Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

KAPÍTULU 3

Ka san lisuinibei Bungiu lun Ubóu?

Ka san lisuinibei Bungiu lun Ubóu?
  • Ka san lisuinibei Bungiu houn gürigia?

  • Ida liña lasigenerúniwa Bungiu?

  • Ida luba san ibagari ubouagu ámuñegü?

1. Ka san lisuinibei Bungiu lun Ubóu?

WÉIRITI lubuidun lisuini Bungiu lun Ubóu: labuinchagüdüni hau gürigia gúndaatiña ani buiti hátuadi. Ariñagatu Bíbülia: “Aba lábunagun Bungiu [Heowá] aban fuluri-agei [...] Edén” ani adügati lun táhüchün “sun tuwuyeri tídibu wewe to buíduburitu lun teigín”. Lárigiñe, adüga lumutiña furumiñetiña wagübürigu, Adán tuma Ewa, aba líchuguniña lidoun lubuidun fuluri-agei ligía aba lariñagun houn: “Garahüñügua humá saragu, buíngüda huméi ubóu hau hirahüñü ani gumadi huméi” (Agumesehani 1:28; 2:8, 9, 15). Kei warihini, lisuini meha Bungiu lun garahüñügua hamá gürigia, wéirigüda haméime fuluri-agei ubouagu, ani góunigi hamañame animaalugu.

2. a) Ka uagu chouru wabalin lagunfuliruba lan lisuini Bungiu lun Ubóu? b) Según tariñaguni Bíbülia, kaba hawuyeri gürigia awinwanda lun súnwandan?

2 Afiñetün san lagunfuliruba lan lisuini Bungiu luagu hawinwanduba lan gürigia lidan aban paraísu ubouagu? Füramaseti Bungiu: “Ariñaga naali ani ítara luba nadügüni” (Isaíasi 46:9-11; 55:11). Anha, chóuruti lagunfulirubei lan le lariñagubei. Ariñagati luagu adüga lani Ubóu aranseléi, “lun haganóun gürigia” (Isaíasi 45:18). Ka hawuyeri gürigia labusenrubaña Bungiu lun hawinwandun ubouagu, ani luagu átiri dan? Óunabatu Bíbülia: “Galagantehabei gürigia buítiña múa [o ubóu] haganóuba giñe lidan súnwandan” (Sálumu 37:29; Arufudúni 21:3, 4).

3. Ka lirun sügǘ warihubei ubouagu, ani ka álügüdahani lunbei wadügüni?

3 Furanguti luagu magunfulirungili lan füramasei le, ladüga uguñe weyu sánditiña gürigia ani hilagua hagía; lanagangiñe lira, ageindaguatiña ani áfaraguatiña houngua. Inarüni katei le, gama lumoun mama meha lisuini Bungiu lun ítara lan Ubóu kei warihini uguñe weyu. Ka asuseredubei? Ka uagu magunfulirungili lubéi lisuini Bungiu? Madeirunti óunabagülei tidan burí líburu to labürüdün wügüri luagu katei le sügühalibei, ladüga sielu lagumesera turóbuli le.

LAGUMESEHA ABAN ÁGANI

4, 5. a) Ka meha ayusurubei aban hewe lun ladimurehan tuma Ewa? b) Ida liña ladügagun aban gürigia le úaraguabei lungua híwerutime?

4 Abahüdaguatu furumiñetu líburu tidan Bíbülia luagu lachülaagun aban lágani Bungiu lidan fuluri-agei Edén. Íbini wawa lan lun “hewe”, mama aban animaalu ligía. Ariñagatu tagumuhóun líburu tidan Bíbülia ligía lan “le gíribei Mafia, o Satanási, le eyeehabalin [o amañounrubalin] sun ubóu”. Wawati giñe lun “binadu hewe” (Agumesehani 3:1; Arufudúni 12:9). Ánheli gabafuti, o sífiri marihúaditi le, yusuti meha aban hewe lun ladimurehan tuma Ewa, ítara kei ladügün aban gürigia ayusuruti aban muñegu lun genege lan lídangiñe lan liabin lumalali. Chóuruti ñeinñein lan meha ánheli le dan le laranserunbalin Bungiu Ubóu habá gürigia (Hobu 38:4, 7).

