Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

KIBATULU UANA

Jezú Kristu Nanhi?

Jezú Kristu Nanhi?
  • O kikalakalu kia beta-kota kia Jezú kiexile kiahi?

  • Muéne ua tundu kuebhi?

  • Jezú uexile muthu uahi?

1, 2. (a) Mukonda diahi kuijiia muthu mukuá fuma, ki kilombolola kuma eie ua mu ijiia kiambote? (b) Phata iahi iene na-iu athu ia lungu ni Jezú?

MU NGONGO muala athu avulu akua fuma. A mukuá a ejiia kiambote mu sanzala, mba mu ixi mua kala. A mukuá a ejiia ku mundu uoso. Maji o kuijiia ngó o dijina dia muthu mukuá fuma, ki kilombolola kuma eie ua mu ijiia. Ki kilombolola ué kuma eie uejiia o ukexilu uê ni ífua iê.

2 Athu mu ngongo ioso, evu kiá kima kia lungu ni Jezú Kristu, sumbala kua bhiti kiá 2.000 ja mivu tundé kia kexile mu ixi. Maji athu avulu ala hanji ni phata se Jezú uexile nanhi. A mukuá amba kuma muéne uexile ngó muthu uambote. A mukuá a zuela kuma muéne uexile polofeta. A mukuá hanji a xikina kuma Jezú, muéne Nzambi a tokala ku mu bheza. O kuila tua tokala muene ku mu bheza?

3. Mukonda diahi kima kiambote kuijiia o kidi kia lungu ni Jezú?

3 Kima kiambote, kuijiia o kidi kia lungu ni Jezú. Mukonda diahi? Mukonda o Bibidia izuela: “O muenhu ki uàbhua uenhú: Kuila oso a ku ijiie eie u Nzambi ia kidi imoxi-èlele, ni kuijiia ue Jezú Kristu, ió ua mu tumu eie.” (Nzuá 17:3) Kiene, kuijiia o kidi kia lungu ni Jihova Nzambi ni Jezú Kristu, i tena ku tuendesa ku muenhu ua kalelaku mu palaízu mu ixi. (Nzuá 14:6) Kienhiki, Jezú ua xisa phangu ia beta-kota, ia lungu ni kiebhi tu kala ni ukexilu uambote, ni kiebhi ki tu tena ku di bhana ni akuetu. (Nzuá 13:34, 35) Mu kibatulu kia dianga kia divulu didi, tua tange-mu maka alungu ni Nzambi ia kidi. Ndoko tu di longe, se mu kidi ihi i longa o Bibidia ia lungu ni Jezú Kristu.

O MEXIIA IA KANENA

4. Ihi ilombolola o majina a ujitu “Mexiia” ni “Kristu”?

4 Ande dia ku vuala Jezú, o Bibidia ia tangele kiá m’ukulu o kuíza kua ió eji mu tumikisa kuala Nzambi kála Mexiia mba Kristu. O majina a iiadi a ujitu “Mexiia” (mu dízui dia Jihebeleu) ni “Kristu” (mu dízui dia Jingeleku) a lombolola a “mu Undu.” O Muéne, eji mu unda, mba Nzambi ueji mu bhana kididi kia beta-kota. Mu ibatulu ia mukuá ia divulu didi, tua-nda sanga-mu ijimbuete ia lungu ni valolo ia Mexiia, mu kumbidila o ikanenu ia Nzambi. Tua-nda di longa ué o mabesá a tu bhana Jezú kindala. Jezú ande dia ku mu vuala saí athu akexile kuibhula se ‘Nanhi ua-nda kala o Mexiia?’

5. Ihi ia xikina o maxibulu a Jezú ia lungu ni muéne?

5 Mu hama ia mivu ia dianga mu K.K.,(Kithangana kia Kristu) o maxibulu a Jezú dia Nazalé, a xikinine kuma muéne uexile o Mexiia a mu kanene. (Nzuá 1:41) Saí dixibulu a mu ixanene Ximá Phetele, uambela Jezú: “Eie u Kristu.” (Matesu 16:16) Kiebhi o maxibulu kia tenene—ni kiebhi etu lelu tu tena—ku kala ni kixikinu kuma Jezú muéne o Mexiia a mu kanene?

