1, 2. ¿Por hanja xä ñho gä o̱tꞌehu̱ yä ntꞌani?

¿XKÄ da ngue̱nda hanja yä zi bätsi xa o̱tꞌe yä ntꞌani? Ndunthi de gehyu̱, ngu dä bädi dä ñä nguntꞌä o̱tꞌe yä ntꞌani. Ko yä da xa xä zo̱tꞌe, nu̱tꞌäꞌi ꞌne o̱tꞌe yä ntꞌani ngu nuya: «¿Toꞌo bi hyoki rä Hyadi?», «¿Konte xä thoki yä tso̱o̱?» o «¿Toꞌo xä ꞌñuti yä tsꞌintsꞌu̱ dä ntuhu?». Mäske nuꞌi xa gi o̱tꞌe ntsꞌe̱di po gi hyombäbi yä mpengi nuꞌu̱ yä ntꞌani o̱tꞌe, hingä nzäntho gi tini te gi xipäbi. Asta nuꞌmu̱ xa gi o̱tꞌe ntsꞌe̱di po gi thädi xä ñho, yä bätsi huadi o̱tꞌe nunä mä nꞌa rä ntꞌani: «¿Xi por hanja?».

² Pe hingä ho̱nse̱ yä bätsi xä nzäi o̱tꞌe yä ntꞌani. Ja ngu yꞌo di tehu̱, di sigi di o̱tꞌehu̱ yä ntꞌani. Rꞌabu̱ di o̱tꞌehu̱ yä ntꞌani pa gä ꞌuegehu̱ de yä peligro, pa dä za gä tso̱ñhu̱ ha nꞌa rä luga, o ngeꞌä ho̱nse̱ di ne gä pädihu̱ de nꞌa rä tꞌo̱tꞌe. Pe ndunthi yä jäꞌi he̱gi ꞌne ya hingi sigi o̱tꞌe nuꞌu̱ yä ntꞌani xa mähyoni. ꞌNehe, ya hingi sigi hombäbi yä mpengi nuꞌu̱ yä ntꞌani pe̱ꞌtsi.

3. ¿Por hanja ndunthi yä jäꞌi xä zabi ꞌne ya hinxä hyombäbi yä mpengi nuꞌu̱ yä ntꞌani xa mähyoni?

 ³ Ntso̱ꞌmi de näꞌä ntꞌani hutsꞌi ha rä njoꞌmi nunä mfistꞌofo, o nuꞌu̱ yä ntꞌani hutsꞌi ha rä nxii 3 ꞌne 6, o nuꞌu̱ yä ntꞌani hutsꞌi ha rä mu̱di nunä ntheke. Nuya, gehya rꞌa de nuꞌu̱ yä ntꞌani xa mähyoni gi yꞌo̱tꞌe. Pe ndunthi yä jäꞌi xä zabi ꞌne ya hinxä hyombäbi yä mpengi nuya yä ntꞌani. ¿Por hanja? ¿Dä za gä tinihu̱ ha rä Mäkä Tꞌofo yä mpengi nuya yä ntꞌani? Rꞌa yä jäꞌi di mbeni ge nuꞌu̱ yä mpengi uni rä Mäkä Tꞌofo xa xä ñhei toꞌo dä ntiende. Märꞌa hingi o̱tꞌe yä ntꞌani ngeꞌä tsu dä ꞌme̱ yä tsa. ꞌNe märꞌa yä jäꞌi, tsokuäbi dä dädi nuya yä ntꞌani nuꞌu̱ yä xahnäte o yä majhä di gu̱tꞌi rä ꞌñuu ha yä nijä o templo. Xi nuꞌi, ¿te gi mbeni?

4, 5. ¿Ndaꞌu̱ rꞌa de nuꞌu̱ yä däta ntꞌani dä za gä o̱tꞌehu̱, ꞌne por hanja dä hogi gä hombäbihu̱ yä mpengi?

