Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

NDƐ TRE NSAN

?Ngue like yɛ Ɲanmiɛn waan ɔ́ yó i asiɛ’n su ɔ?

?Ngue like yɛ Ɲanmiɛn waan ɔ́ yó i asiɛ’n su ɔ?
  • ?Ngue like yɛ Ɲanmiɛn waan ɔ́ yó mán sran mun ɔn?

  • ?Akplowa benin yɛ be fa wlɛli i Ɲanmiɛn sin ɔn?

  • ?Cɛn wie lele’n, asiɛ’n su wa mɛn dilɛ’n yó sɛ?

1. ?Ngue like yɛ Ɲanmiɛn waan ɔ́ yó i asiɛ’n su ɔ?

LIKE nga Ɲanmiɛn waan ɔ́ yó i asiɛ’n su’n, ɔ yo ɲɛnmɛn dan. Zoova kunndɛ kɛ sran’n be yi asiɛ’n naan be di aklunjuɛ yɛ be wun kpinndin be. Biblu’n se kɛ ‘Anannganman Ɲanmiɛn dili fie Edɛni’ lɔ, kpɛkun ɔ ‘yoli maan waka nga be wun be ɔ, be ko klo be’n, mɔ kusu be mma’m be yo fɛ’n, be fifili lɔ.’ I sin’n, Ɲanmiɛn yili Adam nin Ɛvu mɔ be ti yasua klikli’n nin bla klikli’n. Ɔ fali be sieli i lika klanman kpa kun nun. Lika sɔ’n ti be awlo. Kpɛkun ɔ seli be kɛ: “An trɛ, an sɔn kpa, an yi asiɛ’n, an sie i.” (Bo Bolɛ 1:28; 2:8, 9, 15) Ɔ maan, like nga Ɲanmiɛn kunndɛ’n, yɛle kɛ sran’m be wu ba, be yo maan Edɛni fie mɔ be tran nun’n, ɔ trɛ ju asiɛ’n i lika kwlaa, yɛ be nian nnɛn’m be lika.

2. (a) ?Ngue ti yɛ e si kɛ Ɲanmiɛn yó ninnge nga i waan ɔ́ yó be asiɛ’n su’n niɔn? (b) ?Wan mun yɛ bé trán asiɛ’n su wa tititi ɔ?

2 ?Kɛ a niɛn i sa’n, ninnge nga Ɲanmiɛn Zoova waan ɔ́ yó be naan sran’m be tran mɛn klanman kun nun asiɛ’n su’n, ɔ́ kwlá yó ye le? Ɲanmiɛn bɔbɔ tɛ su kɛ: “Sa nga n kan’n, n yo i su sa’n.” (Ezai 46:9-11; 55:11) Nanwlɛ, like nga Ɲanmiɛn waan ɔ́ yó’n, saan ɔ́ yó! Ɔ se kɛ ‘w’a yiman [asiɛ’n] i ngbɛn, ɔ yili i kɛ be tran su.’ (Ezai 45:18) ?Sanngɛ sran i wafa benin yɛ Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ be tran asiɛ’n su ɔ? ?Yɛ ɔ kunndɛ kɛ be tran asiɛ’n su lele afuɛ nɲɛ? Biblu’n tɛ su kɛ: “Mɛn’n ɔ́ yó sran kpa’m be liɛ. Bé trán su tititi.”—Jue Mun 37:29; Sa Nglo Yilɛ 21:3, 4.

3. ?Ɲrɛnnɛn sa benin mun yɛ be o asiɛ’n su andɛ ɔ? ?I sɔ’n ti’n, kosan benin mun yɛ e fa usa e wun ɔn?

