Skip to content

Skip to table of contents

KAROA 2

Baibul​—Dirava Ena amo Ema Bukana

Baibul​—Dirava Ena amo Ema Bukana
  • Ededia dalai Baibul na buka ma haida amo idau?

  • Edena dalai Baibul ese baine durumu emu hekwakwanai ba haheaukalai?

  • Dahaka dainai Baibul ena peroveta herevadia bavabidadama henidia diba?

1, 2. Ededia dalai Baibul na Dirava ena harihari ḡauna hereadaena?

TURAMU namona ta ese harihari ḡauna namona ta e henimu negana mani a laloa. Una kara ese ia ihetura henina urana mo se habadaiamu, to e hamoalemumu danu. Harihari ḡauna dainai ta dibamu e heni tauna ese emu hetura karana na e laloa badamu. Bona turamu ena harihari karana dainai bo tanikiu henia badamu.

2 Baibul na Dirava ena harihari ḡauna dainai baita laloa bada. Ita asi dibada ḡaudia na Baibul ese e hahedinarai. Heḡereḡere, guba hisiudia, tanobada, bona tau bona hahine ginigunadia e karadia sivaraidia e herevalaidia. Baibul ena hahekau hereva namodia ese bae duruda, mauri ena hekwakwanai bona lalometau baita haheaukalai. Baibul ai Dirava ese ena ura baine haḡuḡurua bona tanobadai mauri namona baine havaraia daladia e herevalai. Baibul na harihari ḡauna hereadaena!

3. Iehova ese Baibul e heni dainai dahaka ta dibamu, bona dahaka dainai una na moale ḡauna?

3 Baibul na ita e hamoaledamu harihari ḡauna ta, badina e Heni Tauna, Iehova Dirava, e herevalaiamu. Ia ese Baibul e henida badina na e uramu Ia baita dibaia namonamo. Momokani, Baibul ese baine durumu diba Iehova ba raka henia kahi.

4. Baibul ihariharilaina karana ai dahaka o moalelaiamu?

4 Taunimanima momo na mai edia Baibul. Baibul ibounai eiava kahana haida na gado 2,600 heḡereḡerenai e hahanaia bona tanobada taudia 90 pesen ese bae abia diba. Pura ta ta ai, Baibul milioni ta mai kahana na e hariharilaimu! Baibul ibounai o kahana haida mo na kopi bilioni momo ai e karadia. Momokani, buka ma ta na Baibul ida se heḡereḡere.

“New World Translation of the Holy Scriptures” na gado momo ai e hahanaia

5. Edena dalai Baibul na “Dirava ena heuda-roha dainai e tore”?

5 Danu, Baibul na “Dirava ena heuda-roha dainai e tore.” (2 Timoteo 3:16 ba duahia.) Edena dalai? Baibul na e gwaumu: “Lauma Helaḡa ese Dirava ena helaḡa taudia e haduadia heḡereḡerena e herevava.” (2 Petro 1:21) Mani ina haheitalai aita laloa: Bisnes tauna ta ese ena seketere baine hamaoroa revareva ta baine torea. Una revareva ai bisnes tauna ena lalohadai bona ena hereva mimia. Una dainai, revareva na iena, dia seketere ena. Una heḡereḡerena, Baibul na Dirava ena hereva, dia e torea taudia edia. Una dainai, Baibul ibounai na momokani “Dirava ena hereva.”​—1 Tesalonika 2:13.

E HEREVALAI ḠAUDIA NA TAMONA BONA MAMAORO

6, 7. Baibul ese e herevalai ḡaudia na tamona, dahaka dainai una na idau herea?