⁴ Zäi ge nuꞌi hää gi ne gi timbäbi yä mpengi nuꞌu̱ yä däta ntꞌani xa xä dupäbi yä mu̱i yä jäꞌi. Zäi ge rꞌabu̱ gi ense̱: «¿Pa te xtä ehu̱ua ha rä Xiꞌmhai? ¿Ho̱nse̱ xtä ꞌmu̱ihu̱ pa gä ꞌmu̱hu̱ nꞌa hängu yä je̱ya ꞌne mꞌe̱fa gä tuhu̱? ¿Te nguꞌä rä Zi Dada?». Xä ñho gi ñꞌani njabu̱, ꞌne mähyoni hingi tsaya asta gi timbäbi yä mpengi nuꞌu̱ yä ntꞌani gi pe̱ꞌtsi. Ñhesukristo, näꞌä rä däta xahnäte bi ꞌñenä: «Yꞌahu̱ ꞌne dä tꞌaꞌähu̱, hyoñhu̱ ꞌne gi tiñhu̱, nzotehu̱ ꞌne dä nsokꞌähu̱ rä goxthi» (Mateo 7:7, Ár ꞌRaꞌyo Nkohi Jö [RN]).

⁵ Mu̱ nuꞌi gi sigi gi “hyoni” yä mpengi nuꞌu̱ yä däta ntꞌani xä dupäbi yä mu̱i yä jäꞌi, mꞌe̱fa ma gi hyandi hängu yä ñho ꞌne yä jäpi ma gi hñäni po geꞌä (Proverbios 2:1-5). Mäske yä jäꞌi dä xiꞌi ge hinto dä za dä dädi nuꞌu̱ ri ntꞌani, hää ja yä mpengi nuꞌu̱ yä ntꞌani, nuꞌi dä za gi tini ha rä Mäkä Tꞌofo, ꞌne hingä xa  xä ñhei toꞌo dä ntiende. Pe näꞌä mänꞌa xä ñho, ge di rꞌakägihu̱ nꞌa rä hogä humu̱i ꞌne rä johya. ꞌNehe, faxkägihu̱ gä pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä mꞌu̱i temäꞌentho mäpaya. Ma gä fu̱dihu̱ ko nꞌa de nuꞌu̱ yä ntꞌani xa xä dupäbi yä mu̱i yä jäꞌi.

6. ¿Por hanja ndunthi yä jäꞌi di mbeni ge Äjuä hingi turämu̱i po nuꞌu̱ yä sufrimiento di thogihu̱?

⁶ Ndunthi yä jäꞌi mää ge hinä. Nuꞌu̱ enä: «Mu̱ xa mäjuäni di huegägihu̱ Äjuä ꞌne turämu̱i po nuju̱, ¿por hanja rä Xiꞌmhai xä ñudi ko yä dumu̱i?». Rä Xiꞌmhai xä ñudi ko yä tuhni, yä ntꞌu̱tsa ꞌne yä u̱gi. Gatꞌhogihu̱ di ñhenihu̱, di sufrihu̱, ꞌne di handihu̱ hanja tu nuꞌu̱ yä jäꞌi di mädihu̱. Hänge po rängeꞌä rꞌa yä jäꞌi di ñꞌani: «Mu̱ Äjuä turämu̱i po gekhu̱, nuꞌmu̱, ¿por hanja hingi ꞌuegägihu̱ de yä xuñha ꞌne yä tsꞌo thogi?».

7. a) ¿Por hanja dä za gä mäñhu̱ ge nuꞌu̱ di gu̱tꞌi rä ꞌñuu ha yä nijä o templo di japi dä mbeni yä jäꞌi ge Äjuä hingi ja rä nhuekäte? b) ¿Te xa mäjuäni udi rä Mäkä Tꞌofo de nuꞌu̱ yä xuñha di thogihu̱?

