1, 2. (a) Sambu na nki kuvanda ti bansangu ya muntu mosi ya mezabanaka mingi ketendula ve nde nge mezaba yandi mpenza? (b) Inki mabanza ya kuswaswana bantu kevandaka na yo sambu na Yezu?

BANTU ya mezabanaka mingi kele mingi na inza. Bamingi mezabanaka kaka na bwala, mbanza, to insi na bo. Bankaka mezabanaka na inza ya mvimba. Kansi, kuzaba kaka zina ya muntu mosi ya mezabanaka mingi ketendula ve nde nge mezaba yandi mpenza. Yo ketendula ve nde nge mezaba mambu mingi ya luzingu na yandi mpi mutindu ya muntu yina yandi kele mpenza.

² Bantu ya inza ya mvimba mewaka nsangu ya metala Yezu Kristu, ata yandi zingaka na ntoto kiteso ya bamvula 2 000 meluta. Kansi, bantu mingi kezabaka mpenza ve kana Yezu kuvandaka nani? Bamingi ketubaka nde yandi vandaka kaka muntu ya mbote, kansi bankaka nde yandi vandaka kaka profete. Bankaka dyaka kekwikilaka nde Yezu kele Nzambi mpi nde bo fwete sambila yandi. Keti yo kele mutindu yina?

3. Sambu na nki yo ke mfunu nde nge zaba kyeleka na yina metala Yezu?

³ Yo ke mfunu nde nge zaba kyeleka na yina metala Yezu. Sambu na inki? Sambu Biblia ketuba nde: “Luzingu ya mvula na mvula kesongidila nde: bo longuka na kuzaba nge, Nzambi mosi kaka ya kyeleka, mpi muntu yina ya nge tindaka, Yezu Kristu.” (Yoane 17:3, NW) Ee, kuzaba kyeleka na yina metala Yehowa Nzambi mpi Yezu Kristu lenda nata na luzingu ya mvula na mvula na paladisu ya ntoto. (Yoane 14:6) Dyaka, Yezu kubikaka mbandu ya kuluta mbote na yina metala mutindu ya kuzinga mpi ya kusadila bantu yankaka mambu. (Yoane 13:34, 35) Na kapu ya ntete ya mukanda yai, beto tubilaka  kyeleka na yina metala Nzambi. Ntangu yai, bika beto tadila nki Biblia kelongaka mpenza na yina metala Yezu Kristu.

4. Batitre “Mesia” mpi “Kristu” ketendula inki?

⁴ Bamvula mingi na ntwala nde Yezu kubutuka, Biblia kutubilaka kukwisa ya muntu yina Nzambi zolaka kutinda bonso Mesia, to Kristu. Batitre “Mesia” (ya mekatuka na ngogo mosi ya Kiebreo) mpi “Kristu” (ya mekatuka na ngogo mosi ya Kigreki) ketendula “Mupakulami.” Muntu yai ya Nzambi silaka zolaka kuvanda mupakulami, disongidila, Nzambi kuponaka yandi sambu na kisalu mosi ya mfunu mingi. Na bakapu ya kelanda ya mukanda yai, beto talonguka mambu mingi ya metala mukumba ya mfunu ya Mesia na kulungana ya balusilu ya Nzambi. Beto tamona mpi balusakumunu yina Yezu lenda pesa beto banda ntangu  yai. Kansi, ntembe kele ve nde na ntwala nde Yezu kubutuka bantu mingi vandaka kudiyula nde: ‘Nani tavanda Mesia?’

5. Balongoki ya Yezu vandaka kundima mpenza nki na yina metala yandi?

⁵ Na mvu-nkama ya ntete ya T.B., balongoki ya Yezu ya Nazareti vandaka kundima mpenza nde yandi vandaka Mesia yina Biblia kutubilaka na ntwala. (Yoane 1:41) Simoni Piere, yina vandaka mosi na kati ya balongoki na yandi, kutubilaka Yezu pwelele nde: “Nge kele Mesia.” (Matayo 16:16) Kansi, inki kundimisaka balongoki ti beto mpi nde Yezu kele mpenza Mesia ya lusilu?

