Ṛuḥ ɣer wayen yellan deg-s

Ṛuḥ ɣer wegbur

IXEF WIS TLATA

D acu i geqsed Ṛebbi i lqaɛa?

D acu i geqsed Ṛebbi i lqaɛa?
  • D acu i geqsed Ṛebbi i yemdanen?

  • Amek i s-​d-​iffeɣ wexṣim i Ṛebbi?

  • Ɣer zdat, ɣer wacu ara tcabi temɛict ɣef lqaɛa?

1. D acu i d lmeqsud n Ṛebbi i lqaɛa?

LMEQSUD n Ṛebbi yeɛnan lqaɛa d ayen itɛeddan mliḥ. Yahwa yebɣa a ţ-​zedɣen yemdanen ara yilin d iseɛdiyen yerna ara yesɛun ṣṣeḥḥa n lɛali. Adlis Iqedsen yenna-​d belli Yahwa “yeẓẓa yiwen n leǧnan di Ɛidin” yerna “yessemɣi-​d si lqaɛa, mkul ṣṣenf n ttjuṛ iɛeǧben i tmuɣli, yelhan i wučči.” Mbeɛd mi d-​yexleq Ṛebbi Adam d Ḥewwa, argaz amezwaru ţ-​ţmeṭṭut tamezwarut, yessers-​iten di tnezduɣt-​agi icebḥen, ssyin yenna-​yasen: “Arwet, ffuktit, ččaṛet lqaɛa, steɛmeṛt-​eţ.” (Laṣel n ddunit 1:28; 2:8, 9, 15) Ihi, yella di lmeqsud n Ṛebbi akken a d-​sɛun yemdanen dderya, ad ssewsɛen leǧnan anda i ţɛicin iwakken a d-​yekk ddunit meṛṛa, yerna ad ḥarben ɣef lḥiwan.

2. a) Amek i neẓra belli lmeqsud n Ṛebbi i lqaɛa a d-​yeḍru? b) Acu i d-​yeqqar Wedlis Iqedsen ɣef yemdanen ara d-​tṣaḥ tudert n dayem?

2 Ɛlaḥsab-​ik, a d-​yeḍru yiwen n wass lmeqsud n Yahwa Ṛebbi yeɛnan imdanen ara iɛicen ɣef lqaɛa, ara yuɣalen d lǧennet? Yahwa yenna-​d: “Ayen i d-​nniɣ [...] a t-​xedmeɣ.” (Icɛaya 46:9-11; 55:11) D ṣṣeḥ, ulac ccekk, Ṛebbi ad yexdem ayen i geqsed. Issefhem-​ed belli lqaɛa “ur ţ-​id-​ixliq ara iwakken aţ-​ţexlu, lameɛna iwakken aţ-​ţeɛmeṛ.” (Icɛaya 45:18) Amek i gan yemdanen i gebɣa Ṛebbi ad ɛicen ɣef lqaɛa? Acḥal n lweqt i gebɣa ad ɛicen fell-​as? Adlis Iqedsen yerra-​d leǧwab: “Iḥeqqiyen [...] a ţ-​zedɣen i lebda.”—Ahellil 37:29; Aweḥḥi 21:3, 4.

3. Anti liḥalat yesseḥzanen i neţwali ass-​a ɣef lqaɛa, yerna anwi isteqsiyen i d-​yewwi wayagi?

3 Akken i d-​iban lḥal, mazal ur d-​yeḍri ara wayagi. Ass-​a, lɛibad hellken yerna ţmeţţaten; ţţemceččawen yerna ţmenɣan wway gar-​asen. Ihi, tella lḥaǧa i d-​iṣaren. Lameɛna, Ṛebbi ur yebɣi ara aţ-​ţili lqaɛa am wakken i ţ-​neţwali tura! Acu i d-​iṣaren? Acuɣer ur d-​yeḍri ara lmeqsud n Ṛebbi? Ulac adlis n ttarix, i gekteb lɛebd, i gzemren a ɣ-​t-​id-​issefhem, axaṭer tilufa bdant deg igenni.

