1. ¿Chem ayükeelchi dungu niey Ngünechen Mapu mu?

NGÜNECHEN niey kiñe afmatufalchi ayükeelchi dungu ñi femal Mapu mew: ñi müleal fentren che ñi ayüwküleal ka ñi küme felen nieal. Biblia feypi ‘Ngünechen Jewba elkünuy kiñe mülewe tati Eden trokiñ mapu’ ka “elufi ñi tremael itrofill kümeke adyechi anümka wülkelu fün”. Fey wüla dewmafi ti wünen wentru Adan ka ti wünen domo Eva, ka elkünufi kiñe küme mülewe mew ka feypifi: “Nieaymu rume fentren püñeñ [yall]. Apolfimün ta mapu ka kisu ngünetunieafimün ka ngenngeaymün” (Génesis 1:28; 2:8, 9, 15). Chumngechi peiñ, Ngünechen ayüniey tati pu che ñi nieal fentren yall, ka feychi adelkalechi lof ñi amulnieafiel kom Mapu mew, kafey dapiafiel pu kulliñ.

2. a) ¿Chumngelu (chemu) feypiafuiñ Jewba ñi femürpual ñi ayükeelchi dungu Mapu mew? b) Biblia ñi feypilen, ¿chem che aflayay ñi mülen Mapu mu?

² ¿Jewba rüf femürpuay ñi ayükeelchi dungu tati pu che ñi mongeleal kiñe küme mülewe Mapu mew? Ngünechen feypikünuy: “Ñi tukulpakünuelchi dungu ka femngechi ñi welukünutunoael ñi pielchi dungu [...] ka femngechi  Ngünechen ngelay tañi koylatuael” (Ebrew 6:17, 18; Isaías 55:11). Feley llemay, Ngünechen femürpuay kom ñi feypikünuel. Kidu feypikünuy “ngünam ñi dewmanofiel” ti Mapu, welu may “widüfi ñi müleam tati pu che” (Isaías 45:18). Ngünechen, ¿chem che ayüfuy ñi müleal Mapu mew, ka tunten tripantu mu? Biblia wiñoldunguy: “Tati pu norngechi che lloway ti Mapu ñi ngen-ngeal engün, ka rumel müleayngün fey mu” (Salmo 37:29; Apokalipsi 21:3, 4).

3. ¿Chem wedake dungu pekeiñ kom Mapu mew, ka chem müley taiñ ramtuwal?

³ Welu tüfachi feypikünuelchi dungu petu femtripalay. Tati pu che kutrankey ka lakey, ka weychakeyngün ka welukentu langümuwkeyngün. Welu tüfachi dungu doy wedalkalerpuy. Feley llemay, Jewba turpu ayülafuy ñi feleal ti Mapu chumngechi ñi felen famülke mew. ¿Chem dungu rupay? ¿Chumngelu petu femtripalay Ngünechen ñi feypikünuelchi dungu? Tati wiñoldungun mülelay chem nütramnieelchi lifru pu che ñi wiriel. Welu, ¿chew tuwi tüfachi weda dungu? Wenu mapu mu.

4, 5. a) ¿Iney am dungueyew ta Eva kiñe filu mew? b) Kiñe norngechi che, ¿chumngechi weñefengerpuafuy?

⁴ Biblia ñi wünen lifru mu, feypieiñmew chem dungu rupay Eden lof mew, pewfaluwi kiñe kayñe ñi chaftufiel ta Ngünechen. Tüfa feypingekey “tati filu”, tüfa kiñe kulliñ ngerkelafuy. Welu ti afchi lifru feypi tati “Weküfü ka Satana pingelu, tati ngünenkakefilu kom mapu mew mülechi pu che”. Ka feypingekey “tiyechi fütra kuyfi filu” (Génesis 3:1; Apokalipsi 12:9). Feymew tüfachi kayñe kiñe newen-ngechi püllü ka pekenoelchi püllü ürke, tüfa kiñe filu mew femfaluwi ñi dunguafiel ta Eva, feymu tati filu dungulu reke trokiwfali. Ka dewmalu Ngünechen tati Mapu, ka pu che, tüfachi weda püllü ka mülekefuy (Job 38:4, 7).