6. Pesa mbandu ya kemonisa mutindu Yehowa mesadisaka bantu ya kwikama na kuzaba Mesia.

⁶ Baprofete ya Nzambi yina kuzingaka na ntwala ya Yezu kutubilaka mambu mingi na yina metala Mesia. Mambu yango zolaka kusadisa bantu yankaka na kuzaba yandi. Beto lenda pesa mbandu sambu na kutendula mambu yai: Yindula nde bo metinda nge na kukwenda na kisika babisi ketelamaka to gare to na plene ya avio ya kufuluka ti bantu sambu na kubaka muntu mosi ya nge memonaka ntete ve. Keti yo tasadisa nge ve kana muntu mosi kupesaka nge mwa bidimbu ya metala muntu yango? Mutindu mosi, na nsadisa ya baprofete ya Biblia, Yehowa kutubilaka mambu mingi yina Mesia zolaka kusala mpi kukutana ti yo. Kulungana ya bambikudulu yai zolaka kusadisa bantu ya kwikama na kuzaba yandi kukonda mpasi.

7. Keti nge lenda tanga bambikudulu zole yina kulunganaka na Yezu?

⁷ Beto tadila bambandu zole mpamba. Ya ntete, bamvula kuluta 700 na ntwala, profete Mishe kutubaka nde Muntu yina Nzambi silaka zolaka kubutuka na Betelemi, ka mbanza mosi ya fyoti na ntoto ya Yuda. (Mishe 5:2) Yezu kubutukaka na wapi? Na mbanza yina mpenza! (Matayo 2:1, 3-9) Ya zole, bamvu-nkama mingi na ntwala, mbikudulu yina kele na Daniele 9:25 kutubilaka mvula yina Mesia zolaka kumonana​—mvu 29 ya T.B. * Kulungana ya bambikudulu yai mpi ya bambikudulu yankaka kemonisa nde Yezu kuvandaka Mesia ya lusilu.

8, 9. Inki kidimbu ya kemonisa nde Yezu kuvandaka Mesia kukumaka pwelele na mbotika na yandi?

 ⁸ Banzikisa yankaka ya kemonisa nde Yezu kuvandaka Mesia kukumaka pwelele penepene na nsuka ya mvu 29 ya T.B. Yai kele mvula ya Yezu kwendaka na Yoane-Mbotiki sambu na kubaka mbotika na Nzadi ya Yordani. Yehowa kusilaka na kupesa Yoane kidimbu yina zolaka kusadisa yandi na kuzaba Mesia. Yoane kumonaka kidimbu yango na mbotika ya Yezu. Biblia ketuba nde mambu yai kusalamaka: “Ntangu yandi botikaka Yesu imene, Yesu basikaka na masa. Ebuna zulu kangukaka sambu na yandi, yandi monaka Mpeve ya Nzambi ke kwisa kukulumuka bonso pizio na zulu ya ntu na yandi. Ndinga katukaka na zulu nde: ‘Yai kele Mwana na mono ya mono ke zolaka mingi. Mono ke na kiese mingi sambu na yandi.’” (Matayo 3:16, 17) Na nima ya kumona mpi kuwa mambu yina kusalamaka, Yoane kuvandaka dyaka ve na ntembe nde Nzambi muntu kutindaka Yezu. (Yoane 1:32-34) Na ntangu mpeve, to ngolo ya kisalu ya Nzambi, kukulumukaka na zulu ya Yezu kilumbu yina, yandi kumaka Mesia, to Kristu, muntu yina Nzambi kuponaka sambu na kuvanda Ntwadisi mpi Ntotila.​—Yezaya 55:4.

⁹ Kulungana ya bambikudulu ya Biblia mpi mambu yina Yehowa yandi mosi kutubaka kemonisa pwelele nde Yezu kuvandaka Mesia ya lusilu. Kansi, Biblia kepesa mvutu na bangyufula zole yankaka ya mfunu na yina metala Yezu Kristu: Yandi katukaka na wapi, mpi yandi vandaka muntu ya nki mutindu?

10. Inki Biblia kelongaka na yina metala luzingu ya Yezu na ntwala ya kukwisa na ntoto?

¹⁰ Biblia kelongaka nde Yezu kuzingaka na zulu na ntwala ya kukwisa na ntoto. Mishe kutubaka na ntwala nde Mesia tabutuka na Betelemi mpi yandi tubaka dyaka nde kisina na Yandi “kele ya ntama.” (Mishe 5:1) Na mabaku mingi, Yezu yandi mosi kutubaka nde yandi zingaka na zulu na ntwala ya kubutuka bonso muntu. (Tanga Yoane 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5) Ntangu yandi vandaka kigangwa ya kimpeve na zulu, Yezu vandaka ti bangwisana ya kuluta mbote ti Yehowa.

