တၢ်နီၤဖး သၢ
ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်
-
ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
-
ကစၢ်ယွၤဘၣ်တၢ် ခီၣ်ရီာ်အီၤဒ်လဲၣ်.
-
ခါဆူညါ တၢ်အိၣ်မူလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ကမၤအသးဒ်လဲၣ်.
၁. ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် လီၤကမၢကမၣ် သပှၢ်တၢၢ်လီၤ. ယဟိဝၤအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ကပှဲၤဒီး ပှၤကညီလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ, ဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့လီၤ. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ “ကစၢ်ယွၤ သူၣ်လီၤဖျးလီၤ တၤသၣ်အလီၢ်ဆူ မုၢ်ထီၣ်တခီလၢ ဧ့ၤဒ့ၣ်အပူၤ” ဒီးအဝဲ “ဒုးမဲထီၣ်ကယဲၢ်သ့ၣ်သၣ်လၢ ပကွၢ်ဂ့ၤ, ဒီးပအီၣ်ဂ့ၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပူၤတထံးလၢ်လၢ်” လီၤ. ယွၤတ့လီၤ ပိာ်မုၣ်ဒီး ပိာ်ခွါအဆိကတၢၢ် လၢအမ့ၢ် အၤဒၣ်ဒီးအံၣ်အု ဒီးပာ်အီၤလၢ တၤသၣ်လီၢ်ဃံလၤအပူၤလီၤ. ဒီးစံးဘၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒ်အံၤလီၤ– “မ်သုသၣ်ထီၣ်, ဒီးအါထီၣ်, ဒီးမၤပှဲၤထီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီးမၤနၢၤအီၤ, . . . တက့ၢ်.” (၁ မိၤၡ့ ၁:၂၈; ၂:၈, ၉, ၁၅) တၢ်အံၤမ့ၢ် ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ပှၤကညီတဖၣ် အဖိကအိၣ်ထီၣ်ဒီး ကဘၣ်မၤလဲၢ်ထီၣ် တၤသၣ်လီၢ်အံၤ အသရ့ၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီတဘ့ၣ်ဒီး ကဘၣ်အံးက့ၤကွၢ်က့ၤဝဲ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
၂. (က) ကစၢ်ယွၤ အတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ် ကလၢပှဲၤထီၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ် သ့ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီးပှၤကညီ အတၢ်အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံစံးဝဲဒ်လဲၣ်.
၂ နဆိကမိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ပှၤကအိၣ်ဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအပူၤန့ၣ် ကဟဲကဲထီၣ်ဘၣ်နၤ ကစီဒီဧါ. ကစၢ်ယွၤ ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ “ယကတိၤတ့ၢ်, မ့ၢ်မးယကမၤအိၣ်ထီၣ်” လီၤ. (ယၡါယၤ ၄၆:၉-၁၁; ၅၅:၁၁) မ့ၢ်လီၤ, ကစၢ်ယွၤကမၤဝဲဒ် အတၢ်တိာ်ပာ်အိၣ်ဝဲအသိး သပှၢ်တၢၢ်လီၤ! ကစၢ်စံးဝဲလၢ, “[ဟီၣ်ခိၣ်] တမ့ၢ်ဘၣ်ဒ်သိး အကအိၣ်ကလီဒီး, တ့လီၤဝဲဘၣ်. မ့ၢ်ဒ်သိးအကအိၣ်ဒီးပှၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ အဖီခိၣ်လီၤ.” (ယၡါယၤ ၄၅:၁၈) ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပှၤဒ်လဲၣ်တကလုာ် ကအိၣ်မူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢလဲၣ်. အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်မူ ဆံးယံာ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံ စံးဆၢဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ပှၤတီပှၤလိၤ န့ၢ်ဘၣ်သါထံဧိၤကီၢ်ဧိၤ, ဒီးအိၣ်ဝဲဆိးဝဲ လီၤစိၤလီၤထီလီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၂၉; လီၢ်ဖျါ ၂၁:၃, ၄.
၃. ခဲအံၤ,တၢ်မၤအသးလၢ အလီၤသးအုးမနုၤတဖၣ် အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလဲၣ်, တၢ်သံကွၢ်မနုၤတဖၣ် ဟဲပၢၢ်ထီၣ်လဲၣ်.
