1, 2. (a) ?Ngue ti yɛ sran nga i dunman w’a fu’n, sɛ e si i dunman’n, i sɔ’n kleman kɛ e si i sakpa ɔ? (b) ?Zezi i su akunndan fanunfanun benin yɛ sran’m be bu ɔ?

SRAN nga be dunman’n fuli mɛn nun’n be sɔnnin. Wie’m be liɛ’n, be akpasua’n nun, annzɛ be klɔ’n nun, annzɛ kusu be nvle’n nun yɛ sran’m be si be kpa ɔ. Wie’m be kusu be liɛ’n, sran’m be si be dunman’n mɛn wunmuan’n nun. Sanngɛ, sran mɔ i dunman’n w’a fu’n, sɛ e si i dunman’n, ɔ kleman kɛ e si i sakpa. I sɔ’n kleman kɛ e si sran sɔ’n i su ndɛ tɛkɛtɛkɛ mun nin sran’n i wafa nga ɔ ti’n.

² Kannzɛ bɔɔ Zezi Klist trannin asiɛ’n su wa i afuɛ kɔe 2.000 yɛ’n, sanngɛ asiɛ wunmuan’n su sran’m b’a ti i su ndɛ le. Sanngɛ kusu’n, sran’n i wafa nga Zezi ti’n, sran kpanngban be wunmɛn i wlɛ kpa. Wie’m be waan laa sran kpa’m be nun kun sa ngbɛn ɔn. Wie’m be kusu be waan Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ ngbɛn wie ɔ. Wie’m be liɛ’n, be waan Zezi ti Ɲanmiɛn, ɔ maan ɔ fata kɛ be su i. ?I sɔ’n ti su?

3. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ a si Ɲanmiɛn Zoova nin Zezi Klist ɔ?

³ Ɔ ti cinnjin kɛ a si Zezi i su ndɛ nanwlɛ’n. ?Ngue ti ɔ? Afin Biblu’n se kɛ: ‘Kɛ be se kɛ bé ɲán anannganman nguan’n, i bo’n yɛle kɛ bé sí wɔ mɔ ɔ kunngba cɛ yɛ a ti Ɲanmiɛn’n nin Zezi Klist mɔ a sunmɛnnin i’n.’ (Zan 17:3) Nanwlɛ, Ɲanmiɛn Zoova nin Zezi Klist be silɛ kpa’n, ɔ kwla yo maan sran ɲan anannganman nguan asiɛ m’ɔ́ wá káci lika klanman’n, i su. (Zan 14:6) Asa kusu’n, wafa nga ɔ fata  kɛ e di mɛn’n, ɔ nin wafa nga ɔ fata kɛ e nin e wiengu mun e tran’n, Zezi yɛ ɔ kleli be su ajalɛ kpafuɛ’n niɔn. (Zan 13:34, 35) Fluwa nga i ndɛ tre klikli’n nun’n, e kokoli Ɲanmiɛn i su ndɛ nanwlɛ’n i su yalɛ. Siɛn’n, maan e nian like nga Biblu’n kle i Zezi Klist su sakpasakpa’n.

4. ?“Mɛsi” nin “Klist” be bo’n yɛle benin?

⁴ Lele naan b’a wu Zezi’n, Biblu’n dun mmua kannin Mɛsi annzɛ Klist mɔ Ɲanmiɛn wá súnmɛn i’n, i ndɛ. Manmanlɛ dunman nɲɔn sɔ’n, “Mɛsi” (Ebre aniɛn’n nun) ɔ nin “Klist” (Glɛki aniɛn’n nun), be bo’n yɛle “sran nga be kpɛli i sieli i ngunmin’n.” Sran nga be seli kɛ ɔ́  bá’n, ɔ́ yó sran mɔ Ɲanmiɛn kpɛli i sieli i ngunmin kɛ ɔ di junman ngunmin kun’n. Fluwa nga i ndɛ tre nga bé bá lɔ’n be nun’n, é wá wún junman cinnjin nga Mɛsi’n di i ninnge nga Ɲanmiɛn waan ɔ́ yó be’n be su kpɛnlɛ nun’n. Dɔ nga su bɔbɔ’n, mmlusuɛ nga Zezi kwla man e’n, é wá wún i wlɛ. Sanngɛ, kwlaa naan b’a wu Zezi’n, atrɛkpa’n sran kpanngban be usali be wun kɛ: ‘?Wan yɛ ɔ́ yó Mɛsi’n niɔn?’

