1, 2. (а) Чьрʹа әм дькарьн бежьн кӧ, бьзаньби наве кәсәки әв найе һʹәсабе, ԝәки тӧ ԝи рʹасти жи нас дьки? (б) Чь тьштед щурʹә-щурʹә дәрһәԛа Иса, мәри дьшьрмиш дьбьн?

ЛЬ ДЬНЙАЙЕ мәрийед навдар гәләк һәнә. Һьнәк жь ԝан дь шәһәред ԝанда, йан дь тʹәмамийа ԝәлатда тенә наскьрьне. Һәнә йед ӧса жи, йед кӧ нав тʹәмамийа дьнйайе наве ԝан әʹйан ә. Ле бь рʹастийе тʹәне наве кәсәки бьзаньби әв һе найе һʹәсабе, ԝәки тӧ ԝи рʹасти жи нас дьки, ӧса нинә? Чьмки дьбәк тӧ ньзани һәла әԝ чь мәри йә, жь кʹидәре йә у чь һʹӧнӧред ԝи һәнә.

² Мәсәлә, рʹаст ә Иса Мәсиһ ԝәкә 2 000 сал пешда дьжит, ле дәрһәԛа ԝи һʹәта рʹожа иройин жи мәрьв заньн. Һәр кәс дәрһәԛа Иса щурʹәки дьшьрмиш дьбә. Йәк дьбежә, ԝәки Иса хԝәрʹа мәрики ԛәнщ бу, зедә тьштәк на. Йед дьн жи дьбежьн, ԝәки әԝ пʹехәмбәр бу. Ле һәнә йед ӧса жи, йед кӧ дьбежьн ԝәки Иса Мәсиһ Хԝәде йә, у әм гәрәке сәре хԝә бәр ԝи дайньн. Ле гәло әв йәк рʹаст ә?

3. Чьрʹа сәва тә гәләк фәрз ә, ԝәки тӧ бьзаньби рʹастийе дәрһәԛа Йаһоԝа Хԝәде у Иса Мәсиһ?

³ Һәр кәс гәрәке бьзаньбә рʹастийе дәрһәԛа Иса, у тәрʹа жи әв йәк фәрз ә. Ле зани чьрʹа? Чьмки Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Әв ә жийина һʹәта-һʹәтайе, ԝәки әԝ тә нас кьн, чаԝа Хԝәдейе рʹасти бешьрики-беһәвал у ӧса жи Иса Мәсиһе кӧ тә шандийә» (Йуһʹәнна 17:3). Бәле, һәрге әм пебьһʹәсьн рʹастийе дәрһәԛа Йаһоԝа Хԝәде у Иса Мәсиһ, әв йәк жийина һʹәта-һʹәтайе дь щьнәтеда, дькарә мәрʹа  бинә (Йуһʹәнна 14:6). Хенщи ԝе йәке, Иса мәсәләкә баш мәрʹа һишт, ԝәки әм ча гәрәке бьжин у ча һәләԛәтийа баш ортʹа һәвда хԝәй кьн (Йуһʹәнна 13:34, 35). Дь сәре пешьнда әм рʹастийе дәрһәԛа Хԝәде Йаһоԝа пеһʹәсийан. Ле ньһа ԝәрьн әм пебьһʹәсьн, чь һин дькә Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа Иса.

4. Чь те һʹәсабе хәбәра «Мәсиһ»?