11. Inki mutindu Biblia kemonisa nde Yezu kele Mwana ya kuluta mfunu ya Yehowa?

 ¹¹ Yezu kele Mwana ya Yehowa ya kuluta mfunu, mpi sambu na kikuma ya mbote. Biblia kebingaka yandi “mbuta [“mwana ya ntete,” NW] ya bantu yonso ti ya bima yonso ya Nzambi salaka,” sambu yandi vandaka kigangwa ya ntete ya Nzambi salaka. * (Kolosai 1:15) Kele dyaka ti kima yankaka ya kekumisa Mwana yai mfunu mingi. Yandi kele “Mwana mosi kaka ya kubutukaka.” (Yoane 3:16, NW) Yo ketendula nde Yezu kele kigangwa mosi mpamba yina Nzambi kusalaka mbala mosi. Yezu kele dyaka kigangwa yina Nzambi kusadilaka ntangu Yandi gangaka bima yonso yankaka. (Kolosai 1:16) Dyaka, Biblia kebingaka Yezu nde “Ndinga.” (Yoane 1:14) Yo ketendula nde yandi vandaka kutuba sambu na Nzambi, ziku yandi vandaka kupesa bansangu mpi bantuma na bana yankaka ya Tata na yandi, yo vanda ya kimpeve to ya kinsuni.

12. Inki mutindu beto mezaba nde Mwana ya ntete kele ve kiteso mosi ti Nzambi?

¹² Keti Mwana ya ntete kele kiteso mosi ti Nzambi, mutindu bantu yankaka kekwikilaka? Biblia kelongaka ve dyambu ya mutindu yina. Mutindu beto monaka yo na paragrafe ya beto mekatuka kutadila, Nzambi kugangaka Mwana. Yo yina, yo kele pwelele nde yandi kele ti luyantiku, kansi Yehowa Nzambi kele ve ti luyantiku to nsuka. (Nkunga 90:2) Mwana mosi kaka ya kubutukaka memekaka ntete ve na kuyindula ata mbala mosi na kuvanda kiteso mosi ti Tata na yandi. Biblia kelongaka pwelele nde Tata meluta Mwana na nene. (Tanga Yoane 14:28; 1 Korinto 11:3) Kaka Yehowa mpamba kele “Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso.” (Kuyantika 17:1, NW) Yo yina, ata kigangwa mosi ve kele kiteso mosi ti yandi. *

13. Biblia kezolaka kutuba nki ntangu yo ketubaka nde Mwana ‘mefwanana mpenza na Nzambi yina beto lenda mona ve’?

 ¹³ Yehowa ti Mwana na yandi ya ntete kuvandaka ti kinduku ya ngolo na nsungi ya bamiliare ya bamvula​—bamvula mingi kibeni na ntwala nde yandi ganga zulu ya mefuluka ti bambwetete mpi ntoto. Bo zolanaka mingi mpenza! (Yoane 3:35; 14:31) Mwana yai ya Nzambi kezolaka mingi kuvandaka mpenza bonso Tata na yandi. Yo yina, Biblia ketubaka nde Mwana ‘mefwanana mpenza na Nzambi yina beto lenda mona ve.’ (Kolosai 1:15) Ya kyeleka, kaka mutindu mwana ya muntu lenda fwanana ti tata na yandi na mitindu mingi, Mwana yai ya zulu kumonisaka bikalulu mpi kimuntu ya Tata na yandi.

14. Inki mutindu Mwana mosi kaka ya kubutukaka ya Yehowa kwisaka kubutuka bonso muntu?

¹⁴ Na luzolo yonso, Mwana mosi kaka ya kubutukaka ya Yehowa kubikaka zulu mpi kwisaka awa na ntoto sambu na kuzinga bonso muntu. Kansi nge lenda kudiyula nde, ‘Inki mutindu yo salamaka nde kigangwa mosi ya kimpeve kubutuka bonso muntu?’ Sambu na kulungisa dyambu yai, Yehowa kusalaka dyambu mosi ya kuyituka. Yandi katulaka luzingu ya Mwana na yandi ya ntete na zulu mpi yandi tulaka yo na divumu ya mwense mosi ya Muyuda na zina ya Maria. Ata tata mosi ve ya kinsuni kuvukanaka sambu na kubuta yandi. Yo yina, Maria kubutaka mwana mosi ya kukuka mpi yandi pesaka yandi zina ya Yezu.​—Luka 1:30-35.

