuti ovanthu vatungwa otyifuika tya Huku. (Gênesis 1:26) Moluotyo, onthue tuna ovituwa oviwa mokonda Huku una ovituwa oviwa. Mongeleka, ove uhambukwa tyina utala ovanthu vamona ononkhumbi? Inkha ove kuhande ovanthu vamone onokhumbi, noñgonoka okuti Huku wesuka vali unene novanthu.

¹³ Otyipuka tyimue otyiwa ovanthu vena, ohole. Vena otyituwa otyo, mokonda Huku wevetunga otyifuika tyae. Ombimbiliya ilongesa okuti ‘Huku oluembia.’ (1 João 4:8) Onthue tuna ohole mokonda Huku una oluembia. Okuti ohole kaikulundu okumanako emone novivi vikahi mouye uno? Inkha wali nepondolo liokumanako ovivi ovio, okuti ñgeno kuetyilingile? Enga, ñgeno wevimanako! Ngotyo, upondola okukala nonthumbi yokuti Huku makamanako ononkhumbi, novivi. Omilao viapopiwa konthyimbi yomukanda ou, hanondyoi. Tyotyili mavikafuisuapo! Opo ukale nekolelo komilao ovio, wesukisa okunoñgonoka vali konthele ya Huku wokualinga omilao viatyo ovio.

14. Enyina lia Huku olie? Iya omokonda yatyi tuna yokulitumbulila?

¹⁴ Inkha uhanda omunthu umue ekunoñgonoke, oityi una yokulinga? Kumemutolela enyina liove? Okuti Huku una enyina? Onongeleya ononyingi mbukumbulula okuti enyina liae o ‘Huku’ ine o ‘Tatekulu.’ Mahi, Huku ine o Tatekulu, omanyina vala enkhimano, ngatyina tuti ‘Ohamba’ ine ‘Omutumini’. Ombimbiliya ilongesa okuti Huku una omanyina omanyingi enkhimano. ‘Huku’ na ‘Tatekulu’, nao omanyina ae enkhimano. Mahi, tupu Ombimbiliya ilongesa okuti Huku una enyina liae muene. Enyina liae o Jeova. Salmo 83:18 yati: ‘Ove utiwa Jeova, ove vala Omukulami wouye auho.’ Inkha  Mombimbiliya yove mutupu enyina lia Huku, tala mo Apendise momukanda ou pomafo 195-7, opo unoñgonoke omokonda yatyi Mombimbiliya yove mutupu enyina olio. Mono Mbimbiliya mbokohale enyina lia Huku ankho liahonekuamo ovikando ovinyingi. Moluotyo, Jeova uhanda ove unoñgonoke enyina liae no kulitumbula. Moluotyo, Huku uundapesa Ombimbiliya opo ekupopile enyina liae.

15. Enyina Jeova lihangununa tyi?

¹⁵ Huku weliluka enyina liokuna ehangununo enene. Enyina liae Jeova, lihangununa okuti una epondolo liokufuisapo kese omulao alinga. Upondola okulinga kese etyi ahanda. a Enyina lia Huku kalielekwa no liomunthu nawike. Huku oe vala aike watokala enyina olio. Nawike ulifwe pu Jeova kovipuka aviho. Ñgeni ngotyo?

16, 17. Oityi omanyina aa enkhimano etulongesa konthele ya Jeova: (a) ‘Wepondolo aliho’? (b) ‘Ohamba yaapeho’? (c) ‘Omupakeko watyiho’?

 ¹⁶ O Salmo 83:18 ipopia konthele ya Jeova okuti: ‘Ove vala Omukulami’. Tupu, Jeova oe vala wihanua okuti o ‘Wepondolo Aliho’. Revelação [Apocalipse] 15:3 ipopia okuti: ‘Ovilinga viove ovinene, tupu vihuvisa, Jeova Huku, Wepondolo Aliho. Onondyila mbove ombotyotyili nokuaviuka, Hamba yaapeho’. Enyina lienkhimano ‘Wepondolo Aliho’, litulongesa okuti Jeova oe vala una epondolo liavilapo. Epondolo liae kalielekwa, enene unene. Iya enyina lienkhimano ‘Ohamba yaapeho’, lituhinangelesa okuti Jeova utupu ou aelekwa nae, monkhalelo onkhuavo. Jeova oe vala uhena onthyimbi. Salmo 90:2 yati: ‘Tunde komuvo wahapu, alo komuvo wahapu ove vala Huku’. Otyo katyihuvisa?

¹⁷ Tupu Jeova kapondola okuelekwa nomunthu nawike mokonda oe vala Omupakeko wovipuka aviho. Mu Revelação [Apocalipse] 4:11, tutangamo okuti: ‘Jeova, Huku yetu, ove vala watokala okupewa enkhimano, nehumbilo, noutumini, mokonda ove watunga ovipuka aviho. Iya ovipuka ovio viatungwa nokukahiko mokonda yehando liove’. Ovipuka aviho wii, okupolelela ko noandyu mbo keulu, no nonthungululu mbuliaima kounthiki, novinyango viima komiti, no nohi mbuyoa melunga no monondongi—aviho oko vikahi mokonda Jeova oe wevilinga.

