Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

Enyegyesa Ehikire Erikukwata Ahari Ruhanga n’Eha?

Enyegyesa Ehikire Erikukwata Ahari Ruhanga n’Eha?

Eshuura y’Okubanza

Enyegyesa Ehikire Erikukwata Ahari Ruhanga n’Eha?

 Buzima Ruhanga naakutaho omutima?

Ruhanga ari mu muringo ki? Aine eiziina?

Nikibaasika okwirira haihi Ruhanga?

1, 2. Ahabw’enki nikikuru obutoosha okubuuza ebibuuzo?

ORAYETEGYEREIZE omuringo gu abaana barikubuuzamu ebibuuzo? Abaingi nibatandika kubuuza baaheza kwega kugamba. Baine ekihika ky’okumanya, nibakureeba batandika kukubuuza ebintu nk’ebi: Ahabw’enki iguru riri bururu? Ahabw’enki enyonyoozi nizaaka nyekiro? N’oha owaayegyeise ebinyonyi kweshongora? Noobaasa kugyezaho munonga kubagarukamu, kwonka obutoosha tikyanguhi. Nangwa n’eky’okugarukamu kyawe ekihikire nikibaasa kureetaho ekindi kibuuzo: Ahabw’enki shi?

2 Abaana ti bo bonka abarikubuuza ebibuuzo. Ku turikugyenda nitukura, nitugumizamu nitubuuza. Nitukora eki ahabw’okwenda kwetegyereza akabi aku tushemereire kwetantara nari ahabw’okwenda kwigutsa ekyetengo kyaitu eky’okwenda kumanya. Kwonka nikireebeka abantu baingi tibakibuuza bibuuzo, namunonga ebikuru. Kandi hoona nibarekyera aho kusherura n’eby’okugarukamu.

3. Ahabw’enki baingi nibareekyeraho kuteeraho kusherura eby’okugarukamu by’ebibuuzo ebikuru munonga?

3 Tekateekateeka ahakibuuzo ekiri ahaiguru aha kitabo eki, ebibuuzo ebyabuuzibwa aha nturukiriro y’ekitabo,  nari eby’aha kutandika kw’eshuura egi. Ebi ni bimwe aha bibuuzo ebikuru ebi orikubaasa kwebuuza. Kwonka abantu baingi nibarekyera aho okuteeraho kusherura eby’okugarukamu. Ahabw’enki kiri kityo? Baibuli eine eby’okugarukamu eby’ebibuuzo ebi? Abamwe nibateekateeka ngu ebi erikugarukamu bigumire kwetegyereza. Abamwe nibatiina ngu okubuuza ebibuuzo nk’ebyo nikubaasa kubahemura. Kandi abamwe nibagira ngu ni kirungi ebibuuzo nk’ebyo okubireekyera abeegyesa n’abeebembezi b’ediini. Kandi shi iwe?

4, 5. Ni bibuuzo ki ebikuru ebi turikubaasa kwebuuza, kandi ahabw’enki tushemereire kusherura eby’okugarukamu byabyo?

4 Nikireebeka, oine ekihika ky’okutunga eby’okugarukamu by’ebibuuzo ebikuru ebirikukwata aha magara. Ningira ngu naiwe obumwe noyebuuza oti: ‘Ekigyendererwa ky’amagara niki? Aga nigo magara gonka agariho, nari hariyo agandi? Ruhanga buzima ari mu muringo ki?’ Nikikuru okubuuza ebibuuzo nk’ebi, kandi nikikuru okutahwa matsiko okuhitsya waatunga eby’okugarukamu ebirikuhuumuriza kandi ebirikwesigwa. Yesu Kristo omwegyesa orikumanywa gye akagira ati: “Mugume nimushaba kandi muryaheebwa, mugume nimusherura kandi muryazoora, mugume nimwiguza, haza muryaigurirwaho.”—Matayo 7:7, NW.