3 Sanngɛ dɔ nga su’n, e wun i jrɛiin kɛ i sɔ’n nin a kpɛnman su ka. Sran’m be tɔ tukpaciɛ kpɛkun be wu. I li bɔɔ, be kun alɛ, be kun be wiengu. Lika’n wa sacili. Sanngɛ nanwlɛ, Ɲanmiɛn w’a kunndɛman kɛ asiɛ’n kaci kɛ nga a wun i andɛ yɛ’n sa! ?Ngue ti yɛ ɔ ti sɔ siɛn’n niɔn? ?Ngue ti yɛ like nga Ɲanmiɛn waan ɔ́ yó’n, ɔ nin a kpɛnman su ka ɔ? Laa sa’m be su ndɛ nga sran’m be klɛli’n be kwlá yiyiman nun kleman e, afin sa sɔ’n boli i bo ɲanmiɛn su lɔ.

?E KPƆFUƐ’N FIN NIN?

4, 5. (a) ?Wan li yɛ ɔ sinnin wuo kun lika ɔ nin Ɛvu be kokoli yalɛ’n niɔn? (b) ?Wafa sɛ yɛ sran kun mɔ laa nun ɔ bu akunndan kpa’n, m’ɔ nanti seiin’n, ɔ kwla kaci awiefuɛ ɔ?

4 Biblu’n nun fluwa klikli’n kle kɛ Ɲanmiɛn i kpɔfuɛ kun yili i wun nglo Edɛni fie’n nun lɔ. Be flɛ kpɔfuɛ sɔ’n kɛ “wuo,” sanngɛ nán kɛ nnɛn ngbɛn sa ɔ. Biblu’n nun fluwa kasiɛn’n waan i yɛ ɔ ti ‘mmusu’m be si, nin Satan’n niɔn, i yɛ ɔ laka mɛn wunmuan nunfuɛ’m be kwlaa’n niɔn.’ Be flɛ i ekun kɛ “wuo lalaa.” (Bo Bolɛ 3:1; Sa Nglo Yilɛ 12:9) Anzi kwlafuɛ annzɛ aolia nun sran sɔ’n fali wuo kun yɛ ɔ nin Ɛvu be kokoli yalɛ ɔ. Ɔ yoli kɛ sran ngwlɛlɛfuɛ kun m’ɔ kwla fa bebe ba kun mɛntɛn i wun kpɛkun ɔ yo i wun kɛ bebe ba’n yɛ ɔ su ijɔ sa. Atrɛkpa’n, kɛ Ɲanmiɛn yí asiɛ’n nin sran mun’n, nn aolia nun sran sɔ’n o lɛ.—Zɔb 38:4, 7.

5 ?Sanngɛ yoo, kɛ mɔ fɔ nunman ninnge kwlaa nga Zoova yili be’n be nun’n niɔn, “Mmusu’m be si” annzɛ “Satan” sɔ’n fin i liɛ nin? Sɛ e waan é kpɛ́ i kpo’n, é sé kɛ anzi nga Ɲanmiɛn yili be’n, mɔ be ti i mma mun’n, be nun kun yɛ i ɲinfu ɔ kacili Mmusu’m be si’n niɔn. ?Wafa sɛ yɛ ɔ kwla yoli sɔ ɔ? E si kɛ andɛ’n, sran kun mɔ laa nun ɔ bu akunndan kpa m’ɔ nanti seiin’n, ɔ́ jú i ɲrun’n ɔ kwla kaci awiefuɛ. ?Wafa sɛ yɛ i sɔ’n kwla ju ɔ? Sran sɔ’n kwla man konvi tɛ wie i atin maan ɔ tra ndin i awlɛn’n nun. Sɛ w’a yaciman like tɛ sɔ’n i su akunndan bulɛ’n, ɔ kwla ɲan ta dan kpa i su. Ɔ maan, sa tɛ sɔ’n m’ɔ buli i akunndan’n, sɛ ɔ ɲɛn i wun atin’n, ɔ́ yó.—Kanngan Zak 1:13-15 nun.

6. ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn i wa kwlafuɛ kun kacili Mmusu’m be si Satan ɔn?

