1, 2. Inogne ty mahasoa ty magnontane?

FA NANDINEKE ty raha agnontenea o ajajao vao rehe? Vaho mianatse mirehake ty maro ama’e, le fa tea magnontane. Mibalogne azo reke sady magnontane tie: Mbaia i masoandroy naho fa halegne? Mandeha mbaia o vasiagneo naho fa atoandro? Inogne ty mahavy o vorogneo hahay mitiligne? Va’e hikezake mafe rehe hamale ndra tie ho sarotse ty mamale aze. Ndra tie fa soa ty vale’e mei’o aze, va’e mbe hagnontane avao reke tie: Inogne ty anto’e?

² Tsy ty ajaja avao ro magnontane. Ndra tie fa bey tikagne le mbe magnontane avao. Magnontane tikagne naho fa tsy mahatrea lalagne ndra tsy te ho azon-doza ndra misy raha teàgne ho fantatse. Faie maro ty tsy magnontane sasa ndra tie misy fagnonteneagne lahibey. Va’e hisy raha teà’e ho fantatse reke faie tsy mipay vale’e.

3. Inogne ty mahavy ty ndaty ila’e tsy magnontane?

³ Misy fagnonteneagne, ohatse, ty amy ty peje 3 naho 6 amy ty boke toy. Dineho soa ty raha rehafe  o fagnonteneagne rehoe. Toko’e ho dinehe’o o fagnonteneagne rehoe fa lahibey. Faie maro ty ndaty tsy mikezake hipay ty vale’e sasa. Inogne ty anto’e? Mamale o fagnonteneagne rehoe vao ty Baiboly? Misy mihevetse fa sarotse ty mamantatse ty vale’e agnate Baiboly ao. Ty ila’e ka mieretseretse fa mahamegnatse ty magnontane. Misy ka mino fa ze mpitarike fivavahagne avao ro mahavale izay. Akore ty heve’o?

4, 5. Fagnonteneagne inogne iaby ty va’e fa niazontikagne eretseretse, sady inogne ty anto’e toko’e hipaliantikagne ty vale’e?

⁴ Va’e teà’o ho fantatse ty vale ze fagnonteneagne miomba ty fiaignagne. Kera fa niazo’o eretseretse varagne ty fagnonteneagne retoagne: ‘Inogne ty anto’e namboaragne o ndatio? Hanahake izao avao vao ty fiaignantikagne; aterake, le antetse, le mate? Manao akore o Andrianagnahare zao?’ Soa ty mivetsevetse o fagnonteneagne rehoe sady tsy toko’e hitofa rehe fa hipay avao amparake ty hahatreava’o ty vale’e maregne naho mahafa-po. Izao ty raha rineha ty mpagnanatse malaza atao tihoe Jesosy Kirisity: “Mangataha avao, le homeagne nareo. Mipalià avao, le hahatrea nareo. Kokogno avao, le hosokafegne nareo.”—Matio 7:7.

⁵ Ho afa-po rehe naho tsy mitofa fa “mipay” ty vale ze fagnonteneagne lahibey. (Ohabolana 2:1-5) Ze raha nirehafegne ama’o, le misy vale’e sady ho trea’o agnate Baiboly ao. Tsy sarotse loatse ty vale’e sady manjary mampisy raha tamaegne naho mahafale. Izay ka ty hahavy ty fiaigna’o hahafa-po amy hinane zao. Andao hey tikagne handineke ty fagnonteneagne raike toy fa mampivali-doha ty ndaty maro.

6. Inogne ty mahavy ty ndaty maro hieretseretse fa tsy midare ty fijalea o ndatio ty Andrianagnahare?

⁶ Maro ty ndaty mino izay. Mieretseretse iareo tie: ‘Tsy ho nisoa vao ty fiaignagne naho nidare antikagne ty Andrianagnahare?’ Feno aly, fifankalaignagne naho hararahagne ty tane toy. Marare naho mijale tikagne sady mbe misy  longontikagne mate ka. Izay ty mahavy ty ndaty maro hieretseretse tie: ‘Naho toe midare sady mivazoho ty raha mahazo antikagne vao ty Andrianagnahare, tsy ho nikalagne o raha ratio tsy ho nisy vao reke?’