6 Baibul na laḡani 1,600 lalodiai e torea. E torea taudia na nega idauidau ai e noho bona edia mauri daladia na idauidau. Idia haida na biru taudia, haoda taudia, bona mamoe nari taudia. A haida be peroveta taudia, hahemaoro taudia, bona pavapava. Evanelia bukadia e tore tauna Luka na dokta. Ena be Baibul e torea taudia edia mauri daladia na idauidau, to e herevalai ḡaudia na tamona. *

7 Baibul bukana ginigunana ese taunimanima edia hekwakwanai e matama dalana e herevalaia. Buka ginigabena ese e hahedinaraia tanobada ibounai na paradaiso eiava uma hairaina ai be laomu. Baibul kahana ibounai ese laḡani tausen momo lalodiai e vara ḡaudia bona Dirava ena ura bona baine haḡuḡurua daladia e herevalai. Una ese e hahedinaraiamu, ia na Dirava ena amo ema bukana.

8. Haheitalai haida amo ba hahedinaraia Baibul ena hereva saiens dalanai na maoro.

8 Baibul ena hereva saiens dalanai na maoro. Baibul ese idaunegai e herevalai ḡaudia na taunimanima ese harihari e dibadiamu. Heḡereḡere, Levitiko bukana lalonai idaunegai Israel taudia ese gorere taudia bae kara henidia bona bae ḡoeva taravatudia e herevalai, dekedia taudia na unu na asi dibadia. Momo ese tanobada toana na e laloa kerereva, to Baibul ese e hahedinaraia tanobada na kuboru. (Isaia 40:22) Baibul ese e hahedinaraia ḡoevaḡoeva tanobada na “dia ḡau ta latanai.” (Iobu 26:7) Momokani, Baibul na dia saiens bukana ta. To saiens ḡaudia e herevalaidiamu neganai, ia na maoromaoro. Una ese e hahedinaraiamu Baibul na Dirava ena amo ema bukana, ani?

9. (a) Edena dalai Baibul ese e hahedinaraiamu idaunega sivaraidia e herevalai na mamaoro bona momomokani? (b) Baibul itorena taudia na mai momokanidia ida e kara dainai, Baibul be ede o laloa tomamu?

9 Danu, Baibul ese idaunega sivaraidia e herevalai na mamaoro bona momomokani. Sivarai korikoridia e herevalai. Dia taunimanima ladadia mo e gwaurai to besedia danu e gwauraidia. * Nega momo sivarai gunadia itoredia taudia ese edia bese e darere sivaraidia na se herevalaimu, to Baibul itorena taudia na mai momokanidia ida sibodia edia kerere bona edia bese edia danu, e toredia hedinarai. Heḡereḡere, Numera bukana lalonai, itorena tauna Mose ese sibona ena kerere bona e abia sisibana e torea hedinarai. (Numera 20:2-12) Unu bamona kara na idaunega sivaraidia haidai basita davarimu, to Baibul lalonai mo mimia badina ia na Dirava ena amo ema bukana.

AONEGA E HENIMU BUKANA

10. Dahaka dainai ta dibamu Baibul na ita iduruda bukana?

10 Baibul na Dirava ena hahekau henunai e torea dainai, ia na mai siahuna “taunimanima ihadibadia, bona ihahelalo-kerehaidia, bona isisiba-henidia, bona kara maoromaoro ai ihakaulaidia.” (2 Timoteo 3:16) Oibe, Baibul na ita iduruda bukana. Ia ese taunimanima edia kara e hahedinaraia ḡoevaḡoeva. Badina Itorena Tauna, Iehova Dirava, na ḡau iboudiai Ihavaradia Tauna! Ia sibona ese eda lalohadai bona hemami na e lalopararalaidia namonamomu. Danu, Iehova na mai dibana dahaka ese ita baine hamoaleda, bona ededia kara baita dadaraidia na namo.

11, 12. (a) Iesu ese Ororo Harorona ai dahaka e herevalai? (b) Baibul ese dahaka danu e herevalai, bona dahaka dainai ena sisiba na e mia hanaihanaimu?

11 Mataio karoa 5 ela 7 ai Iesu ena Ororo Harorona mani a laloa. Una haroro lalonai, Iesu ese ḡau momo e herevalai, heḡereḡere moale korikorina idavarina dalana, hepapahuahu ihamaoromaorodia dalana, ḡuriḡuri dalana, bona mauri iduruna ḡaudia ilalodia maoromaoro dalana. Iesu ena hereva na una nega amo ema bona hari doini mai siahudia bona mai edia heduru.