⁷ ꞌNe pa ri uadi, ndunthi de nuꞌu̱ di gu̱tꞌi rä ꞌñuu ha yä nijä o templo, di japi yä jäꞌi dä mbeni ge Äjuä hingi ja rä nhuekäte. Ja ngu nuꞌmu̱ nse̱kitho tso̱ho̱ yä tsꞌo thogi, nuꞌu̱ yä jäꞌi mää ge go geꞌä rä bolunta Äjuä. Kongehnä, nuꞌu̱ yä jäꞌi ꞌñenä mää ge go rä tsꞌoki Äjuä po gatꞌho nuꞌu̱ yä sufrimiento di nheki. Pe, ¿mäjuäni njabu̱? Hinä, rä Mäkä Tꞌofo enä: «Nuꞌmu̱ thogi yä prueba, hinto ma dä ꞌñenä: “Äjuä bi pe̱nkägi yä prueba”. Ngeꞌä ko yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe, hinto dä za dä japä yä prueba Äjuä, ha nixi geꞌäse̱, hinto pe̱mpäbi yä prueba» (Santiago 1:13, TNM). Hää, rä Zi Dada nunka go di japi dä thogi nuꞌu̱ yä sufrimiento di handihu̱ ha rä Xiꞌmhai (hñeti Job 34:10-12). Mäjuäni ge he̱gi dä  thogi yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe. Pe nꞌañꞌo näꞌä dä hye̱gi dä thogi, ha nꞌañꞌo näꞌä go dä japi dä thogi.

8, 9. a) ¿Te mä kꞌoi udi ge Äjuä hingo geꞌä japi dä nja nuꞌu̱ yä sufrimiento di handihu̱ ha rä xiꞌmhai? b) ¿Por hanja nꞌa rä däta tsꞌoki gä ho̱xu̱ rä thai Äjuä de gatꞌho nuꞌu̱ yä xuñha pe̱ꞌtsi yä mexiꞌmhai?

⁸ Ma gä mäñhu̱ nꞌa rä kꞌoi, nꞌa rä hogä dada ꞌmu̱i ha rä nguu ko nꞌa rä tꞌu̱ näꞌä ya ja rä je̱ya. Nꞌa rä pa, näꞌä rä tꞌu̱ ya himbi ne bi yꞌo̱te rä dada ꞌne bi bo̱ni bi ma de rä nguu, pe näꞌä rä dada himbi zämi ꞌne bi hye̱gi bi ma. Näꞌä rä tꞌu̱ bi gu̱ nꞌa rä ꞌñuu xä ntsꞌo ꞌne bi me̱ꞌtsi xa ndunthi yä xuñha. ¿Dä za gä eñhu̱ ge näꞌä rä dada go tu rä tsꞌoki de gatꞌho nuꞌu̱ yä xuñha bi thogi näꞌä rä tꞌu̱? Hinä (Lucas 15:11-13). Njabu̱ ꞌnehe, Äjuä hinxä hñäkuäbi yä jäꞌi dä gu̱ nꞌa rä ꞌñuu xä ntsꞌo, pe hingä po geꞌä ma gä eñhu̱ ge go tu rä tsꞌoki Äjuä po gatꞌho nuꞌu̱ yä xuñha xä hyonse̱ yä mexiꞌmhai. Xa nꞌa rä däta tsꞌoki gä mbenihu̱ o gä ho̱xu̱ rä thai Äjuä de gatꞌho nuꞌu̱ yä xuñha pe̱ꞌtsi yä mexiꞌmhai.

⁹ Äjuä pädi te mä raso pe̱ꞌtsi pa he̱gi yä jäꞌi dä sigi dä ñꞌo ha nuꞌu̱ yä tsꞌo ꞌñuu xä huahni. Äjuä hingi ja go dä xikägihu̱ nuꞌu̱ yä raso pe̱ꞌtsi, ngeꞌä go geꞌä rä Hyokäte ꞌne pe̱ꞌtsi gatꞌho rä mfädi ꞌne rä tsꞌe̱di. Pe hää xikägihu̱ ngeꞌä di mäkägihu̱. Ha Rä ntheke 11, ma gi pädi mä nꞌa tu̱i de nuꞌu̱ yä raso pe̱ꞌtsi Äjuä de por hanja hopi dä nja yä sufrimiento. Pe dä za gi kamfri ge Äjuä hingo pe̱ꞌtsi rä tsꞌoki de nuꞌu̱ yä xuñha di thogihu̱. Yabu̱ de dä me̱fi njabu̱, ¡rä Zi Dada di rꞌakägihu̱ nꞌa rä humu̱i de gä handihu̱ dä uadi gatꞌho nuꞌu̱ yä dumu̱i ꞌne yä xuñha di nheki mäpaya! (Isaías 33:2.)