⁴ Һе гәләк сал пешийа буйина Иса, дь Кʹьтеба Пирозда һатьбу готьне ԝәки Хԝәде Йаһоԝа, Мәсиһ ԝе бьшинә сәр әʹрде. Ле чь те һʹәсабе Мәсиһ? «Мәсиһ», әв һәйә кәсәк жь алийе Хԝәдеда кʹьфшкьри. Әв хәбәрәкә Ибрани йә, у те һʹәсабе «Рʹункьри». Мәсәлә бәре, гава  Хԝәде йәк кʹьфш дькьр ча пʹадша, рʹун сәр сәре ԝида дькьрьн. Әв дьбу нишан, кӧ фьланкәс бу пʹадша. Ләма гава Иса һат, әԝ бь наве «Мәсиһ» һатә готьне, ԝәки бьһата кʹьфше кӧ әԝ жь Хԝәдеда бьжарти у кʹьфшкьри йә, сәва шьхӧләки фәрз. Демәк Иса һат ль сәр әʹрде, ԝәки ԛьрара Хԝәде бьԛәдинә. Дь ве кʹьтебеда сәред майинда әме һе зедә пебьһʹәсьн, дәрһәԛа шьхӧлед Иса Мәсиһ. Ӧса жи әме пебьһʹәсьн, һәла әм рʹожа иройин жь ве йәке чь кʹаре дькарьн бьстиньн. Пешийа ԝе йәке ча Иса Мәсиһ һатә буйине, һәр кәс дьшьрмиш дьбу дәрһәԛа ԝе йәке, ‹Һәла Иса Мәсиһ ԝе кʹи бә?›

5. Шагьртед Иса дәрһәԛа ԝи чьда дӧдьли нибун?

⁵ Дь ԛьрʹна йәкеда дәԝрана мәда, шагьртед Иса баԝәр дькьрьн у дӧдьли нибун кӧ Мәсиһе создайи, әв һәма Иса йә (Йуһʹәнна 1:41). Йәк жь шагьртед Иса бь наве Шьмһʹун-Пәтрус готә Иса: «Тӧ Мәсиһ и, Кӧрʹе Хԝәдейе сах» (Мәтта 16:16). Ле чьрʹа әԝана дь ве йәкеда ӧса гӧман бун у ча әм дькарьн гӧман бьн кӧ бь рʹастийе Иса, Мәсиһе создайи йә?

6. Ча Йаһоԝа бь пʹехәмбәра, дәрһәԛа Иса Мәсиһ, әʹламәтийед һур бь һур да лекьрьне? Бинә мәсәлә.

⁶ Пʹехәмбәред Йаһоԝа Хԝәде, һе пешийа буйина Иса Мәсиһ, әʹламәтийед һур бь һур дәрһәԛа ԝи ньвисин. Һәма әван әʹламәтийа али мәрьва кьрьн, ԝәки әԝана тедәрхьн һәла кʹи йә Мәсиһ. Сәва кӧ әв йәк һе фәʹмдари бә, бьдә һʹәсабе хԝә, ԝәки тәрʹа готьнә һәрʹи нав шәһәр кӧ рʹасти мәрьвәки бейи, йе кӧ тәрʹа ԛәт нас нинә у тә әԝ нә жи дитйә. Тӧйе нава гәләк мәрьва чаԝа ԝи бькарьби нас ки? Ле һәрге тәрʹа пешда бежьн ԝәки әв мәрьвәки ча нә, бьльндайа бәжна ԝи чьԛас ә, у чь кʹьнщ ле йә, ԝи чахи сәва тә ԝе һе һеса бә ԝи нас бьки. Ӧса нинә? Ӧса жи дәрһәԛа Иса Мәсиһ у жийина ԝи, Йаһоԝа бь пʹехәмбәра әʹламәтийед һур бь һур да лекьрьне. Бь сайа ван пʹехәмбәртийа, йед кӧ дьһатьнә сери, мәрьвед амьн дькарьбун тедәрхьстана, һәла бь рʹастийе кʹи бу Мәсиһе создайи.

7. Кʹижан дӧ пʹехәмбәрти ль сәр Иса Мәсиһ һатьн сери?

