1, 2. Айтырыгларны бодунга салыры чүге ажыктыгыл?

 БИЧИИ уругларның сонуургак деп чүвезин, эскерген сен бе? Чугаазы үнүп кээри билек, олар улуг улустан айтырыгларны улай-улай салып туруп бээр. Оларның хере көрүп алган карактарынче көргеш, харыы албаан шаанда оожургавас деп, билип каар сен. Оларга шупту чүве солун: дээр чүге көк? Сылдыстарны чүүден кылып каан? Кушкаштарны кым ырлап өөреткен? Улуг улуска ол ёзулуг шенелде апарып болур, чүге дээрге канчаар-даа кызарыңга, дараазында «чүге?» деп айтырыг тургустунуп кээр.

² Ынчалза-даа айтырыгларны чүгле бичии уруглар салбас. Өскен тудум, бир-ле чаа чүвени билип алырын уламчылаар болгай бис. Ол чүүл бир талазында чуртталгавыстың оруун тып алыр азы айыылдан чайлаар дээш, а өске талазында сонуургалывысты хандырар дээн күзеливис-биле тайылбырлаттынып турар. Ынчалза-даа үе эрткен тудум, улустуң хөй кезии ылаңгыя эң-не чугула айтырыгларны бодунга салдынмастаан. Олар айтырыгларга харыыны безин дилевестээн.

3. Чүге кижилерниң хөй кезии чугула айтырыгларның харыызын дилээрин соксатканыл?

 ³ Бо номнуң адының дугайында, а ол ышкаш эге сөсте болгаш бир дугаар эгениң эгезинде бердинген айтырыгларның дугайында боданып көрем. Ол бистиң чуртталгавыста эң-не чугула айтырыглар-дыр. Ынчалзажок хөй улус ол айтырыгларның харыызын дилээрин соксаткан. Чүге? Библия ол ханы уткалыг айтырыгларга харыы берип турар бе? Чамдык улустуң саналы-биле алырга, Библия — дыка нарын ном, ынчангаш ону билип алыры берге. Өскелери айтырыглар салырындан ыядыр. А чамдык улус ындыг хевирлиг айтырыгларны хүрээ бараалгакчылары болгаш шажын эртемденнери сайгарар ужурлуг деп бодап турар. А сен чүү деп бодаар-дыр сен?

4, 5. Чуртталгада кандыг айтырыглар эң-не чугула база оларның харыызын чүге дилээр херек?

⁴ Чуртталгавыстың чугула айтырыгларның харыызын билип алыксаар боор сен. Чүү дээш чурттап чоруур улус бис? Өлүм соонда чуртталга бар бе? Бурган деп кымыл? Бо айтырыглар дугайында каш-даа катап боданган боор сен. Ол айтырыгларга долу, шын харыы тып алыр дизе, айтырыгларны салырындан аңгыда, харыызын тып алыр дээш, кызары чугула. «Дилениңер, силерге бээр; дилеңер, тып аар силер; эжикти соктаңар, силерге ажыдып бээр» — деп, өндүр улуг башкы Иисус Христос чугаалаан (Матфейниң 7:7).

⁵ Бир эвес сен чуртталгаңда чугула айтырыгларга харыыны дилээрин уламчылаар болзуңза, сээң дилээшкиннериң ыяап-ла шаңналдыг болур (Чугаалар 2:1—5). Улус сеңээ чүнү-даа чугаалап болур, ынчалза-даа бүзүрелдиг бол: харыыларны тып ап болур, олар Библияда бар. Ону билип алыры берге эвес. Оон артык, Библиядан билиглер идегелди болгаш өөрүшкүнү берип турар. Ол билиглер чуртталгаңга ёзулуг аас-кежикти чедип алырынга дузалаар. Эгезинде кижилерниң хөй кезиин дүвүредип чоруур айтырыгларны сайгарып көрээлем.

6. Чүге хөй улус Бурганны тоомча чок деп санап турарыл?

⁶ Бурганның дугайында кижилерниң хөй кезии шак ынчаар бодап турар. «Бир эвес ол бис дээш сагыш човап турган  болза, делегей көңгүс өске турар ийик» деп, олар чугаалап турар. Бөгүн делегейде дайыннар, көөр хөөн чок чорук болгаш чединмес байдал нептерээн. Кижилер аарып, хилинчектенип, чоок кижилерин чидирип турар. «Бир эвес Бурган биске ынак, дузалаарын күзеп турган болза, ол бо бүгүнү болдурбас турган ийик» деп, хөй улус бодап турар.