၃ ဖျါတြၢၤကလာ်လၢ တၢ်တကဲထီၣ်အသး ဒ်န့ၣ်ဒံးဘၣ်လီၤ. ခဲအံၤ ပှၤကညီတဖၣ် ဘၣ်ဆူးဘၣ်ဆါဒီး ဘၣ်သံဝဲဒၣ်လီၤ, အဝဲသ့ၣ်ကဒဲကဒဲ ဒုးလိာ်အသး, မၤသံလိာ်အသးလီၤ. တၢ်ကမၣ်တမံၤမံၤအဃိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤ တတိာ်ပာ်ဝဲဟီၣ်ခိၣ်လၢ ဒ်ပထံၣ်ဘၣ်အီၤ ခဲအံၤအသိးဘၣ်! တၢ်မနုၤကဲထီၣ်အသးလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ် တလၢပှဲၤထီၣ်လဲၣ်. တၢ်သဘံၣ်ဘူၣ်အံၤ စးထီၣ်လၢမူခိၣ်အဃိ လံာ်တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ မနုၤမး ပာ်ဖျါဝဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ တသ့ဘၣ်.
ဒုၣ်ဒါဟဲပၢၢ်ထီၣ်တဂၤ
၄, ၅. (က) ပှၤကတိၤတၢ်နီၢ်နီၢ်ဒီး အံၣ်အု ခီဖျိလၢဂုၢ်တဘိန့ၣ် မ့ၢ်မတၤလဲၣ်. (ခ) တဘျီခါ ပှၤတီပှၤလိၤတဂၤန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဘျၣ် တဂၤသ့ဒ်လဲၣ်.
၄ လံာ်စီဆှံ အဆိကတၢၢ်တဘ့ၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပှၤထီဒါယွၤတဂၤ ဟဲပၢၢ်ထီၣ်လၢ ဧ့ၤဒ့ၣ်တၤသၣ်လီၢ် အပူၤအဂ့ၢ်လီၤ. အဝဲန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤလၢ “ဂုၢ်” သနာ်က့ တမ့ၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိဘၣ်. လံာ်စီဆှံ လီၢ်ခံကတၢၢ်တဘ့ၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤလၢ “မုၣ်ကီၤလံၢ်, ဒီးစၤတၣ်လၢအလီန့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ်” လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ “ဂုၢ်လၢ အအိလၢ သီတဘိ” လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃:၁; လီၢ်ဖျါ ၁၂:၉) မူခိၣ်ကလူးလၢ အစိကမီၤဒိၣ် မ့တမ့ၢ် ပှၤနီၢ်သးလၢ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပမဲာ်တသ့အံၤ သူဝဲဂုၢ်တဘိ ဒ်သိးကကတိၤတၢ်ဒီး အံၣ်အုအဂီၢ်လီၤ. လီၤဂာ်ဒ် ပှၤစဲၣ်နီၣ်တဂၤန့ၣ် မၤသီၣ်ထီၣ်ဝဲ အကလုၢ်လၢ တၢ်လိာ်ကွဲဖိ မ့တမ့ၢ် ပှၤကညီအဂီၤဖိလၢ အဘူးဒီးအီၤ အပူၤသ့အသိးန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ ကတဲာ်ကတီၤ ဟီၣ်ခိၣ်လၢ ပှၤကညီတဖၣ်အဂီၢ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပှၤနီၣ်သးဖိအံၤ ကအိၣ်ဝဲဒၣ် သပှၢ်တၢၢ်န့ၣ်လီၤ.—ယိၤဘး ၃၈:၄, ၇.
၅ ယဟိဝၤ အတၢ်ဘၣ်တ့ခဲလၢာ်န့ၣ် လၢပှဲၤဝဲအဃိ, “မုၣ်ကီၤလံၢ်”, “စၤတၣ်”အံၤ မ့ၢ်မတၤတ့လီၤအီၤလဲၣ်. ပမ့ၢ်စံးယိယိဖိန့ၣ် ယွၤအမူခိၣ်ကလူးလၢ အိဒီးတၢ်စိကမီၤဒိ တဖအကျါ တဂၤန့ၣ် မၤကဲထီအသးလၢ မုကီၤလံၢ်န့ၣ်လီၤ. မၤကဲထီၣ်အသး ကသ့ဒ်လဲၣ်. တဘျီခါ ပှၤကဒုလီၤတံၢ်ဒီး တီလိၤတဂၤန့ၣ် ခဲအံၤကဲထီၣ် တၢ်ဘျၣ်တဂၤသ့လီၤ. ဟဲကဲထီၣ်ဒ်လဲၣ်. အဝဲဒုးဒိၣ်ထီၣ် တၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီလၢ အတကြၢးတဖၣ်လၢ အသးပူၤလီၤ. မ့ၢ်ဆိကမိဝဲ တၢ်အံၤတလီၢ်လီၢ်န့ၣ်ဒီး တၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီလၢ အတကြၢးတဖၣ် ကဆူၣ်ထီၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ် တၢ်အခွဲးအယာ် မ့ၢ်အိၣ်ထီၣ်ဒီး ဒ်ဆိကမိၣ်ပာ်ဝဲ တၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီလၢ အတကြၢးတဖၣ်အသိး ကမၤဝဲဒၣ်လီၤ.—ယၤကိာ် ၁:၁၃-၁၅.
