1-2. Wuarom es daut foaken fein, Froagen stalen?

KJINJA haben daut soo, daut dee väl froagen. Väle fangen doamet aun, soo schwind aus dee räden kjennen. Met jrale Uagen kjikjen dee eenem aun un froagen biejlikj: “Wuarom haft een Räajenboagen soon Deel Kalieren? Woo väl Stiernkjes jeft daut? Wua es de Sonn de Nacht?” Foaken es daut goanich soo eefach, dee daut aula to beauntwuaten. Un uk wan eena dee daut beauntwuaten kaun, kjemt fuaz de näakjste Froag.

² Oba nich bloos Kjinja haben Froagen. Uk wan eena jrata woat, haft eena foaken noch irjent Froagen. Eena frajcht nom Wajch ooda woo eena eene Jefoa utem Stich gonen kaun, eenjemol uk bloos fa Nieschia. Oba daut schient soo, väle haben sikj daut aufjewant, väl to froagen, besonda no Sachen, wua daut em Läwen werkjlich doaropp aunkjemt, un sieekjen uk nich mea no de Auntwuaten.

3. Wuarom hieren väle opp, fa de wichtichste Froagen de Auntwuaten to sieekjen?

³ Denkj mol aun de Froag opp dän Omschlach von dit Buak uk aun de Froagen en de  Enleidunk ooda aun dee aum Aunfank von dit Kapitel. Daut sent Froagen, wua daut em Läwen werkjlich doaropp aunkjemt. Un doch sieekjen väle Menschen nich mea no de Auntwuaten. Wuawäajen nich? Eenje weeten woomäajlich, daut de Auntwuaten enne Schreft sent, oba an es de Schreft too schwoa to vestonen. Aundre es daut nich goodjenuach to froagen. Noch aundre hoolen daut doafäa, soone Froagen sent de Prädjasch un Liera äare Sach. Woo steit daut met die?

4-5. Woont sent eenje von de wichtichste Froagen em Läwen? Wuarom saul eena de Auntwuaten sieekjen?

⁴ Wurscht du jieren de Auntwuaten fa de wichtichste Froagen weeten wellen? Veleicht denkjst du eenjemol: To waut läw wie? Waut kjemt werkjlich no dit Läwen? Woo es Gott werkjlich? Daut es sea fein, wan eena äwa soont nodenkjt. Un eena doaf uk nich opphieren, no de Auntwuaten to sieekjen, bat eena de Woarheit rutjefungen haft. Jesus Christus, de groota Liera, säd mol: “Froacht, un junt woat jejäft woaren. Sieekjt, un jie woaren finjen. Klopt aun, un junt woat opjemoakt woaren” (Matäus 7:7).

⁵ Du woascht seenen, daut loont sikj, no de Auntwuaten to sieekjen (Spricha 2:1-5). Krakjt endoont, waut aundre sajen, daut jeft de Auntwuaten un du kaust dee finjen. Dee sent enne Schreft. Dee sent uk nich schwoa to vestonen. Un dee to weeten jeft ons Hopninj un Freid un halpt ons, nu aul een tofrädnet Läwen to haben. Well wie nu mol eene Froag beauntwuaten, wua aul väle äwa nojedocht haben.

6. Wuarom denkjen väle, Gott es daut endoont, wan Menschen lieden?

⁶ Väle jleewen daut. Dee denkjen, wan Gott om ons bekjemmat wia, wudd de Welt gaunz aundasch sennen. Oba daut jeft aulawäajen Kjrich, Hauss un Älent. Wie woaren uk krank, motten lieden ooda motten wäm begrowen, dän wie  väl jeräakjent haben. Doawäajen sajen väle, wan Gott werkjlich waut om ons romjeef, wudd dee soont nich tooloten.

7. (a) Woo jäwen Jemeentenliera eenjemol auntovestonen, daut Gott kjeen Jefeel haft? (b) Waut sajcht de Schreft doaräwa, wan doa waut schlemmet passieet?

⁷ Dan jeft daut uk noch Jemeentenliera, dee auntovestonen jäwen, daut Gott kjeen Jefeel haft. Biejlikj sajen dee, wan doa waut schlemmet passieet es, daut haft soo sult. Doamet jäwen dee soo to sajen Gott de Schult. Oba es daut soo? Waut sajcht daut en de Schreft? En Jakobus 1:13 steit: “Wan een Mensch vesocht woat, saul hee niemols sajen, daut Gott am vesieekjt. Gott kaun nich toom beesen vesocht woaren, un hee vesieekjt uk kjeenem.” Daut schlajchte kjemt aulsoo kjeenmol von Gott (läs Hiob 34:10-12). Gott lat daut too, daut stemt. Oba waut tooloten es noch lang nich dautselwje aus waut veuasoaken.