6. Idikisa kiebhi Jihova kiene mu kuatekesa athu a kixikinu o kuijiia o Mexiia.

6 O jipolofeta ja Nzambi a tungile ande dia Jezú, a zuelele maka avulu alungu ni Mexiia. O maka enhá eji kuatekesa athu a kamúkua ku muijiia. Tu tena ku ki dikisa: Se a ku bhinga phala kuia mu takana muthu ki ua muijiia, bhu palaji mba ku eroportu iezala ni athu. Ki kima kiambote se a ku bhana o kijimbuete, kia muthu ua muia ku mu takana, se nuka ua mu muene? Kiene kimoxi ué, m’axaxi ka jipolofeta, Jihova ua tange ia lungu ni Mexiia ni ihi ieji bhanga ni ihi ieji bhita na-iu. O ki kumbidilu kia ikanenu ioso íii ieji kuatekesa athu a kixikinu, ku muijiia kiambote.

7. Ikanenu iiadi iahi ia dikumbidila kua Jezú?

7 Tala ifika iiadi. Kia dianga, kua bhitile kiá 700 dia mivu, tundé kia tange o polofeta Mikeia kuma o Mexiia a Mu kanena, eji mu vualela mu Beleme, mbanza iofele mu ixi ia Juda. (Mikeia 5:2) Kuebhi kua vualela Jezú? A mu vualela muene mu mbanza ienioió! (Matesu 2:1, 3-9) Kaiiadi, mu mivu ia bhiti ku dima, o kikanenu ki tu sanga mu divulu dia Daniiele 9:25 kiedikisa katé ué, o muvu ueji moneka o Mexiia—29 K.K. * O ki kumbidilu kia kikanenu kiki, ni kia mukuá, kidikisa kuma Jezú muéne uexile o Mexiia a mu kanena.

Kioso kia mu batizala, Jezú ua bhiluka Mexiia, mba Kristu

8, 9. Polova iahi iedikisa mu batizu ia Jezú kuma muéne o Mexiia?

8 O polova ia mukuá iedikisa kuma Jezú uexile muene o Mexiia ia moneka mu disukilu dia 29 K.K. uene o muvu uai Jezú kua Nzuá dia Batizu phala ku mu batizala mu Ngiji ia Njolodá. Jihova ua kanene kijimbuete kua Nzuá, o kijimbuete kiki kieji mu kuatekesa o kuijiia o Mexiia. Nzuá ua mono o kijimbuete kiki kioso kia kexile mu batizala Jezú. O Bibidia izuela kuma ia bhiti kiki: “Jezú-phe kia zubha ku mu batizala, u kala mu zaúka kindala ku menha; talesa-phe, maúlu ma jikuka ku thandu diê, anga u mona Nzumbi ia Nzambi uala mu tuluka kala diêmbe, ni ku mutula muène ku thandu. Tala, bhenhobho ni dízui di tunda mu diulu, dixi: Muenhú Mon’ami a kazola, ua ngi uabhela kiambote.” (Matesu 3:16, 17) Nzuá kioso kia mono iu uévu, ka kexile dingi ni phata, kuma Jezú a mu tumikisa kua Nzambi. (Nzuá 1:32-34) Mu kithangana kieniókio, o nzumbi mba nguzu ia tenena ia Nzambi ia tuluka kua Jezú, kienhiki muéne ua kituka Mexiia mba Kristu, a mu solo phala ku kala Sobha.—Izaia 55:4.

9 O ki kumbidilu kia kikanenu kia Bibidia, ni umbangi ua Jihova Nzambi, uedikisa kuma Jezú uexile muene o Mexiia. Maji o Bibidia itambuijila o ibhuidisu iiadi ia beta-kota ia lungu ni Jezú Kristu: Muéne ua tundu kuebhi? Uakexile muthu ua ukexilu uahi?

KUEBHI KUA TUNDU JEZÚ?