6 Kɛ Satan liɛ’n fa yoli sɔ ɔ. Atrɛkpa’n, kɛ Ɲanmiɛn sé Adam nin Ɛvu kɛ be wu ba naan be nin be mma’m be yi asiɛ’n, Satan tili. (Bo Bolɛ 1:27, 28) Akunndan nga Satan buli’n yɛ: ‘I kpa’n! ?Sɛ sran sɔ’m be kwlaa be su min naan be yaci Ɲanmiɛn lɛ’n, ɔ timan kpa wie?’ Ɔ maan akunndan tɛ trali ndin i awlɛn’n nun. I sin’n, ɔ buali Ɲanmiɛn su ato fa lakali Ɛvu. (Kanngan Bo Bolɛ 3:1-5 nun.) Ɔ maan, ɔ kacili “Suɛn tɔnfuɛ.” Glɛki aniɛn’n nun ndɛ mma nga be kacili i kɛ “Mmusu’m be si’n” i bo’n yɛ ɔ o lɛ ɔ. Asa ekun’n, ɔ kacili “Ɲrun tanndanfuɛ.” Ebre aniɛn nun ndɛ mma nga be kacili i kɛ “Satan’n” i bo’n yɛ ɔ o lɛ ɔ.

7. (a) ?Ngue ti yɛ Adam nin Ɛvu be wuli ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ Adam i osu’n nunfuɛ’m be ɲin, be yo kpɛnngbɛn, kpɛkun be wu ɔ?

7 Mmusu’m be si Satan fali ato bualɛ nin gblɛ kpɛlɛ’n yoli maan Adam nin Ɛvu be yoli ɲin kekle Ɲanmiɛn su. (Bo Bolɛ 2:17; 3:6) I sɔ’n ti’n, kɛ nga Ɲanmiɛn seli be kɛ sɛ be yo ɲin kekle’n bé wú’n, ɔ maan be wuli sakpa. (Bo Bolɛ 3:17-19) Kɛ Adam fɔnnin’n, fɔ’n wluli i nun. Ɔ maan, fɔ sɔ’n sali Adam i osu’n nunfuɛ’m be kwlaa. (Kanngan Rɔmfuɛ Mun 5:12 mun.) E kwla fa kpaun tɔnlɛ kpongbo kun i su sunnzun ase e nian. ?Sɛ kpaun tɔnlɛ kpongbo’n ti ondowa’n, kpaun kwlaa nga be tɔn be kpongbo sɔ’n nun’n, bé yó sɛ? Kpaun kwlaa nga be tɔn’n, kpongbo’n i ondowa’n annzɛ i nun fɔ sɔ’n, ɔ́ trán be nun. I kunngba’n, sɛ é kwlá sé’n, Adam i “ondowa’n” annzɛ i nun fɔ’n, ɔ sali sran’m be kwlaa. I sɔ’n ti yɛ kɛ sran’m be kwlaa be ko ɲin’n, be yo kpɛnngbɛn, kpɛkun be wu’n niɔn.—Rɔmfuɛ Mun 3:23.

8, 9. (a) ?Akplowa benin yɛ Satan kpɛli i ba ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn w’a kaman lɛ w’a nunnunman ɲin keklefuɛ sɔ mun ɔn?

8 Kɛ Satan yoli mɔ Adam nin Ɛvu be fɔnnin Ɲanmiɛn wun’n, ɲin kekle yolɛ bɔbɔ li yɛ ɔ kpɛli i ba ɔ. Ɔ sili Zoova i sran sielɛ’n i su akplowa. Ɔ maan, sɛ e niɛn i kpa’n, Satan seli kɛ: ‘Ɲanmiɛn siman sran sie. Ɲanmiɛn bua ato, kpɛkun ɔ manman sran nga ɔ sie be’n, be ninnge kpakpa mun. Sran’m b’a mianman Ɲanmiɛn i sielɛ’n i wun. Be bɔbɔ be kwla jaja sa nga ɔ ti kpa’n ɔ nin nga ɔ ti tɛ’n be ngbaciɛ. Sɛ m bɔbɔ n sie sran mun’n, ɔ́ yó kpa mán be lele trá su.’ ?Suɛn tɔnlɛ sɔ’n m’ɔ nin akplowa silɛ’n be sɛ’n, wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn kpɛ nun ɔn? Sran wie’m be waan sɛ ɔ ti kɛ Ɲanmiɛn kunnin ɲin keklefuɛ sɔ mun’n, nn ndɛ’n wieli. ?Sanngɛ yoo, i sɔ’n kwla kpɛ akplowa nga Satan kpɛli i ba’n, i nun? ?Sɛ Ɲanmiɛn yoli sɔ’n nn ɔ kleli kɛ wafa nga ɔ sie sran mun’n, ɔ ti kpa?