7. a) Inogne ty raha rehafe o mpitarike fivavahagneo, mahavy o ndatio hieretseretse fa mafe arofo ty Andrianagnahare? b) Inogne ty raha ampianare ty Baiboly miomba ty tsapa hevetse mahazo antikagne?

⁷ Le o mpitarike fivavahagneo ka ty mahavy ty ndaty maro hieretseretse fa mafe arofo ty Andrianagnahare. Inogne ty mahavy antikagne hirehake izay? Naho fa misy loza mihohoke, le rehafe iareo tie izay ty lahatse boake aman’Andrianagnahare. Te hirehake iareo tie Andrianagnahare ty magnohoke o lozao. Maregne vao zay? Inogne ty raha ampianare ty Baiboly? Mirehake ty Jakoba 1:13 tie: “Naho fa misy tsapa hevetse, ao rehe tsy hanao tihoe tie: ‘Tsapa hevets’Andrianagnahare zao.’ Tsy tsapaentikagne hevetse amy ty raha raty ty Andrianagnahare naho tsy mitsapa hevetse antikagne amy izay ka.” Tsy boake aman’Andrianagnahare vata’e o raha ratio. (Vakio Joba 34:10-12.) Maregne fa misy raha raty enga’e hisy faie tsy mira ty mienga raha hisy naho ty mahavy aze hisy.

8, 9. a) Inogne ty ohatse manoro fa tsy mira ty mienga o raha ratio hisy naho ty mahavy aze hisy? b) Inogne ty anto’e tsy toko’e hagnomean-tsiny an’Andrianagnahare naho magnenga o ndatio hanao raty?

⁸ Dineho hey ty ohatse toy: Nisy rangahe raike mahilala naho bey hatea. Niharo toboke amy iareo mirovaly ty ana-dahi’e fa bey faie tsy nitsanom-bolagnegne, le nisintake iareo. Tsy nikalagne aze ty rae’e fa namotsotse aze handeha. Narengerenge tamy ty nomba’e tagne reke, le niazo ty hasahiragne. I rae’e vao ty nahavy aze ho niazon-kasahiragne? Tsy i rae’e. (Lioka 15:11-13) Manahake izay ka ty Andrianagnahare. Tsy mikalagne ka reke naho mijobogne ty hanao raty o ndatio. Faie tsy ie ty mahavy ze raha raty mahazo o ndatio. Manao kitomboke an’Andrianagnahare tikagne naho mirehake tie boake ama’e ze loza mahazo o ndatio.

⁹ Mbe ao ty anto’e kanao enga’e hanao raty o ndatio. Mahihitse  naho mahery ty Andrianamboatse, le tsy misy anto’e ho nagnazava’e izay amantikagne. Faie nihazavae’e amantikagne zay fa teà’e tikagne. Amy Toko faha-11 ao ty magnazava i anto’e zay. Matokisa an’Andrianagnahare rehe fa tsy tompon’antoke amy ze raha manahiragne antikagne reke. Naho ty maregne, le ie raike avao ty tamaegne hagnafake ty raha manahiragne!—Isaia 33:2.

10. Inogne ty mahavy antikagne matoky fa hagnambigne ze raha raty anoe o ndatio ty Andrianagnahare?

¹⁰ Fagnampe izay ka, masigne ty Andrianagnahare. (Isaia 6:3) Ty dika izay malio reke. Tsy misy loto ndra kede ty ama’e ao. Atokisantikagne vata’e reke. Tsy manahake aze o ndatio fa minday miharaty tsereke ndra tie nisoa. Ndra ty ndaty manam-boninahitse fara izay soa fagnahy, tsy managne hery hagnambinagne ty raha raty anoe o ndatio. Andrianagnahare avao ro tompo ty hery. Vita’e ty magnambigne ze raha raty anoe o ndatio sady toe hanao izay reke. Hafaha’e tsy hisy sasa o haratiagneo!—Vakio Salamo 37:9-11.

11. a) Akore ty fivazohoan’Andrianagnahare ty raha vilagne? b) Akore ty fivazohoan’Andrianagnahare ty fijalea’o?