10. ¿Por hanja dä za gä kamfrihu̱ ge Äjuä ma dä hñäki gatꞌho näꞌä rä sufrimiento xä me̱ꞌtsi yä mexiꞌmhai?

¹⁰ ꞌNehe, Äjuä xä ntꞌaxi ꞌne xä nsunda (1 Pedro 1:15, 16). Hää, Äjuä hinte mä tsꞌo mꞌu̱i pe̱ꞌtsi. Hänge nuju̱  nzäntho dä za gä kamfribihu̱, ngeꞌä Äjuä hingi nja ngu yä mexiꞌmhai nuꞌu̱ rꞌabu̱ yä hojäꞌi pe mꞌe̱fa huadi di ntsꞌomꞌu̱i. Nixi nuꞌu̱ yä gobiernu di nheki ge ngu yä hojäꞌi, hingi pe̱ꞌtsi rä tsꞌe̱di pa dä hñäki nuꞌu̱ yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe xä me̱fi yä tsꞌomꞌu̱i jäꞌi. Pe Äjuä hää pe̱ꞌtsi gatꞌho rä tsꞌe̱di, ꞌne ma dä hñäki gatꞌho nuꞌu̱ yä sufrimiento pe̱ꞌtsi yä mexiꞌmhai. Xti me̱fi njabu̱ Äjuä, ¡ma dä japi dä uadi rä ntsꞌomꞌu̱i ꞌne yä sufrimiento pa nzäntho! (Hñeti Salmo 37:9-11.)

11. a) ¿Te tsa Äjuä nuꞌmu̱ handi yä ntsꞌomꞌu̱i? b) ¿Te tsa Äjuä nuꞌmu̱ handi ge di sufrihu̱?

¹¹ Mientra dä zo̱ho̱ näꞌä paꞌä, ¿te tsa Äjuä nuꞌmu̱ handi gatꞌho näꞌä thogi ha rä Xiꞌmhai ꞌne ha mä mꞌu̱ihu̱? Rä Mäkä Tꞌofo udi ge Äjuä «di mädi rä justisia» (Salmo 37:28). Äjuä xa tupäbi rä mu̱i nuꞌmu̱ te di tꞌo̱tꞌe xä ñho o te di tꞌo̱tꞌe xä ntsꞌo. Äjuä di u̱tsa nuꞌmu̱ handi ge hindi tꞌo̱tꞌe rä justisia. Mäyaꞌmu̱, rä Zi Dada bi hyandi ge rä Xiꞌmhai xki ñudi ko rä ntsꞌomꞌu̱i, hänge rä Mäkä Tꞌofo mää ge «bi u̱gi rä koraso» po gatꞌho näꞌä mi thogi (Génesis 6:5, 6). ꞌNe Äjuä hinxä paati rä mꞌu̱i (Santiago 1:17). Tobe di sigi di u̱tsa dä hyandi yä ntsꞌomꞌu̱i, ꞌne di hueki nuꞌu̱ toꞌo di sufri. Rä Mäkä Tꞌofo xikägihu̱ ge Äjuä di mäkägihu̱ ꞌne go geꞌä di sugägihu̱ (hñeti 1 Pedro 5:7).

12, 13. a) ¿Por hanja yä jäꞌi pädi dä uni rä mhäte? b) ¿Te jakägihu̱ gä tsahu̱ näꞌä mhäte nuꞌmu̱ di handihu̱ nuꞌu̱ yä sufrimiento ja ha rä Xiꞌmhai? c) ¿Por hanja dä za gä kamfrihu̱ ge Äjuä ma dä hñäki gatꞌho nuꞌu̱ yä sufrimiento ja ha rä Xiꞌmhai?

¹² ¿Hanja dä za gä pädihu̱ ge Äjuä tsamäñꞌu̱ nuꞌmu̱ handi ge di sufrihu̱? Ngeꞌä rä Mäkä Tꞌofo udi ge yä  jäꞌi bi thoki ngu Äjuä (Génesis 1:26). Hänge nuju̱ di pe̱ꞌtsihu̱ yä hogä mꞌu̱i, ngeꞌä Äjuä pe̱ꞌtsi yä hogä mꞌu̱i. Xi nuꞌi, ¿te gi tsa nuꞌmu̱ gi handi di sufri nuꞌu̱ yä zi jäꞌi hinte mä tsꞌo tꞌo̱tꞌe xä me̱fi? ¿Hänge gi turimu̱i? Mu̱ nuꞌi gi turimu̱i, Äjuä mänꞌa turämu̱i ꞌne di hueki nuꞌu̱ yä zi jäꞌi.