10. Ihi i longa o Bibidia ia lungu ni Jezú ande dia kuíza mu ixi?

10 O Bibidia i longa kuma Jezú uakexile ku diulu ande dia kuíza mu ixi. Mikeia ua kanena kuila o Mexiia eji mu vuala mu Beleme, ua tange ué kuma “o matundilu mê ma kalelà-ku tunde mu xahulu.” (Mikeia 5:2) Saí ithangana, Jezú uambele kuma muéne uakexile ku diulu, ande dia ku mu vuala kála muthu mu ixi. (Tanga Nzuá 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5) Kioso kia kexile ku diulu, Jezú ua kexile ni ukamba ua kazola ni Jihova.

11. Kiebhi kidikisa o Bibidia kuila Jezú o Mona a beta ku mu zola kua Jihova?

11 Jezú, o Mona a beta ku mu zola kua Jihova—mu kima kiambote. Muéne a mu ixana “thungunu, uala ku thandu dia ima ioso iobhange,” mukonda muéne o kibhangelu kia dianga kia Nzambi. * (Kolose 1:15) Kuala dingi kima kia mukuá ki bhangesa o mona iú, ku kala Mona ua kazola. Muéne o “Mon’ê umoxi-èlele.” (Nzuá 3:16) Kiki kijimbulula kuma Jezú muene ngó a mu bhange ubheka-ué kuala Nzambi. Ima ioso ia mukuá ia bhange Nzambi, Muéne ua i bhange kumoxi ni Jezú. (Kolose 1:16) Kienhiki ué, Jezú a mu ixana “Diambu.” (Nzuá 1:14) Dijimbulula kuila uakexile mu zuela mu dijina dia Nzambi, sé phata uakexile mu tudila o njimbu, mba ilongesu, ku ana a kamúkua a Tata, ku ji-anju ni ana mu ixi.

12. Kiebhi ki tuejiia kuma o Mona ua dianga ka sokela ni Nzambi?

12 O kuila o Mona ua dianga ua sokela ni Nzambi, kála kixikina athu? Kiki ki kiene ki longa o Bibidia. Kála ki tua di longo kiá, o Mona a mu bhange. Kienhiki, muéne uexile ni dimatekenu, maji Jihova Nzambi kene ni dimatekenu, né disukilu. (Jisálamu 90:2) O Mona umoxi-élele ká banzele ku disokesa ni Tat’ê. O Bibidia i longa kuma o Tata uala kota, o Mona, ndenge. (Tanga Nzuá 14:28; 1 Kolindo 11:3) Jihova muéne ngó o “Nzambi, Muteni-a-Ioso.” (Dimatekenu 17:1) Ki kuala muthu kala muéne. *

13. Ihi ijimbulula o Bibidia kioso ki izuela kuma o Mona uala ni “kidifua kia moneka ku mesu kia Nzambi”?

13 Jihova ni Mon’ê ua dianga a di bhanene kiambote mu jimidi ja mivu—ande dia ku bhanga o diulu, o jithéthembua ni ixi. Ene a di zolele kia vulu! (Nzuá 3:35; 14:31) O Mona iú ua kazola, uexile kála Tat’ê. Mukonda dia kiki, o Bibidia ixana o Mona iú kála “kidifua kia moneka ku mesu, kia Nzambi.” (Kolose 1:15) Kienhiki, kála o mona muthu, u tena ku difuangana ni tat’ê mu ukexilu uavulu, o Mona iú ua diulu uedikisa o ídifua ni ukexilu ua Tat’ê.

14. Kiebhi o Mona umoxi-élele ua Jihova a mu vuala kála muthu mu xitu?

14 O Mona umoxi-élele ua Jihova, ua xisa o diulu mu vondadi iê, iu uéza mu ixi kála muthu muxitu. Maji nange u dibhuidisa, ‘Kiebhi kia tena o muthu mu nzumbi, ku mu vuala kála muthu mu xitu?’ Phala ku bhanga kiki, Jihova ua bhange madiuanu. Muéne ua tumikisa o muenhu ua Mon’ê ua dianga tundé ku diulu, ni ua mu tula mu mala dia kilumba kia muzeletete mukuá Judé, a mu ixana Madiia. Ka mu vuala ni diiala. Mu kienhiki, Madiia ua vuala o mona ua iuka, iu ua mu luku Jezú.—Luka 1:30-35.

JEZÚ UEXILE MUTHU UAHI?