12 Baibul ena hahekau herevadia haida ese ruma bese maurina, ḡaukara, bona haida ihetura henidia karadia e herevalai. Baibul ena hahekau herevadia na taunimanima iboudiai totodia, bona ena sisiba na hanaihanai mai ena namo. Baibul ena aonega na peroveta tauna Isaia ese ini e gwauraia toma: “Lau binai Iehova, emu Dirava; emu namo ihabadana dalana na hadibalaimumu.”​—Isaia 48:17.

PEROVETA BUKANA

Baibul e torea tauna Isaia ese Babulono ena moru e perovetalaia

13. Iehova ese peroveta tauna Isaia ena amo Babulono be ede e perovetalaia toma?

13 Baibul lalonai peroveta herevadia na momo, idia momo na vada e ḡuḡuru. Ina haheitalai a laloa. Iehova ese peroveta tauna Isaia​—laḡani 700 B.C.E. lalodiai e nohova tauna​—ena amo Babulono hanuana ihadikana karana e perovetalaia. (Isaia 13:19; 14:22, 23) Baibul ese hanua baine darere dalana na e gwauraia ḡoevaḡoeva. Tuari taudia na basie tuari to Babulono sinavaina bae hakororoa bona hanua lalonai bae raka vareai. To dia una mo. Isaia ena peroveta herevana ese Babulono baine hadarerea pavapavana ladana danu e gwauraia, ia na Kurese.​Isaia 44:27–45:2 ba duahi.

14, 15. Isaia ese Babulono e perovetalaia herevadia haida be edena dalai e ḡuḡuru?

14 Laḡani 200 bamona muridiai​—laḡani 539 B.C.E. October 5/6 hanuaboina ai​—tuari oreana ta na Babulono badinai e taruha. Daika ese e gunalaidia? Parasa pavapavana ladana Kurese. Una na e perovetalaia heḡereḡerena e vara. To peroveta herevana heḡereḡerena, Kurese ena tuari taudia na Babulono ai bae vareai totona e tuari, eiava?

15 Una hanuaboi ai, Babulono taudia na aria ta e karaiava bona e laloava edia maḡu na babada dainai, ḡau ta ese basine hadikadia. Una neganai, Kurese na mai aonegana ida hanua lalona amo e aruva sinavaina na ma kaha ta e ha-arua lao. Ranu e maraḡi neganai, tuari taudia na Babulono maḡuna e raka henia. To edena dalai Kurese ena tuari oreadia na Babulono maḡunai e vareai? Badi haida daidiai, una hanuaboi ai hanua iduaradia na hekehodiai e rakatani!

16. (a) Isaia ese Babulono enai baine vara ḡauna be ede e perovetalaia toma? (b) Isaia ese Babulono ena moru e perovetalaia neganai, ede e ḡuḡuru toma?

16 Babulono na ini e perovetalaia toma: “Haida ese basie noho henia, bona basie noholaia ela bona uru iboudiai; Arabia tauna ta unuseni ai basine taruha, bona mamoe ireḡudia taudia haida ese edia seri basie hahekuredia unuseni ai.” (Isaia 13:20) Ina peroveta herevana ese hanua ena moru mo se herevalaia. To danu, e hahedinaraia Babulono na ta ese basine noholaia ela hanaihanai. Una hereva ihamomokanina ḡaudia na bo ita dibamu. Idaunega hanuana Babulono​—kilomita 80 heḡereḡerena Iraq hanuana, Baghdad, ena saut kahanai​—ese e hamomokaniamu Iehova ese Isaia amo e gwauraia perovetana na e ḡuḡuru: “Lau ese . . . hahebua-tari idarona amo baina daroa.”​—Isaia 14:22, 23.