¹³ Yä jäꞌi xä thoki pa dä za dä ꞌñudi yä hogä mꞌu̱i. Pe rä mhäte, geꞌä mänꞌa xa rä däta de gatꞌho. ¿Gi pädi por hanja? Ngeꞌä geꞌä rä mꞌu̱i Äjuä näꞌä mä Hyokätehu̱. Rä Mäkä Tꞌofo udi ge “Äjuä rä mhäte” (1 Juan 4:8). Nuju̱ di unihu̱ rä mhäte ngeꞌä Äjuä rä mhäte. Mu̱ nuꞌi gri pe̱ꞌtsi rä tsꞌe̱di, ¿ma gi hyandätho nuꞌu̱ yä sufrimiento ꞌne yä ntsꞌomꞌu̱i di nheki ha rä Xiꞌmhai? ¿Hänge hinä? Zäi ge näꞌä mhäte gi pe̱ꞌtsi dä jaꞌi gi hñäki gatꞌho yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe. Njabu̱ ꞌnehe, ¡nuꞌi dä za gi kamfri ge Äjuä ma dä hñäki gatꞌho nuꞌu̱ yä sufrimiento ꞌne yä xuñha ja ha rä Xiꞌmhai! Nuꞌu̱ yä promesa gä hyandi ha rä nxii 4 ꞌne 5 de nunä mfistꞌofo hingä nꞌa rä tꞌi nixi nꞌa rä humu̱i näꞌä ma dä mꞌe̱ditho. ¡Äjuä go geꞌä xä ja nuꞌu̱ yä promesa ꞌne ma dä zo̱ho̱ dä kumpli! Pe, pa gi kamfri mähyoni gi pädi xä ñho Äjuä, näꞌä toꞌo xä ja nuya yä promesa.

14. a) ¿Te rä thuhu Äjuä? b) ¿Por hanja mähyoni gä nzofohu̱ Äjuä po rä thuhu?

¹⁴ Mu̱ gi ne ge nꞌa rä jäꞌi dä bädi de geꞌi, ¿te dä hogi gi pe̱fi?¿Hänge nguntꞌä ma gi xipäbi te ri thuhu? Nde, ¿xi Äjuä pe̱ꞌtsi nꞌa rä thuhu? Ndunthi yä relijion mää ge näꞌä rä thuhu «Zi Dada» o «Äjuä», pe nixi nꞌa de gehya hingä geꞌä rä thuhu. Ja ngu nuꞌmu̱ di eñhu̱ «hmuu» o «dada», nuyu̱ hingä yä thuhu. Mäjuäni ge  «Äjuä» ꞌne «Zi Dada» hutsꞌi ha rä Mäkä Tꞌofo, pe nixi nꞌa de gehya hingä rä thuhu. Nuꞌmu̱, ¿ndaꞌä rä thuhu Äjuä? Ha rä mfistꞌofo Salmo 83:18 enä njaua: «Nuꞌi, ri thuhu Jeoba, nuꞌi ho̱nse̱ꞌi xä Ñhetsꞌiꞌi de gatꞌho rä xiꞌmhai». Mu̱ ha ri Mäkä Tꞌofo hingi hutsꞌi Jeoba, di mbitaꞌihe gi hyandi ha nuꞌu̱ yä nxii 225-227 de nunä mfistꞌofo pa gi pädi por hanja hingi hutsꞌi rä thuhu Äjuä. Nuꞌmu̱ xa rä mu̱di bi tꞌofo rä Mäkä Tꞌofo, mi hutsꞌi kasi 7.000 yä mꞌiki rä thuhu Jeoba. Njabu̱, di handihu̱ ge Jeoba to̱ꞌmi ge nuꞌi gi pädi ꞌne gi nzofo po rä thuhu. Dä za gä mäñhu̱ ge po mäde de rä Mäkä Tꞌofo, rä Zi Dada Jeoba ne ge nuꞌi gi tso̱ho̱ gi pädi toꞌoꞌä.