5. ?Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be lafili su kpa kɛ Zezi ti sran’n i wafa benin?

⁵ I nun nga Zezi m’ɔ ti Nazarɛtifuɛ’n o asiɛ’n su wa’n, i sɔnnzɔnfuɛ’m be lafili su kpa kɛ i yɛ ɔ ti Mɛsi mɔ be seli kɛ ɔ́ bá’n niɔn. (Zan 1:41) Simɔn Piɛli m’ɔ ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be nun kun’n, ɔ seli i kɛ: ‘A ti Klist.’ (Matie 16:16) ?Sanngɛ yoo, ngue ti yɛ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ sɔ mun nin e bɔbɔ’n, e kwla lafi su kpa kɛ Zezi ti Mɛsi mɔ be seli kɛ ɔ́ bá’n niɔn?

6. Wafa nga Zoova ukali sran kpa mun naan b’a wun Mɛsi’n i wlɛ’n, yiyi nun.

⁶ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ nga be trannin asiɛ’n su kwlaa naan b’a wu Zezi’n, be dun mmua yiyili Mɛsi’n i su ndɛ kpanngban nun. Ndɛ sɔ’n yɛ ɔ́ kwlá úka sran mun naan b’a wun Mɛsi’n i wlɛ ɔ. E kwla fa sunnzun ase nga e yiyi nun. Wie nun ɔn, be se ɔ kɛ a wɔ loto jranwlɛ kun, annzɛ alie jranwlɛ kun, annzɛ alapla jrawlɛ kun mɔ sran’m b’a yi lɔ piɛ’n i nun naan a ko fa sran kun mɔ a nin a wunmɛn i le’n. ?Sɛ be kan sran sɔ’n i su ndɛ wie kle wɔ’n, i sɔ’n su ukaman wɔ? I kunngba’n, Biblu’n nun’n, Zoova fɛli i nuan ijɔfuɛ mun yiyili ninnge nga Mɛsi’n wá yó be’n, ɔ nin sa nga bé jú i su’n be nun. Kɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ sɔ’m bé kpɛ́n su’n, i sɔ’n úka sran kpa mun naan b’a wun sran nga ɔ ti Mɛsi’n i wlɛ.

7. ?Sa nɲɔn benin mun yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be dun mmua kannin be ndɛ kwlaa naan b’a kpɛn su Zezi i lika ɔ?

⁷ Maan e bu sa nɲɔn nga’m be akunndan e nian. I klikli’n yɛle kɛ afuɛ 700 kwlaa naan Sran nga be seli kɛ ɔ́ bá’n w’a ba’n, Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Mise seli kɛ bé wú i Bɛtleɛmu m’ɔ ti Zida akpasua’n i klɔ kaan kpa kun’n, i su. (Mise 5:1) ?Nin yɛ be wuli Zezi sakpa ɔ? Bɛtleɛmu klɔ’n su cɛ yɛ be  wuli i ɔ! (Matie 2:1, 3-9) I nɲɔn su’n yɛle kɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n i ndɛ nga ɔ kɛnnin i Daniɛl 9:25 nun’n, ɔ kleli afuɛ nga Mɛsi’n ɔ́ yí i wun nglo’n sɛsɛsɛ. Ɔ yoli sɔ afuɛ ya nnun tra su kwlaa naan sa sɔ’n w’a ju. Afuɛ ng’ɔ kleli’n yɛle afuɛ 29 nun. * Sa sɔ mɔ Biblu’n dun mmua kannin be ndɛ kwlaa naan b’a ju’n, be kle kɛ Zezi yɛ ɔ ti Mɛsi’n mɔ be seli kɛ ɔ́ bá’n niɔn.