YENNULFA-​D WEƐDAW

4, 5. a) Di tin n ṣṣeḥ, menhu i gessexdmen azrem akken a s-​d-​yehdeṛ i Ḥewwa? b) Amek i gezmer walbeɛḍ yeṣfan ad iqqel d amakar?

4 Taktabt tamezwarut n Wedlis Iqedsen theddeṛ-​ed ɣef yiwen wexṣim i s-​d-​ikkren i Ṛebbi di leǧnan n Ɛidin. Taktabt-​a teqqar-​ed belli axṣim-​agi d “azrem”, meɛna mačči d lḥiwan menwala i gella. Taktabt taneggarut n Wedlis Iqedsen tessefhem-​aɣ-​d menhu-​t: d win “yeţţusemman Iblis, Cciṭan, win yeţɣurrun ddunit meṛṛa.” Iţţusemma daɣen “azrem nni n zik.” (Laṣel n ddunit 3:1; Aweḥḥi 12:9) Lmelk-​agi iǧehden, yellan d lxelq ur ţwalint wallen, issexdem azrem akken ad ihdeṛ i Ḥewwa. Yessaweḍ-​iţ armi tɣil belli seg yimi n wezrem-​agi i d-​yeffeɣ ṣṣut. Bla ccekk, lxelq-​agi yeḥdeṛ m’akken i d-​ihegga Ṛebbi lqaɛa i yemdanen.—Yub 38:4, 7.

5 Lameɛna, imi ayen akk i d-​yexleq Yahwa yekmel, anwa i d-​ixelqen “Iblis”, “Cciṭan”? D yiwen n lmelk, ger lmuluk iǧehden n Ṛebbi, i guɣalen s timmad-​is d Iblis. Amek armi i d-​yeḍra wayagi? Ass-​a, albeɛḍ yeṣfan izmer ad iqqel d amakar. Amek i d-​iḍerru waya? Yeţţaǧǧa yir ccehwa a d-​temɣi deg wul-​is. Ma yella iţkemmil iţxemmim fell-​as, yir ccehwa-​yagi tezmer aţ-​ţiǧhid mliḥ. M’ara d-​teɣli teswiɛt, ahat a s-​yefk lebɣi.—Ɣer-​ed Yeɛqub 1:13-15.

6. Amek i guɣal yiwen n lmelk iǧehden n Ṛebbi d Cciṭan Iblis?

6 D ayen i s-​yeḍran i Cciṭan Iblis. Amar yesla i Ṛebbi mi genna i Adam d Ḥewwa a d-​sɛun dderya w’ad ɛemmṛen lqaɛa. (Laṣel n ddunit 1:27, 28) Yenna-​yas ahat: ‘Izmer lḥal imdanen-​agi meṛṛa a yi-ɛebden nekk wala Ṛebbi.’ Akka i s-​d-​temɣi yir ccehwa deg wul-​is. Ɣer taggara, ikellex Ḥewwa s lekdubat i s-​d-​yenna ɣef Ṛebbi. (Ɣer-​ed Laṣel n ddunit 3:1-5.) Imiren, yuɣal d “Iblis”, lmeɛna-​s “Win iţcemmiten”. Yeqqel daɣen d “Cciṭan”, yeɛni “Axṣim.”

7. a) Ayɣer i mmuten Adam d Ḥewwa? b) Iwacu dderya meṛṛa n Adam ţţiwsiren yerna ţmeţţaten?