 ⁷ Ньһа әм дәрһәԛа дӧ пʹехәмбәртийа хәбәрдьн, йед кӧ ль сәр Иса Мәсиһ һатьн сери. Мәсәлә, ԝәкә 700 сал пешда, Михайе пʹехәмбәр дьгот кӧ йе создайи дь Щьһустанеда дь шәһәрәки бьчʹукда, ль Бәйтләһʹме ԝе бе буйине (Миха 5:2). Ле бь рʹастийе Иса кʹидәре һатә буйине? Һәма дь ви шәһәреда, Бәйтләһʹмеда (Мәтта 2:1, 3-9). Пʹехәмбәртийа дьн дьгот, ԝәки Мәсиһ дь дәԝра мәда сала 29-да ԝе бе әʹйанкьрьне. * Әв һәрд пʹехәмбәрти у диса гәләк пʹехәмбәртийед дьн, избат дькьн кӧ бь рʹастийе Иса һәйә Мәсиһе создайи.

8, 9. Ча ԝәʹде ньхӧмандьна Иса, һатә кʹьфше кӧ әԝ ә Мәсиһ?

⁸ Дь хьлазийа сала 29-да әшкәрә һатә кʹьфше кӧ Иса йә Мәсиһ. Дь ԝе саледа Иса һатә бал Йуһʹәннайе Ньхӧмдар, ԝәки дь чʹәме Урдӧнеда бе ньхӧмандьне. Ле гәло ньхӧмандьн әв чь йә? Ԝәʹде ньхӧмандьне, мәри педа дькʹәвә бьн аве, у бь ве йәке әв нишан дькә кӧ хԝә тʹәсмили Йаһоԝа Хԝәде дькә. Йаһоԝа соз да Йуһʹәннайе ньхӧмдар кӧ ԝирʹа нишане ԝе бьдә кʹьфше, бь сайа ве йәке әԝи дькарьбу Мәсиһ нас кьра. У ԝәʹде ньхӧмандьна Иса, Йуһʹәнна әв нишан дит. Дь Кʹьтеба Пирозда ньвисар ә, кӧ ԝәʹде ньхӧмандьне тьште ӧса ԛәԝьмин: «Һәма чаԝа Иса һатә ньхӧмандьне у жь аве дәркʹәт, әʹзман вәбун у әԝи дит кӧ Рʹӧһʹе Хԝәде мина кәвоткәке һатә хԝаре у сәр ԝи дани. У дәнгәки жь әʹзмана гот: ‹Әв ә Кӧрʹе мьни дәлал, кӧ әз жь ԝи рʹази мә›» (Мәтта 3:16, 17). Паши ԝе йәке ча Йуһʹәнна дит у бьһист чь кӧ ԛәԝьмин, әԝ ида дӧдьли нибу, кӧ Иса жь Хԝәде Йаһоԝа һатийә шандьне (Йуһʹәнна 1:32-34). Чахе рʹӧһʹе Хԝәде, демәк ԛәԝата Хԝәде ль сәр Иса һатә хԝаре әԝ бу Мәсиһ, демәк әԝ һатә бьжартьне, сәва кӧ бьбә сәркʹар йан пʹадша (Ишайа 55:4).

⁹ Әԝ пʹехәмбәртийе жь Кʹьтеба Пироз, йед кӧ ль сәр Иса һатьнә сери, у ӧса жи әԝ гьли, чь кӧ Йаһоԝа хԝәха гот, әшкәрә әʹйан кьрьн кӧ Иса Мәсиһе создайи йә. Ле Иса  Мәсиһ йәки ча бу, у жь кʹидәре әԝ һат? Дәрһәԛа ван пьрса жи, Кʹьтеба Пироз щабед рʹаст дьдә.

10. Кʹьтеба Пироз чь һин дькә дәрһәԛа жийина Иса, пешийа һатьна ԝи ль сәр әʹрде?