8, 9. ?Zezi i batɛmu yolɛ nun’n, ngue yɛ ɔ kleli weiin kɛ i yɛ ɔ ti Mɛsi’n mɔ be seli kɛ ɔ́ bá’n niɔn?

⁸ Kɛ afuɛ 29 i awieliɛ’n ɔ́ mántan koko’n, ninnge uflɛ mun ekun be kleli weiin kɛ Zezi yɛ ɔ ti Mɛsi’n niɔn. Afuɛ sɔ’n nun yɛ Zezi ko toli Zan batɛmu yofuɛ’n naan ɔ yo i batɛmu Zurdɛn nzue ba’n nun ɔn. Zoova seli kɛ ɔ́ klé Zan i nzɔliɛ kun naan w’a kwla wun Mɛsi’n i wlɛ. Zan wunnin nzɔliɛ sɔ’n Zezi i batɛmu yolɛ nun. Biblu’n waan: ‘Kɛ ɔ yoli Zezi batɛmu m’ɔ fin nzue’n nun fiteli cɛ’n, kpɛkun ɲanmiɛn su lɔ’n i su tikeli muaan, Zezi wunnin Ɲanmiɛn wawɛ’n, ɔ jra ba kɛ auble sa, ɔ wa trɛnnin i su. Kpɛkun be tili sran kun nɛn ɲanmiɛn su lɔ, ɔ seli kɛ: “Min awlɛn su ba’n yɛ, i su yɛ m’an fa n wla’n kwlaa m’an gua ɔ.”’ (Matie 3:16, 17) Kɛ Zan wunnin sa nga ɔ juli’n, m’ɔ tieli ndɛ nga Ɲanmiɛn kannin’n, ɔ sili weiin kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ sunmannin Zezi ɔ. (Zan 1:32-34) Kɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n annzɛ i wunmiɛn m’ɔ fa di junman’n ɔ trannin Zezi su’n, cɛn sɔ nun yɛ ɔ kacili Mɛsi annzɛ Klist’n niɔn. Zezi yɛ ɔ ti sran mɔ be kpɛli i sieli i ngunmin kɛ ɔ yo Ɲrun Dunfuɛ nin Famiɛn’n niɔn.—Ezai 55:4.

⁹ Sa nga Biblu’n kannin be ndɛ kwlaa naan b’a ju’n, be su kpɛnlɛ’n, ɔ nin ndɛ nga Ɲanmiɛn kannin’n, be kleli weiin kpa kɛ Zezi yɛ ɔ ti Mɛsi mɔ be seli kɛ ɔ́ bá’n niɔn. Sanngɛ kosan cinnjin nɲɔn mɔ be kan Zezi’n, Biblu’n tɛ be su wie. Kosan sɔ mun yɛ: ?Nin yɛ Zezi fin ɔn? ?Yɛ sran’n i wafa benin yɛle i?

10. ?Biblu’n kle kɛ nin yɛ Zezi trannin kwlaa naan w’a ba asiɛ’n su ɔ?

¹⁰ Biblu’n kle kɛ Zezi trannin ɲanmiɛn su lɔ kwlaa naan w’a ba asiɛ’n su wa. Mise seli kɛ bé wú Mɛsi’n Bɛtleɛmu klɔ’n su. Ɔ seli ekun kɛ i afinliɛ’n “fin lalafuɛ nun.” (Mise 5:1) Blɛ kpanngban nun’n, Zezi seli kɛ ɔ trannin ɲanmiɛn su lɔ kwlaa naan b’a wu i kɛ klɔ sran sa asiɛ’n su wa. (Kanngan Zan 3:13 nin 6:38, 62 nun; 17:4, 5) I nun mɔ Zezi ti anzi ɲanmiɛn su lɔ’n, wafa nga ɔ nin Ɲanmiɛn be trannin’n, ɔ leman wunsu.