¹¹ Akore ty fivazohoan’Andrianagnahare ty raha miseho an-tane etoy naho amy ty fiaigna’o? Mampianatse ty Baiboly fa “tea raha vantagne” reke. (Salamo 37:28) Izay ty mahavy ty arofo’e ho tohigne naho fa mahavazoho ty raha raty naho ty raha soa miseho. Heje’e ty raha vilagne. Mirehake ty Baiboly fa ‘nikoretse ty arofon’Andrianagnahare’ naho fa nifeno raha raty ty tane toy tie taloha. (Genesisy 6:5, 6) Tsy niova ty Andrianagnahare. (Malakia 3:6) Le mbe heje’e avao ty mahavazoho ze raha raty amy ty tane toy hatrake amy izao. Mikoretse ty arofo’e naho fa mahavazoho o ndaty mijaleo. Mirehake ty Baiboly tie “miatrake” antikagne reke.—Vakio 1 Petera 5:7.

12, 13. a) Inogne ty mahavy antikagne hanagne toetse soa, sady mahavy antikagne hagninogne zay naho fa mahatrea ndaty mijale? b) Inogne ty mahavy azo matoky fa hagnafake ze raha manahiragne an-tane etoy ty Andrianagnahare?

 ¹² Akore ty ahafantarantikagne fa tsy teàn’Andrianagnahare ty mivazoho o fijaleagneo? Magnamaregne izay ty raha ampianare ty Baiboly. Hoe reke: Namboaregne manahake ty vintan’Andrianagnahare o ndatio. (Genesisy 1:26) Izay ty mahavy antikagne hanagne toetse soa fa managne toetse soa ty Andrianagnahare. Mahaferenaigne azo vao ty mahatrea o ndaty mijaleo? Kanao ihe ro mitrétré aze somandrake ty Andrianagnahare!

¹³ Managne toetse fanjaka manahake an’Andrianagnahare o ndatio. Agnisa i toetse soa anagna o ndatio zay ty hatea. Mirehake ty Baiboly fa “Andrianagnahare hatea.” (1 Jaona 4:8) Izay ty mahavy antikagne ho tea ndaty, fa manahake aze. Ty fanagna’o ze i hatea zay ty mahavy azo te hagnafake o raha ratio naho o fijaleagneo. Sa tsy maregne vao zay? Ho nanao izay vao rehe naho nanagne hery hahavitagne aze? Tsy kandrahaegne fa ho nanao izay rehe! Matokisa rehe fa hagnafake o fijaleagneo naho o raha ratio ty Andrianagnahare. Tsy nofy ndra vande ty fampitamagne amy peje 4 naho 5 amy ty boke toy ao. Atokisagne ze raha ampitamaen’Andrianagnahare. Toko’e himane fianatse ty miomba aze rehe soa tie hino ty fampitamà’e.

14. Ia ty tahinan’Andrianagnahare, sady inogne ty anto’e toko’e hampiasantikagne aze?

¹⁴ Akore ty atao’o naho misy ndaty  teà’o hahafantatse azo? Ho rehafe’o ama’e ty agnara’o, sa tsy maregne zay? Managne ty tahina’e ka vao ty Andrianagnahare? Maro ty fivavahagne mirehake fa “Andrianagnahare” ndra “Andriatompo” ty tahina’e. Tsy izay ty tahina’e fa agnaram-boninahitse avao rehoe. Hambagne amy tihoe “mpanjaka” ndra “porejidà.” Ampianare ty Baiboly fa managne tahinam-boninahitse maro ty Andrianagnahare. Agnisa izay tihoe “Andrianagnahare” naho “Andriatompo.” Mirehake ty Baiboly fa i Jehovah ty tahinan’Andrianagnahare. Hoe ty Salamo 83:18: “Mba ho fanta o ndatio fa ihe raike avao ro managne tahinagne tihoe Jehovah, ro Ambone Bey ambone tane etoy!” Naho tsy misy o tahinagne iohoe ty Baiboly anagna’o,  le paliao amy ty Fagnazavagne Fagnampe’e, peje 195-197 amy ty boke toy ato ty anto’e. Miherekeregne agnate ty Baiboly sinoratse tagnagne taolo ty tahinan’Andrianagnahare. Izay ty magnamaregne fa teà’e hahafantatse ty tahina’e naho teà’e hampiasa aze rehe. Mampiasa ty Baiboly reke hampahafantara’e ty miomba aze.