8-9. (a) Es daut dautselwje, waut tooloten aus waut veuasoaken? Met waut jeit daut to vejlikjen? (b) Wuarom sell wie Gott daut nich too schwind väaschmieten, daut hee de Menschen haft loten äaren ieejnen Wajch gonen?

⁸ Denkj wie mol aun eenen leeftoljen Voda, dee eenen Jung haft, waut nich mea well tus sennen. De Voda helt sienen Jung doa nich von auf. De Jung velat, fangt een schlajchtet Läwen aun un kjemt doaderch em Trubbel. Waut wurscht du sajen: Es daut dan nu dän Voda siene Schult, daut de Jung em Trubbel es? Nä, daut es nich (Lukas 15:11-13). Krakjt soo haft Gott daut toojeloten, daut de Menschen sikj äaren ieejnen Wajch wälden. Doaderch haben dee sikj selfst en eene schlemme Loag jebrocht. Daut es nich Gott, waut aul daut schlajchte veuasoakt haft. Wudd daut dan rajcht sennen, de Schult opp Gott to schuwen, wan doa waut schlemmet passieet?

⁹ Gott haft goode Uasoak, wuarom hee noch toolat, daut de Menschen eenen schlajchten Wajch gonen. Aus weisa un majchtja Schepfa es hee daut nich schuldich, ons to sajen  wuarom. Un doch deit hee daut, wiels hee ons leeft. Doavon woa wie en daut alfte Kapitel noch mea lieren. Oba du kaust die secha sennen, daut Gott nich schult es aun de Trubbels, waut wie haben. Em Jäajendeel, hee es de eensja, waut ons de Hopninj jeft, daut dee woaren een Enj nämen (Jesaja 33:2).

10. Wuarom kjenn wie ons doaropp veloten, daut Gott met aul daut schlajchte een Enj moaken woat?

¹⁰ Gott es uk heilich (Jesaja 6:3). Daut meent, dee es gaunz un goa rein. En dän es kjeene Spua von schlajchtet. Doawäajen kjenn wie am gaunz vetruen. Hee es nich soo aus väle Menschen, dee nich emma opprechtich bliewen. Un uk wan doa eenjemol Menschen sent, waut daut goot meenen un väl Macht haben, kjennen dee doch dän Schoden nich gootmoaken, waut schlajchte Menschen aunrechten. Oba Gott es aulmajchtich. Dee kaun un dee woat uk aul dän Schoden wada gootmoaken, waut de Menschheit jeläden haft. Dee woat met daut beese eent un fa aulemol een Enj moaken (läs Psalm 37:9-11).

11. (a) Woo denkjt Gott äwa Ojjerajchtichkjeit? (b) Waut deit Gott daut, wan wie lieden motten?

¹¹ Waut deit Gott daut, wan dee sitt, woo ons daut em Läwen jeit ooda woo daut enne Welt toojeit? De Schreft sajcht, Gott “räakjent jerajcht sennen sea väl” (Psalm 37:28). Jehova es sea opp Jerajchtichkjeit bedocht un dee kaun Ojjerajchtichkjeit nuscht lieden. De Schreft sajcht, Gott wia daut en Noah siene Tiet sea schod to seenen, woo bees de Menschen wieren (1. Mose 6:5-6). Un Gott haft sikj nich jeendat (Maleachi 3:6). Dee kaun daut Lieden enne Welt noch emma sea schwoa aunseenen. Dän es daut sea em Wäaj, daut Menschen lieden motten. Gott es om ons bekjemmat, wiels en de Schreft sajcht daut: “Hee sorcht fa junt” (läs 1. Petrus 5:7).

12-13. (a) Wuarom hab wie goode Ieejenschoften, soo aus Leew? Woo denkj wie doahäa äwa de Ojjerajchtichkjeit enne Welt? (b) Woosoo kjenn wie ons soo secha sennen, daut Gott waut jäajen daut Lieden oppe Welt doonen woat?

 ¹² Waut vesechat ons noch, daut Gott daut sea jäajenaun es, daut Menschen lieden motten? De Schreft lieet, daut wie Menschen soo jemoakt sent, daut wie Gott likjnen (1. Mose 1:26). Daut meent, wie haben deeselwje goode Ieejenschoften waut Gott, biejlikj Metjefeel. Jaumat die daut nich äwa Menschen, waut ojjerajcht lieden motten? Wan die daut aul jaumat, woo väl dolla mott Gott daut dan jaumren!