11. ?Wafa sɛ yɛ Biblu’n kle kɛ Zezi ti Zoova i awlɛn su Ba kunngba lekeleke’n niɔn?

¹¹ Zezi yɛ ɔ ti Zoova i awlɛn su ba’n niɔn. Sɛ ɔ ti sɔ’n, nán ngbɛn ti ɔ. Be flɛ i kɛ “i Wa Kpɛn,” afin i yɛ Ɲanmiɛn dun mmua yili i naan w’a yi ninnge uflɛ kwlaa mun ɔn. * (Kolɔsfuɛ Mun 1:15) Ɔ le like uflɛ kun ekun mɔ i ti yɛ Ba sɔ’n ti i liɛ ngunmin ɔn. Ɔ ti “i Wa kunngba cɛ’n.” (Zan 3:16) I sɔ’n i bo’n yɛle kɛ, Zezi kunngba cɛ yɛ Ɲanmiɛn bɔbɔ yili i trele sa ɔ. Kpɛkun, Zezi kunngba cɛ yɛ Ɲanmiɛn fɛli i fa yili ninnge onga mun ɔn. (Kolɔsfuɛ Mun 1:16) Asa ekun’n, be flɛ Zezi kɛ ‘Ndɛ’n.’ (Zan 1:14) I sɔ’n kle e kɛ ɔ ijɔ Ɲanmiɛn nuan. Siɛ’n i mma onga mun, i aolia nun sran mun o, i klɔ sran mun o, Zezi kan Siɛ’n i jasin mun nin i mmla’m be ndɛ kle be kwlaa.

12. ?Wafa sɛ yɛ e si kɛ Ba Kpɛn’n nin Ɲanmiɛn be sɛman ɔn?

¹² ?Kɛ nga sran wie’m be bu i’n sa’n, Ba Kpɛn’n, ɔ nin Ɲanmiɛn be kwla sɛ? Ɔ si’ɛ mlɔnmlɔn, Biblu’n kleman sɔ. Afin, kɛ nga ndɛ kpɔlɛ nga e wunnin i icra’n ɔ fa kannin’n sa’n, be yili Ba’n. Nanwlɛ, e wun i lɛ kɛ Ba’n ɲannin bo bolɛ, sanngɛ Ɲanmiɛn Zoova liɛ’n, ɔ o lɛ tititi. (Jue Mun 90:2) Ɲanmiɛn i Wa kunngba cɛ’n w’a fɛmɛn i wun w’a sunnzunmɛn i Si le. Biblu’n kle weiin kɛ Siɛ’n le ɲrun tra Ba’n. (Kanngan Zan  14:28 nun; 1 Korɛntfuɛ Mun 11:3) Zoova kunngba cɛ yɛ ɔ ti ‘Ɲanmiɛn m’ɔ kwla like kwlaa yo’n’ niɔn. (Bo Bolɛ 17:1) Ɔ maan, sran fi nin i sɛman. *

13. ?Kɛ Biblu’n se kɛ Ba’n ‘fa Ɲanmiɛn mɔ be wunmɛn i’n,’ i bo’n yɛle benin?

¹³ Afuɛ ko ju akpi ngbinngbin kpanngban kpa nun’n, Zoova nin i Wa Kpɛn’n be afiɛn’n mantannin kpa kwlaa naan w’a yi ɲanmiɛn su’n nin i su nzraama mun, ɔ nin asiɛ’n. Nanwlɛ, be kloli be wun dan kpa! (Zan 3:35; 14:31) Zezi fɛli i Si’n kekleke. I sɔ’n ti’n, Biblu’n se kɛ Ba’n ‘fa Ɲanmiɛn mɔ be wunmɛn i’n.’ (Kolɔsfuɛ Mun 1:15) Nanwlɛ, kɛ nga sran kun kwla fɛ i si’n ninnge kpanngban nun sa’n, Zezi i nzuɛn’n ɔ nin i sran wafa’n be ti kɛ i Si’n i liɛ’n sa sɛsɛsɛ.