15. ¿Te di signifika näꞌä rä thuhu Jeoba?

¹⁵ Äjuä bi huahnise̱ dä tꞌembi Jeoba. Nunä thuhu Jeoba di signifika ndunthi. Di signifika ge Äjuä pe̱ꞌtsi rä tsꞌe̱di pa dä me̱fi gatꞌho näꞌä di mbeni dä yꞌo̱tꞌe, ꞌne pa dä kumpli gatꞌho nuꞌu̱ yä promesa. * Rä thuhu Jeoba, nꞌañꞌo de gatꞌho märꞌa yä thuhu. Ja ndunthi yä raso nuꞌu̱ udi ge hingi ꞌmu̱i mä nꞌa ngu Jeoba. ¿Xi te mä rasoꞌu̱? Ma gä handihu̱.

16, 17. ¿Te dä za gä pädihu̱ de Jeoba nuꞌmu̱ tꞌembi: a) «Näꞌä pe̱ꞌtsi Gatꞌho rä tsꞌe̱di»? b) «Ndä de mäyaꞌmu̱, de nubye̱ ꞌne pa nzäntho»? c) «Hyokäte»?

 ¹⁶ Ja ngu ya dä handihu̱, ha Salmo 83:18 enä de rä Zi Dada Jeoba: «Nuꞌi ho̱nse̱ꞌi xä Ñhetsꞌiꞌi». Njabu̱ ꞌnehe, ho̱nse̱ rä Zi Dada Jeoba tꞌembi ge go geꞌä «Näꞌä pe̱ꞌtsi Gatꞌho rä tsꞌe̱di». Apocalipsis (o Revelación) 15:3 mää: «Nuꞌi Äjuä mä Hmuuꞌihe, go geꞌi gi pe̱ꞌtsä gatꞌho rä tsꞌe̱di. Xi xä nsunda ꞌne xi yä dängi nuꞌu̱ ri ꞌme̱fi gi o̱tꞌe». Nuya yä noya enä: «Näꞌä pe̱ꞌtsi Gatꞌho rä tsꞌe̱di»,  utkägihu̱ ge de gatꞌho nuꞌu̱ ꞌmu̱i ha rä Xiꞌmhai ꞌne ha mähetsꞌi, ho̱nse̱ Jeoba geꞌä pe̱ꞌtsi gatꞌho rä tsꞌe̱di. Hinto di ñhe̱hui näꞌä rä tsꞌe̱di pe̱ꞌtsi Jeoba. Ha rä 1 Timoteo 1:17 mää ge rä Zi Dada Jeoba ꞌnehe tꞌembi «rä Ndä de mäyaꞌmu̱, de nubye̱ ꞌne pa nzäntho». Tꞌembi njabu̱, ngeꞌä ho̱nse̱ Jeoba xä mꞌu̱i nzäntho. Ha Salmo 90:2 di hetihu̱: «Dende nzäntho asta nzäntho go geꞌi grä Äjuä». ¿Te bi ehe ha ri mfeni nuꞌmu̱ gi o̱de njabu̱? ¿Hänge jakägihu̱ gä pe̱ꞌspäbihu̱ rä tꞌekꞌei Jeoba?

 ¹⁷ Ja mä nꞌa rä raso de por hanja hingi ꞌmu̱i mä nꞌa ngu Jeoba: ho̱nse̱ geꞌä rä Hyokäte. Ha Apocalipsis 4:11 enä: «Mä Hmuuꞌihe ꞌne mä Äjuäꞌihe, ri ꞌñepi drä nsundaꞌi, ꞌne dä tꞌeꞌtsꞌä ri nsu, ꞌne dä mhää ge go grä ndä, ngeꞌä go geꞌe gä hokä gatꞌho nuꞌä te ja, ꞌne po ri paha [o bolunta] bi njabu̱». Hää, Jeoba go geꞌä rä Hyokäte de gatꞌho nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe bi ja ha mähetsꞌi, ja ha rä Xiꞌmhai, ha yä ndehe ꞌne ha yä däthe.

