1, 2. (a) Ntak emi afo ndidiọn̄ọ n̄kpọ mban̄a ọwọrọetop owo mîwọrọke ke emenen̄ede ọdiọn̄ọ enye? (b) Nso ndutịme idu kaban̄a owo emi Jesus edide?

EDIWAK mme ọwọrọetop owo ẹdu ke ererimbot. Ẹnen̄ede ẹdiọn̄ọ ndusụk mmọ ke n̄kann̄kụk, obio, m̀mê idụt mmọ. Ẹdiọn̄ọ mbon eken ke ofụri ererimbot. Nte ededi, ndikam ndiọn̄ọ enyịn̄ ọwọrọetop owo iwọrọke ke afo emenen̄ede ọdiọn̄ọ enye. Emi inyụn̄ iwọrọke ke afo ọmọdiọn̄ọ kpukpru n̄kpọ aban̄a uwem esie ye owo emi enye enen̄erede edi.

² Mme owo ke ofụri ererimbot ẹkop ẹban̄a Jesus Christ, okposụkedi enye okodude ke isọn̄ ke n̄kpọ isua 2,000 emi ẹkebede. Kpa ye oro, ata ediwak owo itịmke ifiọk enye emi Jesus ekenen̄erede edi. Ndusụk owo ẹdọhọ ke enye okonyụn̄ edi eti owo. Mbon en̄wen ẹdọhọ ke enye ekedi prọfet. Mbon eken ẹnịm ke Jesus edi Abasi ndien ke ẹkpenyene ndituak ibuot nnọ enye. Ndi akpana ẹtuak ibuot ẹnọ enye?

3. Ntak emi edide akpan n̄kpọ afo ndifiọk akpanikọ aban̄ade Jesus-e?

³ Edi akpan n̄kpọ afo ndifiọk akpanikọ aban̄ade Jesus. Ntak-a? Koro Bible ọdọhọ ete: “Nsinsi uwem ọwọrọ mmọ ndinyene ifiọk mban̄a fi, ata Abasi kierakiet, ye enye emi afo okosiode ọdọn̄, kpa Jesus Christ.” (John 17:3) Ih, ndifiọk akpanikọ aban̄ade Jehovah Abasi ye Jesus Christ ekeme ndinam fi odu uwem nsinsi ke Paradise isọn̄. (John 14:6) N̄ko-n̄ko, Jesus enịm mfọnn̄kan uwụtn̄kpọ ke  nte ẹkpedude uwem ye nte ẹkpenamde n̄kpọ ye mbon en̄wen. (John 13:34, 35) Ke akpa ibuot n̄wed emi, nnyịn ima ineme akpanikọ aban̄ade Abasi. Idahaemi, ẹyak nnyịn ineme se Bible enen̄erede ekpep aban̄a Jesus Christ.

4. Nso ke udorienyịn̄ oro “Messiah” ye “Christ” ẹwọrọ?

⁴ Anyan ini ko mbemiso Jesus akamanade, Bible ama ebem iso etịn̄ aban̄a enye emi Abasi edisiode ọdọn̄ nte Messiah, m̀mê Christ. Mme udorienyịn̄ emi “Messiah” (emi ẹdade ẹto ikọ Hebrew) ye “Christ” (emi ẹdade ẹto ikọ Greek) ẹwọrọ “Enye Emi Ẹyetde Aran.” Abasi ekeyet Enye emi ẹken̄wọn̄ọde aran, m̀mê emek ọnọ akpan  ifetutom. Ke mme ukperedem ibuot n̄wed emi, nnyịn iyekpep n̄kpọ efen efen iban̄a akpan udeme oro Messiah enyenede ke mme un̄wọn̄ọ Abasi ndisu. Nnyịn iyekpep n̄ko iban̄a mme edidiọn̄ oro Jesus ekemede ndinọ nnyịn idem idahaemi. Nte ededi, mbemiso Jesus akamanade, ediwak owo ẹma ẹbụp ẹte, ‘Anie edidi Messiah?’

5. Mme mbet Jesus ẹkenen̄ede ẹnịm ke enye edi anie?

⁵ Ke akpa isua ikie E.N., mme mbet Jesus eyen Nazareth ẹma ẹnen̄ede ẹnịm ke enye ekedi Messiah oro ẹken̄wọn̄ọde. (John 1:41) Kiet ke otu mme mbet esie, oro ekekerede Simon Peter, ama ọdọhọ Jesus in̄wan̄-in̄wan̄ ete: “Afo edi Christ.” (Matthew 16:16) Nte ededi, didie ke mme mbet oro ẹkekeme ndinịm—ndien didie ke nnyịn ikeme ndinịm—ke Jesus enen̄ede edi Messiah oro ẹken̄wọn̄ọde?