5 Ku oraagume ‘noosherura’ eby’okugarukamu by’ebibuuzo ebikuru, noija kushanga ngu okusherura nikurugamu ebihembo. (Enfumu 2:1-5) Abantu n’obu baakuba bakugambiire ebirikwingana ki, eby’okugarukamu byo biriho, kandi noobaasa kubibona—biri omuri Baibuli. Eby’okugarukamu tibigumire kwetegyereza. Kandi ekirungi, nibireeta amatsiko n’okushemererwa. Kandi nibikuhwera nahati okugira amagara agarimu omuhoho. Ka tutandikye n’ekibuuzo ekiteganiise abantu baingi.

RUHANGA SHI TARIKUTUFAHO NARI TAINE SAASI?

6. Ahabw’enki abantu baingi barikuteekateeka ngu Ruhanga tarikufayo aha bikwatiraine n’okubonabona kw’abantu?

6 Abantu baingi nibateekateeka ngu Ruhanga nikwo ari. ‘Nibagira bati: ‘Ku ogire ngu Ruhanga naafayo, mbwenu ensi tekaabaire nungi?’ Hati, nitureeba ensi eijwire entaro, obwangani n’okubonabona. Kandi naitwe niturwara, tubonabona, tufeerwa abakundwa baitu. Ahabw’ebi, baingi nibagira ngu ‘Ruhanga kuri naatufaho kandi arikufa n’aha buremeezi obu twine, takaazibiire ebintu nk’ebyo bikareeka kubaho?’

7. (a) Abeegyesa b’ediini bahikize bata baingi aha kuteekateeka ngu Ruhanga taine saasi? (b) Kwonka Baibuli yo buzima neeyegyesa ki aha kugyezibwa oku turikubaasa kuhikwaho?

7 Kwonka ekibi munonga, abeegyesa b’ediini obumwe n’obumwe nibahitsya abantu aha kuteekateeka ngu Ruhanga taine saasi. Bata shi? Akabi ku karikubaho, nibagira ngu ekyo nikyo Ruhanga akunzire. Batyo, abeegyesa nk’abo nibomesereza Ruhanga ahabw’ebintu bibi ebirikubaho. Ago shi nigo mazima agarikukwata ahari Ruhanga? N’enki eki Baibuli yo buzima erikwegyesa? Yakobo 1:13 nirugarukamu ruti: “Omuntu weena ku araayohibwe, arekye kugira ati: Naayohibwa Ruhanga; ahakuba Ruhanga tayohibwa kibi, kandi nawe tayosya muntu.” N’ahabw’ekyo Ruhanga takabaga burugo bw’obubi obu orikureeba omu nsi bukwetooroire. (Yobu 34:10-12) N’eky’amazima, Ruhanga naareka ebintu bibi bibaho. Kwonka hariho entaaniso mpango ahagati y’okureka ekintu kubaho hamwe n’okukireetaho.

8, 9. (a) Okaayoreka ota entaaniso eri ahagati y’okwikiriza obubi kubaho hamwe n’okubureetaho? (b) Ahabw’enki nikiba kitari ky’oburyo itwe kucwera Ruhanga orubanja ahabw’okucwamu kwe kureka abantu kukuratira omuhanda gw’obugomi?

8 Eky’okureeberaho, teekateeka aha muzaire oine rukundo kandi omunyabwengye oine omutabani mukuru okiri kutuura nawe omu ka. Omutabani ogu ku arikugoma kandi yaacwamu kuruga omuka egyo, ishe tarikumuzibira. Omutabani ogu ku arikukuratira emihanda etaine mugasho kandi yagwa omu kabi, noogira ngu ishe niwe arikuba amureetaire oburemeezi? Ngaaha. (Luka 15:11-13) Nikyo kimwe, Ruhanga tarikuzibira abantu ku barikucwamu kukuratira emihanda mibi, kandi tiwe arikureetaho oburemeezi oburiho hati. Buzimazima, nikiba kitari ky’oburyo okujunaana Ruhanga ahabw’oburemeezi bwona oburikuhika aha bantu.