5 Kei buidu lubéi sun le ladügübei Heowá, ka adügübalin “Satanási” le “Mafia”? Aban lani Bungiu ánheli gabafuti, ligía adügagubei lungua Mafiame. Ida liñati lasuseredun katei le? Ítarameme kei aban gürigia le úaraguabei uguñe ani lau lásügürün dan aba ladügagun lungua híwerutime. Susereti le ladüga lígirun lun lebelurun luriban ayumahani tidoun lanigi. Anhein asigira asaminara luagun, lawéiriduba luriban ayumahani ligía. Lárigiñe anhein adeira chansi, adügaleime le uágubei lasaminara (aliiha huméi Santiagu 1:13-15).

6. Ka adügübalin aban lani Bungiu ánheli gabafuti, Satanásime le Mafia?

6 Ligía asuseredubei lun Satanási. Aganba lumuti lariñaguni Heowá lun Adán tuma Ewa lun garahüñü hamá buíngüda haméime Ubóu hau hadügawagun (Agumesehani 1:27, 28). Aba funa lasaminarun: “Sun gürigia ha gayarati hamuga háhuduragun nun mama lun Bungiu!”. Aba láhüchün luriban ayumahani le tidan lanigi, ani adügati lun leyeedunu Ewa, ariñaga ligía iyeeni tun luagu Bungiu (aliiha huméi Agumesehani 3:1-5). Ítara liña ladügagun ánheli ligía lungua “Mafia”, mini lan iri le “Marasualuguti”. Adügaguati giñe lungua “Satanási”, mini lan iri le “Kóntürati”.

7. a) Ka uagu hóunwegua Adán tuma Ewa? b) Ka uagu waweiyada ani hilagua wagía?

7 Lau iyeeni tuma sádara, adügati lun maganbadi lan Adán tuma Ewa lun Bungiu (Agumesehani 2:17; 3:6). Aban hóunwegun kei lariñaguni Bungiu houn (Agumesehani 3:17-19). Kei ladaseiragun Adán lungua dan le lafigounhan, sun ladügawagun galagante hamuti figóu (aliiha huméi Rómana 5:12). Gayarati konpararua lan luma aban molde lun tásürahoun fein le duneguati. Ida tuba sun fein to ásürahounboun lidan? Duneguaboun giñe. Ítarameme, sun gürigia nasiruatiña lau “lumakün” figóu lúmagiñe Adán. Ligíati waweiyadunbei hilagua wagía (Rómana 3:23).

8, 9. a) Según larufuduni le asuseredubei, ka lasigenehabei Satanási? b) Ka uagu máfaragun lubaliña Bungiu ha ebedaagubaña lau lufuresen?

8 Dan le línchahanbaliña Satanási Adán tuma Ewa lun hafigouhan ladügaguña lungua lichügüdiname aban ebedaaguni. Sigene lumuti Heowá, dan le ladimurehan wuriba luagu ligaburi larúeihan. Ítara liña kamá hamuga lariñaguña: ‘Aban urúei wuribati Bungiu, le eyeedubaliña lumutuniña ani máhati lun hagundaarun lau burí katei buiti. Memegeiruntiña gürigia lun ligía lan arúeihaña, gayarati desidírü hamani houngua le buídubei luma le wuribabei. Buídutimabei lidin houn anhaña gaganbadi nun’. Ida luba funa san lóunabun Bungiu lun anabawaguni le? Añahein saminatiña aba lan hamuga láfaraguniña ha ebedaagubaña. Gama lumoun, arufudati hamuga san ítara leyeehaña lan Satanási? Arufudati hamuga san Bungiu luagu richa lan ligaburi larúeihan?

