1, 2. (a) Hikuyini a ku tiva munhu wa ndhuma zi nga wuliko lezaku wa mu tiva hakunene? (b) Hi kwihi kukanganyiseka ku nga kona xungetano hi Jesu?

KU NA ni vanhu vanyingi va ndhuma lomu misaveni. A vo kari va tiveka nguvu lomu xipanzeni, doropeni, kutani tikweni gabye. Vanwani va tiveka misaveni yontlhe. Hambulezo, a ku tiva a vito ga munhu wa ndhuma ntsena a zi wuli lezaku wa mu tiva hakunene. Lezo a zi wuli lezaku wa tiva mitlhamuselo yo eta ya mudawuko wakwe niku hi wahi matshamela ya wumunhu gakwe.

² A vanhu matlhelweni wontlhe ya misava va zwile zo kari xungetano hi Jesu Kristu, hambulezi a hanyileko misaveni kwalomo ka 2.000 wa malembe nzhako. Hambulezo, vanyingi va kanganyiseka xungetano hi ku Jesu i wa hi mani hakunene. Vo kari ve ngalo i wa hi wanuna wa mu nene ntsena. Vanwani va wula lezaku yena i wa hi muprofeti ntsena. Vanwani kambe va kholwa lezaku Jesu hi Nungungulu niku i fanele ku khozelwa. Xana i fanele?

3. Hikuyini zi nga za lisima a ku wena u tiva lisine xungetano hi Jesu?

³ Za lisima a ku u tiva zinene xungetano hi Jesu. Hikuyini? Hakuva a Biblia gi ngalo: “A wutomi ga pinzukelwa hi kuva va ku tiva, wena Nungungulu wece wa zinene, na Jesu Kristu loyi u mu rumileko.” (Johani 17:3) Ina, a ku tiva a tigonzo ta lisine xungetano hi Jehova Nungungulu na Jesu Kristu zi nga yisa wutomini ga pinzukelwa ka paradise misaveni. (Johani 14:6) A ku hunza lezo, Jesu i nyika xikombiso xa xi nene xa ndlela ya ku  hanya ni ya ku khoma vanwani. (Johani 13:34, 35) Ka xipimo xo sangula xa bhuku legi, hi wulawulile hi tigonzo ta lisine xungetano hi Nungungulu. Zalezi a hi kambisiseni lezi a Biblia gi zi gonzisako hakunene xungetano hi Jesu Kristu.

4. Zi wula yini a zikhundla “Messia” ni “Kristu”?

⁴ Kaleloko na Jesu a nga se pswaliwa, a Biblia gi wa wulile xungetano hi kuta ka loyi Nungungulu a nga wa ta mu rumela kota Messia, kutani Kristu. A zikhundla “Messia” (xi tako hi ka gezu ga xiHeberu) ni “Kristu” (xi tako hi ka gezu ga xiGreki) zontlhe zi wula ku ngalo “Loyi a Totilweko.” A munhu Loye a tsumbisilweko i wa ta totiwa, zi wulako ku ngalo, i wa ta yimisiwa ka xikhundla xo hlawuleka hi Nungungulu. Ka zipimo za ha tako za bhuku legi, ha ha ta gonza zo  tala xungetano hi xipanze xa lisima xa Messia kutatisekeni ka zitsumbiso za Nungungulu. Hi ta gonza kambe hi makatekwa lawa Jesu a zi kotako ku hi nehela hambu zalezi. Na Jesu a nga se pswaliwa, handle ko kanakana vo tala va ti wutisile vaku, ‘Himani a tova Messia ke?’

5. Xini lexi a vapizani va Jesu va nga tiyiseka ha xona hi kumbhelela xungetano hi yena?

⁵ Ka zana go sangula ga malembe ga Nguva ya Hina, a vapizani va Jesu wa le Nazareta va wa tiyiseka hi kumbhelela lezaku yena i wa hi Messia loyi ku nga wulawulilwe ha yena na ka ha hi mahlweni. (Johani 1:41) Munwe wa vapizani, a wanuna a vitwako Simoni Pedro, i lo wula ka Jesu laha kubaseni aku: “Wena u Kristu.” (Mateu 16:16) Xana a vapizani lavo va wa ta zi kotisa kuyini — niku hinawo hi nga zi kotisa kuyini — ​a ku tiyiseka lezaku hakunene Jesu hi yena Messia loyi a tsumbisilweko?