 ⁵ Kimnieiñ Jewba kom ñi dewmael ngelay welulkan. Feymew, ¿iney am dewmafi tati “Weküfü” ka “Satana” pingelu? Tüfa kiñe newen-ngechi püllü Ngünechen dewmaeyew, welu weküfükünuwi kidu ñi ayün mu. ¿Chumngelu rupay tüfachi dungu? Kiñe antü, kiñe che norngeafuy, welu ka antü weñefengerpuafuy. ¿Chumngechi rupayafuy tüfachi dungu? Tüfachi che eluñmale kiñe weda duam ñi piwke mu. Ka rakiduamkülele tüfa mu, tüfachi weda duam doy tremküleafuy ñi piwke mu. Feymu tüfachi che femafuy chem ñi rakiduamnieel (papeltunge Santiaw 1:13-15).

6. ¿Chumngechi kiñe newen-ngechi püllü, Satana ka Weküfü ngerputuy?

⁶ Satana femkünuy tüfachi dungu. Allküpelay chumngechi Jewba ñi feypifiel Adan ka Eva ñi nieal fentren yall ka ñi apolal Mapu tañi küpalechi pu püñeñ (Génesis 1:27, 28). Feymu Satana rakiduampelay: “¡Kom tüfachi pu che poyenieafi ta Ngünechen, welu doy kümeafuy iñche tañi poyengeal!”. Feychi weda rakiduam konpuy ñi piwke mu, ka rupalu chi antü mu, Satana koylatulelfi ta Eva Ngünechen mu, ka femngechi ngünenkafi (papeltunge Génesis 3:1-5). Femngechi tüfachi weda püllü “Weküfü” ngetuy, “Dallukafe” feypingechi üy. Ka “Satana” ngerputuy, tüfachi üy feypiley “Kayñetufe” pingetuy.

7. a) ¿Chumngelu layngu Adan ka Eva? b) Kom che Adan mu küpalu, ¿chumngelu füchakeiñ ka lakeiñ?

⁷ Ngünenkan dungu mu, Satana tukuduamelfi Adan ka Eva ñi allkütunofiel ta Ngünechen ñi feypin (Génesis 2:17; 3:6). Feymu larpuyngu, chumngechi Ngünechen feypikünueyew (Génesis 3:17-19). Ka Adan kulpay, ka femngechi kom pu che kidu mu küpalu, kulpanchengetuy (papeltunge Romanu 5:12). Rakiduamnge tüfa mew, kiñe rono mu dewmangele kiñe kofke, fey ti rono ngülofkülefule. ¿Chumngechi tripayay chi kofke dewmangele ti rono mew? Fey ti kofke ka ngülofkülen tripayay. Ka femngechi kom che choyüngelu “ngülofküley” reke Adan ñi kulpan mu. Feymu, füchakeiñ ka lakeiñ (Romanu 3:23).

8, 9. a) Taiñ pefiel mu, ¿chem dallukan dungu femi Satana? b) ¿Chumngelu Jewba langümfemlafi Satana ka Adan, Eva engu?

 ⁸ Satana feypifilu Adan ka Eva ñi kulpayal ta Ngünechen mu, fey Weküfü longkokünuwi ñi kayñetuafiel ta Jewba. Femngechi dallukafi ta Ngünechen ñi ngünenieel. Satana feypi reke: “Kiñe weda longko ülmen-ngey  ka ayülay pu che ñi küme ayüwküleal engün. Feymew pu che duamlafingün ñi ngünenieaetew Ngünechen, tüfa engün dulliafuyngün chem ñi kümelkalen ka ñi kümelkalenon. Allkütueli doy kümelkaleayngün”. ¿Chumngechi wiñoldunguafuy Ngünechen tüfachi dallukan dungu mu? Kiñeke che feypikey Jewba mülefuy ñi langümafiel Satana ka Adan, Eva engu. Welu, ¿chumngechi Jewba pengelafuy Satana ñi koylatun? Ka, ¿chumngechi pengelafuy ñi ngünenieel ñi kümengen?