9 Ruhanga aine enshonga ehikire ahabw’enki naareka abantu kukuratira omuhanda mubi. Nk’Omuhangi waitu mukuru kandi ow’obwengye, tikirikumwetengyesa kutushobororera enshonga ze. Kwonka kandi ahabwa rukundo, Ruhanga naatushobororera. Nooza kwega aha nshonga ezi omu Shuura ya 11. Kwonka kimanye gye ngu Ruhanga tiwe arikureetaho oburemeezi obu turikubugana. We naatuha amatsiko gonka ag’okureeba ebi nibishobororwa!—Isaaya 33:2.

10. Ahabw’enki turikubaasa kugira obwesigye omuri Ruhanga ngu naija kumaraho ebyaretsirweho obubi byona?

10 Okwongyera ahari ekyo, Ruhanga n’orikwera. (Isaaya 6:3) Eki nikimanyisa ngu ni murungi kandi taine kamogo. Tarikushangwamu bubi bwona. N’ahabw’ekyo nitubaasa kumwesigira kimwe. Oku n’okumwesigira kimwe okukira oku turikwesiga abantu obumwe abarikuhinduka abataribeesigwa. Nangwa n’ogwo orikukirayo kuba omwesigwa omu b’obushoboorozi taine bushoboorozi bw’okumaraho akabi akarikureetwaho abantu ababi. Kwonka Ruhanga we n’ow’obushoboorozi bwona. Naabaasa kandi naija kumaraho okusiisikara kwona oku obubi bureetsire aha bantu. Ruhanga ku araataahe omu nshonga, naija kumaraho obubi ebiro byona!—Zaaburi 37:9-11.

RUHANGA NAAREEBA ATA OBUTARIBURINGAANIZA OBU TURIKUBUGANA?

11. (a) Ruhanga naakwatwaho ata obutariburingaaniza? (b) Ruhanga naakwatwaho ata okubonabona kwawe?

11 Kwonka shi ekyo kitakabaireho, Ruhanga naatwara ata ebirikuba omu nsi hamwe n’ebirikuhika aha magara gaawe? Eky’okubanza kya byona, Baibuli neeyegyesa ngu Ruhanga ‘naakunda oburingaaniza.’ (Zaaburi 37:28) N’ahabw’ekyo, naakwatwaho munonga ebihikire n’ebitahikire. Naayangira kimwe emiringo yoona etari y’oburingaaniza. Baibuli neegira ngu Ruhanga ‘akaguubwa kubi omu mutima gwe’ obu obubi bwijura ensi omu biro bya ira. (Okutandika 6:5, 6) Ruhanga tahinduka. (Malaki 3:6) Nahati tarikushemerererwa kureeba okubonabona okuriyo nikubaho omu nsi yoona. Kandi Ruhanga naayanga kureeba abantu barikubonabona. ‘Naakutaho omutima,’ Baibuli nikwo erikugira.—1 Petero 5:7.

12, 13. (a) Ahabw’enki twine emitwarize mirungi nka rukundo, kandi rukundo neekwata eta aha ku turikutwaramu ebirikubaho omu nsi? (b) Ahabw’enki noobaasa kuhamya ngu Ruhanga buzima naija kugira eki yaakora aha buremeezi oburi omu nsi?

12 Nitubaasa kuhamya tuta ngu Ruhanga naayanga kureeba nitubonabona? Aha hariho obundi buhame. Baibuli neeyegyesa ngu omuntu akahangwa omu nshusha ya Ruhanga. (Okutandika1:26) Emitwarize mirungi ei twine neehamya ngu na Ruhanga aine emitwarize mirungi. Eky’okureeberaho, nikikugwisa kubi ku orikureeba abantu abataine rubanja barikubonabona? Ku oraabe nooteganisibwa obutariburingaaniza obwo, kimanye ngu Ruhanga we naaguubwa kubi n’okukukira.

