4-нҗи бап

Иса Месих ким?

Иса нәхили орун тутяр?

Ол ниреден гелди?

Ол нәхили адамды?

1, 2. а) Мешхур адамың адыны билмегиң нәме үчин оны говы танадыгың дәл? б) Иса Месихе кимдир өйдйәрлер?

ЕР ЙҮЗҮНДЕ мешхур адамлар кән. Оларың кәбирлерини өз обасында, шәхеринде ве юрдунда танаярлар, кәбирлерини болса бүтин дүнйә танаяр. Сен оларың бири барада эшиденем болсаң, хениз оны говы танадыгың дәлдир, себәби онуң дурмушы ве хәсиети хакда сен хич зат билеңок.

² Иса Месих такмынан 2 000 йыл мундан озал яшанам болса, ол барада эшитмедик адам гаты аз. Иса Месихе көпленч Иса пыгамбер хем диййәрлер. Эмма көп адамлар онуң хакыкатдан кимдигини билмейәрлер. Кәбир адамлар ол говы адамды диййәр. Башга бирилер оны йөне бир пыгамбер хасаплаяр. Ене бирилер болса, Иса Худай дийип, оңа сежде эдйәрлер. Эйсем, Иса сежде этмек догрумы?

3. Иса Месих барада хакыкаты билмек нәме үчин ваҗып?

³ Иса пыгамбер барадакы хакыкаты хер бир адам билмели. Нәме үчин? Себәби Инҗилде: «Эбеди яшайыш Сени, ялңыз хак Худайы ве Сениң иберениң Иса Месихи танамакдыр» дийилйәр (Яхя 17:3). Хава, Ехова Худай ве Иса Месих барадакы хакыкы билим, ер йүзүндәки Җеннетде эбеди яшамага умыт берйәр (Яхя 14:6). Шейле-де Иса нәдип яшамалыдыгыны ве  адамлар билен нәхили гатнашыкда болмалыдыгыны гөркезди (Яхя 13:34, 35). Шу китабың 1-нҗи бабында Худай барадакы хакыкаты билдик. Хәзир болса гел, Иса Месих барада билели.

ВАДА ЭДИЛЕН МЕСИХ

4. «Месих» диймек нәмәни аңладяр?

⁴ Хениз Иса догулманка, Мукаддес Язгыларда Худайың векили Месихиң гелҗеги айдылыпды. «Месих» сөзи еврейче ве грекче «Белленен» диймекдир. Худай бу векилини айратын бир юмшы ерине етирмәге  беллемелиди. Шу китабың индики бапларындан Худайың вадаларында Месихиң тутян орны барада көпрәк билерис. Шейле-де, Исаның бизиң үчин хәзир нәме эдйәнини билерис. Көп адамлар энтек Иса догулманка, кимиң Месих болҗагыны билеси гелйәрди.

5. Иса пыгамбериң шәгиртлери нәмә гөз етирдилер?

⁵ Б. э. I асырында Насыралы Исаның шәгиртлери онуң өңден айдылан Месихдигине гөз етирдилер (Яхя 1:41). Оларың бири, ягны Симун Петрус: «Сен... Месихсиң» дийди (Матта 16:16). Иса пыгамбериң вада эдилен Месихдигине олар нәме үчин ынанярдылар ве биз нәме үчин ынанярыс?

6. Ехова вепалы гуллукчыларына Месихи нәдип танатды? Мысал гетириң.

⁶ Исадан өң яшан Худайың пыгамберлери Месихи танап билер ялы, көп җикме-җикликлери өңүнден айтдылар. Айдалы, сенден вокзалда я-да аэропортда өң гөрмедик адамыңы гаршы алмагы хайыш этдилер. Эгер-де оны суратландырсалар, онда оны танамак саңа аңсат дүшер герек? Ехова өз Беллән гуллукчысының нәме этҗекдигини ве оңа нәме болҗакдыгыны, Мукаддес Язгыларда пыгамберлер аркалы җикме-җик беян этди. Пыгамберликлериң ерине етиши, Худайың вепалы гуллукчыларына Месихи танамага көмек этди.

7. Хайсы ики пыгамберлик Исада ерине етди?