⁹ Jewba ñi nor dungu tutelkaley, feymu langümfemlafi ta Satana ka Adan, Eva engu. Welu may elkünuy ñi rupayal ti tripantu ñi küme pengelal Satana ñi koylangen, ka femngechi wiñoldunguafiel Weküfü ñi dallukan dungu mu. Femngechi pichin antü mu, Ngünechen eluñmay tati pu che ñi ngünenieaetew tati Weküfü. Mari kiñe chillkatun tüfachi lifru mu, feypiley chumngelu Ngünechen femi tüfa ka chumngelu eluwi ñi rupayal fentren tripantu ñi norümal tüfachi dungu. Welu fewla ramtuwnge: Satana turpu kümelkakelafi Adan ka Eva, feymu ¿chem duam niefuyngu ñi feyentuafiel ta Satana? Kam Adan ka Eva, ¿küme fempey may ñi rakiduamün mew Jewba ñi fütra koylangen mu, fey ñi eluetew kom ñi duamnieel? Welu, ¿chumafuymi eymi?

10. ¿Chumngechi kiñewküleafuymi Jewba eymu tami chaftuafiel Satana ñi dallukan dungu mu?

¹⁰ Kümeafuy taiñ rakiduamal tüfachi ramtun mu, famülke mew kom iñchiñ chaftumekeiñ tüfachi dungu. Welu eymi kiñewküleafuymi Jewba eymu tami chaftuafiel Satana ñi dallukan dungu mu. Feymew eymi llowafuymi tami ngünenieetew Ngünechen, femngechi pengelaymi tati Weküfü ñi koylangen (Salmo 73:28; papeltunge Proverbios 27:11). Ti Mapu mew fentren warangka che müley, welu kiñe pichin che müten kiñewküleyngün Jewba mu. Feymew ramtuwkeiñ tüfachi dungu: ¿Rüf kimeltukey tati Biblia Satana ñi ngünenieel ti Mapu?

11, 12. a) Kiñe nütram mu, ¿chumngechi Satana pengelelfi ta Jesus, kidu ñi ngünenieel ti Mapu mu? b) ¿Chem dungu mu pengeli Weküfü ñi ngünenieel ti Mapu?

¹¹ Jesus küme kimniefuy Satana ngünenielu ti Mapu. Satana ayüniefuy Jesus ñi weda femal. Feymew pengelelfi “kom fütrake trokiñke mapu ka itrofill kümeke felen ñi nieel”, fey “iñche eluaeyu” pifi (Matew 4:8, 9; Luka 4:5, 6). Rakiduamnge tüfa mu: ¿Chumngelu Weküfü ayükefuy Jesus ñi weda femal? Tati Weküfü longkoley kom tüfachi fütrake trokiñke mapu, fey Jesus ¿feypipey may Satana ñi ngen-ngenon tüfachi trokiñke mapu? ¡Femlay llemay! Tati Weküfü ngünenienofule, Jesus feypiafuy.

¹² Feley llemay, Chaw Ngünechen Jewba itrokom pepiluwün-ngelu, ñi Dewmael ti afmatufalchi fütra kallfü wenu (Apokalipsi 4:11). Welu Biblia mu chew no rume feypikelay Jewba ka Jesus ñi ngünenieel ti Mapu. Feymu Jesus feypi ti Weküfü “longkolelu tüfachi mapu mew” (Juan 12:31; 14:30; 16:11). Tati apostol Juan ka wirintukuy: ‘Itrokom Mapu ñi ngünenieetew tati Weküfü’ (1 Juan 5:19).

