Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

PENE TORU

Eaa to te Atua Akakoroanga no te Enua?

Eaa to te Atua Akakoroanga no te Enua?
  • Eaa to te Atua akakoro anga no te tangata?

  • Akapeea te Atua te akaaoangaia?

  • Eaa te tu oraanga i te enua nei a te tuatau ki mua?

1. Eaa to te Atua akakoro anga no te enua?

E MANEA tikai to te Atua akakoro anga no te enua. Ka inangaro a Iehova i te enua kia ki i te au tangata mataora ma te oraanga meitaki. Te karanga ra te Pipiria ‘kua tanu oki te Atua i te kainga i Edene ra,’ e kua ‘akatupu [aia] i te au rakau taurekareka katoa kia akara, e tei meitaki ei kai.’ I muri ake i to te Atua anga anga i te tangata e te vaine mua, ko Adamu e Eva, kua tuku Aia ia raua ki roto i tetai kainga manea e kua akakite kia raua: “Kia anau korua, e kia maata roa, e e akaki i te enua nei, e e akavi.” (Genese 1:28; 2:​8, 9, 15) Mei reira mai to te Atua akakoro anga kia uangaia te tangata, kia akatotoa i te au ngai o te kainga ki te enua katoa, e e akono i te au manu.

2. (a) Akapeea tatou e kite ei ka akatupuia to te Atua akakoro anga no te enua? (e) Eaa ta te Pipiria e karanga ra no te au tangata ka ora e tuatau ua atu?

2 I toou manako e ka tupu ainei to te Atua ko Iehova akakoro anga no te tangata kia noo ki roto i tetai enua parataito? “Kua tuatua oki au,” na te Atua ei, “e naku ïa e rave.” (Isaia 46:​9-11; 55:11) Ae, ko ta te Atua i akakoro ra ka rave tikai aia! Te karanga ra aia “kare ra aia i anga [i te enua] ei mea puapinga kore ua; kua anga ra aia kia tangataia.” (Isaia 45:18) Eaa te tu tangata ta te Atua i inangaro kia noo i te enua nei? E eaa te roa tana i inangaro ia ratou kia noo ki reira? Te pau ra te Pipiria: “Ka riro te enua no te aronga tuatua-tika, ka noo tamou rai ratou i reira.”​Salamo 37:29; Apokalupo 21:​3, 4.

3. Eaa te au turanga maromaroa e tupu ra i te enua nei, e eaa te au uianga ka tu mai?

3 E tika, kare teia i tupu ake. Te maki ra te tangata e te mate atura i teianei; te ta ra e te tamate katoa ra i tetai e tetai. E tarevake tetai i tupu. Inara, papu e, kare te Atua i akakoro i te enua kia na reira mei ta tatou e kite ra i teia ra! Eaa tei tupu? No teaa to te Atua akakoro anga i kore ei i tupu? Kare e puka tuatua enua tei tataia e te tangata e rauka i te akakite mai kia tatou no te mea kua akamata te pekapeka anga i te rangi.

TE AKAMATA ANGA O TETAI ENEMI

4, 5. (a) Koai tikai tei tuatua kia Eva na roto i tetai ovi? (e) Akapeea tetai tangata meitaki e te tu tika i mua ana i te riro anga mai ei keia?

4 Te akakite maira te puka mua o te Pipiria no tetai tei patoi i te Atua tei mama mai i te kainga o Edene. Kua akatutuia aia ei “ovi,” inara kare aia i tetai manu ua nei. Te akataka ra te puka openga o te Pipiria iaia “ko tei karangaia i te diabolo ra, e ko Satani oki, ko tei pikikaa i to te ao katoatoa nei.” Kua kapiki katoa ia aia “ko taua ovi taito ra.” (Genese 3:1; Apokalupo 12:9) Kua taangaanga teia angera ririnui, me kore mea vaerua kitea koreia, i tetai ovi kia tuatua kia Eva, mei tetai peretana karape ra tei maani i tona reo e no ko mai i tetai apinga kangakanga me kore apinga maani ua. Kare e ekoko anga i vai ana te reira peretana vaerua i to te Atua akapapa anga i te enua no te tangata.​—Iobu 38:​4, 7.