⁷ Ики мысала середелиң. Биринҗиден, Мика пыгамбер 700 йылдан говрак өң, вада эдилен Месихиң Яхуданың Бейтуллахам атлы кичиҗик шәхеринде догулҗагыны айтды (Мика 5:2). Иса пыгамбер ниреде догулдыка? Шол айдылан шәхерде! (Матта 2:1, 3—9). Икинҗиден, Даниел 9:25-де йүзлерче йыл өңүнден, Месихиң б. э. 29-нҗы йылында пейда болҗагы  айдылды *. Исада ерине етен пыгамберликлериң әхлиси, онуң вада эдилен Месихдигини субут эдйәр.

8, 9. Иса пыгамбер сувда чокундырыланда, онуң Месихдиги нәдип аян болды?

⁸ Б. э. 29-нҗы йылының ахырларында, Исаның Месихдиги барада ене бир субутнама берилди. Шол йыл Иса Иордан дерясына Яхя Чокундырыҗының янына сувда чокундырылмага гелди. Ехова Месихи танар ялы, Яхя аламат берҗегини айдыпды. Яхя Исаны сувда чокундыранда шол аламаты гөрди. Бу барада Инҗилде шейле дийилйәр: «Иса чокундырылып, деррев сувдан чыкды. Ине, гөк ачылды, Ол Худайың Рухуның гөгерчин кимин Өз үстүне инип гелйәнини гөрди. Шонда гөкден бир сес: «Мениң сөйгүли Оглум Бу. Мен Ондан көп разыдырын» дийди» (Матта 3:16, 17). Шундан соң Исаны Худайың иберендигине Яхя долы гөз етирди (Яхя 1:32—34). Иса пыгамбериң үстүне Худайың мукаддес рухы я херекетдәки гүйҗи иненде, ол Месих болды, ягны Сердар ве Патыша хөкмүнде белленилди (Ишая 55:4).

⁹ Мукаддес Язгылардакы пыгамберликлериң ерине етмеги ве Ехова Худайың гүвә гечмеги, Исаның вада эдилен Месихдигини айдың гөркезйәр. Эмма Мукаддес Язгылар Иса барада ене ики саны ваҗып сорага җогап берйәр. Ол ниреден гелди? Ол нәхили адамды?

ИСА МЕСИХ НИРЕДЕН ГЕЛДИ?

10. Мукаддес Язгылар Иса Месихиң ере гелмезинден өңки дурмушы барада нәме диййәр?

¹⁰ Мукаддес Язгылар Исаның ере гелмезинден өң  гөкде яшандыгыны айдяр. Мика пыгамбер Месихиң Бейтуллахам атлы шәхерде догулҗагыны айданда, Онуң гелип чыкышының «гадымдан, хас ирки вагтдандыгыны» хем аян этди (Мика 5:2). Исаның өзи-де ере гелмезинден өң гөкде яшандыгыны энчеме гезек айтды (Яхя 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5). Ол гөкде перишдеди ве Ехова билен якын гатнашыкдады.

11. Иса пыгамбериң Ехованың иң сөйгүли Оглудыгы барада Инҗилде нәме дийилйәр?

¹¹ Иса Ехованың иң сөйгүли Оглы, мунуң себәби-де дүшнүкли. Худай оны хемме затдан өң яраданы үчин, оңа «бүтин ярадылышың илкинҗи догланы»дийилйәр * (Колоселилер 1:15). Ехованың оны хас эзиз гөрйәндигиниң ене бир себәби бар. Иса — Худайың «екеҗе Оглы» (Яхя 3:16). Себәби диңе Исаны Худайың өзи яратды. Галан затлары болса, Худай Иса аркалы яратды (Колоселилер 1:16). Шейле-де, Иса пыгамбере «Сөз» дийилйәр (Яхя 1:14). Ол Худайың адындан гөкдәки ве ердәки башга огулларына Атасының хабарыны хем несихатыны етирйәрди.

12. Худай билен ялңыз Оглуның дең дәлдигини ниреден билйәрис?

¹² Худайың илкинҗи доглан Оглы Атасы билен деңмикә? Ёк, Мукаддес Язгыларда бейле дийилмейәр. Ёкарда айдылышы ялы, Огул ярадылды. Диймек, онуң башлангыҗы бар. Худайың болса не башлангыҗы, не-де соңы бар (Зебур 90:2). Худайың ялңыз Оглы Атасы билен дең болмак барада пикирем этмеди. Атасының Оглундан бейикдигини Инҗил айдың гөркезйәр (Яхя 14:28; 1 Коринтослылар 11:3).  Диңе Ехова — «Хер зады башарян» Худай (Барлык 17:1). Шонуң үчин хем онуң деңи-тайы ёк *.