6. Tlhamusela lezi Jehova a vunisileko zona lava va tsumbekako lezaku va tiva Messia.

⁶ A vaprofeti va Nungungulu lava va hanyileko mahlweni ka kupswaliwa ka Jesu va tlhamuselile zilo zo tala zo eta xungetano hi Messia. A mitlhamuselo leyo yi wa ta vuna vanwani a ku mu tiva. Hi wa ta tlhamusela a mhaka leyo hi ndlela leyi: Hi nga ha wula lezaku u kombelilwe kuya ka wutshamu legi ku nyimelwako kona mimova kutani zitimela za xiporo hambu zihaha-pfhuka lezaku u ya tlhangana ni munhu loyi u nga mu tiviko. Xana zi wa nga ta ku vuna loku a munhu i wa ku nyika a mitlhamuselo yo kari xungetano hi yena? Hi ndlela yo fana, hi ku tirisa a vaprofeti va lomu ka Biblia, Jehova i lo nyika a tlhamuselo wo eta ni wa wu nene xungetano hi lezi Messia a nga wa ta zi maha ni ku zi hanya. A kutatiseka ka ziprofeto lezo zo tala ku wa ta vuna lava va tsumbekako lezaku va mu tiva hi kudlunyatekileko.

7. Hi zihi a ziprofeto za zimbiri lezi zi tatisekileko maringano na Jesu?

⁷ Wona a zikombiso lezi za zimbiri ntsena. Xa kusangula, a kuhunza 700 wa malembe na ka ha hi mahlweni, muprofeti Mika i wulile lezaku Loyi a tsumbisilweko i wa ta pswalelwa Betlehema, a xidoropana xi nga tikweni ga Juda. (Mika 5:2) Hi kwihi a belekelweko kona Jesu hakunene? Ka xidoropana xalexo!  (Mateu 2:1, 3-9) Xa wumbiri, mazana ya malembe hi mahlweni, a xiprofeto xi tsalilweko ka Danieli 9:25 xi kombile a lembe legi Messia a nga wa ta humelela ha gona — 29 Nguveni ya Hina. * A kutatiseka ka ziprofeto lezo ni zinwani ku tiyisa lezaku Jesu i wa hi Messia loyi a tsumbisilweko.

8, 9. Xiseketelo muni xi kombako lezaku Jesu i wa hi yena Messia lexi xi ti kombileko khwatsi kubapatizweni kakwe?

⁸ A xiseketelo xo engeteleka xa lezaku Jesu i wa hi yena Messia xi ti kombile khwatsi kusuhani ni kumbhela ka lembe ga 29 Nguveni ya Hina. Kuve hi lembe lego laha Jesu a ngaya ka Johani Mubapatizi lezaku a ya bapatizwa le Congweni wa Jordani. Jehova i wa tsumbisile xikombiso ka Johani lezaku a zi kota ku tiva Messia. Johani i wonile a xikombiso lexo kubapatizweni ka Jesu. A Biblia gi ngalo lezi zi nga humelela hi lezi: “Jesu laha na a bapatizilwe i lo huma zalezo hi lomu matini, languta, a tilo gi lo vululeka, a wona Moya wa Nungungulu wu relela kota tuva hehla kakwe. Zonake ku lo zwala a gezu gi huma matilweni, giku: Loyi hi N’wana wa mina a ranzekako, nzi xaleleko khwatsi ha yena.” (Mateu 3:16, 17) Anzhako ka ku wona ni kuzwa lezi zi mahekileko, Johani i wa nga kanakani lezaku Jesu i rumelwe hi Nungungulu. (Johani 1:32-34) A xikhati lexi a moya wa Nungungulu, kutani ntamu lowu a wu tirisako, wu chululweko hehla kakwe ka siku lego, Jesu i lo maha Messia, kutani Kristu, loyi a yimisilweko kuva Hosana ni Murangeli. — Isaya 55:4.

⁹ A kutatiseka ka ziprofeto za Biblia zinwe ni wukustumunyu ga Nungungulu wutsumbu zi komba khwatsi lezaku Jesu i wa hi Messia loyi a tsumbisilweko. Kanilezi a Biblia gi hlamula a ziwutiso zinwani za zimbiri za lisima xungetano hi Jesu Kristu: Xana yena i tile hi kwihi, niku xana yena i wa hi munhu wa matshamela muni?