5 Inara, i te mea e apa kore te au mea angaia a Iehova, naai i maani i teia “Tiaporo,” teia “Satani”? Ma te ngoie ua, na tetai tamaiti vaerua ririnui rai a te Atua i akariro iaia uaorai ei Tiaporo. Akapeea teia te tupu anga? I na, penei ka riro mai tetai tangata meitaki e te tu tika ei keia i teia ra. Akapeea te reira te tupu anga? Penei ka tuku ua te reira tangata i tetai anoano tarevake kia tupu ua i roto i tona ngakau. Me manako ua rai aia i te reira, penei ka pakari tikai mai te reira anoano tarevake. I reira me vai te tuatau, penei ka rave aia i te anoano tarevake tana i manako ua ana.​—Iakobo 1:​13-15.

6. Akapeea tetai tamaiti vaerua ririnui a te Atua te riro anga mai ko te Tiaporo ko Satani?

6 Kua tupu teia ki te Tiaporo ko Satani. I te akara anga kua rongo aia i ta te Atua i akakite kia Adamu e Eva kia uanga raua e e akaki i te enua ki ta raua tamariki. (Genese 1:​27, 28) ‘A, ka akamori pouroa mai teia au tangata iaku kare i te Atua!’ i manako ei a Satani. No reira kua tupu tetai anoano tarevake i roto i tona ngakau. I te openga, kua rave atu aia i te akavare ia Eva na te akakite anga kiaia i te au pikikaa anga no te Atua. (Genese 3:​1-5) I reira aia i riro mai ei ko te “Tiaporo,” te aite anga “Tei Akakino.” I taua taime rai, kua riro mai aia ko “Satani,” te aite anga ko “Tei Patoi.”

7. (a) Eaa a Adamu raua ko Eva i mate ei? (e) Eaa ra te uanga katoatoa a Adamu i tangata metua ai e i mate atu ei?

7 Na te au pikikaa anga e te au akavare anga, na te Tiaporo ko Satani i maani ia Adamu raua ko Eva kia akarongo kore i te Atua. (Genese 2:17; 3:6) Tei tupu, kare i roa kua mate raua, mei ta te Atua i karanga ka tupu me akarongo kore raua. (Genese 3:​17-19) I te mea kua apa ua a Adamu i tona ara anga, kua iri tana ara ki rungao i tana au uanga katoatoa. (Roma 5:12) Penei ka tau te turanga i te akatutuia i tetai pani tunu varaoa. Me e kopa to runga i te pani, eaa te ka tupu i te varaoa tei tunuia i roto i te pani? E kopa to roto i te varaoa, me kore e ngai kinokino tetai. Ma te aiteite, te tangata tataki tai e “kopa” me kore e tu apa ua tei iri mai mei ia Adamu. No reira te au tangata katoatoa i tangata metua ai e i mate atu ei.​—Roma 3:23.

8, 9. (a) Eaa te akaaoanga ta Satani tikai i rave? (e) Eaa ra te Atua i kore ei i takore viviki i te aronga meameaau?

8 I te arataki anga a Satani ia Adamu e Eva kia ara i te Atua, te arataki tikai ra aia i tetai meameaauanga. Te akaao ra aia i ta Iehova tu tutaraanga. Mei tera te tu, te karanga ra a Satani: ‘E tutara kino te Atua. Te pikikaa ra aia e te tapupu ra i te au mea meitaki mei tana au tangata. Kare te au tangata e anoano i te Atua kia tutara ki rungao ia ratou. Ka rauka ia ratou te manako eaa te mea meitaki e te kino no ratou uaorai. E e meitaki atu ratou i raro ake i taku tutara anga.’ Akapeea te Atua te ariu anga atu ki tetai tu akaaoanga kino mei teia te tu? Kua manako etai pae e ka ngoie ua i te Atua i te tamate atu i te aronga meameaau. Inara ka riro ainei te reira ei pau i ta Satani akaaoanga? Ka akapapu ainei te reira e meitaki ta te Atua tu tutaraanga?