15. Mukonda diahi tu tena kuzuela kuma se tuijiia Jezú, tu tena ué kuijiia kiambote Jihova?

15 O ia zuela Jezú, ni ia bhange kioso kia kexile mu ixi, i tu kuatekesa ku mu ijiia kiambote. Mukonda dia Jezú, tu tena ué kuijiia kiambote Jihova. Kiebhi-phe? Lembalala kuma o Mona iú uala ni ídifua ia iuka ia Tat’ê. Mukonda dia kiki, Jezú uambe ku maxibulu mê: “Uoso ua ngi mono eme, ua mono ue Tata.” (Nzuá 14:9) O madivulu a uana a Bibidia u tuejiia kála Milongi—Matesu, Marku, Luka ni Nzuá—a tu tangela dingi ima iavulu ia lungu ni muenhu, ni ikalakalu ni ídifua ia Jezú Kristu.

16. Njimbu iahi ia beta-kota ia boko Jezú, ni kuebhi kua tundu o milongi iê?

16 Jezú a mu ijidile kiambote kála “Labi, [Mesene].” (Nzuá 1:38; 13:13) Ihi ia kexile mu longa? O “Maka ma utuminu ua Nzambi,”—o Utuminu ua Nzambi, mba nguvulu ia diulu, ia-nda tumina o ixi, ni ia-nda bheka mabesá avulu ku athu a belesela. (Matesu 4:23) O njimbu íii iexile ia nanhi? Jezú uambe: “Ima ioso i nga mu longa, ki iami eme; maji ia tundu kua Nzambi ió ua ngi tumu,” a mu ixana Jihova. (Nzuá 7:16) Jezú uejidile kuma Tat’ê, ua mesenene kuila athu oso evua o njimbu iambote ia Utuminu. Mu Kibatulu 8, tua-nda di longa dingi maka alungu ni Utuminu ua Nzambi ni ihi ia-nda bhanga.

17. Kuebhi kua kexile mu longa Jezú, ni mukonda diahi ua kolokotele mu ku longa akuâ?

17 Kuebhi kua kexile mu longa Jezú? Kuoso—kuoso kua kexile athu—mu jimbanza, mu jisanzala mu itanda ni mu jinzo jâ. Jezú ka kexile mu kinga kuila athu a mu sanga. Muéne uakexile muia mu a sota. (Marku 6:56; Luka 19:5, 6) Mukonda diahi Jezú ua kolokotele, mu kuboka ni ku longa? Mukonda kiene kia mesenene Nzambi kuila muéne u ki bhanga. Jezú ua bhangele o vondadi ia Tat’ê mu ithangana ioso. (Nzuá 8:28, 29) Maji saí dingi kima kia mukuá kia mu bhangesa kuboka. Muéne uakexile ni henda ia athu akexile ku mu sota. (Tanga Matesu 9:35, 36.) Ene akexile ku a nganala ku atuameni iâ a jingeleja, a tokalele ku a longa o kidi kia lungu ni Nzambi ni ikanenu iê. Jezú ua kijidile kuma athu a mesenene kiavulu kuívua o njimbu ia Utuminu.

18. Ídifua iahi ia Jezú ia beta ku ku uabhela dingi?

18 Jezú uexile muthu ua tululuka, mukuá henda. A mukuá a mu monene kála muthu uambote. Katé ni ana-ndenge ka kexile ni uôma ua ku zukama kua muéne. (Marku 10:13-16) Jezú kexile ni kathombo. Muéne ua zembele o uii ni ku fundisa ni kathombo. (Matesu 21:12, 13) Mu thembu iná kioso ahatu ka kexile ku a bhana kijingu mba ku a xila, muéne ua a talatala ni ujitu. (Nzuá 4:9, 27) Jezú uexile muthu ua lenduka. Saí kizuua, muéne ua sukuile o inama ia jipoxolo jê, kiki kikalakalu kia tokalele ku ki bhanga kuala abhika, a tambulula ajitu.