7 Cciṭan Iblis yessexdem lekdeb akk-​d tḥila akken ad yawi Adam d Ḥewwa ad ɛaṣin Ṛebbi. (Laṣel n ddunit 2:17; 3:6) Ɣer taggara mmuten, akken i t-​id-​yenna Ṛebbi. (Laṣel n ddunit 3:17-19) Adam ikcem-​it-​id lexṣaṣ axaṭer yedneb. Dɣa dderya-​s meṛṛa weṛten-​d ddnub. (Ɣer-​ed Iṛumaniyen 5:12.) Nezmer a d-​nessefhem ayagi s lemtel n lqaleb ideg i ssewwayen lgaṭu. Ma yella lqaleb-​agi yeɛwej, amek ara teḍru d mkul taḥbult ara d-​yeffɣen seg-​s? A d-​ffɣent meṛṛa ɛewjent, yeɛni sɛant lexṣaṣ. Ihi kifkif, mkul amdan iwṛet-​ed sɣur Adam “leɛwej”, yeɛni lexṣaṣ. Daymi imdanen irkulli ţţiwsiren yerna ţmeţţaten.—Iṛumaniyen 3:23.

8, 9. a) Akken i d-​iban, Cciṭan ixuṣem Ṛebbi. Deg wacu? b) Acuɣer Yahwa ur yenɣi ara din din imɛaṣiyen-​nni?

8 Cciṭan issker-​ed anafeq (lmeɛṣeyya) imi i gewwi Adam d Ḥewwa ad denben zdat n Ṛebbi. Ixuṣem Ṛebbi deg wamek i gḥekkem. Amzun yenna-​d: ‘Ṛebbi d yir lḥakem. Iskiddib yerna yeţḥeṛṛim leḥwayeǧ n lɛali i cceɛb-​is. Lɛibad ur ḥwaǧen ara leḥkem-​ines. Zemren ad ḍebbren weḥḥed-​sen d acu i gelhan d acu i diri. Axiṛ ad ilin ddaw n leḥkem-​inu.’ Acu ara yexdem Ṛebbi zdat n lexṣem-​agi? Kra qqaren-​as: ‘menyif lukan yenɣi imɛaṣiyen-​nni.’ Meɛna, lemmer yexdim akka, a d-​yerr leǧwab i lexṣem i d-​issker Cciṭan? Eɛni, a d-​ibeggen wayagi belli Ṛebbi iḥekkem akken ilaq?

9 Imi yekmel lḥeqq n Yahwa, ur yenɣi ara din din imɛaṣiyen-​nni. Ṛebbi iwala belli ilaq lweqt iwakken a d-​yerr leǧwab iqewwmen i wecqirrew n Cciṭan Iblis yerna iwakken a d-​ibeggen belli d akeddab i gella. Daymi i geǧǧa imdanen ad sseddun iman-​nsen kra n lweqt ddaw n ufus n Cciṭan. Ixef wis 11 n tektabt-​a a d-​yessefhem iwacu i geṭṭef Yahwa ṛṛay-​agi yerna ayɣer i geǧǧa annect-​a n lweqt uqbel ad ifru tilufa i d-​texleq temsalt-​a. Acu kan, yelha a nxemmem ɣef yesteqsiyen-​agi: Adam d Ḥewwa sɛan lḥeqq imi umnen Cciṭan, neţţa leɛmeṛ sen-​yefki kra? Sɛan lḥeqq imi umnen belli Yahwa d akeddab iwumi yeqqur wul, neţţa yefka-​yasen ayen akk i kesben? Lukan d kečč, d acu ara txedmeḍ?

10. Amek i tzemreḍ aţ-​ţiliḍ si lǧiha n Yahwa akken ad yeţţunefk leǧwab i wecqirrew n Cciṭan?

10 Yelha ma nxemmem ɣef yesteqsiyen-​agi, axaṭer llan yesteqsiyen yecban wigi i ɣ-​yeɛnan meṛṛa ass-​a. Ţ-​ţideţ, tzemreḍ aţ-​ţiliḍ si lǧiha n Yahwa akken ad yeţţunefk leǧwab i wecqirrew n Cciṭan. Tzemreḍ aţ-​ţqebleḍ ad yili Yahwa d Lḥakem-​inek w’aţ-​ţefkeḍ tagniţ akken a d-​iban Cciṭan d akeddab. (Ahellil 73:28; ɣer-​ed Lemtul 27:11.) Acu kan, ger imelyaṛen n imezdaɣ n ddunit, qlilit lɛibad i geṭṭfen leqrar-​agi. Ihi, Iban-​ed am wakken d Cciṭan i gḥekmen ddunit-​a. Lameɛna, d ayagi i gesselmad s ṣṣeḥ Wedlis Iqedsen?