၆. ယွၤအပှၤနီၣ်သးလၢ အစိကမီၤဒိၣ်တဂၤန့ၣ် ကဲထီၣ် စၤတၣ် ဒ်လဲၣ်.
၆ တၢ်မၤအသးလၢ စၤတၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ်သနာ်က့ ဒ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤစံးဘၣ် အၤဒၣ်ဒီးအံၣ်အုလၢ ကအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အဖိတဖၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်အဖိတဖၣ် ကဘၣ်ပှဲၤလၢဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်လၢ စၤတၣ်နၢ်ဟူဝဲန့ၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၁:၂၇, ၂၈) ထီၣ်ဖျါလၢ စၤတၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ‘ကယဲၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ် မ့ၢ်တဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤဘၣ်ဒီး မ့ၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယၤန့ၣ် ကဂ့ၤဆံးဒိၣ်လဲၣ်’ န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီလၢ အတကြၢးအံၤ သူၣ်ထီၣ်အသးလၢ အဝဲအသးပူၤလီၤ. လၢခံန့ၣ် အဝဲလီန့ၣ်လွဲန့ၣ် အံၣ်အု ခီဖျိလၢ ကတိၤကဘျံးကဘျၣ် ကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃:၁-၅) လၢတၢ်အံၤအဃိ အဝဲကဲထီၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ်, လၢအခီပညီမ့ၢ် “ပှၤကတိၤခဲၣ်သူခဲၣ်ဂီၤတၢ်” ဒီးတဘျီဃီန့ၣ် အဝဲကဲထီၣ်စ့ၢ်ကီး စၤတၣ်, လၢအခီပညီမ့ၢ် “ပှၤထီဒါတၢ်” န့ၣ်လီၤ.
၇. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ အၤဒၣ်ဒီးအံၣ်အု ဘၣ်သံဝဲဒၣ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ အၤဒၣ်အဖိအလံၤခဲလၢာ်န့ၣ် ဘၣ်ပှၢ်ထီၣ်ဒီး ဘၣ်သံဝဲဒၣ်လဲၣ်.
၇ စၤတၣ်သူဝဲ တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤဒီး တၢ်ကတိၤကဘျံးကဘျၣ် ဒီးမၤဝဲဒ်သိး အၤဒၣ်ဒီးအံၣ်အု တဒိကနၢ် ယွၤအကလုၢ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၂:၁၇; ၃:၆) အဘုးအလဲတခီ, ဒ်ယွၤစံးတ့ၢ်ဝဲလၢ မ့ၢ်တဒိကနၣ် အကလုၢ်န့ၣ် ကဘၣ်သံဝဲအသိး လၢခံအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်သံဝဲလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃:၁၇- ၁၉) အၤဒၣ်ကဲထီၣ် ပှၤတလၢပှဲၤ ဖဲအမၤတၢ်ကမၣ် အကတီၢ်အဃိ အဝဲအဖိအလံၤခဲလၢာ် န့ၢ်သါဘၣ် တၢ်ဒဲးဘးလၢအီၤလီၤ. (ရိမ့ၤ ၅:၁၂) တၢ်မၤအသးအံၤ ပဟ့ၣ်အဒိလၢ တၢ်ဘၢကိၣ်လၢ သပၢၤဘံၣ်သလၣ်အပူၤ သ့လီၤ. သပၢၤမ့ၢ်လီၤဆၢၣ်ဒီး ကိၣ်လၢ ပဘၢလၢသပၢၤအံၤခဲလၢာ်န့ၣ် ကအိၣ်ဒ်လဲၣ်. ကိၣ်ခဲလၢာ် ကအိၣ်ဒီး အလီၤဆၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ, ပှၤကိးဂၤဒဲး န့ၢ်သါဘၣ် တၢ်တလၢပှဲၤ “အလီၤဆၢၣ်” လၢအၤဒၣ် အအိၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ် ဘၣ်ပှၢ်ထီၣ်ဒီး ဘၣ်သံဝဲဒၣ်လီၤ.—ရိမ့ၤ ၃:၂၃.
၈, ၉. (က) ဖျါလၢ စၤတၣ်ခီၣ်ရီာ် ဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤတမၤဟးဂီၤကွံာ် ပှၤပူထီၣ်တၢ်တဖၣ် တဘျီဃီလဲၣ်.