15. Sambu na nki beto lenda tuba nde na nzila ya Yezu beto kezabaka Yehowa mbote?

¹⁵ Mambu yina Yezu kutubaka mpi kusalaka ntangu yandi vandaka na ntoto kesadisa beto na kuzaba yandi mbote. Kuluta dyaka, na nzila ya Yezu beto kezabaka Yehowa mbote. Sambu na nki yo kele mutindu yina? Yibuka nde Mwana yai kele kifwani ya kukuka ya Tata na yandi. Yo yina, Yezu kutubilaka longoki na yandi mosi nde: “Muntu yina me mona mono yandi me mona mpi Tata.” (Yoane 14:9) Mikanda iya ya Biblia yina bo kebingaka ba Evanzile​—Matayo, Marko, Luka, mpi Yoane—​ketela beto mambu mingi na yina metala luzingu, kisalu, mpi bikalulu ya Yezu Kristu.

16. Inki kuvandaka nsangu ya ntete ya Yezu, mpi malongi na yandi kukatukaka na nani?

 ¹⁶ Yezu kuzabanaka mingi bonso “Longi.” (Yoane 1:38; 13:13) Inki mambu yandi longaka? Ntetentete, nsangu na yandi kuvandaka ‘nsangu ya mbote ya kimfumu,’ disongidila Kimfumu ya Nzambi, luyalu ya zulu yina tayala ntoto ya mvimba mpi tanatila bantu ya bulemfu balusakumunu ya kukonda nsuka. (Matayo 4:23) Nsangu yango kuvandaka ya nani? Yezu yandi mosi kutubaka nde: “Malongi yai ya mono ke pesaka beno kele ya mono ve, kansi yo ke katukaka na muntu yina tindaka mono,” disongidila Yehowa. (Yoane 7:16) Yezu kuzabaka nde Tata na yandi kezolaka nde bantu kuwa nsangu ya mbote ya Kimfumu. Na Kapu ya 8, beto talonguka mambu mingi ya metala Kimfumu ya Nzambi mpi mambu yina yo talungisa.

17. Yezu vandaka kulonga na wapi, mpi sambu na nki yandi kudipesaka mpenza sambu na kulonga bankaka?

¹⁷ Yezu vandaka kulonga na wapi? Bisika yonso ya yandi vandaka kukuta bantu​—na bambanza, na babwala, na bazandu, mpi na banzo ya bantu. Yezu vandaka kuvingila ve nde bantu kwisa kukutana ti yandi, kansi yandi vandaka kukwenda kukutana ti bo. (Marko 6:56; Luka 19:5, 6) Sambu na nki Yezu kudipesaka yandi mosi mpi kulutisaka ntangu mingi na kusamuna mpi kulonga? Sambu kusala mutindu yina vandaka luzolo ya Nzambi sambu na yandi. Konso ntangu Yezu vandaka kusala luzolo ya Tata na yandi. (Yoane 8:28, 29) Kansi, yandi vandaka kulonga mpi sambu na kikuma yankaka. Yandi vandaka kuwila bibuka ya bantu yina vandaka kwisa kutala yandi mawa. (Tanga Matayo 9:35, 36) Bamfumu ya mabundu na bo, yina zolaka kulonga bo kyeleka na yina metala Nzambi mpi balukanu na yandi, vandaka kutudila bo ve dikebi. Yezu kuzabaka nde bantu kuvandaka na mpusa ya ngolo ya kuwa nsangu ya Kimfumu.

18. Inki bikalulu ya Yezu kebendaka nge mingi?

¹⁸ Yezu kuvandaka muntu ya mawete, ya tiya-tiya mpi ya mawi ya ngolo. Yo yina, bantu yankaka vandaka kumona ve mpasi na kusolula ti yandi mpi yandi vandaka ntima mbote. Nkutu ata bana ya fyoti vandaka kusepela kuvanda kisika mosi  ti yandi. (Marko 10:13-16) Yezu vandaka kupona-pona ve. Yandi vandaka kubuya kikalulu ya kufuta avoka mpi kukonda lunungu. (Matayo 21:12, 13) Na nsungi mosi ya bo vandaka kuzitisa ve bankento mingi mpi ya bankento vandaka ti banswa fyoti, yandi sadilaka bo mambu ti luzitu. (Yoane 4:9, 27) Yezu kuvandaka mpenza ya kudikulumusa. Kilumbu mosi, yandi yobisaka makulu ya bantumwa na yandi, kisalu yina mbala mingi mpika vandaka kusala.