13 Ekintu kimwe ekirungi eki abantu baine n’obushoboorozi bw’okukunda. Kandi ekyo nakyo haine eki kirikutumanyisa ahari Ruhanga. Baibuli neeyegyesa ngu ‘Ruhanga ni rukundo.’ (1 Yohaana 4:8) Twine rukundo ahakuba Ruhanga ni rukundo. Rukundo ekaakureetaire kumaraho okubonabona n’obutariburingaaniza obu orikureeba omu nsi? Ku waakuba oine obushoboorozi bw’okukora ekyo, okaakikora? Buzima okaakikozire! Gira amatsiko ngu Ruhanga buzima naija kumaraho okubonabona n’obutariburingaaniza. Ebiraganiso ebyagambwaho aha ntandikiro y’akatabo aka ti birooto kandi ti matsiko agataine buhamizo. Ebi Ruhanga yaaraganiise buzima nibiija kuhikiirizibwa! Okubaasa kugira okwikiriza omu biraganiso ebi, kandi nooyetenga kumanya ebindi ebirikukwata ahari Ruhanga owaabiraganiise.

RUHANGA NAAYENDA NGU OMANYE OU ARI

14. Eiziina rya Ruhanga ni riiha, kandi n’ahabw’enki tushemereire kuryejunisa?

14 Waaba nooyenda ngu omuntu akumanye gye, n’enki eki orikubaasa kukora? Torikugambira omuntu ogwo eiziina ryawe? Ruhanga shi aine eiziina? Amadiini maingi nigagira ngu eiziina rye ni “Ruhanga” nari “Mukama,” kwonka ebi ti maziina ge. N’ebitiinisa, nk’oku ebigambo “omugabe” na “omutegyeki” biri ebitiinisa. Baibuli neeyegyesa ngu Ruhanga aine ebitiinisa bingi. “Ruhanga” ninga “Mukama” ni bimwe aharibyo. Beitu kandi Baibuli neegaruka eyegyesa ngu Ruhanga aine iziina rye: Yehova. Zaaburi 83:18 nirugira ruti: “Bamanye ngu niiwe wenka orikwetwa Yehova, okira boona, kandi otegyeka ensi yoona.” Envunuura ya Baibuli yaawe ku eraabe etarikworeka eiziina eryo, nikibaasa kukwetengyesa kusherura omu byagambwaho Omu Byongyeirweho aha rupapura 195-7 ez’ekitabo eki okwega ahabw’enki kyavunuirwe kityo. Amazima gari ngu eiziina rya Ruhanga nirireebeka enkumi n’enkumi z’emirundi omu bihandiiko bya Baibuli ebya ira. N’ahabw’ekyo Yehova naayenda ngu omanye eiziina rye kandi oryejunise. Nitubaasa kugira ngu naakoresa Baibuli kukwemanyisa.

15. Eiziina Yehova riine makuru ki?

15 Ruhanga akeeyeta eiziina eriine amakuru maingi. Eiziina rye, Yehova, nirimanyisa ngu Ruhanga naahikiiriza buri ki arikuraganisa kyona na buri kigyendererwa kyona eki arikuba aine omu biteekateeko. * Eiziina rya Ruhanga n’ery’omutaano, buzima n’ery’omutaano. N’erye wenka. Omu miringo mingi, Yehova n’ow’omutaano. N’ow’omutaano ata?

16, 17. Nitwega ki ahari Yehova kuruga aha bitiinisa ebi: (a) “ow’Obushoboorozi bwona”? (b) “Mukama otahwaho”? (c) “Omuhangi”?

16 Twareeba ngu Zaaburi 83:18 rwagamba ahari Yehova ruti: ‘Niiwe wenka Okira Boona.’ N’ahabw’ekyo, Yehova niwe orikugambwaho ‘nk’ow’Obushoboorozi bwona.’ Okushuuruurwa 15:3, (NW) nirugira ruti: ‘Ebi waakozire ni bikuru kandi n’eby’okutangaaza, Yehova Ruhanga, ow’Obushoboorozi bwona. Emihanda yaawe ehikiriire kandi n’ey’amazima, Mukama otahwaho.’ Ekitiinisa “ow’Obushoboorozi bwona” nikitwegyesa ngu Yehova niwe aine amaani agarikukirayo. Amaani ge tigarikwehangwa; nigo garikukirayo. Kandi ekitiinisa “Mukama otahwaho” nikitwijutsya ngu Yehova n’ow’omutaano omu gundi muringo. Niwe wenka otuuraho okwiha iranaira. Zaaburi 90:2 nirugira ruti: “Okwiha obusingye bwona n’okuhitsya obusingye bwona [nari ebiro byona] niiwe Ruhanga.” Ebigambo ebyo nibitangaaza, tikwo?