၈ ဖဲစၤတၣ်လ့ပစီ အၤဒၣ်ဒီးအံၣ်အု လၢကထီဒါ မၤကမၣ်ယွၤအခါ, နီၢ်နီၢ်န့ၣ်အဝဲမ့ၢ် ပှၤကဲခိၣ်ကဲနၢ်လၢ တၢ်ပူထီၣ်တၢ်လီၤ. အဝဲတၤ ယဟိဝၤ အတၢ်ပၢတၢ်ပြၢးလီၤ. နီၢ်နီၢ်တခီ စၤတၣ်စံးဝဲဒ်အံၤလီၤ—‘ကစၢ်ယွၤန့ၣ် ပၢတၢ်တတီတလိၤဘၣ်. ကစၢ်ကတိၤ ကဘျံးကဘျၣ်တၢ်ဒီး တဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၤတဖၣ်လၢ ပှၤလၢအဒိးပၢအသးလၢ အဖီလာ်တဖၣ်ဘၣ်. ပှၤကညီတဖၣ်န့ၣ် တလိၣ်လၢ ကဘၣ်ဒိးပၢအသးလၢ ယွၤအဖီလာ်ဘၣ်. တၢ်မနုၤဂ့ၤ, တဂ့ၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အနီၣ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ နီၤဖးဝဲသ့လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်အိၣ်လၢ ယတၢ်ပၢအဖီလာ်န့ၣ် ကဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်တက့ၢ်လီၤ.’ တၢ်ခီၣ်ရီာ်တၢ်လၢ တၢ်ကတိၤ တရီတပါအံၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကသုးကျဲၤဝဲဒ်လဲၣ်. ပှၤတနီၤနီၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ကြၢးမၤဟးဂီၤကွံာ် ပှၤပူထီၣ်တၢ်တဖၣ်အံၤ တဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်ဒီး စံးဆၢက့ၤဝဲ စၤတၣ် အတၢ်ခီၣ်ရီာ်ကသ့ဧါ. ဒီးဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ပၢအံၤ မ့ၢ်ဝဲတီဝဲကသ့ဧါ.
၉ ယဟိဝၤ အတၢ်တီတၢ်လိၤလၢ အလၢပှဲၤအံၤန့ၣ် တပျဲအခွဲးလၢ ကမၤဟးဂီၤ ပှၤပူထီၣ်တၢ်တဖၣ် တဘျီဃီဘၣ်. ကစၢ်ယွၤ ပာ်လီၤအသးလၢ ကဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ် ဒ်သိးကစံးဆၢက့ၤ စၤတၣ်အတၢ်ခီၣ်ရီာ်အံၤ အဂ့ၤကတၢၢ်, ဒီးကဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်မ့ၢ် ပှၤကတိၤ ကဘျံးကဘျၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကစၢ်ယွၤပာ်လီၤအသးလၢ ကပျဲပှၤကညီတဖၣ် ကပၢလီၤအသးဒၣ်ဝဲလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ် အစိကမီၤအဖီလာ် တစုတဘျီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ ပာ်လီၤအသးဒ်အံၤ, ဒီးကသုးကျဲၤ တၢ်ဂ့ၢ်အကါဒိၣ်အဂီၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ထဲအံၤလဲၣ်န့ၣ် ပကကတိၤသကိးလၢ လံာ်အံၤအတၢ်နီၤဖး ၁၁ အပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခဲအံၤပကြၢး ဆိကမိၣ်ကွၢ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤလီၤ—အၤဒၣ်ဒီး အံၣ်အုန့ၣ် ကြၢးနာ် စၤတၣ်, လၢအတမၤဘျုးအီၤနီတဘျီအံၤ အတၢ်ကတိၤဧါ. ယဟိဝၤ, လၢအဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအီၤခဲလၢာ်န့ၣ် နာ်ဝဲလၢအမ့ၢ် ပှၤသူၣ်အၢသးသီလၢ ကတိၤကဘျံးကဘျၣ်တၢ်န့ၣ် ကြၢးကစီဒီဧါ. မ့မ့ၢ်နၤန့ၣ် နကမၤဒ်လဲၣ်.