13. Инҗилде Худайың Оглуна нәме үчин «гөрүнмез Худайың кешби» дийилйәр?

¹³ Хениз йылдызлар хем-де Ер ярадылманка, Ехова билен онуң ялңыз Оглы, миллионларча йыллап якын гатнашыкдады. Олар бири-бирини дийсең сөййәрдилер! (Яхя 3:35; 14:31). Худайың бу сөйгүли Оглы Атасына җуда меңзешди. Шонуң үчин хем Инҗилде оңа «гөрүнмез Худайың кешби» дийилйәр (Колоселилер 1:15). Хава, адаты огулларың көп затда атасына меңзейши ялы, гөкдәки Оглуң хәсиетлери хем Атасына меңзейәр.

14. Ехованың ялңыз Оглы нәдип ынсан болды?

¹⁴ Ехованың ялңыз Оглы гөкдәки яшайшыны гоюп, ынсан хөкмүнде ере мейлетин гелди. Белки-де, сен перишде нәдип ынсан болдука диерсиң? Ехова муны гудрат билен этди. Ол гөкдәки ялңыз Оглуның җаныны Меръем атлы ехуды гызың гөвресине гечирди. Ол эркек адам билен гатнашыкда болман гөврели болды. Шейдип, ол кәмил огул догурды. Онуң адына-да Иса дакды (Лука 1:30—35).

ИСА НӘХИЛИ АДАМДЫ?

15. Ехованы нәме үчин Иса аркалы говы танап болар?

¹⁵ Исаның нәхили адам боландыгыны онуң сөзлери ве ишлери гөркезйәр. Онсоңам, Ехованы Иса аркалы говы танарыс. Нәме үчин? Ядыңда болса, Оглуң хәсиетлери Атасының хәсиетлерине меңзейәр. Шонуң үчин Иса шәгиртлериниң бирине шейле дийди: «Мени гөрен Атаны-да гөрендир» (Яхя 14:9). Инҗилиң  Матта, Маркус, Лука хем-де Яхя атлы китапларында Иса Месихиң дурмушы, эден ишлери ве хәсиетлери барада җикме-җик айдыляр.

16. Иса, эсасанам, нәме барада ве кимиң хабарыны вагыз эдйәрди?

¹⁶ Көп адамлар Исаны «Мугаллым» хөкмүнде танаярдылар (Яхя 1:38; 13:13). Ол нәме өвредйәрди? Эсасанам, ол Худайың «Патышалыгының Хош Хабары», ягны бүтин ер йүзүнде хөкүм сүрҗек ве гулак асян адамлара эбеди берекет берҗек гөкдәки хөкүмети барада вагыз эдйәрди (Матта 4:23). Иса кимиң хабарыны вагыз эдйәрди? Ол: «Мениң өвредйәнлерим Өзүмиңки дәл, Мени Иберениңки» дийип җогап берди (Яхя 7:16). Диймек, бу Ехованың хабарыды. Иса адамларың Патышалык барадакы хабары эшитмелидигини билйәрди, чүнки бу Атасының ислегиди. Худайың Патышалыгы ве онуң этҗек ишлери барада 8-нҗи бапдан гиңишлейин билерис.

17. Иса нирелерде вагыз эдйәрди ве нәме үчин гүйҗүни гайгырмады?

¹⁷ Иса нирелерде вагыз эдйәрди? Адамлара душан еринде, ягны шәхер болсун, оба болсун, базар болсун, хатда оларың өйлеринде-де вагыз эдйәрди. Ол адамларың янына гелерине гарашман, өзи барярды (Маркус 6:56; Лука 19:5, 6). Иса вагыз этмәге нәме үчин көп гүйч сарп этдикә? Себәби бу Худайың ислегиди. Иса хемише Атасының ислегини ерине етирйәрди (Яхя 8:28, 29). Мундан башга-да Исаның адамлара хайпы гелйәрди (Матта 9:35, 36). Дини ёлбашчылар адамлара Худайың хакыкатыны ве онуң ниетини өвретмели борҗуны ерине етирмейәрди. Иса адамларың Худайың Патышалыгы барадакы хабары эшитмелидигини билйәрди.

18. Исаның хайсы хәсиетлери саңа хас ярады?