10. Zini lezi a Biblia gi zi gonzisako xungetano hi kuvakona ka Jesu na a nga seta misaveni?

¹⁰ A Biblia gi gonzisa lezaku Jesu i hanyile le tilweni na a nga  seta misaveni. Mika i profetile lezaku Messia i wa ta pswalelwa Betlehema niku kambe i wulile lezaku a kutumbuluka Kakwe kuve ka “kaleloko.” (Mika 5:2) Ka zikhati zo tala, Jesu wutsumbu i wulile lezaku i hanyile tilweni na a nga se pswaliwa kota munhu wa nyama. (Johani 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5) Kota xivangwa xa moya le tilweni, Jesu i wa hi ni wuxaka go hlawuleka na Jehova.

11. Xana a Biblia gi kombisa kuyini lezaku Jesu i N’wana loyi a ranziwako nguvu hi Jehova a ku hunza vontlhe?

¹¹ Jesu i N’wana loyi a ranziwako nguvu hi Jehova a ku hunza vontlhe — na zi maheka hi xigelo xa xi nene. Yena i vitwa a ku “matewula ya zivangwa zontlhe,” hakuva kuve yena a xivangwa xo sangula xa Nungungulu. * (Va Le Kolosi 1:15) Ku na ni xinwani xi mahako N’wana loye ava wo hlawuleka. Hi yena “N’wana . . . a belekilweko yece” (Johani 3:16) Lezo zi wula ku ngalo Jesu hi yena yece a vangilweko hi Nungungulu wutsumbu. Jesu kambe hi yena yece a tirisilweko hi Nungungulu a xikhati lexi Yena a vangileko zontlhe zinwani zilo. (Va Le Kolosi 1:16) Kambe, Jesu i tlhela a vitwa a ku i “Gezu.” (Johani 1:14) Lezo zi hi byela lezaku yena ive muwulawuli wa Nungungulu, handle ko kanakana na a nyika mahungu ni zileletelo za Nungungulu ka vanwani vana va Dadani, a va moya ni va nyama.

12. Hi zi tivisa kuyini lezaku a N’wana wa matewula a nga fani na Nungungulu hi xikhundla?

¹² Xana a N’wana wa matewula wa fana na Nungungulu hi xikhundla, kota lezi a vo kari va zi kholwako? Lezo a hi zona lezi a Biblia gi zi gonzisako. Kota lezi hi zi wonileko ka nzimana leyi ha hi ku yi hunzako, a N’wana i vangilwe. Zi te dlunya lezaku yena ive ni masangulo, kuveni Jehova Nungungulu a nga na masangulo kutani magumo. (Tisimu 90:2) A N’wana a belekilweko yece cima a nga zamangi ku ti wula loyi a fanako ni Dadani wakwe hi xikhundla. A Biblia gi gonzisa khwatsi lezaku  Dadani ngwa hombe ku hunza N’wana. (Johani 14:28; 1 Va Le Korinte 11:3) Jehova hi yena yece a nga “wa Ntamu wontlhe.” (Genesisi 17:1) Hi kota ya lezo, a nga na wo fana naye hi xikhundla. *

13. Xana a Biblia gi wula yini loku giku ngalo a N’wana “xifananiso xa Nungungulu loyi a nga woniwiko”?

¹³ Jehova ni N’wana wakwe wa matewula va hanyile zinwe hi kutsaka hi tibiliyoni ta malembe — kaleloko na ku nga se vangiwa a matilo ma nga ni tinyeleti hambu ni misava. A ku na kukanakana ka lezaku vona va wa ranzana nguvu! (Johani 3:35; 14:31) A N’wana loyi wo ranzeka i wa tekelele Dadani wakwe. Hizalezo zi mahako lezaku a Biblia giku ngalo a N’wana “xifananiso xa Nungungulu loyi a nga woniwiko.” (Va Le Kolosi 1:15) Ina, a ku fana ni lezi a n’wana wa munhu wo kari a zi kotako ku tekelela khwatsi a raru wakwe hi tindlela to tsalangana, a N’wana loyi wa le tilweni i kombisile a matshamela ni wumunhu ga Dadani wakwe.

14. Zi kotekisile kuyini lezaku a N’wana wa Jehova a belekilweko yece a pswaliwa kota munhu wa nyama?

¹⁴ A N’wana wa matewula wa Jehova i siyile tilo hi ku zi ranza a relela misaveni kasi ku ta hanya kota munhu wa nyama. Kanilezi u nga ha ti wutisa, ‘Zi kotekisile kuyini lezaku a xivangwa xa moya xi ta pswaliwa misaveni kota munhu wa nyama?’ A kuva zi koteka lezo, Jehova i lo maha xihlamaliso. I lo rurisa wutomi ga N’wana wakwe wa matewula hi le tilweni a gi yisa ka khwiri ga nhwana wa muJuda a vitwako Maria. A ku na dadani wa nyama a nga patseka. Hizalezo Maria i lo beleka n’wana wo mbhelela a mu chula a vito ga Jesu. — Luka 1:30-35.