၁၀. ဖဲတၢ်စံးဆၢက့ၤ စၤတၤအတၢ်ခီၣ်ရီာ်န့ၣ် နဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤတပၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၀ မုၣ်မဆါတနံၤအံၤ ပဝဲသ့ၣ် တဂၤစုာ်စုာ် ပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အကါဒိၣ် ဒ်သိးအံၤအဃိ ပကြၢးဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤလီၤ. နအိၣ်ဒီး တၢ်အခွဲးအယာ်လၢ နကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ လၢယဟိဝၤအိၣ်တပၤ ဖဲစံးဆၢဝဲ စၤတၣ်အတၢ်ခီၣ်ရီာ်န့ၣ်လီၤ. နတူၢ်လိာ် ယဟိဝၤလၢ နတၢ်ပၢကစၢ်သ့ဒီး နမၤစၢၤအီၤလၢ ကပာ်ဖျါဝဲ စၤတၣ်မ့ၢ် ပှၤကတိၤ ကဘျံးကဘျၣ်တၢ်သ့လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၃:၂၈; ကတိၤဒိ ၂၇:၁၁) လီၤသးအုးမးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ပှၤအကကွဲၢ်လၢ အကထိတဖၣ်အကျါ ထဲဒၣ်စှၤဂၤန့ၣ် ဃုထၢဝဲလၢ ကမၤဝဲဒ်န့ၣ်သိးလီၤ. တၢ်အံၤဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သံကွၢ်လၢ အကါဒိၣ်အံၤလီၤ– လံာ်စီဆှံ သိၣ်လိဝဲနီၢ်နီၢ်လၢ စၤတၣ်ပၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤဧါ.
မ့ၢ်မတၤပၢ ဟီခိၣ်အံၤလဲၣ်
စၤတၣ် မ့ၢ်တပၢဘၣ် ဟီၣ်ခိၣ်အံၤအထံကီၢ်ခဲလၢာ်ဘၣ်ဒီး ဟ့ၣ်ဝဲယ့ၣ်ၡူးကသ့ဒ်လဲၣ်
၁၁, ၁၂. (က) ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်တၢ်လ့ပစီန့ၣ် ဒုးနဲၣ်ဖျါဝဲလၢ စၤတၣ်မ့ၢ် ပှၤပၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤဒ်လဲၣ်. (ခ) စၤတၣ်မ့ၢ် ပှၤပၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤန့ၣ် တၢ်အဂၤမနုၤတဖၣ် ဒုးနဲၣ်ဖျါဝဲဒၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၁ ယ့ၣ်ၡူး အသးတဒ့ဒီနီတဘျီလၢ စၤတၣ်မ့ၢ် ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ အစီၤပၤဘၣ်. တဘျီန့ၣ် လၢတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလးအပူၤ စၤတၣ်ဒုးနဲၣ် ယ့ၣ်ၡူးလၢ, “ကယဲၢ်ဘီဧိၤမုၢ်ဧိၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ဒီးအလၤကပီၤန့ၣ်” လီၤ. လၢခံ စၤတၣ်အၢၣ်လီၤဝဲယ့ၣ်ၡူး ဒ်အံၤလီၤ– “နမ့ၢ်တီၤလီၤကဒွံကျိာ်ဒီး ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယၤဒီး, ယကဟ့ၣ်လီၤနၤလၢ ကယဲၢ်တၢ်န့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်လီၤ.” (မးသဲ ၄:၈, ၉; လူၤကၣ် ၄:၅, ၆) ဆိကမိၣ်ကွၢ်မီၣ်. စၤတၣ်မ့တမ့ၢ် ဘီမုၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်ပၢကစၢ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ကွၢ်အံၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးအဂီၢ်ကမ့ၢ် တၢ်လ့ပစီဧါ. ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပၢတၢ်ပြး တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်စၤတၣ်အတၢ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဂ့ၢ်လိာ်ဝဲဘၣ်. စၤတၣ်မ့တမ့ၢ် တၢ်စိကမီၤကစၢ်လၢ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအလီၢ်ခံဘၣ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးကဂ့ၢ်လိာ်ဝဲ သပှၢ်တၢၢ်လၢ တမ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
၁၂ ယဟိဝၤမ့ၢ်ယွၤလၢ အစိဒိၣ်တုာ်ကမီၤဒိၣ်တုာ်, မ့ၢ်မူဟီၣ်ကယၢလၢ အလီၤကမၢကမၣ်အံၤ အတၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်လီၤ. (လီၢ်ဖျါ ၄:၁၁) ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ မ့တမ့ၢ် ယ့ၣ်ၡူး မ့ၢ်ပှၤလၢအပၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ တပာ်ဖျါဝဲနီတပူၤဘၣ်. နီၢ်နီၢ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးကိးဝဲ စၤတၣ်လၢ, “ပှၤလၢ အပၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤ” လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၂:၃၁; ၁၄:၃၀; ၁၆:၁၁, ခစ ) လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ စၤတၣ်လၢ “ဟီၣ်ခိၣ်တဘ့ၣ်အံၤ အကစၢ်” လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၄:၃, ၄, ခစ ) ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤထီဒါတၢ်အံၤ, မ့တမ့ၢ် စၤတၣ်န့ၣ် ခရံာ်အတၢ်မၢဖိ ယိၤဟၣ် ကွဲးတ့ၢ်ဝဲ ဒ်အံၤလီၤ– “ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ အိၣ်လၢတၢ်အၢတၢ်သီတဂၤ အတၢ်ပၢအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ.”—၁ ယိၤဟၣ် ၅:၁၉, ခစ.