15. Inogne ty dika ty tahinagne tihoe Jehovah?

¹⁵ Misy dika’e ty tahinagne nijobognen’Andrianagnahare. Mahavita magnatò ze raha nampitamae’e naho ze raha safirie’e hanoegne ty dika ty tahina’e tihoe Jehovah. * Miambake naho tsy misy mira ama’e ty tahina’e. Ie raike avao ty managne o tahinagne iohoe. Maro ty anto’e mampiambake i Jehovah. Inogne iaby?

16, 17. Inogne ty dika ty tahinam-boninahy i Jehovah retoagne: a) “Tompo ty Hery”? b) “Mpanjaka nainai’e”? d) “Andrianamboatse”?

 ¹⁶ Fa nivakientikagne tamy Salamo 83:18 ao fa i Jehovah ‘raike avao ro Ambone Bey.’ Ie raike avao ka ro atao tihoe “Tompo ty Hery.” Hoe ty Apokalypsy 15:3: “Jabajaba sady mahaveregne ty asa’o Jehovah Andrianagnahare, ihe ro Tompo ty Hery. Vantagne naho maregne ty lala’o, ihe Mpanjaka nainai’e.” Ty dika ty tahinam-boninahitse Tompo ty Hery, tsy misy mahery ambone i Jehovah, fa ie ro managne hery fara’e ambone. Ty tahinam-boninahitse “Mpanjaka nainai’e” ka maniahy antikagne ty anto’e raike hafa mampiambake i Jehovah. Ie raike avao ro fa nisy ela bey. Hoe ty Salamo 90:2: “Fa ela bey ty naha Andrianagnahare azo sady tsy hisy fara’e.” Mahaveregne ty raha manay izao, sa tsy maregne zay?

¹⁷ I Jehovah raike avao ka ro atao tihoe Andrianamboatse. Hoe ty Apokalypsy 4:11: “Magneva handrambe ty engegne, ty asigne naho haozaragne rehe nio, Jehovah, eka, ihe ro Andrianagnahare’ay, amy tie ihe ro namboatse ze kila raha iaby naho zoton’arofo’o ty naha eo naho ty namboaragne aze.” Tsy ho nisy ty anjely an-dagnitse agne, ty vasiagne an-dagnitsey, ty hatae mamoa, ty fiagne milagno an-driakey naho an-dranoey, vaho ty raha maro ila’e naho tsy namboare i Jehovah!

18. Inogne ty anto’e mahavy ty ndaty ila’e hieretseretse fa tsy mete ty miharine an’Andrianagnahare, faie inogne ty raha ampianare ty Baiboly?

¹⁸ Matahotse ty ndaty ila’e naho fa mahafantatse ty toetoe i Jehovah mahaveregne. Matahotse iareo fa ambone loatse ty Andrianagnahare, le tsy ho takatse ty hiharine aze sady mihevetse iareo fa tsy hisia’e dika’e. Maregne vao zay? Mifanipake amy izay ty raha ampianare ty Baiboly. Mirehake ty Baiboly fa ‘tsy lavitse antikagne tsikiraidraike’ ty Jehovah. (Asan’ny Apostoly 17:27) Izao ka ty andrisiha ty Baiboly antikagne: “Magnarinea an’Andrianagnahare, le hagnarine azo reke.”—Jakoba 4:8.

19. a) Inogne ty toko’e hataontikagne hagnarineagne an’Andrianagnahare, le inogne ty soa ho azontikagne naho manao izay? b) Inogne ty toetoe i Jehovah fara izay teà’o?