9 Kare ta Iehova tuku anga tika apa kore e akatika iaia kia tamate vave atu i te aronga meameaau. Kua manako aia e te anoanoia ra te taime no te pau atu i ta Satani akaaoanga na roto i tetai tu merengo e te akapapu e e pikikaa te Tiaporo. No reira kua tamanako atu te Atua e ka akatika aia i te au tangata kia tutara ia ratou uaorai no etai tuatau i raro ake i te mana o Satani. Te tumu i rave ei a Iehova i te reira e te tumu i akatika ai aia i tetai tuatau roa kia topa i mua ake ka akatikatika ai i teia au maro anga ka uriuriia i te pene 11 o teia puka. I teianei, ra, e mea meitaki no te akamanako i teia: Kua tau ainei a Adamu raua ko Eva kia irinaki ia Satani, tei kore rava i rave ana i tetai mea meitaki kia raua? Kua tau ainei raua kia irinaki ia Iehova, ei pikikaa kino, ko tei oronga mai i te au mea ravarai na raua? Eaa taau ka rave?

10. Akapeea koe te turu anga i to Iehova tua ei pau anga ki ta Satani akaaoanga?

10 E mea meitaki te akamanako i teia au uianga i te mea te aro atura tatou i te au maro anga mei teia te tu i teia tuatau. Ae, tei ia koe te tuatau no te turu i to Iehova tua, ei pau anga ki ta Satani akaaoanga. Ka rauka ia koe te ariki ia Iehova ei Tutara e e tauturu i te akaari ia Satani ei pikikaa. (Salamo 73:28; Maseli 27:11) Ma te maromaroa, e tokoiti anake ua i roto i te pirioni ua atu au tangata i teianei ao e rave ra i teia iki anga. Te tu maira tetai uianga puapinga, Te apii tikai ra ainei te Pipiria e te tutara ra a Satani i teianei ao?

KOAI TE TUTARA RA I TEIANEI AO?

Akapeea a Satani te oronga anga kia Iesu te au patireia katoatoa o teianei ao me kare e nona te reira?

11, 12. (a) Akapeea tetai timata anga o Iesu te akaari mai anga e ko Satani te tutara o teianei ao? (e) Eaa atu te akapapu maira e ko Satani te tutara o teianei ao?

11 Kare rava a Iesu i ekoko ana e ko Satani te tutara ra i teianei ao. Na etai ravenga temeio, kua akaari a Satani kia Iesu “te au basileia katoa o te ao nei, e to ratou kakā.” I reira to Satani taputou anga kia Iesu: “E oronga atu au i teianei au mea katoa kia koe, kia akatopa mai koe ki raro e akamori mai iaku.” (Mataio 4:​8, 9; Luka 4:​5, 6) Ka akamanako ana i teia. Ka riro ainei teia oronga anga ei timata anga kia Iesu naringa kare a Satani i te tutara no teia au patireia? Kare a Iesu i kopae ana i te manako e no Satani katoatoa teia au kavamani o te ao. Papu e, kua rave rai a Iesu i te reira naringa kare ko Satani te ririnui i muri ake ia ratou.