9 Richati laguseragüdün Heowá. Ligía máfaragun lubaliña ha ebedaagubaña lau lufuresen. Lubaragiñe lira, aba desidírü lan mégeiwa lan dan lun lounabún le lariñagubei Satanási, ani arufudúa ligíame luagu yee lan. Ligía desidírü lubéi Bungiu lígirun somu dan lun harúeihan gürigia hawougua lábugiñe lubafu Satanási. Lidan kapítulu 11 tidan líburu to afuranguagüda tumuti ka lan uagu ladügei katei le, ani ka lan uagu lígira lun lásügürün bandi dan lubá laranseruni sun turóbuli le. Guentoti álügüdagua humá hungua: Garichati meha san Adán tuma Ewa lun hafiñerun lun Satanási le madügünñahagili ni kata hawagu? Buiti funa san hasaminarun luagu furunde lan Heowá le íchugubalin sun le hamabei houn ani yee ligía? Agia hugía, kaba hamuga hadüga?

10. Ida liña gayara lan luéigiñe humá lóubadina Heowá lun hóunabun lun lasigenehan Satanási?

10 Mosu hulili lan wasaminarun luagu burí álügüdahani le, ladüga sun wagía gagibuguatiwa luma burí katei libe lira uguñe weyu. Anha, hugía gayarati giñe harufuduni luéigiñeñadün lan lóubadina Heowá, ítara luba hóunabun lun lasigenehan Satanási. Gayarati hánharun lun Bungiu kei Hurúeite lun harufuduni luagu yee lan Mafia (Sálumu 73:28; aliiha huméi Ariñawagúni 27:11). Le hírubei, íbini añahein lan saragu milu míñunu gürigia ubouagu, fiúrügüñanu desidírü luéigiñe hamá lóubadina Heowá. Barǘ lumutiwa katei le lun wadügün ábanya álügüdahani súdiniti: Arufudahatu san Bíbülia Satanási lan lurúeitebei ubóu le?

KA SAN ARÚEIHABALIN UBÓU LE?

Lóuchuña hamuga san Satanási líchuguni sun arúeihani le ubouagubei lun Hesusu lun hamuga mama lan lani?

11, 12. a) Ida liña larufuduni óuchawaguni le úmabei gagibugua lan Hesusu, luagu Satanási lan arúeihabalin ubóu le? b) Ka amu burí katei arufudubalin luagu Mafia lan arúeihabalin ubóu le?

11 Chouru lumuti Hesusu luagu Satanási lan arúeihabalin ubóu. Lidan aban ókaasion lau aban milaguru arufuda lumuti Mafia “sun arúeihani le ubouagubei lun [Hesusu] luma burí luéirigun”, ani füramaseti lun: “Níchugubei sun le bun ánhabu áhuduragua nun” (Matéu 4:8, 9; Lúkasi 4:5, 6). Samina humá, lun hamuga mama lan lani Satanási arúeihani ligía, aban hamuga san óuchawaguni lira lun Hesusu? Mariñagunti Hesusu mama lan lani Satanási, lun hamuga mámañein lan lábugiñe lubafu ágani le sun arúeihani ligía, lariñaguñein hamuga Hesusu.

12 Furanguti Heowá lan Bungiu suntigabafubei le Adügübalin sun katei (Arufudúni 4:11). Gama lumoun mariñaguntu Bíbülia luagu Heowá lan o Hesusu arúeihabaña ubouagu. Luagu Mafia lariñaga Hesusu: “Le agumadihabei lidan ubóu le” (Huan 12:31; 14:30; 16:11). Chouru tumuti Bíbülia luagu Satanási, le kóntürabei, ligía lan “lubungiutebei ubóu le” (2 Korintuna 4:3, 4). Luagu Satanási ladimureha apostolu Huan dan le labürahanbei: “Lábugiñeñanu [...] lubafu Mafia sun ha lánigubaña ubóu” (1 Huan 5:19).