 ¹⁹ Inogne ty toko’e hatao’o hiharinea’o an’Andrianagnahare? Ko ajanogne ty fianara’o miomba an’Andrianagnahare fa anoe’o toy. Hoe ty Jesosy: “Soa tie mba hahazoa iareo havelogne nainai’e, le toko’e hianatse hahafantatse azo iareo, ihe Andrianagnahare maregne naho i Jesosy Kirisity nirahe’o.” (Jaona 17:3) Ampianare ty Baiboly vata’e fa hahazo “havelogne nainai’e” ze ndaty mikezake hahafantatse i Jehovah naho i Jesosy! Fa rinehake teo tie “Andrianagnahare hatea.” (1 Jaona 4:16) Managne toetse maro fanjaka ka reke. Mirehake ty Baiboly fa “Andrianagnahare mitrétré, soa fagnahy, tsy tsiela vignetse, feno hasoa fagnahy miharo hatea sady tea hamarenagne” ty Jehovah. (Eksodosy 34:6) “Soa toetse naho tsy mitagne agn’arofo” reke. (Salamo 86:5) Mahalìgne antikagne reke. (2 Petera 3:9) Tsy mivalike reke. (Apokalypsy 15:4) Naho fa tohiza’o avao ty famakia’o Baiboly, le ho trea’o ty nanoroa i Jehovah o toetoe’e rehoe naho ty toetoe’e ila’e fanjaka.

20-22. a) Tsy mahazo mifankarine aman’Andrianagnahare vao tikagne fa tsy trea maso reke? Hazavao. b) Va’e hagnoveove azo hanao inogne ty ndaty ila’e, faie inogne ty toko’e hatao’o?

²⁰ Maregne fa tsy ho trea’o ty Andrianagnahare fa fagnahy. (Jaona 1:18; 4:24; 1 Timoty 1:17) Naho fa mianatse ty miomba aze agnate Baiboly ao rehe, le hagneke fa misy vata’e reke. Va’e le tsy te hisintake amy ty filongoa’o amy i Jehovah manahake ty mpanoratse salamo ka rehe. (Salamo 27:4; Romanina 1:20) Naho fa mahafantatse aze soa rehe, le hino fa misy vata’e reke. Hionjogne ka ty hatea’o aze sady le hoe raha agnila’o eo reke.

²¹ Mbe ho hai’o erike avao ty anto’e ampianara ty Baiboly antikagne tie Raentikagne ty Jehovah. (Matio 6:9) Manahake ty rae bey hatea reke. Tsy ty hivelomantikagne avao ro natao’e fa mbe nagnomey raha maro hagnasoa ty fiaignantikagne ka reke. (Salamo 36:9) Mampianatse ka ty Baiboly fa  mahazo miragnetse amy i Jehovah o ndatio. (Jakoba 2:23) Tsy mba dinehe’o vao tie i Mpamboatse ze kila rahay ro ho ragne’o!

²² Naho fa mitohy ty fianara’o Baiboly, le va’e hisy ndaty hagnoveove azo tsy hianatse sasa. Kera varagne mata-hotse iareo fa atao’e hifindra finoagne rehe. Faie ko mete rehe naho misy ndaty hampisarake azo amy i ragnetse soay.

23, 24. a) Inogne ty mahavy azo toko’e hagnontane avao naho fa mianatse? b) Inogne ty ho rehafe ty toko manonjohy itoy?

²³ Va’e mbe tsy hazava ama’o hey ty ankamaroa ze raha ianaragne amy ty voaloha’e. Naho izay ty mahazo azo, le ko megnamegnatse rehe fa agnonteneo ze raha tsy mazava ama’o. Nirehake ty Jesosy fa soa ty mete avegne manahake o ajajao. (Matio 18:2-4) Fantantikagne fa tea magnontane o ajajao. Tsiririe ty Baiboly ty ndaty ila’e nimane fianatse ty miomba an’Andrianagnahare. Nandineke soa ty Soratse Masigne iareo hahafantara’e tie maregne ze raha nianara’e.—Vakio Asan’ny Apostoly 17:11.

²⁴ Hahafantatse soa ty miomba i Jehovah ka rehe naho mandineke ty raha rehafe ty Baiboly. Tsy mitovy amy ze kila boke ty Baiboly. Inogne ty anto’e? Hirehake miomba izay ty toko manonjohy itoy.