 ¹⁸ Иса мәхирли, дуйгур ве мылакатлыды, шонуң үчин онуң билен пикир алышмак аңсатды. Хатда чагалар хем Иса билен өзүни аркайын дуйярды (Маркус 10:13—16). Ол адалатлыды, ачгөзлүкдир икийүзлүлиги йигренйәрди (Матта 21:12, 13). Шол дөвүрде аяллары әсгермейәрдилер, оларың хукуклары-да ёкды. Эмма Иса олара хормат гойярды (Яхя 4:9, 27). Ол, хакыкатдан-да, кичигөвүнлиди. Бир гезек Иса ресулларының аякларыны ювуп, хызматкәрлериң этмели ишини этди.

19. Исаның адамларың хал-ахвалына үнсли боландыгыны хайсы вака гөркезйәр?

¹⁹ Иса адамларың хал-ахвалына үнслүди. Биз муны онуң Худайың гүйҗи билен адамлары сагалдышындан билйәрис (Матта 14:14). Бир сапар Исаның янына хейвере кеселли адам гелип: «Эгер ислесең, мени  тәмиз эдип билерсиң» дийди. Иса онуң агырысыны дуйды. Оңа йүреги авап: «Ислейәрин, тәмиз бол!» дийип, элини дегирди. Ол хейвере кеселинден сапланды! (Маркус 1:40—42). Ол адам өзүни нәхили дуяндыр өйдйәң?

СОҢУНА ЧЕНЛИ ВЕПАЛЫ ГАЛДЫ

20, 21. Худая вепалы галмакда ве гулак асмакда Иса нәхили гөрелде галдырды?

²⁰ Иса Худая вепалы галмагың ве гулак асмагың аҗайып гөрелдесини галдырды. Гаршылыга душ геленде-де, хорлук чекенде-де, ол гөкдәки Атасына вепалы галды. Иса Шейтаның сынагларында берк дурды (Матта 4:1—11). Хатда Исаның гарындашлары хем бирнәче вагтлап оңа ынанман: «Ол үйтгәпдир» диййәрдилер (Маркус 3:21). Эмма бу затлар Худайың ислегини ерине етирмәге Иса пәсгел бермеди. Ол  кемситмелере гарамаздан өз эркини элден бермеди ве душманларындан өч алмады (1 Петрус 2:21—23).

²¹ Исаның өлүми айылганч ве сүтемлиди, муңа гарамаздан ол соңуна ченли вепалы галды (Филипилилер 2:8). Өмрүниң иң соңкы гүни башдан гечирен затлары барада бир ойланып гөр: туссаг эдилмеги, төхмет атылмагы, адалатсыз хөкүм чыкарылмагы, мәрекәниң яңсыламасы ве эсгерлериң масгараламасы. Сүтем пүрсүнде Иса: «Хеммеси берҗай болды!» дийип җан берди (Яхя 19:30). Өленден үч гүн геченде, оны гөкдәки Атасы рухы шахсыет хөкмүнде дирелтди (1 Петрус 3:18). Бирнәче хепдеден соң Иса гөге доланды ве патышалык берилйәнчә, «Худайың сагында отурды» (Еврейлер 10:12, 13).

22. Иса Месихиң өлүми нәмә ёл ачды?

²² Иса Месихиң өлүми нәмә ёл ачды? Ер йүзүндәки Җеннетде эбеди яшайша ёл ачды. Бу Ехованың башдакы ниетиди. Индики бапдан Иса Месихиң өлүминиң эбеди яшайша нәдип ёл ачандыгыны билерис.

[Чыкгыт]

МУКАДДЕС ЯЗГЫЛАР НӘМЕ ӨВРЕДЙӘР?

▪ Ерине етен пыгамберликлер хем-де Худайың гүвә гечмеги Исаның Месихдигини субут эдйәр (Матта 16:16).

▪ Иса ере гелмәнкә, гөкде перишде болуп яшапды (Яхя 3:13).

▪ Иса мугаллымды, дуйгур хем мылакатлы адамды. Ол Худая гулак асмагың аҗайып гөрелдесини галдырды (Матта 9:35, 36).

[Макаланың сораглары]

[38 Сахыпадакы сурат]

Иса сувда чокундырылып, Месих болды

[44, 45-нҗи сахыпадакы суратлар]

Иса адамлара душан еринде вагыз эдйәрди