¹³ Eent von de baste Ieejenschoften, waut Menschen haben, es de Leew. Doarenn likjen wie Gott, wiels de Schreft sajcht: “Gott es Leew” (1. Johanes 4:8, Friesenbibel). Wie haben aulsoo Leew, wiels Gott Leew haft. Nu äwalaj mol: Wurscht du nich ut Leew met aul daut Lieden un de Ojjerajchtichkjeit een Enj moaken, wan du kust? Na, gaunz secha wurscht du daut! Noch sechra kaust du die sennen, daut Gott daut doonen woat. Daut, waut wie en de Enleidunk jeseenen haben, es nich bloos een Droom ooda waut, waut eena sikj bloos wenscht. Waut Gott vesproaken haft, woat dee uk hoolen! Oba daut du werkjlich faust doaropp vetruen kaust, motst du Gott bäta kjanen lieren.

14. Woo heet Gott un wuarom sell wie dän sienen Nomen brucken?

¹⁴ Wan wie wäm kjanen lieren wellen,  froag wie jeweenlich daut ieeschte no dän sienen Nomen. Haft Gott uk eenen Nomen? Väle jleewen, dee heet “Gott” ooda “Har”. Oba daut sent nich Nomes. Daut sent mau Tietels, waut dän sien Aumt beschriewen, soo aus wan eena sajcht “Kjennich” ooda “Präsident”. No de Schreft no haft Gott väle veschiedne Tietels, oba mau eenen Nomen, un daut es “Jehova”. Doa steit jeschräwen: “Du, dee du Jehova heeten deist, du auleen best de Hechsta äwa de gaunze Ieed” (Psalm 83:18, NW). Wan dis Nomen en diene Schreft nich bennen steit, kaust du en dän Artikjel “Gott sien Nomen: Waut dee bediet un woo dee jebrukt saul” em Aunhank von dit Buak noläsen, wuarom nich. Aus de Schreft aum Aunfank oppjeschräwen wort, stunt Gott sien Nomen doa dusende  Mol bennen. Gott well aulsoo, daut wie sienen Nomen kjanen un dän uk brucken. Dee well, daut wie am bäta kjanen lieren.

15. Waut bediet de Nomen Jehova?

¹⁵ De Nomen, waut Gott sikj jewält haft, haft eene besondre Bediedunk. Dee bediet, daut hee aules erfellen kaun, waut hee vesprakjt, uk aules doonen kaun, waut hee sikj väanemt. * De Nomen Jehova es soo besonda aus kjeen aundra Nomen. Doawäajen steit dee uk bloos Gott auleen too, wiels Gott en väle Stekjen soo es aus kjeen aundra. Wuarom kjenn wie daut sajen?

16-17. Waut lieet ons daut von Jehova, wan wie läsen, daut hee (a) de “aulmajchtja Gott” es, (b) de eewja Kjennich es, (c) de Schepfa es?

 ¹⁶ En Psalm 83:19 woat jesajcht, daut Jehova “auleen de Aulahechsta” es. Uk bloos Jehova woat de “aulmajchtja Gott” jenant. En Openboarunk 15:3 sajcht daut: “Groot un wundavoll sent diene Woakjen, Har, aulmajchtja Gott! Diene Wäaj sent jerajcht un woarhauftich, du Kjennich äwa aule Velkja”. Daut Wuat “aulmajchtja” lieet ons, daut Jehova dee es, waut daut mieeschte Macht haft. Siene Macht es äwa aules. En 1. Timotäus 1:17 sajcht daut noch, daut Jehova de eewja Kjennich es. Daut diet doaropp han, daut Jehova aul emma jewast es. Daut sajcht en Psalm 90:2: “Du [best] Gott en aule Eewichkjeit.” Uk daut kaun eena bloos von Jehova sajen. Saul ons dit nich bat doa brinjen, Jehova to ieren un to achten?

¹⁷ Jehova es uk besonda, wiels hee auleen de Schepfa es. En Openboarunk 4:11 kjenn wie noläsen: “Du best daut wieet, oo Har, Harlichkjeit un Iea un Krauft to nämen, wiels du aules jemoakt hast. Derch dienen Wellen es aules doa un jemoakt worden”. Aules, waut wie ons denkjen kjennen – de Stierns aum Himmel, de Frucht aune Beem, de Fesch em Wota, uk de Enjel em Himmel – aul daut jeft daut, wiels Jehova daut jemoakt haft.