14. ?Wafa sɛ yɛ be kwla wuli ‘Ɲanmiɛn i Wa kunngba cɛ’n,’ kɛ klɔ sran sa ɔ?

¹⁴ Zoova i Wa kunngba cɛ’n ɔ fin ɲanmiɛn su lɔ bali asiɛ’n su wa, i klunklo su. Kpɛkun ɔ kacili sran. Sanngɛ, a kwla usa ɔ wun kɛ: ‘?Wafa sɛ yɛ be kwla wu aolia nun sran kun kɛ klɔ sran sa ɔ?’ Kɛ ɔ ko yo naan i sɔ’n w’a yo ye’n, Zoova yoli abonuan sa kun. Ɔ fɛli i Wa Kpɛn m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n i nguan’n fa wlɛli i Zuifu talua Mali m’ɔ nin a siman bian’n i ku sɛ’n nun. Ɔ maan, yasua fi nin Mali b’a siman sua. I sɔ ti’n, Mali wuli ba kun mɔ fɔ nunmɛn i nun’n. Be flɛ ba sɔ’n kɛ Zezi.—Lik 1:30-35.

15. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Zezi maan e si Ɲanmiɛn kpa ɔ?

¹⁵ Ndɛ nga Zezi kannin’n, ɔ nin ninnge nga ɔ yoli be asiɛ’n su wa’n, be uka e maan e si i kpa. Asa ekun’n, Zezi yo maan e si Zoova kpa. ?Ngue ti yɛ ɔ ti sɔ ɔ? Nán ɔ wla fi su kɛ Ba’n ti kɛ i Si’n sa sɛsɛsɛ. I sɔ ti’n yɛ Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be nun kun kɛ: ‘Sran ng’ɔ wun min’n, nn w’a wun e Si’n.’ (Zan 14:9)  Biblu’n nun fluwa nnan nga Matie, Mark, Lik ɔ nin Zan be klɛli’n, be kan Zezi i jasin fɛ’n i ndɛ. Fluwa sɔ’m be kle e Zezi i mɛn dilɛ’n, ɔ nin ninnge nga ɔ yoli be’n, ɔ nin sran’n i wafa nga ɔ ti’n be su like kpanngban.

16. ?KɛZezi klé sran’m be like’n, like klikli ng’ɔ kɛn i ndɛ’n yɛle benin? ?Yɛ i like klelɛ’n fin wan?

¹⁶ Sran’m be si kpa kɛ Zezi ti “Like Klefuɛ.” (Zan 1:38; 13:13) ?Ngue like yɛ ɔ kleli ɔ? I klikli su’n, ɔ kan ‘Ɲanmiɛn i sielɛ’n i jasin fɛ’n,’ i ndɛ. Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ m’ɔ ti awa kun m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n, ɔ́ wá síe asiɛ wunmuan’n. Kpɛkun ɔ́ mán sran aɲinyiɛfuɛ’m be mmlusuɛ m’ɔ su wieman le’n. (Matie 4:23) ?Ndɛ sɔ’n fin wan? Zezi bɔbɔ tɛ su kɛ: ‘N like nga n kle’n ɔ finman m bɔbɔ, ɔ fin sran ng’ɔ sunmannin min’n.’ Sran sɔ’n yɛle Zoova. (Zan 7:16) Zezi si kɛ i Si’n kunndɛ kɛ sran’m be tie Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ jasin fɛ’n. Fluwa nga i ndɛ tre 8 nun’n, é wá súan Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n, ɔ nin ninnge nga ɔ́ wá yó be’n be su like kpanngban.