6. Nam an̄wan̄a nte Jehovah an̄wamde mme anam-akpanikọ ndidiọn̄ọ Messiah.

⁶ Mme prọfet Abasi oro ẹkedude uwem mbemiso Jesus ẹma ẹbem iso ẹtịn̄ ediwak n̄kpọ ẹban̄a Messiah. Mme n̄kpọ emi ẹn̄wam mbon en̄wen ndidiọn̄ọ enye. Nnyịn imekeme ndinam an̄wan̄a ke usụn̄ emi: Yak idọhọ ke ẹkedọhọ fi aka itiembehe bọs, m̀mê eke tren, m̀mê an̄wambehe ubomofụm oro mme owo ẹyọhọde, ekemen owo emi akanam afo mûdiọn̄ọke. Nte ikpan̄wamke edieke owo akpasiande fi ndusụk n̄kpọ aban̄a owo emi? Kpasụk ntre, Jehovah ama ada mme prọfet oro ẹkewetde Bible ọnọ ọyọhọ ntọt aban̄a se Messiah edinamde ye ukụt oro edisịmde enye. Ediwak ntịn̄nnịm ikọ emi ndisu ẹn̄wam mme anam-akpanikọ ndinen̄ede ndiọn̄ọ enye.

7. Ewe ntịn̄nnịm ikọ iba ẹkesu Jesus ke idem?

⁷ Kere ban̄a uwụtn̄kpọ iba kpọt. Akpa, se iwakde ibe isua 700 ke mbemiso, prọfet Micah ama etịn̄ ete ke Enye oro ẹken̄wọn̄ọde edimana ke Bethlehem, ekpri obio kiet ke Judah. (Micah 5:2) M̀mọ̀n̄ ke Jesus akamana? Kamse, enye akamana kpa ke obio oro! (Matthew 2:1, 3-9) Ọyọhọ iba, ediwak isua ikie ke mbemiso, ntịn̄nnịm ikọ oro ẹwetde ke  Daniel 9:25 ama asiak isua oro Messiah ekenyenede ndiwụt idem, oro edi, isua 29 E.N. * Mme ntịn̄nnịm ikọ emi ye mbon eken oro ẹsude ẹwụt ke Jesus ekedi Messiah oro ẹken̄wọn̄ọde.

8, 9. Ewe uyarade oro owụtde ke Jesus ekedi Messiah akana in̄wan̄-in̄wan̄ ke ini enye akanade baptism?

⁸ Mme uyarade efen oro ẹkewụtde ke Jesus ekedi Messiah ẹma ẹna in̄wan̄-in̄wan̄ ke utịt utịt isua 29 E.N. Isua oro ke Jesus akaka ebịne John Andinịm Owo Baptism ete enịm imọ baptism ke Akpa Jordan. Jehovah ama ọn̄wọn̄ọ ke iyọnọ John idiọn̄ọ man enye ekeme ndidiọn̄ọ Messiah. John ama okụt idiọn̄ọ oro ke ini Jesus akanade baptism. Bible etịn̄ se iketịbede ete: “Ke Jesus ama akana baptism kpa idaha oro enye ọwọrọ ke mmọn̄ ọdọk; ndien, sese! enyọn̄ eberede, ndien enye okụt spirit Abasi osụhọrede nte ibiom edidoro enye ke idem. Sese! N̄ko, uyo oto ke enyọn̄ ọdọhọ ete: “Emi edi edima Eyen mi, emi ami nnyịmede.” (Matthew 3:16, 17) Ke ama okokop onyụn̄ okụt se iketịbede, John ikenyeneke eyịghe ndomokiet nte ke Abasi okosio Jesus ọdọn̄. (John 1:32-34) Ke ẹma ẹken̄wan̄a spirit Abasi m̀mê anamutom odudu esie ẹduọk enye ke usen oro, Jesus ama akabade edi Messiah, m̀mê Christ, enye oro ẹmekde ndidi Ọbọn̄ ye Edidem.—Isaiah 55:4.

⁹ Ntịn̄nnịm ikọ Bible oro osude ye ikọ ntiense oro Jehovah Abasi ke idemesie ọnọde ẹnen̄ede ẹwụt ke Jesus ekedi Messiah oro ẹken̄wọn̄ọde. Edi Bible ọbọrọ akpan mbụme iba en̄wen oro ẹban̄ade Jesus Christ: Enye okoto m̀mọ̀n̄, ndien nso orụk owo ke enye ekedi?