17 Yehova kandi n’ow’omutaano ahabw’okuba niwe Muhangi wenka. Okushuuruurwa 4:11 nirugira ruti: ‘Yehova Ruhanga waitu, oshemereire kuhimbisibwa n’okuheebwa ekitiinisa n’obushoboorozi, ahabw’okuba niiwe waahangire byona; ahabw’okukunda kwawe bikahangwa kandi byabaho.’ Buri kintu kyona eki orikubaasa kuteekateekaho—kuruga aha bihangirwe eby’omwoyo eby’omu iguru ebitarikureebwa okuhika aha nyonyoozi ezirikwaka ny’ekiro n’emiti erikwana ebijuma hamwe n’eby’enyanja by’omu nyanja n’omu migyera—byona biriho ahabw’okuba Yehova n’Omuhangi!

IWE NOOBAASA KWIRIRA HAIHI YEHOVA?

18. Ahabw’enki abantu abamwe nibateekateeka ngu tihariho obu bariba bairiire haihi Ruhanga, kwonka yo Baibuli neeyegyesa ki ahari eki?

18 Okushoma aha mitwarize ya Yehova erikutangaaza nikireetera abantu bamwe kutiina. Nibatiina ngu Ruhanga ari hare nabo, ngu tibaribaasa kwirira haihi na Ruhanga ogwo ow’ekitiinisa kingi nk’ekyo. Kwonka shi enteekateeka egi ehikire? Baibuli neeyegyesa ekirikutaana n’ekyo. Neegamba ahari Yehova eti: “Buzimazima tari hare n’omuntu weena omuriitwe.” (Ebyakozirwe 17:27, NW) Baibuli neetuhiga eti: “Mwirire haihi Ruhanga, nawe abone kubairira haihi.”—Yakobo 4:8.

19. (a) Nitubaasa kutandika tuta kwirira haihi Ruhanga, kandi nitugasirwamu ki? (b) Ni mitwarize ki ya Ruhanga erikukushemeza?

19 Noobaasa ota kwirira haihi Ruhanga? Eky’okubanza kya byona, oshemereire kugumizamu nookora eki oriyo nookora hati—okwega ahari Ruhanga. Yesu akagira ati: “Aga nigo magara agatahwaho, okumanya Iwe Ruhanga omwe ow’amazima, n’Ogwo ou waatumire Yesu Kristo.” (Yohaana 17:3) Buzima, Baibuli neeyegyesa ngu okwega ahari Yehova na Yesu nikuhitsya omu “magara agatahwaho”! Nk’oku kyaba kyagambirweho, “Ruhanga ni rukundo.” (1 Yohaana 4:16) Yehova aine emitwarize endiijo mingi emirungi kandi erikushemeza. Eky’okureeberaho, Baibuli neegira ngu Yehova ni “Ruhanga ow’okusaasira n’embabazi, otarahuka kugira ekiniga, oijwire embabazi n’amazima.” (Okuruga 34:6) Ni ‘murungi kandi arahuka kusaasira.’ (Zaaburi 86:5) Ruhanga naagumisiriza. (2 Petero 3:9) N’omwesigwa. (Okushuuruurwa 15:4, NW) Ku oraagumizemu kushoma Baibuli, noija kureeba oku Yehova ayorekire ngu aine emitwarize egi eyaagambwaho hamwe n’endiijo mitwarize mingi erikushemeza.

20-22. (a) Okutareeba Ruhanga kwaitu nikutuzibira kumwirira haihi? Shoborora. (b) Abantu abamwe bataine bigyendererwa bibi nibabaasa kukugambira ki, kwonka n’eki eki oshemereire kukora?