9 Zoova i sa nuan su yolɛ sɛsɛsɛ’n ti’n, w’a kaman lɛ w’a nunnunman ɲin keklefuɛ sɔ’n be ja nun lɛ. Ɔ yacili i nun naan sran kwlaa wun i wlɛ kɛ Satan ti ato buafuɛ, kwlaa naan w’a tɛ i su kɛ nga ɔ nin i fata’n sa. I sɔ ti’n, ɔ yacili sran’m be nun maan be bɔbɔ be sieli be wun Satan i kwlalɛ’n i bo. Like nga ti yɛ Zoova yoli i sɔ’n, ɔ nin like nga ti yɛ ɔ mannin atin kɛ maan blɛ kpanngban sin kwlaa naan w’a siesie ndɛ sɔ’n, fluwa nga indɛ tre 11 wá yíyí nun. Sanngɛ siɛn’n, ɔ ti kpa kɛ e bu like kun su akunndan. Like sɔ’n yɛ: ?Ɔ fata kɛ Adam nin Ɛvu be fa Satan m’ɔ nin a yoman like kpa kun sa nin a manman be le’n i ndɛ’n su? ?Kɛ be bu i kɛ Zoova m’ɔ mannin be like kwlaa nga be le i’n ɔ ti ato buafuɛ tɛ kpa’n, i sɔ’n ti su? ?Sɛ ɔ ti wɔ’n, á yó i sɛ?

10. ?Akplowa nga Satan kpɛli i ba’n i nun’n, wafa sɛ yɛ amun kwla jran Zoova i sin ɔn?

10 Ɔ ti kpa kɛ e bu kosan sɔ’m be su akunndan, afin sa kunngba sɔ’m be tɔ e kwlaa e su wie andɛ. Nanwlɛ, kosan sɔ’m be su tɛlɛ nun’n, e kwla jran Zoova sin naan y’a kpɛ Satan i akplowa silɛ’n nun. E kwla kplin su kɛ Zoova sie e naan y’a kle kɛ Satan ti ato buafuɛ. (Jue Mun 73:28; Kanngan Nyanndra Mun 27:11 nun.) Sanngɛ nga ɔ yo ya’n, yɛle kɛ sran ko ju akpi ngbinngbin nga be o asiɛ’n su’n be nun’n, saan be nun kaan sa cɛ yɛ be kplin su kɛ Zoova sie be ɔ. I sɔ’n ti’n, kosan cinnjin kpa kun o lɛ: ?Biblu’n kle kɛ Satan ti mɛn’n i siefuɛ sakpa?

?WAN YƐ Ɔ SIE MƐN’N NIƆN?

?Sɛ mɛn nga ɔ timan Satan liɛ’n nn ɔ fa man Zezi ɔ, ɔ yo ye?

11, 12. (a) ?Wafa sɛ yɛ ndɛ nga Satan kan kleli Zezi’n ɔ kle kɛ Satan yɛ ɔ sie mɛn’n niɔn? (b) ?Ngue ekun yɛ ɔ kle kɛ Satan ti mɛn’n i siefuɛ ɔ?