ANWA I GḤEKMEN DDUNIT?

Amek ara yessiweḍ Cciṭan ad yefk i Ɛisa tigeldiwin meṛṛa n ddunit lukan mačči d ayla-​s?

11, 12. a) Anwa ajeṛṛeb i d-​yemmuger Ɛisa i d-​isskanayen belli Cciṭan d lḥakem n ddunit? b) Acu n ţţbut nniḍen i d-​iţbegginen belli Cciṭan d lḥakem n ddunit?

11 Ɛisa leɛmeṛ yenkiṛ belli Cciṭan d lḥakem (sselṭan) n ddunit. Yiwen wass, ur neẓri amek, s yiwen n lbeṛhan (lmuɛǧiza), Cciṭan iwerra-​yas-​d “tigeldiwin meṛṛa n ddunit akw-​d ccan-​nsent.” Ssyin, iwɛed-​as: “Ayagi akw, a k-​t-​fkeɣ, ma tekniḍ, tseǧǧdeḍ zdat-​i.” (Matta 4:8, 9; Luqa 4:5, 6) Xemmem cwiyya. Lukan Cciṭan ur yelli ara d lḥakem n tgeldiwin i s-​d-​yessken, a s-​yili wayagi d ajeṛṛeb i Ɛisa? Ɛisa ur yenkiṛ ara belli lḥukumat meṛṛa llant deg ufus n Cciṭan. Lemmer mačči d Cciṭan i gellan d lḥakem, tili yenna-​t-​id.

12 Yahwa d Ṛebbi Bab n Tezmert, d Axellaq n wayen akk i ɣ-​d-​yezzin, wagi d ayen ibanen. (Aweḥḥi 4:11) Lameɛna, Adlis Iqedsen ur d-​yenni ara yakk belli Yahwa Ṛebbi, neɣ Ɛisa Lmasiḥ, d lḥakem n ddunit. Di tin n ṣṣeḥ, Ɛisa isemma i Cciṭan Iblis “sselṭan n ddunit agi.” (Yuḥenna 12:31; 14:30; 16:11) Adlis Iqedsen isemma-​yas daɣen “ṛebbi n ddunit-​agi.” (2 Ikurintiyen 4:3, 4, Awal n tudert, 2001) Amceggeɛ Yuḥenna amasiḥi yenna-​d ɣef wexṣim-​agi, Cciṭan: “Ddunit meṛṛa aţţan ddaw n leḥkwem n Wemcum.”—1 Yuḥenna 5:19.

AMEK ARA TEŢWIKKES DDUNIT N CCIṬAN?

13. Ayɣer i neḥwaǧ ddunit tajdiṭ?

13 Seg useggas ar wayeḍ, ddunit simmal tessagad. Teččuṛ d lgirrat, d lɛibad ur neṣfi ara i gxeddmen di lbulitik, d lɛulama n ddin at sin wudmawen akk-​d iqettalen. Ddunit-​a ur tezmir ara aţ-​ţṣeggem s lekmal-​is. Adlis Iqedsen ikcef-​ed belli qrib ad yekkes Ṛebbi ddunit-​agi tamcumt, di lgirra yeţţusemman Harmagidun. D ddunit tajdiṭ ideg ara yili lḥeqq ara yuɣalen deg wemkan-​is.—Aweḥḥi 16:14-16.