7. а) Шажын удуртукчуларының салдары-биле хөй кижилер канчап Бурганны каржы кылдыр санап эгелээн? б) Чуртталгавыста таваржып турар шенелделерниң дугайында Библия чүнү өөредип турар?

⁷ Оон дора, шажын удуртукчуларының өөредиглериниң ужурундан кижилер Бурганны кээргел чок деп бодап турар апарган. Багай чүве болу бээрге, шажын удуртукчулары ол чүүл Бурганның күзели-биле болган деп бадыткап турар. Ооң-биле олар шупту каржы чүүлдерге болгаш хай-халаптарга Бурганны буруудадып турар. Ынчалза-даа ол шын бе? Библия чүге өөредип турар? «Шак ындыг шенелделерге күткүткен кым-даа болза: «Бурган мени күткүп турар-дыр» — деп чугаалавазын» — деп Иаковтуң 1:13-те бижээн. Делегейде болуп турар каржы чүүлдер дээш, Бурган кажан-даа харыысалгалыг турбаан (Иов 34:10—12). Хилинчек база айыыл-халап болурун ол чөпшээреп турар. Ынчалза-даа бир-ле чүвени чөпшээрээри база аңаа буруулуг болуру — ийи аңгы уткалыг.

8, 9. а) Кандыг-бир чүвени чөпшээрээри база аңаа буруулуг болуру — ийи аңгы уткалыг деп билип алырынга кандыг чижек дузалап турар? б) Кижи төрелгетенниң шын эвес орук-биле чоруурун чөпшээрээни дээш Бурганны буруудадыры чүге шын эвезил?

⁸ Бир чижекти көрүп көрээлем. Бир эки, буянныг кижиниң улуг оглу турган. Ол ада-иезиниң бажыңынга чурттап чораан. Кажан оглу дыңнангыр эвес апаргаш, бажыңындан чоруур деп шиитпирлеп алырга, ачазы ону тутпаан. Оглу үеннеп, будалып эгелээш, багай чүвеге таваржы берген. Оглунда бергелер тургустунуп келген дээш, адазын буруудадып болур бе? Чок, болбайн канчаар! (Луканың 15:11—13). Шак ынчаар, кажан кижилер шын эвес орукту шилип алырга, Бурган оларны тутпаан, ынчалза-даа оларның таварышкан бергелери, хай-халаптары дээш Бурган буруулуг эвес. Ынчангаш бо делегейде каржы чоруктуң хөйү дээш Бурганны буруудадыры шын эвес.

 ⁹ Бурган кижи төрелгетенниң шын эвес орук-биле чоруурун чөпшээрээнинде шыңгыы чылдагааннар бар. Мерген угаанныг болгаш эгээртинмес күштүг Чаяакчының бистиң мурнувуска харыы тудары албан эвес. Ынчалза-даа ол биске ынак болгаш, чүге ынчаар кылганын тайылбырлап берген. Ол дугайында 11-ги эгеден билип алыр сен. Бистиң таваржып турар турарывыс хилинчектер болгаш хай-халаптар дээш Бурган буруу чок деп чигзинме. Харын-даа ол бисти оон хостаарын аазап турар (Исаия 33:2).

10. Бурган каржының бүгү уржуктарын эдиптер деп, чүге бүзүреп болур бис?

¹⁰ Оон артык, Бурган ыдыктыг (Исаия 6:3). Ол арыг болгаш кем-буруу чок. Бурганда чаңгыс-даа каржы чүүл чок. Ынчангаш аңаа долузу-биле бүзүреп болур бис. Кижилерни ындыг деп болбас, чүге дээрге олар саттынып база чөптүг эвес бодун алдынып болур. Удуртукчу даргаларның аразында чеже-даа шынчы кижи бар-даа болза, ол дөмей-ле каржы кижилерниң чедирип турар шупту хоразын эдип шыдавас. А Бурганның күжү кызыгаар чок. Ол каржының бүгү уржуктарын эдип шыдаар база ону албан кылыптар. Үези кээрге, Бурган кижилерни хилинчек-човалаңдан кезээ-мөңгеде хостаптар (Ырлар 36:9—11).

11. а) Бурган чөптүг эвес чорукка кандыг хамаарылгалыгыл? б) Сээң таваржып турар бергелериңге Бурганның хамаарылгазы кандыгыл?