15. Hikuyini hi zi kotako ku wula lezaku hikwalaho ka Jesu hi kala hi mu tiva khwatsi Jehova?

¹⁵ Lezi Jesu a zi wulileko ni ku zi maha a xikhati lexi a nga  hi misaveni zi hi vuna a ku mu tiva khwatsi. A ku hunza lezo, hi kala hi mu tiva khwatsi Jehova hikwalaho ka Jesu. Hikuyini zi tshamisileko lezo? Alakanya lezaku a N’wana loyi xifananiso xo mbhelela xa Dadani wakwe. Hikwalaho Jesu i byelile munwe wa vapizani vakwe ku ngalo: “Loyi a wonileko mina i wonile Dadani.” (Johani 14:9) A mune wa mabhuku ya Biblia lawa ma tibyako a ku mabhuku ya Ivangeli — Mateu, Marku, Luka, na Johani — ​ma hi byela zo tala xungetano hi wutomi, ntiro, ni matshamela ya Jesu Kristu.

16. Gi wa hi gihi a tshinya ga mhaka ya Jesu, niku xana a tigonzo takwe ti wata hi kwihi?

¹⁶ Jesu i wa tiviwa nguvu kota “Mugonzisi.” (Johani 1:38; 13:13) Zini a gonzisileko? A tshinya ga mhaka yakwe gi wa hi “ivangeli ya mufumo,” kutani mahungu yo saseka ya mufumo — ku nga Mufumo wa Nungungulu, a mufumo wa le tilweni lowu wu to fumela misava yontlhe wu tlhela wu neha makatekwa ma nga mbheliko ka vanhu va ingisako. (Mateu 4:23) Yi wa hi mhaka ya mani leyo? Jesu wutsumbu i te ngalo: “A gonzo ya mina a hi ya mina, kanilezi ya loyi a nzi rumileko,” ku nga Jehova. (Johani 7:16) Jesu i wa zi tiva a ku Dadani wakwe i lava lezaku a vanhu vazwa a mahungu yo saseka ya Mufumo. Ka Xipimo 8, hi ta gonza zo tala xungetano hi Mufumo wa Nungungulu ni lezi wu to zi maha.

17. Xana Jesu i gonzisile kwihi, niku hikuyini a kalileko a famba mipfhuka ya hombe kasi ku ya gonzisa vanwani?

¹⁷ I wa gonzisa kwihi Jesu? Kontlhe lomu a nga kari a kuma vanhu — le handle ni lomu nzeni ka madoropa, lomu zidoropaneni, lomu mabazarini, ni lomu mitini yabye. Jesu i wa nga rinzeli lezaku a vanhu vata ka yena. Yena i wa va yela. (Marku 6:56; Luka 19:5, 6) Hikuyini Jesu a kalileko a famba mipfhuka leyo ni ku tlhela a mbheta xikhati xinyingi kuxumayeleni ni kugonziseni? I mahile lezo hakuva hi zona lezi Nungungulu a nga lava lezaku yena a zi maha. Jesu i wa maha kuranza ka Dadani wakwe a xikhati xontlhe. (Johani 8:28, 29) Kanilezi ku wa hi ni xinwani xigelo xi nga mu maha a xumayela. I wa zwela wusiwana a zidlemo za vanhu lezi zi nga kari zi mu tela. (Mateu 9:35, 36) A vanhu lavo va wa nga khatalelwi hi varangeli vabye va  wukhongeli, lava va nga fanele ku va gonzisa a zinene xungetano hi Nungungulu ni makhungo yakwe. Jesu i wa zi tiva a ku a vanhu va wa hi ni xilaveko xa hombe xa kuzwa a mhaka ya Mufumo.