14. Anwa i gextaṛ Ṛebbi bac ad yili d Lḥakem n Tgelda-​s, yerna d acu i d-​tenna licaṛa ɣef waya?

14 Yahwa Ṛebbi yextaṛ Ɛisa Lmasiḥ bac ad yili d Lḥakem n Tgelda (lḥukuma) n igenwan. Xilla n lweqt aya, Adlis Iqedsen icar-​ed: “Ilul-​aɣ-​d weqcic, iţţunefk-​aɣ-​d umemmit; lḥekma aţ-​ţili ɣef tayeţ-​is. Ad iţţusemmi [...] Bab n lehna. Ad issewseɛ lḥekma-​s, a d-​isers lehna ur nfennu ara.” (Icɛaya 9:5, 6) Ɛisa yemla i inelmaden-​is ad ţẓallan ɣef lḥukuma-​yagi akka: “Tagelda-​k a d-​tas, lebɣi-​k a d-​iḍru di lqaɛa akken yeḍra deg igenwan.” (Matta 6:10) Akken ara t-​nẓer umbeɛd di tektabt-​agi, Tagelda n Ṛebbi qrib aţ-​ţemḥu lḥukumat meṛṛa n ddunit n wass-​a w’a tent-​tbeddel. (Ɣer-​ed Danyil 2:44.) Sakin, aţ-​ţerr lqaɛa d lǧennet.

DDUNIT TAJDIṬ TEQREB-​ED!

15. D acu i d “lqaɛa tajdiṭ”?

15 Adlis Iqedsen yeţţak-​aɣ-​d ṭṭmana-​yagi: “Neţṛaǧu, akken i ɣ-​t-​iwɛed [Ṛebbi], igenwan ijdiden akw-​d lqaɛa tajdiṭ, ideg ara yezdeɣ lḥeqq.” (2 Buṭrus 3:13; Icɛaya 65:17) Tikwal, m’ara d-​iheddeṛ Wedlis Iqedsen ɣef “lqaɛa”, neɣ “ddunit”, iţţeqsad-​ed imezdaɣ-​is. (Ahellil 66:4) Ihi, “lqaɛa tajdiṭ”, ideg yella lḥeqq, d imdanen i gɛeǧben i Ṛebbi.

16. Anta tikci ɣlayen i gefka Ṛebbi i wid i s-​iɛeǧben, yerna d acu i glaq a t-​nexdem akken a ţ-​nekseb?

16 Ɛisa iwɛed-​ed belli imdanen ara iɛeǧben i Ṛebbi a sen-​teţţunefk tikci n “tudert n dayem” di ddunit tajdiṭ. (Marqus 10:30) Ldi adlis-​inek iqedsen ɣer Yuḥenna 3:16 akk-​d 17:3, teɣreḍ-​d acu i d-​yenna Ɛisa a t-​nexdem bac a nekseb tudert n dayem. Tura, wali deg Wedlis Iqedsen lbaṛakat swayes ara stummnen wid ara yestahlen tikci-​yagi ifazen n Ṛebbi di Lǧennet ɣef lqaɛa.

17, 18. Ayɣer i nezmer a netḥeqqeq belli aţ-​ţili lehna d ṭṭmana ɣef lqaɛa meṛṛa?

17 Cceṛ, lgirrat, timenɣiwt akk-​d leqher ad ɣaben. “Amcum ur d-​iţɣimi ara [...]. Imeɣban ad weṛten tamurt.” (Ahellil 37:10, 11) Aţ-​ţili lehna axaṭer ‘si tqernit n ddunit ɣer tayeḍ, Ṛebbi ad yesseḥbes imenɣiyen.’ (Ahellil 46:10; Icɛaya 2:4) Uyerna, “aḥeqqi ad iǧǧuǧǧeg; aţ-​ţili lehna, ayen akw ara idum waggur”, yeɛni i dima.—Ahellil 72:7.

18 Wid iɛebbden Yahwa ad ɛicen di ṭṭmana. Skud At Isṛayil n zik ţţaɣen awal i Ṛebbi, llan ţɛicin di ṭṭmana. (At Lewwi 25:18, 19) Acḥal ara yelhu lḥal asm’ara nɛic di ṭṭmana am tagi di Lǧennet!—Ɣer-​ed Icɛaya 32:18; Mixa 4:4.