¹⁰ Дь Кʹьтеба Пирозда ньвисар ә, ԝәки Иса пешийа һатьна хԝә сәр әʹрде, дь әʹзманада дьжит. Михайе пʹехәмбәр дьгот кӧ, Мәсиһ гәрәке дь Бәйтләһʹмеда бе буйине у һьн жи әԝи гот кӧ, әԝ «жь дәмед кәвьн ә» (Миха 5:2). Гәлә щар Иса хԝәха жи дьгот кӧ пешийа буйина ԝи сәр әʹрде, әԝи ль әʹзмана дьжит (Бьхунә Йуһʹәнна 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5). Әԝи гәләк ԝәʹдә тʹәви Йаһоԝа дәрбаз кьрийә, ләма жи һәләԛәтийа ԝи тʹәви Йаһоԝа гәлә незик бу.

11. Ча Кʹьтеба Пироз нишан дькә, кӧ Иса Кӧрʹе Йаһоԝайи һʹьзкьри йә?

¹¹ Иса Кӧрʹе Йаһоԝайи һʹьзкьри йә. Дәрһәԛа ԝи ӧса жи ньвисар ә, кӧ әԝ «Ньхӧрийе Хԝәде йә, сәр һʹәму әʹфьринарʹа», чьмки пешийа әʹфьрандьна һʹәму тьшти, Йаһоԝа әԝ әʹфьрандьбу * (Колоси 1:15). Иса сәва Йаһоԝа гәләк ԛимәт у дәлал ә, чьмки әԝ Кӧрʹе ԝийи «тайе тʹәне» йә (Йуһʹәнна 3:16). Әв те һʹәсабе кӧ Йаһоԝа хԝәха Иса әʹфьранд. У паше жи тʹәви Иса, Йаһоԝа һʹәму тьштед ль сәр әʹрде әʹфьранд (Колоси 1:16). Ӧса жи Иса те навкьрьне ча «Хәбәр» (Йуһʹәнна 1:14). Чьмки әԝи хәбәра жь Хԝәде дәрбази мьлйакʹәта у мәрийа дькьр.

12. Әм жь кʹӧ заньн ԝәки Хԝәде у нӧхьрийе ԝи, йәк ниньн?

¹² Һьнәк баԝәр дькьн, кӧ Хԝәде Йаһоԝа у нӧхьрийе ԝи  йәк ьн. Ле гәло Кʹьтеба Пироз чь дьбежә? Ча ида жоре һатьбу готьне, Иса әʹфьрине Хԝәде йә. Демәк дәстпебуна Иса һәбу, ле дәстпебун у хьлазийа Хԝәде тʹӧнә (Зәбур 90:2). Хԝәха Кӧрʹе Хԝәде жи тʹӧщар хԝә ԝәкә Хԝәде һʹәсаб нәкьрийә. Дь Кʹьтеба Пирозда ньвисар ә, ԝәки бав жь кӧрʹ мәзьнтьр ә (Бьхунә Йуһʹәнна 14:28; 1 Корьнтʹи 11:3). Тʹәне Йаһоԝа йә «Хԝәдейе Һәри Зор» (Дәстпебун 17:1; Әʹйанти 16:7). Бәле, ԝәкә Йаһоԝа Хԝәде тʹӧ кәс тʹӧнә. *

13. Әв гьлийед жь Кʹьтеба Пироз, кӧ «әԝ ә сурәте Хԝәдейе кӧ хӧйа набә», чь те һʹәсабе?

¹³ Пешийа әʹфьрандьна әʹрд у әʹзман, Йаһоԝа у нӧхрийе ԝи бь милйарда сал тʹәви һәв шьхӧлкʹари дькьрьн. Ньһа бьдьнә һʹәсабе хԝә әԝана чьԛас һәв һʹьз дькьн! (Йуһʹәнна 3:35; 14:31). Кӧрʹе Йаһоԝа Хԝәде гәләк рʹәнге Баве хԝәда нә. Ләма жи дәрһәԛа кӧрʹ Кʹьтеба Пироз гьлийед ӧса дьбежә, кӧ «әԝ ә сурәте Хԝәдейе кӧ хӧйа набә» (Колоси 1:15). Бәле, чаԝа кӧрʹе кәсәки дькарә дь гәләк тьштада мина баве хԝә бә, ӧса жи Иса Мәсиһ дь хәйсәт у һʹӧнӧрада мина Баве хԝә йә.