¹¹ Бөгүн делегейде болуп турар чүүлдерге Бурганның хамаарылгазы кандыгыл? Чуртталгаңда таваржып турар бергелериңге ооң хамаарылгазы кандыгыл? Бурган «чөптүг чорукка ынак» деп, Библия өөредип турар (Ырлар 36:28). Эки-бакка хамаарышкан айтырыглар ону аажок дүвүредип турар. Ол бичии-ле чөптүг эвес чорукту көөр хөңнү чок. Кажан бурунгу үеде чер кырынга каржы чүүл дола бээрге, Бурган «сеткилиниң ханызындан хомудаан» деп Библияда чугаалаан (Эге дөс 6:5, 6). Бурган өскерилбээн (Малахия 3:6). Делегейде болуп турар хилинчек-човалаңны көргеш, ооң сеткили ол-ла хевээр аарып турар. Ол бузут-бакка хөңнү чок. Библияның  бүзүредип турары-биле алырга, Бурган кижи бүрүзү дээш сагыш човап турар (1 Пётрнуң 5:7).

12, 13. а) Чүге кижилер ынакшыл дээн ышкаш кайгамчык шынарларны илередип турар, база делегейде болуп турар чүүлдерже бистиң хамаарылгавыска ынакшыл кандыг салдар чедирип турар? б) Бурган каржыны черден чок кылыр деп, чүге чигзинмейн барып болур бис?

¹² Кижилерниң хилинчек-човалаңын көөрү Бурганга аарышкылыг деп, кайыын билир бис? Кижи Бурганның овур-хевири-биле чаяаттынган деп, Библия өөредип турар (Эге дөс 1:26). Бурганда эки шынарлар бар болганда, бисте база ол шынарлар бар. Буруу чок кижилерниң хилинчек-човалаңын көргеш, чүнү миннир-дир сен, боданып көрем. Бир эвес өске кижилерниң хилинчээн тоовайн барып шыдавас болзуңза, оон-даа артык, Бурган ону тоовайн барып шыдавас. Чүге дээрге ооң минниишкиннери бистиинден оранчок күштүг.

¹³ Кижиде бар эң-не кайгамчык шынарларның бирээзи — ынакшыл. Ооң-биле база Бурганга дөмей бис. «Бурган — ынакшыл-дыр» — деп, Библия өөредип турар (1 Иоанның 4:8). Бис ынакшылды миннип турар бис, чүге дээрге ол шынарны Бурган илередип турар. Черден хилинчек-човалаңны болгаш чөптүг эвес чорукту ап каарын күзээр-дир сен бе? Бир эвес ол бүгү сенден хамааржыр турган болза, ону кылыптар сен бе? Ынчанмайн, чүге дээрге ону кылырынче сени ынакшыл оттурар болгай. Хилинчек-човалаң биле чөптүг эвес чорукту Бурган ыяап-ла чок кылыр деп, чигзинмейн барып болур сен. Эге сөсте чугаалап турар аазаашкыннар боттанмас күзел эвес-тир. Олар ыяап-ла күүсеттинер! Ынчалза-даа Бурганның аазаашкыннарынга бүзүрээр дизе, ооң-биле чоок таныжып алыры чугула.

14. Бурганның адын кым дээрил база чүге ооң адын адаар херек?

¹⁴ Найырал чүүден эгелээрил? Колдуунда кижилер бот-боттарынга адын адап бээр. А Бурганның ады бар бе? Бурганга бүзүрээр хөй кижилер ооң адын «Бурган» азы «Дээрги» деп санап турар. Ынчалза-даа ол аттар эвес-тир. Ол «хаан» азы «президент» дээн хевирлиг ат-дужаалдар-дыр. Библияда Бурганның ат-дужаалдары хөй. «Дээрги» биле «Бурган» дээрге оларның чүгле чамдыызы-дыр. Ынчалза-даа Бурганның хууда ады — Иегова деп, Библия өөредип турар. «Олар Сени дың чаңгыс, Дээрги-Чаяакчы [«Иегова», ЧД]  деп аттыг, бүгү чер-делегейни чагырган Дээди Өрүкү деп билип алзын» — деп Ырлар 82:19-та чугаалаан. Сээң Библияңда Бурганның ады таварышпайн турар чадавас. Чүге чамдык очулгаларда Бурганның ады таварышпайн турарын тайылбырлаан, «Бурганның адының утказы база ону ажыглаары» Капсырылганы номчууру сеңээ солун боор. Бурунгу библейжи бижиктерде Бурганның ады муң-муң катап таваржып турар. Ооң адын билириңни болгаш ажыглаарыңны Иегова күзеп турар. Ынчангаш ол бодунуң адын Библия таварыштыр биске ажыдып турар.