စၤတၣ်အဟီၣ်ခိၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤ ဒ်လဲၣ်
၁၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ဟီၣ်ခိၣ်အသီ ဘၣ်လိၣ်လဲၣ်.
၁၃ နံၣ်လဲၤပူၤကွံာ် တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်ဒီး, ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီတဖၣ် အါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်ပှဲၤဒီး သုးမုၢ်သံၣ်ဘိလၢ အဒုးတၢ်တဖၣ်, ပှၤမၤထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်လၢ တတီတလိၤတဖၣ်, တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်လၢ အပာ်မၤသးတဖၣ်, ပှၤအမၢးတုၤလီၤ တဖၣ်လီၤ. တၢ်ကမၤလဲလိာ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် တသ့ဘၣ်. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲလၢ ယွၤကမၤကတၢၢ်ကွံာ် ဟီၣ်ခိၣ် အအၢအသီအံၤလၢ အၢ်မက့းဒိၣ် တၢ်ဒုးအတီၢ်ပူၤ ဘူးထီၣ်လံလီၤ. တၢ်အံၤ ကဒုးအိၣ်ထီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်အသီလၢ အတီအလိၤတခါန့ၣ်လီၤ.—လီၢ်ဖျါ ၁၆:၁၄- ၁၆.
၁၄. ကစၢ်ယွၤ ဃုထၢ မတၤလၢ ကပၢတၢ်လၢအဘီအမုၢ်န့ၣ်လဲၣ်, ဒီးတၢ်အံၤ တဲဆိပာ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၄ ယဟိဝၤကစၢ်ယွၤ ဃုထၢ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လၢ အမူခိၣ်ဘီမုၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ပၢတၢ်ပြး အစီၤပၤလီၤ. လၢအယံာ်တ့ၢ်မး လံၤလံၤန့ၣ်, လံာ်စီဆှံ ကတိၤဆိပာ်ဝဲ ဒ်အံၤလီၤ,– “ဖိသၣ်တဂၤ အိၣ်ဖျဲၣ်လၢပဂီၢ်, တၢ်ဟ့ၣ်လီၤပှၤလၢ ဖိခွါတဂၤလီၤ. ဒီးတၢ်စံၣ်ညီၣ်ကအိၣ်လၢ အဖံဘၣ်ခိၣ်, ဒီးတၢ်ကကိးအမံၤလၢ . . . တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအပဒိၣ် ဖးဒိၣ်တဂၤလီၤ. ဒီးအဘီအမုၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လဲၢ်ထီၣ်န့ၣ်, ဒီးတၢ်ဃုတၢ်ဖိးန့ၣ် အကတၢၢ်တအိၣ်ဘၣ်.” (ယၡါယၤ ၉:၆, ၇) ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ပၢတၢ်ပြးအံၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိ အပျဲၣ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ ကဃ့ဘါထုကဖၣ် ဒ်အံၤလီၤ– “နဘီနမုၢ်န့ၣ် မ်အဟဲတက့ၢ်. ဒ်လၢမူခိၣ်အသိးန့ၣ် မ်တၢ်မၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢစ့ၢ်ကီး ဖဲဒၣ်နသးတက့ၢ်.” (မးသဲ ၆:၁၀) ပကထံၣ်ဘၣ်လၢ လံာ်အံၤအလီၢ်ခံအသိး တယံာ်ဘၣ်ဒီး ယွၤအဘီအမုၢ် ကတြူာ်ကွံာ် ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပၢတၢ်ပြးခဲလၢာ် ဒီးကအိၣ်က့ၤလၢ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်အလီၢ်လီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၄, ၄၅) တၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ ယွၤအဘီအမုၢ် ကဒုးအိၣ်ထီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးန့ၣ်လီၤ.
ဟီၣ်ခိၣ်အသီ ဘူးထီၣ်လံ
၁၅. ဟီၣ်ခိၣ်အသီ စံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၅ လံာ်စီဆှံ အုၣ်ခီၣ်ဝဲ ဒ်အံၤလီၤ– “ဒ်အတၢ်စံးပာ်အသိးန့ၣ်, ပကွၢ်လၢ်မူခိၣ်အသီ, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အသီ, ဖဲတၢ်တီတၢ်လိၤ အိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ အပူၤန့ၣ်လီၤ.” ( ၂ ပ့းတရူး ၃:၁၃; ယၡါယၤ ၆၅:၁၇) ဘၣ်တဘျီဘျီ လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲ “ဟီၣ်ခိၣ်”, အခီပညီမ့ၢ် ပှၤအိၣ်မူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဖီခိၣ်တဖၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၁၁:၁) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဟီၣ်ခိၣ်အသီလၢ တၢ်တီတၢ်လိၤ အိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ အပူၤစံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ကရၢကရိလၢ ယွၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးန့ၣ်လီၤ.