10. Bible ekpep ke Jesus okodu ke m̀mọ̀n̄ mbemiso ekedide isọn̄?

¹⁰ Bible ekpep ke Jesus okodu ke heaven mbemiso ekedide  isọn̄. Micah ama etịn̄ ntịn̄nnịm ikọ ete ke Messiah edimana ke Bethlehem onyụn̄ ọdọhọ n̄ko ke ediwọrọ Esie okodu “tutuko, kpa ke eyo eset.” (Micah 5:2) Ke ediwak idaha, Jesus ke idemesie ama esidọhọ ke imọ ima idodu ke heaven mbemiso ikedide idimana nte owo. (John 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5) Nte edibotn̄kpọ eke spirit ke heaven, Jesus ama enyene san̄asan̄a itie ebuana ye Jehovah.

11. Didie ke Bible owụt ke Jesus edi ata edima Eyen Jehovah?

¹¹ Jesus edi ata edima Eyen Jehovah—ndien ye akpan ntak. Ẹkot enye “akpan ke otu kpukpru edibotn̄kpọ,” koro enye edi akpa n̄kpọ oro Abasi okobotde. * (Colossae 1:15) Odu n̄kpọ efen oro anamde Eyen emi edi san̄asan̄a. Enye edi “ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen.” (John 3:16) Emi ọwọrọ ke Jesus edi n̄kukụre owo emi Abasi okobotde ke idemesie. Jesus n̄ko edi n̄kukụre owo emi Abasi akadade obot kpukpru n̄kpọ eken. (Colossae 1:16) Ẹkot Jesus n̄ko “Ikọ.” (John 1:14) Emi asian nnyịn nte ke enye ke Abasi ekesida etịn̄ ikọ, nte eyịghe mîdụhe, adade etop ye item ọsọk nditọ efen, emi ẹdide spirit ye mme owo, oro Ete ekenyenede.

12. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke akpa edibon Eyen idịghe n̄ka ye Abasi?

¹² Ndi akpa edibon Eyen edi n̄ka ye Abasi nte ndusụk owo ẹnịmde ke akpanikọ? Idịghe se Bible ekpepde edi oro. Nte ima ikeneneme ke ikpehe ekikere oro ekebemde iso, ẹkebobot Eyen. Do, nte an̄wan̄ade, Eyen ama enyene ntọn̄ọ, edi Jehovah Abasi inyeneke ntọn̄ọ inyụn̄ inyeneke utịt. (Psalm 90:2) Akananam ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen ikam ikereke ke idi n̄ka ye Ete imọ. Bible ekpep in̄wan̄-in̄wan̄ ete ke Ete omokpon akan Eyen. (John 14:28; 1 Corinth 11:3) Jehovah kpọt edi “Abasi Ibom.” (Genesis 17:1) Mmọdo, enye inyeneke n̄ka. *

13. Nso ke ikọ Bible oro nte ke Eyen edi “mbiet Abasi oro enyịn mîkwe” ọwọrọ?

 ¹³ Jehovah ye akpa edibon Eyen esie ẹma ẹnyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ke anana-ibat isua—anyan ini mbemiso ẹkebotde isọn̄ ye ikpaenyọn̄ oro ọyọhọde ye ntantaọfiọn̄. Anaedi mmọ ẹkema kiet eken didie ntem! (John 3:35; 14:31) Edima Eyen emi ekebiet Ete esie. Ntak edi oro Bible ọdọhọde ke Eyen edi “mbiet Abasi oro enyịn mîkwe.” (Colossae 1:15) Ih, kpa nte ata eyen ekemede ndinen̄ede mbiet ete esie ke nsio nsio usụn̄, Eyen eke heaven emi ama enyene mme edu Ete esie.

14. Didie ke ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen Jehovah ekedi edimana nte owo?

¹⁴ Ikpọn̄-ikpọn̄ edibon eyen Jehovah ama enyịme ndikpọn̄ heaven nsụhọde ndidu uwem ke isọn̄ nte owo. Edi afo emekeme ndikere, ‘Didie ke edibotn̄kpọ eke spirit ekekeme ndidi ndimana nte owo?’ Man emi etịbe, Jehovah ama anam utịben̄kpọ. Enye ama osio uwem akpa edibon Eyen esie ke heaven esịn ke idịbi eyenan̄wan Jew oro mîkọfiọkke erenowo, emi ekekerede Mary. Ntre, idịghe owo ke isọn̄ okobon eyen oro. Ntem, Mary akaman mfọnmma eyeneren onyụn̄ osio enye enyịn̄ Jesus.—Luke 1:30-35.