LAGUMUCHUN UBÓU LANI SATANÁSI

13. Ka uagu mégeiwa lubéi aban iseri ubóu?

13 Eibu lásügürün dan peligurutimahali ubóu. Buin liña hau súdaragu lidan wuribu, gumadimatiña wuribatiña, ábutigu lani relihión biangua tigibu, hama gáfarahaditiña magudemehabutiña. Ubóu le maransehati. Ariñagatu Bíbülia yarafaali lan dan lun lagumuchun Bungiu lau ubóu le, lidan wuribu le gíribei Arümahedón, lun líchugun üma lun aban iseri ubóu le lunbei ñein lan irichaü (Arufudúni 16:14-16).

14. Ka lanúadirubei Bungiu lun Urúei lan lidan Arúeihani le siélubei, ani ida liña tariñaguni Bíbülia lubaragiñe dan?

14 Anúadira lumuti Heowá Hesukrístu lun Urúei lan lidan Arúeihani le siélubei. Lüha meha tariñagun Bíbülia: ‘Ladüga águrahouaali aban irahü, rúhali Wabungiute aban isaani woun le unbei lichugúa ubafu lun lagumadihan. Anihánba liri, Lurúeite Darangilaü. Lachawaraguba lubafu le lánina larúeihan lidoun sun fulasu ani magumuchadibei darangilaü’ (Isaíasi 9:6, 7). Arufudahati Hesusu houn lani disipulugu lun hafurieidun luagu arúeihani ligía, dan le lariñagunbei: “Ñǘbuinla [B]arúeihan; adügüwalá bugundan ya ubouagu kei ladügǘniwa sielu” (Matéu 6:10). Warihubeime málühali lan Arúeihani lani Bungiu agumucha lau sun arúeihani le ubouagubei, lun larúeihan heweñegua (aliiha huméi Danieli 2:44). Ábameti ladügǘn Ubóu paraísume.

YARAFAALI ABAN ISERI UBÓU!

15. Ka mini lubéi dimurei “iseri ubóu”?

15 Chouru tumuti Bíbülia woun ñeinbei lan “iseri sielu luma iseri ubóu le füramase láalibei Bungiu woun; úaraguabei sun katei ñein, ani buídubei sun katei ñein, richagua” (2 Féduru 3:13; Isaíasi 65:17). Dan le tadimurehan Bíbülia luagu ubóu, anihein dan tayanuhaña lan hawagu gürigia ha awinwandubaña ubouagu. Ligíati, dimurei “iseri ubóu” mini lan, gürigia ha aubaña lagundaara Bungiu.

16. Ka idewesei buiti lunbei líchuguni Bungiu houn ha aubaña lagundaara ani ka lunbei wadügüni lun weresibiruni?

16 Füramaseti Hesusu lídanme lan dan le lunbei liabin líchuguba lan Bungiu aban lubuidun idewesei houn gürigia ha aubaña lagundaara: “Ibagari magumuchaditi” (Matéu19:29). Dará humoun hibibülian lidan Huan 3:16 luma 17:3 aliiha huméi le lariñagubei Hesusu lun wadügüni lun wibihin ibagari magumuchaditi. Guentó ariha waméi tidan Bíbülia abinirúni burí le lunbei heresibiruni gürigia lidan paraísu ubouagu kei aban lubuidun idewesei lúmagiñe Bungiu.

17, 18. Ka uagu chouru wabalin luagu ñeinbei lan darangilaü luma ichouruni lidan sun Ubóu?