15. Иегова деп аттың утказы кандыгыл?

¹⁵ Бурган бодунга ханы уткалыг ат шилип алган. Иегова деп аттың утказы, Бурган шупту аазаашкыннарын күүседип шыдаар база шупту бодап алган чүүлдерин боттандырар дээн уткалыг a. Бурганның ады кара чаңгыс, катаптаттынмас.  Ол атты чүгле Бурган эдилээринге төлептиг. Иегова-биле кым-даа деңнежип шыдавас. Чүге?

16, 17. Иегованың дугайында ооң ат-дужаалдары чүнү ажыдып турар: а) «Бүрүн Күчүлүг»? б) «Мөңге Хаан»? в) «Чаяакчы»?

¹⁶ Ырлар 82:19-та бижээни дег, Иегова «бүгү чер-делегейни чагырган Дээди-Өрүкү» деп билип алдывыс. Шынап-ла, чүгле Иегованы «Бүрүн Күчүлүг» деп адап болур. Ажыдыышкын 15:3-те мынча дээн: «Бүрүн Күчүлүг Дээрги-Бурган-Чаяакчы, Сээң ажыл-херээң өндүр чаагай, кайгамчык-тыр! Сээң оруктарың чөптүг болгаш алыс-шынныг-дыр, чоннарның Хааны!» Иегова Бурган эң-не күштүг дээрзин «Бүрүн Күчүлүг» деп ат-дужаал көргүзүп турар. Аңаа кым-даа күш четпес. Бурганның күчү-күжү аштырбас, тиилеттирбес. 1 Тимофейге 1:17-де Иегованы «Мөңге Хаан» кылдыр адап каан. «Мөңге Хаан» деп ат-дужаал ооң бүдүжүнүң база бир талазын ажыдып турар. Ооң эгези турбаан, ол черле турган. Ырлар 89:3-те мынча дээн: «Шаг шаандан бээр кезээ-мөңгеде Бурган-дыр сен». Бо бодал бисти магададып, хөлзедип турар.

¹⁷ Оон аңгыда, чүгле Иегова Чаяакчы бооп турар. Ажыдыышкын 4:11-де: «Бистиң Дээрги-Бурган-Чаяакчывыс, алдарны, мактал-хүндүнү, эрге-чагырганы хүлээп аарынга төлептиг сен, чүге дээрге Сен бүгү чүвени чаяаган сен, ынчангаш бүгү чүве Сээң күзел-сорууңга чүүлдештир чаяаттынган база амыдырап турар» — деп бижээн. Чүгле бодап көр даан: көзүлбес мага-боттуг чаяалгалар, сылдыстар-биле шыптынган дүнеки дээр, чимистиг ыяштарның элбээ, хемнерни болгаш далайларны долган эңме-тикчок балыктарның хөйү — ол бүгү бистиң Чаяакчывыстың, Иегованың, кылган ажыл-херээ-дир!

18. Чүге чамдык кижилер Бурганга чоокшулаары болдунмас деп бодап турар, ынчалза-даа Библия чүге өөредип турар?

¹⁸ Чамдык кижилер Иегованың өндүр улуунуң дугайында номчааш, аайын тыппайн баар. Бурганга чедер арга чок база аңаа чоокшулаары болдунмас деп, олар бодап турар. Сактырга, бодунуң өндүр улуг бедиинде Бурган оларже кажан-даа кичээнгей салбас ышкаш болуп турар. Ынчалза-даа ол шын бе? Библия көңгүс өскээр өөредип турар. Иегова «бистиң кижи бүрүзүнге чоок болгай» деп ында бижип турар (Ажыл-чорудулга 17:27).  Библия бисти харын-даа: «Бурганче чоокшулаңар, Ол база силерже чоокшулап кээр» — деп деткип турар (Иаковтуң 4:8).

19. а) Бурганга чоокшулаарда кандыг бирги базымны кылыр херек, база ол чүүл кандыг йөрээлдер эккээрил? б) Бурганның кандыг шынарларын ылаңгыя сонуургаар-дыр сен?