18. Omokonda yatyi ovanthu vamue vasoka okuti kamavetyivili okulinga oupanga na Huku? Mahi, oityi Ombimbiliya ilongesa?

¹⁸ Putyina ovanthu vamue velilongesa konthele yovituwa vihuvisa via Jeova, vakala nowoma. Vasoka okuti Huku omunene unene, kavapondola okulinga oupanga nae. Tupu vasoka okuti mokonda Huku omunene unene kamasuku navo. Mahi, okuti olusoke olo luaviuka? Etyi Ombimbiliya ilongesa konthele ya Jeova tyelikalela. Oyo yati: ‘Tyotyili, Huku kekahi kokule na kese umue puonthue’. (Atos 17:27) Tupu,  Ombimbiliya itupopila okuti: ‘Fuenainei ku Huku, nae opo afuene kuonwe’.—Tiago 4:8.

19. (a) Oñgeni tupondola okuhimbika okufuena ku Huku? Iya ouwa patyi matupoloko? (b) Ovituwa patyi via Huku ove uhole vali?

¹⁹ Oñgeni upondola okufuena ku Huku? Tete, tualako okulinga etyi ukahi nokulinga pahetyino, okulilongesa konthele ya Huku. Jesus wati: ‘Omuenyo wahapu oyou, okunoñgonoka ove awike Huku yotyotyili, na Jesus Kristu una watumine’. (João 17:3) Yoo, Ombimbiliya ilongesa okuti okulilongesa konthele ya Jeova na Jesus tyituala ‘komuenyo wahapu’! Ngetyi tuelilongesale, ‘Huku oluembia’. (1 João 4:16) Tupu, Jeova una ovituwa ovikuavo ovinyingi oviwa. Ngo ngeleka, Ombimbiliya ipopia okuti Jeova o ‘Huku yokankhenda, notyali, wahanumana liwa, una oluembia olunene no kupopia otyili’. (Êxodo 34:6) Jeova ‘omuviuki nomueveli’. (Salmo 86:5) Tupu, Huku wapua elundo. (2 Pedro 3:9) Wayumbwa onthumbi. (Revelação [Apocalipse] 15:4) Putyina utualako okulilongesa vali Ombimbiliya, motale oñgeni Jeova ekahi nokulekesa ovituwa ovio novikuavo vali ovinyingi.

20-22. (a) Mokonda katupondola okumona Huku, okuti otyo tyitutyilika okulinga oupanga nae? Hangununa. (b) Ovanthu vamue vapondola okukuhongiliya okulinga tyi? Mahi, oityi ove una yokulinga?

²⁰ Kupondola okumona Huku mokonda oe ospilitu, kamoneka kovanthu. (João 1:18; 4:24; 1 Timóteo 1:17) Upondola okunoñgonoka nawa okuti Huku omunthu, putyina ulilongesa Ombimbiliya. Ngetyi tyapopia omuhoneki wono salmu, momono ouwa wa Jeova. (Salmo 27:4; Romanos 1:20) Putyina utualako okulilongesa vali konthele ya Jeova, momuiwa vali nawa. Moluotyo, ohole yove na Huku mailiyawisa vali. Iya otyo, matyikukwatesako okukala noupanga omunene nae.

²¹ Monoñgonoka omokonda yatyi Ombimbiliya itulongesa okuti tuna yokutala Jeova ngatyina o Tate yetu. (Mateus 6:9) Huku ketuavelele vala omuenyo, tupu, uhanda tukale nomuenyo omuwa. Kese he wokuna oluembia otyo ahandela ovana vae. (Salmo 36:9) Tupu, Ombimbiliya ilongesa okuti  ovanthu vapondola okukala omapanga a Jeova. (Tiago 2:23) Nkhele sokolola vala. Ove upondola okukala epanga lio Mutungi wouye auho!

²² Putyina utualako vali okulilongesa Ombimbiliya, ovanthu vamue mavekuhongiliya opo uyekepo okulilongesa. Ovanthu ovo hamue vena owoma wokuti moyekepo omatavelo ove. Mahi, ove wahayeke nawike ekutyilike okulinga oupanga omuwa na Jeova.

23, 24. (a) Omokonda yatyi una yokutualako okulinga omapulo konthele yetyi ukahi nokulilongesa? (b) Oityi matukelilongesa mo kapitulu makalandulako?

²³ Tyotyili, ponthyimbi ovipuka vimue kumevinoñgonoka nawa. Tyesukisa okuliola omutima pala okuita ekuateso. Mahi wahakale nohonyi yokupula opo ukuatesueko. Jesus wati, otyiwa okuliola omutima ngomona. (Mateus 18:2-4) Ngetyi tutyii, ovana vehole okulinga omapulo omanyingi. Huku uhanda ove uvase omakumbululo. Ombimbiliya ipopia konthele yovanthu vamue ankho vahanda okunoñgonoka vali nawa Ondaka ya Huku. Ovanthu ovo ankho vatanga nawa Ombimbiliya, opo vakale nonthumbi yokuti etyi vekahi nokulilongesa otyili.—Atos 17:11.

²⁴ Onkhalelo ikahi nawa yokulilongesa konthele ya Jeova, okutanga Ombimbiliya. Ombimbiliya yelikalela unene nomikanda omikuavo. Omonkhalelo patyi? Okapitulu makalandulako makakapopia konthele oyo.