17. ?Nin yɛ Zezi kleli sran’m be like ɔ? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ wlɛli i wun ase kleli sran’m be like dan sɔ ɔ?

¹⁷ ?Nin yɛ Zezi kleli like’n niɔn? Lika kwlaa nga sran’m be o lɛ’n. Yɛle kɛ, nanmue’m be nun nin klɔ dandan mun, ɔ nin klɔ kanngan’m be su, ɔ nin gua’m be bo, ɔ nin sran’m be awlo’m be nun’n, Zezi kleli like. Zezi w’a minndɛman kɛ sran’m be wa to i. I bɔbɔ ɔ ko toli be. (Mark 6:56; Lik 19:5, 6) ?Ngue ti yɛ Zezi wlɛli i wun ase boli jasin fɛ’n m’ɔ kleli sran’m be like dan sɔ ɔ? Ɔ yoli i sɔ, afin i sɔ yɛ Ɲanmiɛn waan ɔ yo ɔ. Zezi yoli i Si’n i klun sa blɛ kwlaa nun. (Zan 8:28, 29) Sanngɛ, ɔ le like uflɛ kun ekun mɔ i ti yɛ ɔ boli jasin fɛ’n niɔn. Ɔ sili sran kpanngban mɔ be wa wunnin i wun’n, be aunnvuɛ. (Kanngan Matie 9:35, 36 nun.) Sran sɔ’m be Ɲanmiɛn sulɛ wafa’n i su kpɛnngbɛn’m be ɲin kpali be su. Yɛle kɛ be m’ɔ fata kɛ be kle be Ɲanmiɛn’n ɔ nin ninnge nga i waan ɔ́ yó be’n be su nanwlɛ ndɛ’n, b’a yomɛn i sɔ. Zezi wunnin kɛ sran’m be le Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i jasin fɛ’n i awuliɛ dan.

18. ?Zezi i nzuɛn benin mun yɛ be yo ɔ ɲɛnmɛn ɔn?

 ¹⁸ Zezi kloli sran mun yɛ be ndɛ loli i. Ɔ maan be wunnin kɛ be kwla fa be wun mɛntɛn i, afin ɔ ti sran kpa. I wun yoli ba kanngan’m be bɔbɔ be fɛ. (Mark 10:13-16) Zezi w’a buman sran wie kpa w’a traman wie. Ɔ kpɔli adi ninnge mun nin sran lufle bulɛ’n. (Matie 21:12, 13) Zezi blɛ su’n, sran’m be buman bla’m be sran, sanngɛ Zezi liɛ’n, ɔ buli be sran. (Zan 4:9, 27) Zezi kɛnnin i wun ase nanwlɛ su. Cɛn kun’n, ɔ wunnzinnin i akoto’m be ja wun. Sanngɛ nn sran nga ɔ su i wiengu’n yɛ ɔ fata kɛ ɔ di junman sɔ’n niɔn.

19. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ be nga be mian ninnge wie’m be wun’n, be ndɛ loli Zezi ɔ?

¹⁹ Be nga be mian ninnge wie’m be wun’n, be ndɛ loli Zezi. Like nga ɔ kle sɔ’n, yɛle abonuan sa nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan ɔ fa yoli sran’m be juejue’n. (Matie 14:14) I kun yɛle bian kokowefuɛ kun m’ɔ wa toli Zezi, kpɛkun ɔ seli i kɛ: “Yaci, yo maan n kokowe’n wie weiin.” Nanwlɛ, afɛ nga bian sɔ’n wun i’n, ɔ kannin Zezi i awlɛn’n. Ɔ maan, ɔ yoli Zezi i annvɔ. Kpɛkun Zezi tinngɛli i sa’n fa kannin bian’n, yɛ ɔ seli i  kɛ: “M’an ti, maan ɔ kokowe’n wie weiin.” Kpɛkun, kokowe’n wieli sran sɔ’n i wun yɛ i wunnɛn’n yoli treketreke ɔ! (Mark 1:40-42) ?A wun wafa nga sran sɔ’n i klun jɔli dan’n?