14. Чаԝа Кӧрʹе Хԝәдейи тайе тʹәне, ча мәрьв һатә буйине?

¹⁴ Кӧрʹе Хԝәдейи тайе тʹәне бь рʹазибуне әʹмьре ль әʹзмана һишт у һатә сәр әʹрде ча мәрьв. Ле дьбәк жи тӧ ньһа дьшьрмиш дьби, ‹Чаԝа әʹфьрине рʹӧһʹани һатә буйине ча мәрьв?› Сәва ве йәке Йаһоԝа Хԝәде кʹәрәмәтәк кьр. Әԝи әʹмьре Кӧрʹе хԝә дәрбази зьке ԛизәкә Щьһу кьр, бь наве Мәрйәм, йа кӧ һе нә меркьри бу. Демәк әв зарʹок жь баве мәрьвайи нәһатә буйине. Ләма жи әԝ ча мәрики ԛәданди һатә буйине, у Мәрйәме наве ԝи дани Иса (Луԛа 1:30-35).

15. Чьрʹа әм дькарьн бежьн, кӧ бь сайа Иса әм дькарьн Йаһоԝа һе рʹьнд нас бькьн?

¹⁵ Сәва кӧ әм Иса һе рʹьнд нас бькьн, лазьм ә әм пебьһʹәсьн, чахе әԝ ль сәр әʹрде бу әԝи чь дькьр у чь дьгот. Бь сайа ве  йәке әме бькарьбьн Йаһоԝа жи һе рʹьнд нас бькьн. Ле гәло чь щурʹәйи? Бинә бира хԝә чь әм пеһʹәсийан, кӧ Иса сурәте Баве хԝә йә. Ләма жи Иса шагьртәки хԝәрʹа гот: «Йе кӧ әз дитьмә, Бав дитийә» (Йуһʹәнна 14:9). Чар кʹьтебед жь Мьзгинийе, демәк Мәтта, Марԛос, Луԛа у Йуһʹәнна гәләк тьшт мәрʹа гьли дькьн дәрһәԛа әʹмьр, хәйсәт-һʹӧнӧр у кʹаред Иса Мәсиһ.

16. Иса дәрһәԛа чь һин дькьр, у әв мьзгини жь кʹи бу?

¹⁶ Иса ӧса жи әʹйан ә ча «Дәрсдар» (Йуһʹәнна 1:38; 13:13). Зани дәрһәԛа чь әԝи һин дькьр? Йа пешьн, әԝ дәрһәԛа «мьзгинийа хере дәрһәԛа Пʹадшатийе» һин дькьр. Демәк, дәрһәԛа Пʹадшатийа Йаһоԝа Хԝәдейе сәр әʹзмана, йе кӧ ԝе ль сәр тʹәмамийа әʹрде пʹадшатийе бькә у гәлә кʹәрәма бьдә мәрийед гӧһдаррʹа (Мәтта 4:23). Ле гәло әв мьзгини жь кʹе бу? Иса хԝәха гьлийед ӧса гот: «Һинкьрьна мьн нә жь мьн ә, ле жь ԝи йә, йе кӧ әз шандьмә» (Йуһʹәнна 7:16). Иса заньбу ԝәки ԛьрара Хԝәде әԝ бу, кӧ һʹәму мәрьв әԝе мьзгинийе дәрһәԛа пʹадшатийе бьбьһен. Дь сәре 8-да әме һе зедә һин бьн дәрһәԛа Пʹадшатийа Хԝәде, у пебьһәʹсьн әԝ пʹадшати ԝе чь бькә.