11 Zezi si weiin kɛ Satan yɛ ɔ sie mɛn’n niɔn. Satan yoli abonuan sa kun, yɛle kɛ ɔ fali ‘mɛn’n i famiɛn diwlɛ’n kwlaa nin i nun ninnge m’ɔ ba be ɲrunɲan’n kleli i.’ I sin, Satan tali Zezi i nda kɛ: ‘Sɛ a koto m bo a manman min’n, ń fá ninnge nga kwlaa mán wɔ.’ (Matie 4:8, 9; Lik 4:5, 6) Bu i sin nian. ?Sɛ nán Satan yɛ ɔ sie mɛn’n cɛ’n niɔn, like sɔ m’ɔ fa kleli Zezi’n, ɔ́ kwlá yó Zezi i lakalɛ like? Kusu Zezi w’a siman su akplowa kɛ mɛn nun awa sɔ’m be timan Satan liɛ. Nanwlɛ, sɛ ɔ ti kɛ nán Satan yɛ ɔ sie mɛn’n nun awa mun’n, nn Zezi kɛnnin i sɔ liɛ’n i ndɛ.

12 E si kɛ Zoova yɛ ɔ ti Ɲanmiɛn m’ɔ kwla sa’n kwlaa yo’n niɔn. I yɛ ɔ ti nglo nin asiɛ’n be Yifuɛ ɔ. (Sa Nglo Yilɛ 4:11) Sanngɛ kɛ Zezi kán Satan i ndɛ’n, ɔ seli weiin kɛ ɔ ti “sran ng’ɔ sie mɛn nga’n.” (Zan 12:31; 14:30; 16:11) Biblu’n bɔbɔ flɛ Satan kɛ “mɛn nga i min.” (2 Korɛntfuɛ Mun 4:3, 4) Kɛ akoto Zan kán kpɔfuɛ annzɛ Satan sɔ’n i ndɛ’n, ɔ klɛli i kɛ: “Klunwifuɛ’n sie mɛn wunmuan’n.”—1 Zan 5:19.

WAFA NGA SATAN I MƐN’N Ɔ́ NÚNNÚN’N

13. ?Ngue ti yɛ e kunndɛ mɛn uflɛ kun ɔn?

13 Kɛ afuɛ’m bé sín’n, nn mɛn’n yó wlɛ trá laa’n. Alɛ kunfuɛ mun, ɔ nin politikifuɛ mɔ be diman nanwlɛ’n, ɔ nin Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be su kpɛn mɔ be ti gblɛfuɛ’n, ɔ nin sran kunfuɛ wlɛfuɛ’m b’a yi asiɛ wunmuan’n piɛ. I sɔ ti’n, be yo mɛn wunmuan’n i sa fi ɔ, ɔ yoman ye kun. Biblu’n kle kɛ, ɔ ka kaan sa’n, Ɲanmiɛn wá núnnún mɛn tɛ nga Armagedɔn alɛ’n nun. Mɛn uflɛ mɔ sran kpa’m bé trán nun’n, ɔ́ sín mɛn tɛ nga i osu.—Sa Nglo Yilɛ 16:14-16.

14. ?Wan yɛ Ɲanmiɛn fɛli i Sielɛ’n nun Famiɛn dilɛ’n wlɛli i sa nun ɔn? ?Wafa sɛ yɛ be dun mmua kɛnnin i sɔ’n i ndɛ ɔ?

14 Zoova fali Zezi Klist kɛ ɔ yo i Sielɛ Blɛ annzɛ i awa m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n i nun famiɛn. Biblu’n dun mmua kannin ndɛ nga w’a cɛ kpa: ‘B’a wu ba kun b’a man e, b’a fa ba yasua kun b’a man e. Ɲanmiɛn fali sielɛ’n wlɛli i sa nun. Bé flɛ́ i kɛ Aunjuɛ wlengbi. Ɔ́ yó maan i sielɛ’n ɔ́ trɛ́, yɛ ɔ maan fɔundi’n trán lɛ tititi.’ (Ezai 9:5, 6) Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ be srɛ awa sɔ’n i ti be se kɛ: ‘Maan ɔ Sielɛ Blɛ’n ju, maan e mɔ e o asiɛ’n su wa’n e yo ɔ klun sa kɛ be mɔ be o ɲanmiɛn su lɔ’n be yo’n sa.’ (Matie 6:10) Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, é wá wún i fluwa nga nun kɛ Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n ɔ́ núnnún mɛn’n nun awa’m be kwlaa, kpɛkun ɔ́ sín be kwlaa be osu. (Kanngan Daniɛl 2:44 nun.) I sin’n, Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n yó maan asiɛ’n káci mɛn klanman kun.