၁၆. ပှၤလၢ ယွၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးတဖၣ်အဂီၢ် ကစၢ်အတၢ်ဟ့ၣ်လၢ တၢ်ဒွးအပှ့ၤတဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်, ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်န့ၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ်.
၁၆ ယ့ၣ်ၡူးအၢၣ်လီၤဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီလၢ အကဟဲအပူၤန့ၣ်, ပှၤလၢယွၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးတဖၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်လၢအမ့ၢ် “တၢ်မူအထူအယိာ်” လီၤ. (မၢ်ကူး ၁၀:၃၀) ဝံသးစူၤ အိးထီၣ်နလံာ်စီဆှံအပူၤ ယိၤဟၣ် ၃:၁၆ ဒီး ၁၇:၃, ဒီးဖးကွၢ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤလၢ ဒ်သိးပကဒိးန့ၣ် တၢ်မူအထူအယိာ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်တဖၣ် န့ၣ်တက့ၢ်. ခဲအံၤ ပကဆိကမိၣ်ကွၢ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ ပှၤလၢအကြၢးဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်လီၤလးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးလၢ အကဟဲအပူၤန့ၣ်တက့ၢ်.
၁၇, ၁၈. ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးတၢ်အိၣ်ပူၤဖျဲးကအိၣ်န့ၣ် ပနာ်သ့ဒ်လဲၣ်.
၁၇ တၢ်အၢတၢ်သီ, တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ, ကွီၢ်မ့ၣ်ဒီး တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိး တအိၣ်လၢၤဘၣ်. “ပှၤတတီတလိၤ တအိၣ်လၢၤဘၣ် . . . မ့မ့ၢ်ပှၤလၢအသးစူၤ ကန့ၢ်ဘၣ်သါထံဧိၤကီၢ်ဧိၤ [“ဟီၣ်ခိၣ်”, ဟသ] . . . လီၤ”. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၁၀, ၁၁) တၢ်ဃူတၢ်ဖိးကအိၣ်လၢ “ယွၤကဒုးအိၣ်ကတီၢ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤတဖၣ် တုၤလၢဟီၣ်ခိၣ်အကတၢၢ်” အဃိလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၆:၉; ယၡါယၤ ၂:၄) ဒီးတၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ, “ပှၤတီပှၤလိၤ ကဘီၣ်ထီၣ်ညီထီၣ်, ဒီးတၢ်ဃူအါတၢ်ဖိးဒိၣ် ကအိၣ်တုၤလါတအိၣ်လၢၤဘၣ်”—အခီပညီမ့ၢ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ကအိၣ်လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၂:၇.
၁၈ ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤတဖၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ပူၤဖျဲးလီၤ. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ လံာ်စီဆှံ အစိၤခါတဖၣ်န့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဒိကနၢ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ် ဒီကတီၢ်အပူၤန့ၣ် အိၣ်ပူၤဖျဲးဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲလီၤ. (၃ မိၤၡ့ ၂၅:၁၈, ၁၉) လၢပၤရဒံစူးအပူၤ ပကမုာ်လၤဘၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ပူၤဖျဲးဒ်အံၤအဃိ မ့ၢ်တၢ်လၢ အလီၤသူၣ်မံသးမုာ်ဒိၣ်မးလီၤ.—ယၡါယၤ ၃၂:၁၈; မံကၣ် ၄:၄.
၁၉. တၢ်အီၣ်တၢ်အီ ကအိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဟီၣ်ခိၣ်သီန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၉ တၢ်အီၣ် တလၢတလီၢ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်. ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ သးဝံၣ်ဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ဘုတစှီၤကအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အပူၤလၢကစၢၢ်ခိၣ်, ဒီးအသၣ်ကဟူးဝး . . . လီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၂:၁၆) ယဟိဝၤယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤ အပှၤတီပှၤလိၤတဖၣ်အဃိ, “ဟီၣ်ခိၣ်ဟ့ၣ်ထီၣ်လံ အတၢ်အါထီၣ်” န့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၆၇:၆.
၂၀. ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ကကဲထီၣ်ပၤရဒံစူးန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်သ့လဲၣ်.