Jezú ua bokele kuoso-kuoso kua kexile athu

19. Ihi i londekesa kuma Jezú ua thandanganhele ni ibhidi ia athu?

19 Jezú ua thandanganhele ni ibhidi ia athu. Ua ki idikisa kioso kia bhange o madiuanu, mu ku saka athu ni ki kuatekesu kia nzumbi ia Nzambi. (Matesu 14:14) Saí kifika kiedikisa kuma, saí diiala mukuá dibhute dia zukamene kua Jezú iu uambe: “Se eie Ngana, uambe ku ki bhanga, ua ki soko, o ku ngi bhana kudisanza.” Jezú ua kexile ni henda ia diiala ua kexile ni ndolo ni jiphaxi. Mu henda iê Jezú ua sununa o lúkuaku luê, ua kuata o diiala iu uambe: “Nga mesena! Ngi ki bhanga muène; disanze!” Mu kithangan’okio, o haxi ia disanze! (Marku 1:40-42) U tena ku xinganeka kiebhi o diiala kia divu?

UA KOLOKOTA FIIELE KATÉ KU DISUKILU

20, 21. Phangu iahi ia xisa Jezú ia lungu ni ku belesela Nzambi?

20 Jezú ua xisa phangu ia mbote ia ku belesela Nzambi. Muéne ua kolokotele fiiele kua Tat’ê ia diulu, mu ioso ia bhiti na-iu mu jipolova ni mu jiphaxi. Jezú ua ditunine o jitendasá ja Satanaji. (Matesu 4:1-11) Saí ithangana, o jindandu jê ka kexile ni kixikinu kua muéne, katé ué a mu ambe kuma ‘ua saluka.’ (Marku 3:21) Maji Jezú kehele kuma athu iâ a mu nganala; muéne ua suluka ku bhanga o kikalakalu kia Nzambi. Sumbala a mu xonguena ni a mu lokalala, Jezú uexile muthu ua tululuka, ka bhange ima ia iibha ku jinguma jê.—1 Phetele 2:21-23.

21 Jezú ua kolokota fiiele katé kiafú—kufuá kua hadi, ku maku ma jinguma jê. (Tanga Filipe 2:8.) Tala kiebhi muéne kia tale o hadi mu izuua iê ia sukina mu ixi. Muéne a mu kutu, a mu tatela ku jimbangi ja makutu, a mu balakala ku jijudé ja iibha ni a mu beta ku masoladi. Kioso kia mu phaphela ku taka, muéne ua bhuima mu veji ia sukina iu ua dikola: “Kuabhu! ioso iòtenese kiá!” (Nzuá 19:30) Kienhiki, mu kizuua kia katatu kioso kiafú Jezú, Tat’ê ia diulu, ua mu fukununa kála muthu mu nzumbi. (1 Phetele 3:18) Mu ku bhita ji semana, muéne ua vutuka ku diulu. Kuenhoko, muéne “ua xikama ku madilu ma Nzambi.” iú ua kingile ku tambula o kutena kála sobha.​—Jihebeleu 10:12, 13.

22. Ihi ia bhange Jezú mukonda dia ku kolokota katé mu ufuilu uê?

22 Ihi ia bhange Jezú mukonda dia ku kolokota, katé mu ufuilu uê? O kufuá kua Jezú, ku tu bhana ujitu ua ku kala mu palaízu mu ixi katé ku hádia, kála kiexile o vondadi iokulu ia Jihova. Mu kibatulu kia mukuá, tua-nda di longa se kiebhi kiki kia-nda bhita.

^ kax. 7 Phala kuijiia dingi o ikanenu ia tange Daniiele ia dikumbidila kua Jezú, tanga o Kibandekesu mu “Makuinhi A Sambuadi Dia Semana.”.

^ kax. 11 Jihova a mu ixana Tata, mukonda muéne o Mubhangi. (Izaia 64:8) Mukonda dia ku mu bhanga kuala Nzambi, Jezú a mu ixana ué Mon’a Nzambi. Kiene kimoxi ué ni ji-anju, ni Adá, a exana an’a Nzambi.—Jobe 1:6; Luka 3:38.

^ kax. 12 Phala kuijiia kuma o Mona ua dianga, ka sokela ni Nzambi, tanga o Kibandekesu (mu disukilu dia divulu didi) mu “O Kidi Kia Lungu ni Tata, ni Mona, ni Nzumbi Ikôla.”