12 E tikai, ko Iehova te Atua Mana Katoatoa, Tei Anga i te ao manea e pini ua ake. (Apokalupo 4:11) Inara, kare e ngai i roto i te Pipiria e karanga ra e ko te Atua ko Iehova me kore ko Iesu Karaiti te tutara o teianei ao. Ko te tika, kua taiku tikai mai a Iesu ia Satani ko “te ariki o teianei ao.” (Ioane 12:31; 14:30; 16:11) Te tuatua katoa ra te Pipiria i te Tiaporo ko Satani e ko “te atua o teianei ao.” (2 Korinetia 4:​3, 4) No runga i tei patoi ra, me kore ko Satani, te tata ra te apotetoro Kerititiano ko Ioane: “Te vai ua nei rai to te ao ravarai i raro ake i taua vaerua kino ra.”​—1 Ioane 5:19.

ME TAKOREIA TO SATANI AO

13. Eaa ra i anoanoia ai tetai ao ou?

13 I te mataiti taki tai e topa ra, te kino ua maira teianei ao. Kua ki te reira i te au vaeau tamaki, te aronga poritiki pikikaa, te au arataki akonoanga pikikaa, e te aronga vinivini kino. E ngata tikai te taui i teianei ao. Te akaari maira te Pipiria e te vaitata maira te tuatau me takore te Atua i teianei ao kino i te tuatau o te tamaki o Aramakito. Ka tupauia teia ki tetai ao ou tuatua tika.​—Apokalupo 16:​14-16.

14. Koai ta te Atua i iki ei Tutara i Tona Patireia, e akapeea teia te totou angaia?

14 Kua iki te Atua ko Iehova ia Iesu Karaiti ei Tutara i Tona Patireia i te rangi, me kore kavamani. I te tuatau i topa, kua totou te Pipiria: “Kua anau mai oki tetai tama na tatou, kua orongaia mai tetai tamaroa na tatou: ei runga i tona ra pakuivi te au vai ei: e tapaia tona ingoa . . . te Ariki no te au. Kare e mutu te tupu anga o tona ra basileia, e tona au.” (Isaia 9:​5, 6) No runga i teia kavamani, kua apii a Iesu i tana au pipi kia pure: “Kia tae toou basileia. Kia akonoia toou anoano i te enua nei, mei tei te ao katoa na.” (Mataio 6:10) Mei ta tatou ka kite a muri ake i roto i teia puka, kare e roa ka takore to te Atua Patireia i te au kavamani katoatoa o teianei ao, e ka tupau te reira ia ratou pouroa. (Daniela 2:44) Ka apai mai i reira to te Atua Patireia i tetai enua parataito.

TE VAITATA MAIRA TETAI AO OU!

15. Eaa te “enua ou”?

15 Te akapapu maira te Pipiria ia tatou: “Te tatari nei ra tatou i te rangi ou e te enua ou [ta te Atua] i tuatua maira, i te vai tika anga o te tuatua-tika ra.” (2 Petero 3:13; Isaia 65:17) I etai taime me tuatua te Pipiria no “te enua,” te aite anga e au tangata e noo ra i te enua. (Genese 11:1) No reira, “te enua” tuatua tika e taiate tangata te reira e marekaia ra e te Atua.

16. Eaa te apinga aroa puapinga rava atu mei te Atua mai no te aronga tana i mareka, e eaa ta tatou ka rave e rauka ai te reira?

16 Kua taputou a Iesu e i te ao ou e tu mai nei, te aronga tei marekaia e te Atua ka rauka te apinga aroa o te “ora mutu kore.” (Mareko 10:30) E uri ine i taau Pipiria kia Ioane 3:16 e te 17:3, e e tatau i ta Iesu i tuatua kia rave tatou e rauka ai te ora mutu kore. I teianei ka akamanako ana i ta te Pipiria au akameitakianga te ka rekarekaia e te aronga tei tau meitaki no te reira apinga aroa manea mei te Atua mai i roto i te enua Parataito.

17, 18. Akapeea tatou e papu ei ka tupu te au e te tinamou i te au ngai ravarai i te enua nei?