13. ¿Chumngelu duamnieiñ kiñe we Mapu?

¹³ Rupalelu chi tripantu, tati pu che doy wedalkalerpuy. Feymu müley fentren weychan, ka wedake wentru ñi ngünenieel, koylake longkolechi religioso ka pu langümchekelu. Kom tüfachi dungu mu, kom Mapu wedalkaley. Biblia feypi Ngünechen chumngechi apümafi ñi pu kayñe ti weychan Armagedon mu, fey wüla kümelkaletuay ti Mapu nor dungu mu (Apokalipsi 16:14-16).

14. Ngünechen, ¿iney am Longko Ülmenkünufi ñi ngünenieal wenu mapu mew ka chumngechi feypikünungey ñi dullingeel?

¹⁴ Jewba üytufi Jesus ñi ngünenieal kiñe Longko Ülmen reke wenu mapu mu, Ngünechen ñi Ngünenien mu. Fütra kuyfi mu, Biblia feypikünuy: “Rume fütra kim wentrungeay,  fey fütra pepiluwün niechi Ngünechen ñi Fotüm pingeay. Ka femngechi Ñidol Ngünechen longko ülmenkünuaeyew, kisu ñi kuyfi tuwün em David reke, fey rumel longko ülmenngeay ti Israel trokiñche mew. Fey ñi longko ülmenkülen chumkawnorume aflayay” (Luka 1:32, 33). Ka Jesus kimeltufilu tañi pu inanieetew ñi llellipuafiel tüfachi ngünenien mu: “Küpape tami Ngünenien. Femngepe tami feypin Mapu mu, chumngechi ñi femngeken wenu mapu mu” (Matew 6:10, Traducción del Nuevo Mundo [TNM]). Kangelu chillkatun mu peaiñ, Ngünechen ñi Ngünenien apümafi kom wentru ñi ngünenieel Mapu mu (papeltunge Daniel 2:44). Femngechi tati Mapu kiñe küme mülewe ngetuay.

15. ¿Chem am chi dungu “tati we Mapu”?

¹⁵ Biblia feypieiñmew ñi ‘mületuael ta we wenu mapu ka we Mapu Ngünechen tañi feypikünuel, tüfey mew ta kom kümeke nor dungu mületuay’ (2 Pedro 3:13; Isaías 65:17). Chi dungu “tati Mapu” Biblia mu küpa feypi tati pu che mongelelu Mapu mew. Feymu “tati we Mapu” feypiley ñi müleal kiñe we trokiñche ñi llowael Ngünechen ñi kümelkan.

16. ¿Chem ayüfal yewün eluafi Ngünechen tati pu che ñi ayüwülkeetew? Ka llowafiel tüfa, ¿chem müley taiñ femal?

¹⁶ Jesus feypikünuy wengetule ti Mapu, Ngünechen eluay kiñe ayüfal yewün tati pu che ñi ayüwülkeetew, nieayngün ‘afnoachi mongen’ (Marku 10:30). Füreneen kintunge tami Biblia mu Juan 3:16 ka 17:3, ka papeltunge Jesus ñi feypin, chem müley taiñ femal ñi llowal ti afnoachi mongen. Fewla peaiñ Biblia mu, tati pu che ñi llowal Ngünechen ñi ayüfal yewün nieayngün fentren kümelkan ti küme mülewe mew.

17, 18. ¿Chumngechi kimafuiñ ñi müleal tüngün ka maneluwün kom Mapu mew?

¹⁷ Ngewelayay wedake dungu, weychan, weñen ka ti kewan (nalün) dungu no rume. “Ti wedake che ngewetulayay  engün [...]. Welu tati ñomngelu ngen Mapu ngeay” (Salmo 37:10, 11; Matew 5:5). Müleay tüngün, Chaw Ngünechen am “apümafi ti weychan itrokom Mapu mew” (Salmo 46:9; Isaías 2:4). Akule feychi antü, “tati pu norngelu doy alüngerpuay” ka “müleay fentren tüngün femngechi ñi rumel müleken ti küyen reke feleay” (Salmo 72:7).