Babulono e dika toana

17. Baibul ena peroveta herevadia e ḡuḡuru karana ese edena dalai eda abidadama e hagoadaiamu?

17 Baibul lalonai peroveta herevadia na e momokani dainai, una ese eda abidadama na e hagoadaiamu, ani? Momokani, bema Iehova Dirava ese e gwauhamatalai guna ḡaudia na e ḡuḡuru, ta diba momokanimu tanobada paradaisona e gwauhamatalaia na baine ḡuḡuru. (Numera 23:19 ba duahia.) Oibe, ta abia daemu “koikoi asi dibana Diravana ese una mauri hanaihanai e gwauraia hamata.”​—Tito 1:2. *

“DIRAVA ENA HEREVA NA E MAURIMU”

18. Aposetolo Paulo ese “Dirava ena hereva” be ede e gwauraia toma?

18 Ina karoa tame herevalaia neganai, eme hedinarai ḡoevaḡoeva Baibul na buka idau hereana. Baibul ena namo na e herevalai ḡaudia na tamona, saiens dalanai na maoro bona idaunega sivaraidia e gwauraidia maoromaoro, aonega e henimu, bona ena peroveta herevadia na e ḡuḡuru, to dia unu mo, Baibul lalonai ḡau namodia momo ma mimia. Aposetolo Paulo na e gwa: “Dirava ena hereva na e maurimu, bona mai siahuna; ia ganona ese isena rua mai ganodia darena e hereaiamu. E hegwadamu ela bona dara bona lauma e hapararadiamu, bona garugaru bona turia haradia danu e hapararadiamu. Eda lalo-hadai bona eda ura ia na dibana herea.”​—Heberu 4:12.

19, 20. (a) Baibul ese edena dalai be durumumu emu kara ba tahudia namonamo totona? (b) Edena dalai ba hahedinaraia diba Dirava ena harihari ḡauna hereadaena, Baibul, o laloa badamu?

19 Baibul ai Dirava ena “hereva” baita duahiamu karana ese eda mauri na be haidauamu. Be durudamu eda kara baita tahudia namonamomu. Reana baita gwaumu Dirava na ta lalokau heniamu, to ena hahekau henunai e torea Herevana, Baibul, baita dibaiamu neganai, baita karamu karadia ese eda lalohadai korikori, bona kudouda ena ura ibounai be hahedinaraiamu.

20 Baibul na momokani Dirava ena amo ema bukana. Namona na una buka baita duahia, baita stadilaia, bona baita ura henia. E herevalai ḡaudia ba stadilai hanaihanai karana amo bo hahedinaraiamu, Dirava ena amo ema harihari ḡauna na o laloa badamu. Unu bo kara tomamu neganai, Dirava ena ura taunimanima ediai bo lalopararalaia namonamomu. Iena ura be dahaka bona baine haḡuḡurua dalana na karoa gabena ese be herevalaiamu.

^ par. 6 Ena be haida na e gwaumu, Baibul kahana haida ese kahana ma haida na e hakoikoidiamu, to una na dia momokani. Buka Helaga​—Dirava ena Hereva Eiava Taunimanima Edia? bukana, karoa 7 ba itaia. Iehova ena Witnes taudia ese e karaia.

^ par. 9 Heḡereḡere, Iesu tubuna e herevalaidia dalana na Luka 3:23-38 ai ba itaia.

^ par. 17 Babulono ihadikana herevana na e ḡuḡuru peroveta herevana ta. Ma haida be Turo bona Nineve ihadikadia sivaraidia. (Esekiel 26:1-5; Sefania 2:13-15) Danu, Daniel ena peroveta herevana ese Babulono murinai bae lohia basileia badadia e herevalaidia. Idia rua na Medo-Parasa bona Greece. (Daniel 8:5-7, 20-22) Mesia e perovetalaia herevadia Iesu Keriso enai e ḡuḡuru na Apendiks ai atikol ladana “Iesu Keriso—E Gwauhamatalaia Mesiana”ai ba ita.