18. Hi wahi matshamela ya Jesu lawa ma ku tsakisako nguvu?

¹⁸ Jesu i wa hi wanuna wa tipswalo ni kutizwa ko eta. Vanwani va wa mu wona na hi loyi a tshinelekako na hi mu nene. Hambu a vanana va wa tizwa khwatsi loku va hi naye. (Marku 10:13-16) Jesu i wa nga hi na xihlawulela. Yena i wa venga wukanganyisi ni kubiha. (Mateu 21:12, 13) Ka xikhati lexi a vavasati va nga kari va nga nyikiwi lisima na va hi ni malungelo matsongwani, yena i wa va khoma hi xichawo. (Johani 4:9, 27) Jesu i wa ti koramisa hi kumbhelela. Ka xikhati xo kari, i hlazile mikonzo ya vapostoli vakwe, ntiro lowu hi kutoloveleka wu nga kari wu mahiwa hi malanza ya lahasi nguvu.

19. Hi xihi a xikombiso lexi xi kombako lezaku Jesu i wa alakanyela a zilaveko za vanwani?

¹⁹ Jesu i wa alakanyela a zilaveko za vanwani. Lezo zi wonekile khwatsi a xikhati lexi yena a mahileko zihlamaliso za ku hanyisa  mababyi hi ku tirisa a ntamu wa moya wa Nungungulu. (Mateu 14:14) Hi xikombiso, a wanuna wo kari a nga hi ni hlokonho i lota ka Jesu a taku: “Loku u zi ranza, u nga nzi basisa.” Jesu wutsumbu i zwile a kubayisa ni kuxaniseka ka wanuna loye. Jesu na a mu zwela wusiwana, i lo nawuluta canja gakwe, a mu khumba, aku kakwe: “Nza zi ranza, basiswa wena.” Zonake a mubabyi loye i lo hanyiswa! (Marku 1:40-42) Wa zi kota ku alakanyela lezi a nga ti zwisisa zona wanuna loye?

20, 21. Xana Jesu i vekisile kuyini xikombiso xa ku ingisa Nungungulu hi kutsumbeka?

²⁰ Jesu i vekile xikombiso xa xi nene nguvu xa ku ingisa Nungungulu hi kutsumbeka. Yena i lo simama a tsumbekile ka Dadani wakwe wa le tilweni ka matshamela wontlhe hambulezi a nga tlhangana ni tixaka tontlhe ta kukanetwa ni kuxaniswa. Jesu i hlulile ziringo za Satani hi kutiya. (Mateu 4:1-11) Ka xikhati xo kari, a maxaka yo kari ya Jesu ma wa nga kholwi ka yena, ma tlhela maku yena i “wa pepuka.” (Marku 3:21) Kanilezi Jesu a nga tlhelelangi nzhako hi lezo; i lo simama ku maha a  ntiro wa Nungungulu. Hambulezi a nga kari a rukiwa ni ku xaniswa, Jesu i simamile a ti khoma, a nga zamangi ku mahela zo biha a vakaneti vakwe. — 1 Pedro 2:21-23.

²¹ Jesu i simamile a tsumbeka kala kufeni — kufa ka tihanyi ni ko bayisa mandleni ya valala vakwe. (Va Le Filipi 2:8) Wona lezi a nga zi timisela ka siku go gumesa ga wutomi gakwe kota munhu wa nyama. Yena i khonwilwe, a lumbetwa hi vakustumunyu va mawunwa, a koniwa hi valamuli vo biha, a hlekiwa hi zidlemo, ni ku xaniswa nguvu hi masochwa. Na a belelwe sinyeni, yena i lo koka moya hi khati go gumesa a keta aku: “Ku mbhelile.” (Johani 19:30) Kanilezi, ka siku ga wunharu anzhako ka kuva Jesu a file, a Dadani wakwe wa le tilweni i lo mu vuxa hi ka vafileko a tlhelela wutomini ga moya. (1 Pedro 3:18) Loku ku hunzile maviki matsongwani, yena i lo tlhelela tilweni. Kwaleyo, i lo ‘tshama canjeni ga xinene ga Nungungulu’ a rinzela ku amukela ntamu wa kufuma. — Maheberu 10:12, 13.

22. Zini lezi Jesu a zi mahileko hi lezi a simamileko ku tsumbeka kala kufeni?

²² Zini lezi Jesu a zi mahileko hi lezi a simamileko ku tsumbeka kala kufeni? Hi lisine, a kufa ka Jesu ku hi vululela ndlela ya ku kuma wutomi ga pinzukelwa ka paradise misaveni, kota lezi gi nga hi lego a khungo go sangula ga Jehova. Ka xipimo lexi xi lanzelako hi ta tiva a ku xana a kufa ka Jesu ku zi mahisa kuyini lezo.