15. Ntak emi nnyịn ikemede ndidọhọ ke Jesus anam nnyịn itịm ifiọk Jehovah?

¹⁵ Se Jesus eketịn̄de onyụn̄ anamde ke adan̄aemi enye okodude ke isọn̄ an̄wam nnyịn nditịm ndiọn̄ọ enye. Ke akande oro, Jesus anam nnyịn itịm ifiọk Jehovah. Ntak edide ntre? Ti ete ke Eyen emi edi mfọnmma mbiet Ete esie. Ntak edi oro Jesus akasiande kiet ke otu mbet esie ete: “Owo eke okụtde mi okụt Ete n̄ko.” (John 14:9) N̄wed Bible inan̄ ẹdiọn̄ọde nte Gospel—Matthew, Mark, Luke, ye John—ẹsian nnyịn ekese ẹban̄a uwem, utom, ye mme ọkpọkpọ edu Jesus Christ.

16. Nso ikedi akpan etop Jesus, ndien mme ukpepn̄kpọ esie ẹketo m̀mọ̀n̄?

 ¹⁶ Ẹkenen̄ede ẹdiọn̄ọ Jesus nte “Andikpep.” (John 1:38; 13:13) Nso ke enye ekekpep? Akpan etop esie ekedi “eti mbụk obio ubọn̄”—oro edi, Obio Ubọn̄ Abasi, kpa ukara eke heaven oro edikarade ofụri isọn̄ edinyụn̄ adade akpakịp edidiọn̄ ọsọk mme okopitem ubonowo. (Matthew 4:23) Anie ekenyene etop emi? Jesus ke idemesie ọkọdọhọ ete: “Se ami n̄kpepde idịghe okịm, edi enyene enye emi ọkọdọn̄de mi,” kpa Jehovah. (John 7:16) Jesus ama ọfiọk ke Ete imọ oyom mme owo ẹkop eti mbụk Obio Ubọn̄. Ke Ibuot 8, nnyịn iyekpep n̄kpọ efen efen iban̄a Obio Ubọn̄ Abasi ye se enye edinamde.

17. M̀mọ̀n̄ ke Jesus ekesikpep n̄kpọ, ndien ntak emi enye ekesịnde ọkpọsọn̄ ukeme ndikpep mbon efen n̄kpọ?

¹⁷ M̀mọ̀n̄ ke Jesus ekesikpep n̄kpọ? Ke kpukpru ebiet oro enye ekesikụtde mme owo—ke n̄kpri obio ọkọrọ ye obio-in̄wan̄, ikpọ obio, mme an̄waurua, ye ke ufọk mme owo. Jesus iketiehe-tie ibet mme owo ẹdi ẹbịne imọ. Enye ama esika ebịne mmọ. (Mark 6:56; Luke 19:5, 6) Ntak emi Jesus ekesịnde utọ ukeme oro onyụn̄ adade ekese ini esie ọkwọrọ ikọ onyụn̄ ekpep mme owo n̄kpọ? Koro ekedi uduak Abasi enye ndinam ntre. Jesus ekesinam uduak Ete esie kpukpru ini. (John 8:28, 29) Edi ntak efen ama odu oro akanamde enye esikwọrọ ikọ. Enye ama esikop mbọm aban̄a otuowo oro ẹkesidide ẹbịne enye. (Matthew 9:35, 36) Mme adaiso ido ukpono mmọ, oro ẹkpekekpepde mmọ akpanikọ aban̄ade Abasi ye mme uduak esie, ẹma ẹfụmi mmọ. Jesus ama ọfiọk ke ama enen̄ede oyom mme owo oro ẹkop etop Obio Ubọn̄.

18. Nso mme edu Jesus ke afo enen̄ede ama?

¹⁸ Jesus ama enyene ufiop ufiop ima onyụn̄ owụt edikere mban̄a. Ntem mme owo ẹma ẹkụt ke enye ekedi owo emi ọfọnde ido ẹnyụn̄ ẹkemede ndisan̄a n̄kpere. Idem nditọwọn̄ ẹma ẹnyene ifụre ndidu ye enye. (Mark 10:13-16)  Jesus ikanamke asari. Enye ama asua oburobụt ido ye ukwan̄ikpe. (Matthew 21:12, 13) Ke eyo esie oro owo mîkesikponoke iban, emi iban ẹkesinyụn̄ ẹnyenede esisịt unen, Jesus ama esinam n̄kpọ ukpono ukpono ye mmọ. (John 4:9, 27) Jesus ama enen̄ede osụhọde idem. Ini kiet, enye ama eyet mme apostle esie ukot, kpa utom emi ofụn ekesinamde.