17 Úaalime wuribani, wuribu, áfarahani, luma anarimeni. “Málühaña ánhaña ua wuribatiña [...]. Ánhaña ha ǘnabubei hanaagun houngua, hagíaba laburiña múa [o ubóu]” (Sálumu 37:10,  11). Ñeinbei darangilaü ladüga lagumuchaguagüdübei Bungiu “wuribu chülǘ lumoun lagumuhóun larigeirugu ubóu” (Sálumu 46:9; Isaíasi 2:4). Ñeinbei “saragu darangilaü luma úaraguni lidan lidaani larúeihan darí lachülürün dan lun lúadun hati” mini lan lira lun súnwandan (Sálumu 72:7).

18 Hawinwanduba lubúeingu Heowá lidan ichouruni. Lidan meha tidaani Bíbülia dan le gaganbadi habéi ísüraelina lun Bungiu wínwantiña lidan darangilaü (Fádirigu 25:18, 19). Mame lubuidun ibagari lau ichouruni libe lira lidan paraísu! (Aliiha huméi Isaíasi 32:18; Mikeasi 4:4.)

19. Ka ichouruni líchugubei Heowá luagu ladügüba lan lun gíbehabu lan éigini lidan iseri ubóu?

19 Mekesidun haalime éigini. “Ñeinlá saragu türigu fulasurugu, gibelá türigu lábulugu burí wübü”, liña leremuhan abürühati Sálumu (Sálumu 72:16). Labinirubaña Heowá gürigia ha úaraguabaña lun, ani líchugubei “múa lin” (Sálumu 67:6).

20. Ka uagu gayara lubéi wachoururuni luagu lasansirúba lan Ubóu lun ábanme paraísu?

20 Ladügǘba sun Ubóu aban paraísu. Muna buíduburitu luma burí fuluri-agei ligíaba lidan fulasu le günringua hamaalibei gürigia wuribatiña (aliiha huméi Isaíasi 65:21-24; Arufudúni 11:18). Eibume lásügürün dan, asansireina luba burí fulasu ubouagu, daríme buidu lan sun Ubóu kei meha fuluri-agei Edén. Lun súnwandan ‘látulerubei [Bungiu] lúhabu, ábame líchugun lau lugundan houn sun gürigia luma houn animaalugu’ (Sálumu 145:16).

21. Ida liña wasubudiruni ñeinbei lan darangilaü hadan gürigia hama animaalugu?

21 Ñeinbei darangilaü hadan gürigia hama animaalugu. Heiguba animaalugu áraabuna hama ibiñanigu lidan aban. Manufudebei aban irahü ñǘraügili hawéi animaalugu ha peligurubaña uguñe weyu (aliiha huméi Isaíasi 11:6-9; 65:25).

22. Kaba san asusereda lau burí sandi?

22 Úaalime sandi. Kei Urúei lani Arúeihani le siélubei, wéiritimabei lareidaguagüdüniña Hesusu gürigia sügǘ lau dan le ya lubéi ubouagu (Matéu 9:35; Márükosu 1:40-42; Huan 5:5-9). “Mariñagunbei ni aban lílana fulasu: ‘Sándiñadina’.” (Isaíasi 33:24; 35:5, 6.)

23. Ka uagu lanügüba lubéi águyuguni lueirin ugundani tun wanigi?

23 Habagaridayaba waduheñu ha hilaguaañabaña. Ánhaña gaganbadi lun Bungiu, móunwegun haañame. Láguyuguagüdübaña Bungiu sun hilaaña ha lídanbaña laritagun. Inarüni katei le, “lásaaragüdübaña [...] hilaaña, dandu ha buídubaña [“richatiña”, RVA] kei ha wuribabaña [“marichatiña”, RVA]” (Adügaü 24:15; aliiha huméi Huan 5:28, 29).

24. Ma hínsiñeti hamuga hun lun hawinwandun ubouagu lidan aban Paraísu?

24 Wéiribei lubuidun habagari ha busenbaña laganwoundun hasubudin luagu Heowá Bungiu, le Adügübalin sun katei ani desidírü hagía heseriwidun lun. Mosu laganwoundun wasubudin luagu Hesukrístu, ladüga ligíaba ayusurua lun lagunfulirun sun abinirúni le.