MƐN UFLƐ KUN NUN TRANLƐ’N W’A MANTAN KOKO!

15. ?Ngue yɛle ‘asiɛ uflɛ’n’?

15 Biblu’n wla e fanngan se kɛ: ‘Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ mán e ɲanmiɛn su lɔ nin asiɛ uflɛ, lɔ yɛ be nga be yo sa kpa’n bé trán ɔn. I yɛ e su minndɛ i ɔ.’ (2 Piɛr 3:13; Ezai 65:17) Wie liɛ’n, kɛ Biblu’n kan asiɛ’n i ndɛ’n, sran nga be tran asiɛ’n su’n be ndɛ yɛ ɔ kan ɔn. Ɔ maan, ‘asiɛ uflɛ’n,’ yɛle sran nga Ɲanmiɛn klun jɔ be wun’n.

16. ?Like nga ɔ leman wunsu’n, mɔ Ɲanmiɛn fá mán be nga i klun jɔ be wun’n yɛle benin? ?Yɛ ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan y’a ɲan like sɔ’n niɔn?

16 Zezi tali nda kɛ mɛn uflɛ nga ɔ́ bá lɔ’n nun’n, be nga Ɲanmiɛn klun jɔ be wun’n, bé ɲán “anannganman nguan.” (Mark 10:30) Fa Zan 3:16 ɔ nin Zan 17:3 naan nian like nga Zezi waan ɔ fata kɛ e yo naan y’a ɲan anannganman nguan’n. Be nga Ɲanmiɛn mán be like ɲɛnmɛn sɔ’n asiɛ m’ɔ́ káci mɛn klanman’n i su’n, nian suyralɛ nga Biblu’n waan ɔ́ yó be liɛ’n.

17, 18. ?Ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ sran’m bé kwlá trán fɔundi nun naan be klun su titiman be asiɛ wunmuan’n su ɔ?

17 Klunwi yolɛ’n, ɔ nin alɛ’n, ɔ nin sran kunlɛ’n, ɔ nin nzaje sa yolɛ’n be su tranman lɛ kun. ‘Be su wunman klunwifuɛ’n kun. Yalɛfuɛ [yɛle kɛ wun ase kanfuɛ] mun yɛ mɛn’n ɔ́ wá yó be liɛ ɔ.’ (Jue Mun 37:10, 11) Sran’m bé trán fɔundi nun, afin ‘kɛ ɔ fɛ i lele m’ɔ́ fá jú mɛn’n i awieliɛ lɔ’n, [Ɲanmiɛn] yó maan alɛ kunlɛ’n ɔ́ wíe.’ (Jue Mun 46:10; Ezai 2:4) I sin’n, ‘nanwlɛ dilɛ’n trɛ́ sran’m be nun. Maan bé ɲán fɔundi lele saan anglo’n w’a jaso lɛ.’ I sɔ’n kle kɛ fɔundi’n su wieman le!—Jue Mun 72:7.

18 Zoova i sufuɛ’m bé trán fɔuun, be klun su titiman be. Blɛ kwlaa nga Izraɛlifuɛ’m be ɲin yili Ɲanmiɛn’n i nun’n, be trannin fɔuun. (Saun Yolɛ 25:18, 19) Nanwlɛ, Mɛn Klanman’n mɔ i nunfuɛ’m be klun su titiman be’n, i nun tranlɛ’n ɔ́ yó fɛ o!—Kanngan Ezai 32:18 nun; Mise 4:4.