18. ¿Por hanja rꞌa yä jäꞌi di mbeni ge nunka dä za dä uatꞌi Äjuä, pe te udi rä Mäkä Tꞌofo?

¹⁸ Rꞌa yä jäꞌi tsu nꞌa tu̱i nuꞌmu̱ tso̱ho̱ pädi te nguꞌä rä mꞌu̱i rä Zi Dada Jeoba. ꞌNe ngeꞌä xa xä ñhetsꞌi habu̱ bi ꞌmu̱i, rꞌabu̱ yä jäꞌi di mbeni ge rä Zi Dada Jeoba hingi turämu̱i po geꞌu̱ o di mbeni ge nunka dä za dä uatꞌi kongeꞌä. Pe, ¿mäjuäni näꞌä di mbeni yä jäꞌi? Hinä, rä Mäkä Tꞌofo udi ge rä Zi Dada Jeoba «hingi ꞌmu̱i yabu̱ de gekhu̱» (Hechos 17:27). ꞌNe asta di mbitagihu̱: «Kuatꞌihu̱ gi hyoñhu̱ Äjuä, ꞌne [Äjuä] dä uatꞌi dä hyoñꞌähu̱ ꞌnehe» (Santiago 4:8, RN).

19. a) ¿Hanja dä za gi fu̱di gi kuatꞌi Äjuä, ꞌne te mä ñho ma gi hñäni? b) De nuꞌu̱ yä hogä mꞌu̱i pe̱ꞌtsi Äjuä, ¿ndaꞌä mänꞌa gi ho?

¹⁹ ¿Hanja dä za gi fu̱di gi kuatꞌi Äjuä? Pa geꞌä, mꞌe̱tꞌo mähyoni hingi hye̱gi ꞌne gi sigi gi pädi gatꞌho näꞌä dä za de Äjuä ja ngu gi pe̱fi nubye̱. Rä Hesu bi ꞌñenä: «Nuꞌu̱ toꞌo pe̱ꞌtsä rä te [pa] nzäntho, go geꞌu̱ pädi ge go gese̱ꞌi grä nꞌatꞌä Äjuä mäjuäni, ꞌne päkägi nuga drä Ñhesukristo xkä pe̱nkägi» (Juan 17:3). Hää, rä Mäkä Tꞌofo udi ge mu̱ gä hänihu̱ nꞌa rä mfädi de Jeoba ꞌne de Ñhesukristo, ¡ma gä pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa «rä te pa nzäntho»! Ya dä handihu̱ ge “Äjuä rä mhäte” (1 Juan 4:16). Pe rä Zi Dada Jeoba ꞌnehe pe̱ꞌtsi märꞌa  yä hogä mꞌu̱i xa mähotho ꞌne xa tsꞌu̱ngänza. Rä Mäkä Tꞌofo mää ge Jeoba «uni rä nthekäte, xa rä hojäꞌi, hingä nguntꞌä di nkue̱, xa däta rä mhäte ꞌne nzäntho o̱tꞌe näꞌä mää» (Éxodo 34:6). Jeoba näꞌä nꞌa rä Zi Dada rä “hojäꞌi ꞌne ya xä ñhoki pa dä uni rä mpumbäte” (Salmo 86:5). Äjuä pe̱ꞌtsi rä pasensia (2 Pedro 3:9). Äjuä nzäntho o̱tꞌe näꞌä xä mää (1 Corintios 1:9). Entremas gi hñeti rä Mäkä Tꞌofo, mänꞌa ma gi hyandi hanja xä ꞌñudi nuya ꞌne nuꞌu̱ märꞌa yä hogä mꞌu̱i pe̱ꞌtsi rä Zi Dada Jeoba.

20-22. a) ¿Hindä za gä kuatꞌihu̱ Äjuä ngeꞌä hindi handihu̱? Mää por hanja. b) ¿Te dä za dä xiꞌäꞌi rꞌa yä jäꞌi, pe te xä ñho gi pe̱fi?