20 N’eky’amazima, torikubaasa kureeba Ruhanga ahabw’okuba n’omwoyo, tarikureebwa. (Yohaana 1:18; 4:24; 1 Timoseo 1:17) Orikwega ebirikumukwataho omu Baibuli, noohika aha kumumanya gye. Nk’oku omuhandiiki wa Zaaburi yaagambire, ‘noija kureeba oburungi bwa Yehova.’ (Zaaburi 27:4; Abarooma 1:20) Oku oraayeyongyere kwega ahari Yehova, nikwo araakubeere owa buzima kandi nikwo oraayeyongyere kumukunda n’okuhurira omuri haihi.

21 Noija kuhika aha kwetegyereza ahabw’enki Baibuli neetwegyesa kuteekateeka ahari Yehova nka Tataitwe. (Matayo 6:9) Ti habw’okugira ngu akatuheereza amagara kwonka, beitu kandi natwendeza n’amagara agarikukirayo oburungi—nk’oku buri muzaire oine rukundo arikuba naayendeza abaana be. (Zaaburi 36:9) Baibuli kandi neeyegyesa ngu abantu nibabaasa kuba banywani ba Yehova. (Yakobo 2:23) Kiteekateekyeho—noobaasa kuba munywani w’Omuhangi w’ebyahangirwe byona!

22 Nk’oku oraayeyongyere kwega ebirikukiraho kuruga omuri Baibuli, abantu abamwe, bataine bigyendererwa bibi nibabaasa kukubeihabeiha ngu orekyeraho okwega okwo. Nibabaasa kwerarikirira ngu shana noobaasa kuhindura enyikiriza yaawe. Kwonka otaikiriza omuntu weena kukuremesa kugira omukago guhamire na Ruhanga.

23, 24. (a) Ahabw’enki oshemereire kugumizamu kubuuza ebibuuzo aha bi orikwega? (b) Eshuura erikukurataho neija kugamba ahari ki?

23 N’eky’amazima, hariho ebintu ebi otaraije kwetegyereza omu kubanza. Nikyetengyesa obucureezi okusherura obuhwezi kwonka haza otakaatiina ngu noija kushwara. Yesu akagira ngu nikirungi okuba omucureezi, nk’omwana muto. (Matayo 18:2-4) Kandi abaana, nk’oku turikumanya nibabuuza ebibuuzo bingi. Ruhanga naayenda ngu otungye eby’okugarukamu by’ebibuuzo byawe. Baibuli neesiima bamwe abaabaire baine ekihika ky’okwega ahari Ruhanga. N’obwegyendesereza bakasherura omu Byahandiikirwe kuhamya yaaba ebi baabaire nibeega gaabaire gari amazima.—Ebyakozirwe 17:11.

24 Omuringo murungi ogw’okwega ahari Yehova n’okushwijuma Baibuli. N’ey’omutaano munonga kuruga aha bitabo ebindi byona. Mu muringo ki? Eshuura erikukurataho neija kugamba ahari ekyo.

[Obugambo obw’Ahansi]

^ kacw. 15 Hariho ebindi ebirikukiraho ebirikukwata aha makuru g’eiziina rya Ruhanga n’oku ririkwaturwa omu Ebyongyeirweho aha rupapura 195-7.

EBI BAIBULI ERIKWEGYESA

▪ Ruhanga naakutaho omutima iwe nk’omuntu.​—1 Petero 5:7.

▪ Eiziina rya Ruhanga ni Yehova.​—Zaaburi 83:18.

▪ Yehova naakweta ngu omwirire haihi.​—Yakobo 4:8.

▪ Yehova ni rukundo kandi n’ow’embabazi.​—Okuruga 34:6; 1 Yohaana 4:8, 16.

[Ebibuuzo by’Obucweka]

[Ekishushani ekiri aha rupapura 12]

Waaba nooyenda ngu omuntu akumanye, torikumugambira eiziina ryawe? Ruhanga naatumanyisa eiziina rye kurabira omuri Baibuli

[Ekishushani ekiri aha rupapura 12, 13]

Baibuli neeyegyesa ngu Yehova n’Omuhangi w’ebyahangirwe byona, oine rukundo

[Ekishushani ekiri aha rupapura 14]

Rukundo ei omuzaire murungi arikugirira abaana be neeyoreka rukundo ei Tataitwe ow’omu iguru atwiniire