17. Иса ль кʹидәре мәри һин дькьрьн, у чьрʹа әԝ рʹекә һаԛас дьреж дьчу, сәва кӧ мәрийа һин бькә?

¹⁷ Иса ль кʹидәре мәри һин дькьрьн? Һʹәму щийа кʹидәре мәри һәбун: дь бажарада, гӧндада, ль базарада у дь малед ԝанда. Иса һивийе нибу ԝәки мәри бенә щәм ԝи. Әԝ хԝәха дьчу щәм ԝан (Марԛос 6:56; Луԛа 19:5, 6). Ле гәло чьрʹа Иса рʹекә һаԛас дьреж дьчу, сәва кӧ даннасин бькә у мәрийа һин кә? Чьмки әԝи шьхӧле ӧса дькьр чь кӧ дьле Йаһоԝа Хԝәде хԝәш дьһат. Иса тʹьме хԝәстьна Хԝәде дькьр (Йуһʹәнна 8:28, 29). Хенщи ве йәке диса мәʹник һәбу сәва чь Иса даннасин дькьр. Гӧне ԝи, мәрьва дьһат. (Бьхунә Мәтта 9:35, 36.) Сәрԝеред дине щьһуйа гәрәке дәрһәԛа Хԝәде у ԛьрара ԝи мәри һинкьрьна, ле ԝана ӧса нәдькьрьн у хԝә жь щьмәʹте дур дьгьртьн. Ләма жи Иса фәʹм дькьр, кӧ сәва мәрийа гәлә фәрз ә дәрһәԛа Пʹадшатийа Хԝәде бьбьһен.

18. Кʹижан һʹӧнӧред Иса, тә хԝәш тен?

 ¹⁸ Иса мәрики рʹәʹм у дьлшәԝат бу. Мәри незики ԝи дьбун, чьмки әԝи бона ԝан хәм дькьр у ԝанарʹа һʹәйф бу. Һәла һе зарʹ жи дьһатьн щәм ԝи, чьмки әԝана тʹәви Иса хԝә сәрбәст йане аза тʹәхмин дькьрьн (Марԛос 10:13-16). Ӧса жи Иса йәки рʹаст у һʹәлал бу. Нәһәԛи у зӧлми бәр чʹәʹве ԝи рʹәш бу (Мәтта 21:12, 13). Ль ԝан ԝәʹдада, мера ԛәдьре жьна нәдьгьртьн, ле Иса тʹьме ԛәдьре ԝана дьгьрт у бь ԛәдьр ԝанарʹа хәбәр дьда (Йуһʹәнна 4:9, 27). Һьн жи Иса мьлук у шкәсти бу. Дәрбәке ԛәԝьми кӧ Иса ньгед шагьртед хԝә шушт, рʹаст ә ԝан чаха әв шьхӧл гәрәке хӧлама бькьра, чьмки әв хәбатәкә лапә ньмьз дьһатә һʹәсабе, ле Иса ӧса дьшьрмиш нәдьбу.

19. Жь кʹижан мәсәле те кʹьфше кӧ Иса һазьр бу али мәрийа бькьра?

¹⁹ Иса тʹьме дьшьрмиш дьбу сәва мәрийа, у һазьр бу али ԝан бькьра. Дәрһәԛа ве йәке гәлә мәсәлә һәнә, йед кӧ нишан дькьн кӧ ча Иса бь сайа ԛәԝата Йаһоԝа Хԝәде мәри ԛәнщ дькьрьн (Мәтта 14:14). Мәсәлә, щарәке мәрики кʹоти незики Иса бу у гот: «Һәгәр тӧ бьхԝази, дькари мьн паԛьж  ки». Иса чәтьнайа ԝи тʹәхмин кьр, у гӧне хԝә ԝи ани, ләма жи әԝи «дәсте хԝә дьреж кьр ле кʹәт у готе: ‹Әз дьхԝазьм. Паԛьж бә!›» Пәй ве йәкерʹа кʹотибун жь ԝи чу у әԝ мәри ԛәнщ бу (Марԛос 1:40-42). Һәла бьдә һʹәсабе хԝә, әԝи мәрьви чь ль сәр хԝә тʹәхмин дькьр гава Иса әԝ ԛәнщ кьр!