18. Woosoo denkjen eenje Menschen, see wudden Gott kjeenmol kjennen noda komen? Oba waut sajcht de Schreft doatoo?

¹⁸ Eenje Menschen feelen sikj ernoa kjlien, wan dee hieren, woo groosoatich Jehova es, un dee kjennen sikj daut nich väastalen, daut see dän wudden kjennen noda komen, ooda daut dee an wudd beachten. Oba es daut soo? De Schreft sajcht waut aundret. Daut sajcht doa von Jehova: “Hee es werkjlich von ons aula nich wiet auf” (Aposteljeschicht 17:27). Ons woat soogoa toojerot: “Nodat junt no Gott, dan woat hee uk dicht no junt komen” (Jakobus 4:8).

19. (a) Woo kjenn wie Gott noda komen, un waut woat ons daut brinjen? (b) Woone von Gott siene Ieejenschoften jefaulen die daut baste?

 ¹⁹ Woo kaun eena Gott noda komen? Doatoo mott eena ieescht mol mea von Gott lieren, soo aus du nu aul deist. Jesus säd: “Daut eewje Läwen es dit: daut see die, dän eensich woaren Gott, un Jesus Christus, dän du jeschekjt hast, kjanen lieren” (Johanes 17:3). Wie kjennen aulsoo daut “eewje Läwen” deelhauftich woaren, wan wie mea äwa Jehova un äwa Jesus lieren. Biejlikj hab wie aul jeseenen, daut Gott Leew es (1. Johanes 4:16, Friesenbibel). Oba Gott haft noch väl mea feine Ieejenschoften. Dee es “metliedent, voll Jnod, nich leicht doll, un sea leeftolich un truhoatich”, sajcht de Schreft (2. Mose 34:6). Dee es “goot un reed to vejäwen” (Psalm 86:5). Gott es uk jeduldich (2. Petrus 3:9). Je mea du enne Schreft läsen deist, je mea woascht du seenen, waut Jehova aules fa goode Ieejenschoften haft.

20-22. (a) Woo kjenn wie Gott noda komen, wan wie dän nich seenen kjennen? (b) Von waut woaren eenje Menschen die utem gooden Senn veleicht aufroden? Oba waut wurscht du sellen doonen?

²⁰ Wie kjennen Gott nich seenen, wiels hee es een Jeist (Johanes 1:18; 4:24; 1. Timotäus 1:17). Oba wan wie de Schreft läsen, kjenn wie dän doch kjanen lieren. Soo aus een Psalmenschriewa sajcht, kjenn wie weeten, “woo goot” Jehova es (Psalm 31:20; Reema 1:20). Je mea du kjanen lieescht, woo Jehova denkjt un feelt, je noda woascht du die dän feelen un je mea woascht du dän räakjnen.

²¹ Die woat daut emma kloara woaren, wuarom de Schreft sajcht, wie sellen Jehova onsen Voda nanen (Matäus 6:9). Daut es nich mau bloos, daut hee ons daut Läwen jejäft haft, hee well uk, daut ons daut opp iernst scheen jeit, krakjt soo aus een leeftolja Voda daut fa siene Kjinja well (Psalm 36:10). Ut de Schreft weet wie, daut Menschen soogoa siene Frind woaren kjennen (Jakobus 2:23). Denkj die mol han: Du kaust een Frint sennen met dän, dee aules em Himmel un oppe Ieed jemoakt haft!

 ²² Wan du mea ut de Schreft lieescht, kaun daut sennen, daut eenje die utem gooden Senn doavon aufroden. Veleicht haben dee Angst, daut du woascht von dienen Gloowen auffaulen. Oba lot die von kjeenem doavon aufhoolen, Gott emma noda to komen. Daut es de basta Frint, waut daut jeft.

23-24. (a) Wuarom es daut fein to froagen, wan du waut nich vestonen kaust? (b) Waut woa wie en daut näakjste Kapitel seenen?

²³ Aum Aunfank woascht du veleicht nich aules fuaz vestonen kjennen. Dan es daut fein, deemootich to sennen un wäm to froagen, uk wan sikj die daut veleicht een bät schämt. Jesus säd, wie sullen deemootich sennen, soo aus een kjlienet Kjint (Matäus 18:2-4). Un wie weeten je, daut Kjinja ernoa väl froagen. Gott well, daut du diene Froagen beauntwuat kjrichst. En de Schreft rät daut opp eene Städ von Menschen, waut mea von Gott lieren wullen. Dee deeden enne Schreft jrintlich noforschen, om to seenen, aus daut, waut see lieeden, uk werkjlich de Woarheit wia. Un doafäa worden dee jeloft (läs Aposteljeschicht 17:11).

²⁴ Enne Schreft forschen es de basta Wajch, mea von Jehova to lieren. De Schreft es een gaunz besondret Buak. Wuarom kjenn wie daut sajen? Daut woa wie en daut näakjste Kapitel seenen.