¹⁹ Бурганга канчаар чоокшулаарыл? Баштай Бурганның дугайында билип алырын уламчылаар болзуңза эки. «А мөңге амыдырал дээрге-ле, дың чаңгыс алыс шын Бурган болур Сени база Сээң айбылап чорутканың Иисус Христосту билип алыры болгай» — деп, Иисус чугаалаан (Иоанның 17:3). Шынап-ла, Библияның өөредип турары-биле алырга, Иегованың болгаш Иисус Христостуң дугайында билиглерни ап тура, «мөңге амыдыралды» салгап ап болур бис! «Бурган дээрге ынакшыл-дыр» деп, ооң мурнунда чугаалашкан бис (1 Иоанның 4:16). Иегованың оон өске база хөй-ле кайгамчыктыг шынарлары бар. Чижээ, Библияда Иегова — «кээргээчел, ээ көрнүүчел, килеңнээчел эвес, өндүр улуг энерелдиг болгаш бүзүрелдиг Бурган» деп бижээн (Хосталыышкын 34:6). Иегованың дугайында: «Дээрги... ачы-буянныг, ээ хайыралыг [«өршээринге белен», ЧД] сен» — деп чугаалаан (Ырлар 85:5). Бурган шыдамык (2 Пётрнуң 3:9). Ол «ыдыктыг» болгаш бердинген (Ажыдыышкын 15:4). Библияны номчуп тура, Иегова өске-даа хөй кайгамчыктыг шынарларын канчаар илередип турарын билип алыр сен.

20—22. а) Бурган биске көзүлбес болганда, аңаа чоокшулаары болдунмас дээни ол бе? Тайылбырлап көрем. б) Чамдык улус сеңээ экини күзээш, чүнү кылып болур, ынчалза-даа кандыг хөөннүг болур болзуңза эки?

²⁰ Бурганны көрүп шыдавас бис, чүге дээрге ол көзүлбес сүлде-дир (Иоанның 1:18; 4:24; 1 Тимофейге 1:17). Ынчалза-даа Библия ооң-биле таныжып алырынга дузалап турар, ында Бурганның бүдүжү ажыттынып турар болгай. Ырларда чугаалааны дег, «ооң өндүр чаагайын хайгаарап көрүп» болур бис (Ырлар 26:4; Римчилерге 1:20). Иегованың дугайында хөйнү билген тудум, ол херек кырында бар деп сеңээ улам бүзүренчиг апаар. Сээң Бурганга ынакшылың өзер, база ооң-биле чоокшулажып шыдаар сен.

²¹ Чүге Библияда Иегованы Ада деп адаанын чоорту билип алыр сен (Матфейниң 6:9). Ажы-төлүнге ынак, аас-кежик күзеп турар ада ышкаш, ол биске чуртталганы бергенинден аңгыда,  биске эң-не экини күзеп турар (Ырлар 35:10). Оон аңгыда, кижилер Бурганның өңнүктери апарып болур деп, Библия өөредип турар (Иаковтуң 2:23). Чүгле бодап көр даан: Октаргайның Чаяакчызы сээң чоок өңнүүң апарып болур!

²² Чамдык кижилер сеңээ экини күзээш, Библияны өөренмес кылдыр сүмелээр чадавас. Олар чүдүлгеңни өскертиптериңни корткаш, сен дээш коргуп, сагыш човап болур. Ынчалза-даа эң-не эки Өңнүктүг болуруңга шаптыктаарын кымга-даа чөпшээреве.

23, 24. а) Өөренип тургаш, айтырыглар салырындан чүге ыятпас болза эки? б) Дараазында эгеден чүнү билип алыр бис?

²³ Шуптузун ол-ла дораан билип алыры берге болбайн канчаар. Ынчангаш дуза дилээринден ыятпас болза эки. Бо таварылгада биче сеткил херек. Биче сеткилдиг болурунга бичии уруглардан өөренирин Иисус чугаалаан (Матфейниң 18:2—4). А бичии уруглар хөй айтырыглар салыр деп, билир бис. Айтырыгларыңның харыызын тып алырыңны Бурган күзеп турар. Бурганның дугайында билип алыксаан кижилерни Библия мактап турар. Оларга өөредип турган бүгү чүүл — алыс шын бе, деп шынзыгар дээш, олар Бижилгени ханы шинчилеп турган (Ажыл-чорудулга 17:11).

²⁴ Иегованың дугайында билип алыр эң-не эки арга — Библияны өөренири-дир. Библия кара чаңгыс база шупту өске номнардан ылгалдыг. Чүнүң-биле? Ол дугайында дараазында эгеден билип алыр бис.