¹⁸ Jewba ñi pu poyekeetew maneluwün-ngechi mongen nieayngün. Fütra kuyfi mu, Biblia feypi tati pu israelche allkütuniefiel ta Ngünechen ñi feypin, feymew maneluwün-ngechi mongen niekefuyngün (Levítico 25:18, 19). ¡Müna ayüfalngeay ñi nieal feychi maneluwün-ngechi mongen tati küme mülewe mew! (papeltunge Isaías 32:18; Miqueas 4:4.)

19. ¿Chem maneluwün nieiñ Ngünechen ñi wülal fentren iyael tati we Mapu mu?

¹⁹ Ngewelayay filla. “Fentren iyael müleay ti Mapu mew; wente wingkul mu fentreken iyael müleay”, feypi kiñe wirintukulu ti salmo (Salmo 72:16; Apokalipsi 7:16). Chaw Ngünechen Jewba kümelkayafi tati pu che püntütripakenolu kidu mu, ka “tati Mapu wülay ñi fün” (Salmo 67:6).

20. ¿Chumngelu rüf feypiafuiñ kom Mapu kiñe küme mülewe ngetuay?

²⁰ Kom Mapu kiñe küme mülewe ngetuay. Müleay kümeke ruka ka anümka kom Mapu mew, chew tati wentru turpu apümkawelayafi (papeltunge Isaías 65:21-24; Apokalipsi 11:18). Rupalechi antü mu, doy küme adnietuay ti Mapu, ka itrokom Mapu rume küme adngeay ka eluay ñi fün chumngechi elukefuy Eden lof mew. Ka Ngünechen rumel mew ‘nülanentunieay tañi kuwü ka elunieafi kom ñi duamtunieel kom pu mongelelu’ (Salmo 145:16).

21. ¿Chem pengeli ñi müleal tüngün pu che ka pu kulliñ engün?

²¹ Müleay tüngün pu che ka pu kulliñ engün. Tati pu awka kulliñ ka ñom kulliñ trür iyayngün. Famülke mew  müna kuñiwün-ngey pu awka kulliñ, welu feychi antü mu, kiñe pichiche llükanielayafi ti pu kulliñ (papeltunge Isaías 11:6-9; 65:25).

22. ¿Chem rupayay kutran dungu mew?

²² Ngewetulayay ti kutran. Jesus Longko Ülmenküley, Ngünechen ñi Ngünenien mu, Jesus doy tremoltuafi (mongeltobi) tati pu che kom Mapu püle, chumngechi femkefuy mülepalu Mapu mew (Matew 9:35; Marku 1:40-42; Juan 5:5-9). Ka “iney no rume feypiay: ‘Iñche kutrankülen’” (Isaías 33:24; 35:5, 6).

23. ¿Chumngelu fütra ayüwün-ngeay tati wiñomongetun?

²³ Taiñ lachi piwkeyenieelchi che wiñomongetuay. Tati pu layelu mülelu Ngünechen ñi rakiduam mu, wiñomongetuayngün. Fey llemay “tati pu layelu tañi wiñomongetuael engün tati lif piwkengelu ka tati wesake piwkengelu” (Hecho 24:15; papeltunge Juan 5:28, 29).

24. ¿Chumngelu ayüafuymi tami mongeleal kiñe küme mülewe ngetule ti Mapu?

²⁴ Kom pu che ñi ayünieel ñi doy kimafiel ka poyeafiel Jewba, taiñ Dewmaetew, nieayngün kiñe afmatufalchi mongen küpalechi antü mew. Feymew müna falin-ngey taiñ doy kimafiel ta Jesus, kidu ñi duam mu küpayay kom tati kümeke kümelkan.