19. Inki mbandu kemonisa nde Yezu vandaka kubakisa bampusa ya bantu yankaka?

¹⁹ Yezu vandaka kubakisa bampusa ya bantu yankaka. Dyambu yai kumonanaka pwelele ntangu yandi belulaka bantu na mutindu ya kuyituka na ngolo ya mpeve ya Nzambi. (Matayo 14:14) Mu mbandu, bakala mosi yina vandaka ti maladi ya lepre kukwisaka na Yezu mpi kutubaka nde: “Kana nge zola, nge lenda belula mono.” Yezu kumonaka mawa mpi mpasi ya bakala yina. Yezu kuwilaka bakala yango mawa, yo yina yandi tandulaka diboko na yandi, yandi simbaka yandi, ebuna yandi tubaka nde: “Mono me zola; beluka ka nge.” Ebuna muntu ya  maladi yina kubelukaka! (Marko 1:40-42) Keti nge lenda yindula mutindu muntu yina kudiwaka?

20, 21. Inki mutindu Yezu kubikaka mbandu ya bulemfu ya kwikama na Nzambi?

²⁰ Yezu kubikaka mbandu ya kuluta mbote ya bulemfu ya kwikama na Nzambi. Yandi bikalaka ya kwikana na Tata na yandi ya zulu na ntwala ya mambu ya mitindu yonso, mpi ata na ntwala ya kimbeni mpi bampasi ya konso nki mutindu yina. Yezu kunwanaka mpi kunungaka mpenza bampukumuna ya Satana. (Matayo 4:1-11) Na ntangu mosi buna, bampangi ya Yezu yankaka ya kinsuni kukwikilaka ve na yandi, bo tubaka nkutu nde yandi “me lauka.” (Marko 3:21) Kansi, Yezu kubikaka ve nde bo soba mabanza na yandi, yandi landaka kaka na kusala kisalu ya Nzambi. Ata bo fingaka mpi bo nyokulaka yandi, Yezu landaka na kudiyala, yandi sosaka ve kusala bambeni na yandi mbi.​—1 Piere 2:21-23.

²¹ Yezu kubikalaka ya kwikama tii na lufwa​—lufwa mosi ya  nku mpi ya mpasi na maboko ya bambeni na yandi. (Tanga Filipi 2:8) Tadila mambu yina yandi kutanaka na yo na kilumbu ya nsuka ya luzingu na yandi bonso muntu. Bo kangaka yandi, bo fundaka yandi na batemwe ya luvunu, bazuzi ya luvunu kubedisaka yandi, bibuka ya bantu kusekaka yandi, mpi basoda kumonisaka yandi mpasi. Bo bulaka yandi bansonso na nti, yandi pemaka mbala ya nsuka, mpi yandi bokaka nde: “Yo melungana!” (Yoane 19:30, NW) Kansi, na kilumbu ya tatu na nima ya lufwa ya Yezu, Tata na yandi ya zulu kufutumunaka yandi mpi kupesaka yandi dyaka luzingu ya kimpeve. (1 Piere 3:18) Bamposo fyoti na nima, yandi vutukaka na zulu. Kuna, yandi “kwendaka kuvanda na diboko ya [kitata] ya Nzambi” mpi yandi vandaka kuvingila na kubaka kiyeka ya kintotila.​—Baebreo 10:12, 13.

22. Inki mambu Yezu kulungisaka mutindu yandi bikalaka ya kwikama tii na lufwa?

²² Inki mambu Yezu kulungisaka mutindu yandi bikalaka ya kwikama tii na lufwa? Lufwa ya Yezu kukangudilaka beto nzila sambu na luzingu ya mvula na mvula na paladisu ya ntoto, na kuwakana ti lukanu ya luyantiku ya Yehowa. Na kapu yina talanda beto tatadila mutindu lufwa ya Yezu kusalaka nde dyambu yina kulungana.