19. Nso iwụt ke Jesus ama esikere aban̄a se mbon en̄wen ẹkeyomde?

¹⁹ Jesus ama esikere aban̄a se mbon en̄wen ẹkeyomde. Ẹma ẹnen̄ede ẹkụt emi ke ini Jesus akadade odudu spirit Abasi ọkọk udọn̄ọ ke utịbe utịbe usụn̄. (Matthew 14:14) Ke uwụtn̄kpọ, eren kiet oro ọkọdọn̄ọde akpamfia ama edi ebịne Jesus edidọhọ enye ete: “Edieke afo akam amade, emekeme ndinam mi nsana.” Ubiak ye ndutụhọ owo emi ama otụk Jesus. Mbọm ama anam Jesus, ntre enye ama anyan ubọk otụk owo emi onyụn̄ ọdọhọ ete: “Mmama, sana.” Ndien eren oro ama asana! (Mark 1:40- 42) Nte afo emekeme ndikere nte eketiede eren oro ke idem?

20, 21. Didie ke Jesus ekenịm uwụtn̄kpọ ke ndisụk ibuot ọyọhọ ọyọhọ nnọ Abasi?

²⁰ Jesus enịm akakan uwụtn̄kpọ ke ndisụk ibuot ọyọhọ ọyọhọ nnọ Abasi. Enye ama ọsọn̄ọ ada anam akpanikọ ọnọ Ete esie eke heaven ke kpukpru idaha, inamke n̄kpọ m̀mê nso ubiọn̄ọ ye ndutụhọ ke enye ekenyene ndiyọ. Jesus ama ọsọn̄ọ ọbiọn̄ọ mme idomo Satan uforo uforo. (Matthew 4:1-11) Ini kiet, ndusụk iman Jesus ikọbuọtke idem ye enye, ẹkam ẹdọhọde ke “ibuot ọbọhọ enye.” (Mark 3:21) Edi Jesus ikayakke mmọ ẹtịmede enye; enye ama aka iso ndinam utom Abasi. Kpa ye ikọ usọn̄enyịn ye emiom oro ẹketịn̄de ye Jesus, enye ama afara ke idem, inyụn̄ idehede idomo ndinam mme andibiọn̄ọ enye ibak.—1 Peter 2:21-23.

 ²¹ Jesus ama anam akpanikọ tutu esịm n̄kpa—kpa ibak ibak ye ubiak ubiak n̄kpa otode mme asua esie. (Philippi 2:8) Kam kere se enye ọkọyọde ke akpatre usen uwem esie. Ẹma ẹmụm enye, mme ntiense nsu ẹdori enye ikọ, mme oburobụt ebiereikpe ẹbiom enye ikpe, otu mbon ntịme ẹda enye ẹnam n̄kpọ nsahi, mbonekọn̄ ẹnyụn̄ ẹtụhọde enye. Ke ẹma ẹkekọn̄ enye ke eto, enye ama ọduọk akpatre ibifịk, onyụn̄ ofiori ete: “Okụre!” (John 19:30) Nte ededi, ọyọhọ usen ita ke Jesus ama akakpa, Ete esie eke heaven ama anam enye eset edidu uwem nte spirit. (1 Peter 3:18) Urua ifan̄ ke ukperedem, enye ama afiak ọnyọn̄ heaven. Ke heaven, enye “osụhọde etetie ke ubọk nnasia Abasi” onyụn̄ ebet ndikara nte edidem.—Mme Hebrew 10:12, 13.

22. Jesus ndisọn̄ọ nda nnam akpanikọ tutu esịm n̄kpa okosụn̄ọ ke nso?

²² Jesus ndisọn̄ọ nda nnam akpanikọ tutu esịm n̄kpa okosụn̄ọ ke nso? Ke akpanikọ, n̄kpa Jesus anam nnyịn inyene ifet ndidu nsinsi uwem ke Paradise isọn̄, nte ekemde ye akpa uduak Jehovah. Ẹyeneme ke ibuot oro etienede nte n̄kpa Jesus akanamde emi.