19. Amek i neẓra belli aţ-​ţeṭṭuqqet (aţ-​ţketteṛ) lmakla di ddunit tajdiṭ n Ṛebbi?

19 Ur yeţţuɣal ara ad yili laẓ. Yura deg Uhellil 72:16: “Ad ɛumen yirden di tmurt.” Yahwa Ṛebbi ad ibarek iḥeqqiyen, yerna ‘akal a d-​yefk lɣella-​s.’—Ahellil 67:7.

20. Iwacu i nezmer a neḍmen belli lqaɛa meṛṛa aţ-​ţuɣal d lǧennet?

20 Lqaɛa meṛṛa aţ-​ţuɣal d lǧennet. Ad ilin yexxamen ijdiden yerna yelhan akk-​d leǧnanat icebḥen ɣef wakal i swaɣen lɛibad ur nekmil ara. (Ɣer-​ed Icɛaya 65:21-24; Aweḥḥi 11:18) M’ara iɛeddi lweqt, iḥricen n lqaɛa i geţwaxedmen ad iwsiɛen alamma tuɣal lqaɛa meṛṛa am leǧnan n Ɛidin, tecbeḥ yerna teţţak-​ed lɣella. Ṛebbi ad yili dima yewǧed akken ‘ad yeldi afus-​is w’ad yesseṛwu kra n wayen yeddren.’—Ahellil 145:16.

21. Acu i d-​isskanayen belli aţ-​ţili lehna ger lɛibad d lḥiwan?

21 Aţ-​ţili lehna ger lɛibad d lḥiwan. Lḥiwan n lɣaba d wid n wexxam ad ččen akken. Ula d aqcic amecṭuḥ ur yeţţagad ara lḥiwan i gellan ass-​a weɛṛen.—Ɣer-​ed Icɛaya 11:6-9; 65:25.

22. Amek ara teḍru d lehlak?

22 Lehlak ad yekkes. Ɛisa, Lḥakem n Tgelda n Ṛebbi, ad isseḥlu imdanen akteṛ n wasmi i gella ɣef lqaɛa. (Matta 9:35; Marqus 1:40-42; Yuḥenna 5:5-9) Imiren, “ulac win ara d-​yinin: ‘Uḍneɣ!’”—Icɛaya 33:24; 35:5, 6.

23. Iwacu i ɣ-​yessefṛaḥ ḥeggu n lmeggtin?

23 Wid ɛzizen fell-​aneɣ yemmuten a d-​uɣalen ɣer tudert yerna ma uɣen awal i Ṛebbi ur ţţuɣalen ara yakk ad mmten. Widak meṛṛa yegnen di lmut yerna yellan di ccfaya n Ṛebbi a d-​ḥyun. Di tin n ṣṣeḥ, ad yili “ḥeggu n iḥeqqiyen akw-​d imesbaṭliyen.”—Lecɣal 24:15; ɣer-​ed Yuḥenna 5:28, 29.

24. Acu i teţḥussuḍ m’ara txemmeḍ ɣef temɛict ara yilin di Lǧennet ɣef lqaɛa?

24 Ţ-​ţamɛict itɛeddan i geţṛaǧun ɣer zdat wid yextaṛen ad ţnadin ad issinen Yahwa Ṛebbi, Axellaq-​nneɣ Ameqran, yerna ad qedcen fell-​as. Ɛisa ibder-​ed Lǧennet ara yilin ɣef lqaɛa mi s-​yewɛed i wemcum-​nni yeţmeţţaten ɣer tama-​s: “Aţ-​ţiliḍ yid-​i di lǧennet.” (Luqa 23:43) Ilzem a nissin akteṛ Ɛisa Lmasiḥ axaṭer yis i zemrent ad ilint lbaṛakat-​agi meṛṛa.