၂၀ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ကကဲထီၣ် ပၤရဒံစူးလီၤ. လၢပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိတဖၣ်အဃိ ဟီၣ်ခိၣ်လၢ အဟးဂုာ်ဟးဂီၤဘၣ်တ့ၢ် အလိၤန့ၣ် ကသူၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲ ဟံၣ်အသီလၢ အလီၤအိၣ်တဖၣ်, ဒီးတၤသၣ်လီၢ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၆၅:၂၁-၂၄; လီၢ်ဖျါ ၁၁:၁၈) ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ် လဲၤပူၤကွံာ်အသိး ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ကဃံလၤဒီး သၣ်ထီၣ်ဖီထီၣ်ဒ် ဧ့ၤဒ့ၣ်တၤသၣ်လီၢ်အသိး အဂီၢ်န့ၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤလဲၢ်ထီၣ်အီၤ ကယီကယီန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ ‘သလၣ်ထီၣ်အစု, ဒီးကယဲၢ်တၢ်သးအဆၢတၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်ဝဲလီၤ.’—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၅:၁၆.
၂၁. တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ကအိၣ်လၢ ပှၤကညီဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအဘၢၣ်စၢၤန့ၣ် တၢ်မနုၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလဲၣ်.
၂၁ ပှၤကညီဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ် ကအိၣ်ဘၣ်ဃူဃူဖိးဖိးလီၤ. တၢ်မံၤလာ်ဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအဒၢတဖၣ် ကအိၣ်ကအီၣ်ဝဲ ဒ်သိးသိးလီၤ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အလီၤပျံၤတဖၣ်န့ၣ် ပှၤဖိသၣ်ဖိတဂၤဒၣ်လၢာ် တပျံၤအီၤလၢၤဘၣ်.—ယၡါယၤ ၁၁:၆-၉; ၆၅:၂၅.
၂၂. တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ ကကဲထီၣ်အသး ဒ်လဲၣ်.
၂၂ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ ကဟးမၣ်ကွံာ်လီၤ. ဒ်ပှၤပၢယွၤအဘီအမုၢ်အသိး, ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ကမၤဘျါက့ၤတၢ် အါန့ၣ်ဒံး မၤဘျါတၢ်လၢ အအိၣ်မူဖဲ ဟီၣ်ခိၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၉:၃၅; မၢ်ကူး ၁:၄၀-၄၂; ယိၤဟၣ် ၅:၅-၉) အခါဖဲန့ၣ်, “ဒီးပှၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲတဖၣ်န့ၣ် တစံး ‘ယမၤတကဲ’ ဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်.” —ယၡါယၤ ၃၃:၂၄; ၃၅:၅, ၆.
၂၃. တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤအံၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ကမၤသူၣ်ခုသးခုပှၤလဲၣ်.
၂၃ ပှၤသံတ့ၢ်လၢ ပအဲၣ်ဘၣ်အီၤတဖၣ်န့ၣ် ကက့ၤသမူထီၣ်က့ၤဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်အလီၢ်အိၣ်လၢ တသံက့ၤနီတဘျီလၢၤဘၣ်လီၤ. ပှၤမံလၢတၢ်သံခဲလၢာ်လၢ အိၣ်လၢယွၤအတၢ်မၤနီၣ်အပူၤန့ၣ် ကသမူထီၣ်က့ၤလီၤ. မ့ၢ်လီၤ, “ပှၤသံအတီမ့ၢ်ဂ့ၤ, တတီဘၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ကဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤလီၤ.”—မၤတၢ် ၂၄:၁၅; ယိၤဟၣ် ၅:၂၈, ၂၉.
၂၄. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အိၣ်မူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအပူၤန့ၣ် ဘၣ်နသးဒ်လဲၣ်.
၂၄ ပမ့ၢ်မၤလိ တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်လၢ အလၤဒိၣ်ကပီၤထီ, ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဒီး ပှၤလၢအဃုထၢဝဲလၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် အီၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ခါဆူညါ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ အလီၤကမၢကမၣ်တဖၣ် အိၣ်ခိးပာ်စၢၤအီၤလီၤ! ယ့ၣ်ၡူးအၢၣ်လီၤပှၤအၢပှၤသီလၢ ဘၣ်တၢ်ပျၤထီအီၤလၢ အကပၤလၢ “နကအိၣ်ဒီးယၤလၢ ပၤရဒံစူးအပူၤ” အကတီၢ်န့ၣ်, တၢ်န့ၣ်မ့ၢ် ကစၢ်ပာ်ဖျါဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးလၢ အကဟဲန့ၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၂၃:၄၃) တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤ ခီဖျိလၢ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အဃိ အကါဒိၣ်လၢ ပကဘၣ်မၤလိအါထီၣ် ကဒီးကစၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