17 Ka kore te kino, te tamaki, te ta tangata, e te ta ua. “Kare ua te tangata kino ra . . . Kareka te aronga maru ra, ka noo ïa i te enua.” (Salamo 37:​10, 11) Ka tupu te au no te mea ka ‘akakore te Atua i te tamaki e tae rava ki te openga enua.’ (Salamo 46:9; Isaia 2:4) I reira “e ruperupe ei te aronga tuatua-tika; e maata roa oki te au, e ope ua atu te marama”​—tera te aite anga e tuatau ua atu!​—Salamo 72:7.

18 Ka noo tinamou ua to Iehova aronga akamori. Koi vai ei te ngati Iseraela i te tuatau Pipiria i te akarongo i te Atua, kua noo tinamou ratou. (Levitiku 25:​18, 19) Mei teaa atura i te mataora kia rekareka i te tu tinamou i roto i te Parataito!​—Isaia 32:18; Mika 4:4.

19. No teaa tatou ka kite ei e ka maata te kai i roto i te ao ou o te Atua?

19 Kare e rava kore o te kai. “E manga sitona okotai rima i ki i te enua nei,” i imene ei te tata taramo. “I runga i te take o te au maunga ra.” (Salamo 72:16) Ka akameitaki te Atua ko Iehova i tona aronga tuatua tika, e ei “reira e ua maata mai ei te enua.”​—Salamo 67:6.

20. No teaa ra tatou ka papu ei ka riro mai te enua katoa ei parataito?

20 Ka riro te enua katoa ei parataito. Ka riro te au are e te au kainga ou ma te manea ei tupau i te enua tei takinoia e te au tangata ara ua. (Isaia 65:​21-24; Apokalupo 11:18) I te tuatau e topa ra, tetai au tuanga o te enua tei akaviia ka maata atu tona manea e te uua anga mei te kainga o Edene e tae ua atu ki te katoa anga o te enua. E kare rava te Atua e poka i te ‘oora i tona rima, e te akamerengo i te kaki o te au mea ora katoa nei.’​—Salamo 145:16.

21. Eaa te akaari maira e te vai ra te au i rotopu i te au tangata e te manu?

21 Ka tupu te au i rotopu i te au tangata e te manu. Ka kai kapiti te au manu taetaevao e to te kainga. Kare katoa tetai tamaiti meangiti e mataku i te au manu kino o teia tuatau.​—Isaia 11:​6-9; 65:25.

22. Eaa te ka tupu ki te maki?

22 Ka kore te maki. Ei tutara no te Patireia o te Atua, ka maata atu ta Iesu rapakau anga i tana i rave iaia i te enua nei. (Mataio 9:35; Mareko 1:​40-42; Ioane 5:​5-9) No reira “kare oki to reira e karanga e, Kua maki au.”​—Isaia 33:24; 35:​5, 6.

23. No teaa te tuakaou anga ei akarekareka anga i to tatou au ngakau?

23 Te aronga akaperepereia tei mate ka akaoraia mai ma te manakonako anga kia kore rava e mate. Pouroa te aronga e moe ra i te mate i roto i te manako o te Atua ka akaoraia mai. Ko te tika, “e tuakaouanga to tei mate, te aronga tuatua-tika e te aronga tuatua-tika kore.”​—Angaanga 24:15; Ioane 5:​28, 29.

24. Eaa ra toou manako te nooanga i te Parataito i te enua nei?

24 Mei teaa atura tetai tuatau ki mua e vai maira no te aronga te ka iki i te apii no runga i Tei Anga Mekameka ra ia tatou, ko te Atua ko Iehova, e te tavini iaia! Ko te Parataito e aere maira i te enua nei ta Iesu i taiku i tona taputou anga ki te tangata rave kino tei mate i te pae iaia: “Ei Paradaiso taua katoa i teianei rai rā.” (Luka 23:43) E mea puapinga kia apii maata atu tatou no Iesu karaiti, na roto mai oki iaia teia au akameitakianga katoatoa e rauka ai.