20, 21. ?Wafa sɛ yɛ Zezi kleli e ɲin m’ɔ fata kɛ ɔ yi Ɲanmiɛn titi’n, i su ajalɛ ɔ?

²⁰ Wafa nga ɔ fata kɛ e ɲin yi Ɲanmiɛn e guɛ i ti nin i bo’n, Zezi kleli i su ajalɛ kpafuɛ’n. Kannzɛ bɔɔ be tanndannin Zezi ɲrun sɛ’n, naan ɔ wunnin i ɲrun sɛ’n, sanngɛ sa wafa kwlaa nun’n, w’a kpɔcimɛn i Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n le. Zezi jrannin lakalɛ nga Satan lɛkɛli i’n i ɲrun kekle kpa, ɔ maan ɔ kwlɛli i. (Matie 4:1-11) Blɛ wie nun’n, Zezi i osufuɛ mun bɔbɔ’n, b’a lafimɛn i su. I kpa’n bɔbɔ’n be seli kɛ “i ti a saci.” (Mark 3:21) Sanngɛ, Zezi w’a manman atin kɛ be ɲan ta i su. I sɔ’n ti w’a yaciman Ɲanmiɛn i klun sa yolɛ le. Kannzɛ bɔbɔ, be kpɛli Zezi i nzowa naan be yoli i finfin’n, sanngɛ ɔ sili i wun su nian. W’a kunndɛman kɛ ɔ́ yó i kpɔfuɛ’m be tɛ le.—1 Piɛr 2:21-23.

 ²¹ Zezi yoli ndɛnmanfuɛ lele fa wuli. Ɔ fɛli i kpɔfuɛ’m be sa nun, yɛ ɔ wuli ɲrɛnnɛn wie. (Kanngan Filipfuɛ Mun 2:8 nun.) Cɛn kasiɛn nga Zezi dili i asiɛ’n su wa’n i nun’n, nian sa nga be tɔli i su’n. Be trɛli i. Be fali lalofuɛ ato buafuɛ mun naan b’a tɔn i suɛn. Kpɛkun jɔlɛ difuɛ mɔ be mannin be adi ninnge’n, be buli Zezi fɔ. Be boboli i waka kun su. Kɛ ɔ́ ká nun’n, ɔ kpan seli kɛ: ‘I kwlaa w’a wie.’ (Zan 19:30) Sanngɛ, kɛ ɔ dili cɛn nsan’n, i Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n ɔ cɛnnin i, yɛ ɔ kacili aolia nun sran. (1 Piɛr 3:18) Kpɛkun, kɛ ɔ dili cɛn ba ablanan’n, ɔ sɛli i sin ɲanmiɛn su lɔ. Lɔ’n, ‘ɔ ko trannin Ɲanmiɛn i fama su,’ yɛ ɔ minndɛli kɛ Ɲanmiɛn fa famiɛn dilɛ’n wlɛ i sa nun.—Ebre Mun 10:12, 13.

22. ?Kɛ mɔ Zezi yoli ndɛnmanfuɛ lele fa wuli’n ti’n, ngue yɛ i sɔ’n mɛnnin i wun atin ɔn?

²² ?Kɛ mɔ Zezi yoli ndɛnmanfuɛ lele fa wuli’n ti’n, ngue yɛ i sɔ’n mɛnnin i wun atin ɔn? Zezi i wie’n yo maan e kwla ɲan anannganman nguan asiɛ m’ɔ́ káci mɛn klanman’n, i su. I sɔ liɛ’n ɔ nin like nga i bo bolɛ nun’n Zoova waan ɔ́ yó’n, be kɔ likawlɛ. Wafa nga Zezi i wie’n yo maan i sɔ’n kwla yo ye’n, ndɛ tre nga ɔ́ bá lɛ’n, ɔ́ yíyí nun.