20, 21. Иса кʹижан мәсәләкә баш мәрʹа һишт, сәва кӧ әм гӧрʹа Йаһоԝа Хԝәдеда бьн?

²⁰ Иса мәсәләкә гәлә баш мәрʹа һишт, сәва кӧ әм жи гӧрʹа Йаһоԝа Хԝәдеда бьн у ԝирʹа һʹәлал бьминьн. Рʹаст ә Иса рʹасти гәлә щерʹьбандьна, пәйкʹәтьна у чәтьнайа дьһат, ле әԝ тʹьме Хԝәдерʹа амьн дьма. Чахе Мире-щьна жи әԝ дьщерʹьбанд, Иса йәкә хԝә ль Хԝәде дьгьрт (Мәтта 4:1-11). Дьԛәԝьми кӧ пьсмамед Иса жи, баԝәрийа хԝә ԝи нә дьанин у дьготьн кӧ «әԝи һʹьше хԝә ӧнда кьрийә!» (Марԛос 3:21). Ле жь бо ве йәке Иса дьлтәнг нәдьбу, әԝи диса хԝә ль шьхӧлед Хԝәде дьгьрт. Рʹаст ә Иса гәлә щәфа дькʹьшанд, мәрийа ԛәрфе хԝә ԝи дькьрьн, ле йәкә әԝи бәр  һʹәму тьшти тәйах дькьр, у тʹӧ щар дьшьрмиш нәдьбу, кӧ гәрәке щаба дьжмьнед хԝә бьдә йан кʹине бькʹьшинә (1 Пәтрус 2:21-23).

²¹ Дьжмьнед Иса бәр мьрьне әԝ гәлә дьчәрчьрандьн, ле Иса һʹәта мьрьне амьн ма. (Бьхунә 1 Пәтрус 2:24.) Тӧ тʹәне бьдә бәр чʹәʹве хԝә, ԝе рʹожа кӧ Иса гәрәке бькӧштана, чь сәре ԝи кьрьн! Әскәред рʹомайа әԝ гьртьн, ԝи данә бәр ԛамчийа, ԛәрфе хԝә ԝи дькьрьн, бь кʹӧлма ль ԝи дьхьстьн. Гава әԝ ида дардакьри бәр мьрьне бу, гот: «Тʹәмам ԛәԝьми!» (Йуһʹәнна 19:30). Рʹожа сьсийа Йаһоԝа Хԝәде ԝи жь мьрьне рʹакьр, ле ида әԝ ча кәсе рʹӧһʹани бу (1 Пәтрус 3:18). Паши 40 рʹожи, Иса вәгәрʹийа ль әʹзмана. Ль ԝьр әԝ ида «ль мьле Хԝәде йе рʹасте рʹуньшт» у һивийе йә, кӧ жь Хԝәде һʹӧкӧме пʹадшатийе бьстинә (Ибрани 10:12, 13, ИМ).

22. Әԝ кӧ Иса һʹәта мьрьне амьн бу, чь мәщал мәрʹа вәбу?

²² Бь сайа ԝе йәке кӧ Иса һʹәта мьрьне амьн бу, чь мәщал мәрʹа вәбу? Ча жи Йаһоԝа пешда ԛьрар кьр, гӧмана жийина ль щьнәте һʹәта-һʹәтайе щәм мә һәйә. Дәрһәԛа ԝе, кӧ ча бь мьрьна Иса ԛьрара Йаһоԝа Хԝәде ԝе бе сери, дь сәре майинда әме һе зедә пебьһʹәсьн.