²⁰ Mäjuäni ge nuju̱ hindä za gä handihu̱ Äjuä ngeꞌä näꞌä nꞌa Espiritu (Juan 1:18; 4:24, TNM; 1 Timoteo 1:17). Pe po mäde de rä Mäkä Tꞌofo dä za gi pädi Äjuä ja ngu nꞌa rä Jäꞌi. Nuꞌi dä za «gi hyandi rä ñhojäꞌi Jeoba» ja ngu bi mää rä rey Dabid (Salmo 27:4; Romanos 1:20). Entremas gi pädi de rä Zi Dada Jeoba, mänꞌa ma gi hyandi ge hää mäjuäni ꞌmu̱i, ꞌne ma gi pe̱ꞌtsi ndunthi yä raso pa gi mädi ꞌne gi tsa ge gi ꞌmu̱i getbu̱ de geꞌä.

²¹ Rꞌamätsꞌu̱ ma gi ntiende por hanja rä Mäkä Tꞌofo utkägihu̱ gä handihu̱ Jeoba ngu mä Dadahu̱ (Mateo 6:9). Ja ngu nꞌa rä hogä dada honi näꞌä xä ñho pa yä bätsi, njabu̱ ꞌnehe Jeoba, hingä ho̱nse̱ bi rꞌakägihu̱ mä tehu̱, näꞌä ne ge gä ꞌmu̱ihu̱ ko rä johya (Salmo 36:9). Rä Mäkä Tꞌofo ꞌnehe udi ge yä jäꞌi dä za dä yꞌo̱tꞌe rä amigo Jeoba (Santiago 2:23). ¿Gi da ngue̱nda? ¡Nuꞌi dä za gi ñꞌamigoui näꞌä rä Hyokäte de gatꞌho mähetsꞌi ꞌne rä Xiꞌmhai!

²² Nuꞌmu̱ xti thandi ge gi nxadi rä Mäkä Tꞌofo, zäi ge ma dä mꞌu̱i rꞌa yä jäꞌi nuꞌu̱ dä ne dä hñäkꞌäꞌi gi sigi  gi nxadi, ngeꞌä dä hñuyämu̱i ge geꞌä mänꞌa xä ñho pa geꞌi. Nuꞌu̱ dä za dä duyämu̱i ge ma gi paati ri relijion. Pe ogi he̱gi te dä hyu̱kꞌäꞌi de gi pe̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko Äjuä, ngeꞌä hingä ma gi tini mä nꞌa ri amigo ngu rä Zi Dada Jeoba.

23, 24. a) ¿Por hanja xä ñho hingi pe̱ꞌtsi ri tsa de gi sigi gi yꞌo̱tꞌe yä ntꞌani de näꞌä gi nxadi? b) ¿Te ma gä pädihu̱ ha näꞌä rä ntheke xä ꞌñepu̱?

²³ Mäjuäni ge ri mu̱di hingä ma gi ntiende gatꞌho. Pe ogi pe̱ꞌtsi ri tsa gi yꞌadi rä mfatsꞌi. Rä Hesu bi ꞌñenä ge mähyoni gä njahu̱ ngu yä zi bätsi (Mateo 18:2-4). Ja ngu dä handihu̱, yä zi bätsi o̱tꞌe xa ndunthi yä ntꞌani. Äjuä ne ge nuꞌi gi tini yä mpengi nuꞌu̱ ri ntꞌani gi pe̱ꞌtsi. Rä Mäkä Tꞌofo ñä xä ñho de rꞌa yä jäꞌi de mäyaꞌmu̱ nuꞌu̱ xa mi ne dä bädi de Äjuä. Nuꞌu̱ yä zi jäꞌi, bi hyoni te mi hutsꞌi ha rä Mäkä Tꞌofo pa njabu̱ bi hyandi mu̱ xa mäjuäni näꞌä mi tꞌuti (hñeti Hechos 17:11).

²⁴ Gi nxadi rä Mäkä Tꞌofo geꞌä mänꞌa ma dä maxꞌäꞌi gi pädi rä Zi Dada Jeoba. Rä Mäkä Tꞌofo di nꞌañꞌo de gatꞌho nuꞌu̱ märꞌa yä mfistꞌofo. ¿Por hanja? Ha näꞌä rä ntheke xä ꞌñepu̱, ja ma gä pädihu̱ni.