19. ?Ngue ti yɛ e si kɛ aliɛ’n ɔ́ bú asiɛ’n su ɔ?

19 Awe su tranman lɛ kun. Jue tofuɛ’n se kɛ: ‘Maan ble’n ɔ su lele ɔ bu mɛn’n nun. Maan kpɔlɛ’m be su’n, be wun kɛ aunmuan’n ɔ keje ble ja kpanngban.’ (Jue Mun 72:16) Zoova yrá sran ndɛnmanfuɛ’m be su, kpɛkun ‘fie’m be su ninnge’m bé yó kpa, Ɲanmiɛn m’ɔ ti e Ɲanmiɛn’n, ɔ́ yó e wun sa ye.’—Jue Mun 67:7.

20. ?Ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ asiɛ wunmuan’n ɔ́ káci lika klanman ɔn?

20 Asiɛ wunmuan’n ɔ́ káci mɛn klanman. Lika nga sran tɛ’m be sacili be’n be nun’n, bé kplán sua klanman kpa mun yɛ bé dí fie klanman mun. (Kanngan Ezai 65:21-24 nun; Sa Nglo Yilɛ 11:18) Kɛ afuɛ’m bé sín’n, asiɛ’n i lika nga b’a dun mmua siesie be ye’n bé trɛ́ lele naan asiɛ wunmuan’n ɔ yo klanman, naan ɔ yo ninnge’m be ye kɛ Edɛni fie’n sa. Kpɛkun, saan Ɲanmiɛn ‘trɛ́ i sa’n nun. Ɔ́ mán ninnge nga nguan o be nun’n be kwlaa be like ng’ɔ ju be’n.’—Jue Mun 145:16.

21. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ sran mun nin nnɛn mun be su yoman be wun abɔlɛ kun ɔn?

21 Sran mun nin nnɛn’m be su yoman be wun abɔlɛ kun. Blo nnɛn nin klɔ nnɛn’m bé dídí likawlɛ. Ba kaan kun sa su sroman nnɛn nga be yo wlɛ andɛ’n be nun wie fi kun.—Kanngan Ezai 11:6-9 nun; 65:25.

22. ?Tukpaciɛ’n sín nin?

22 Be su wunman tukpaciɛ’n i osu kun mlɔnmlɔn. Zezi ti Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n i nun Famiɛn’n. Sran nga ɔ́ yó be juejue’n bé sɔ́n kpa lele bé trá be nga i nun m’ɔ o asiɛ’n su wa’n, ɔ yoli be juejue’n. (Matie 9:35; Mark 1:40-42; Zan 5:5-9) Sran ‘wie fi su seman kɛ: “N kpinndinman.”’—Ezai 33:24; 35:5, 6.

23. ?Ngue ti yɛ sran cɛnlɛ’n gúa e awlɛn su nzue ɔ?

23 Bé cɛ́n e awlɛn su sran’m be nguan, kpɛkun sɛ be ɲin yi Ɲanmiɛn’n be su wuman kun mlɔnmlɔn. Be kwlaa nga be wuli mɔ Ɲanmiɛn i wla kpɛn be su’n, bé cɛ́n be nguan. I li bɔɔ, “sran kpa mun o, sran tɛ mun o, bé cɛ́n.”—Sa Nga Be Yoli’n 24:15; kanngan Zan 5:28, 29 nun.

24. ?Kɛ a bu asiɛ’n su Mɛn Klanman’n nun tranlɛ’n i akunndan’n ɔ wun yo wɔ sɛ?

24 ?Be nga be suannin Ɲanmiɛn Zoova m’ɔ ti e Yifuɛ Dan’n i silɛ mɔ be suli i’n, nán like ɲɛnmɛn yɛ ɔ o be ɲrun lɔ lɛ ɔ? Asa kusu’n, ɔ ti cinnjin kpa kɛ e si Zezi Klist m’ɔ maan é kwlá ɲan suyralɛ sɔ mun’n i kpa.