1, 2. а) Чүге кандыг-бир кижиниң дугайында дыңнаары база ону билири — ийи аңгы уткалыгыл? б) Кижилер Иисусту кым деп санап турарыл?

 ЧЕР кырында алдарлыг кижилер хөй. Чамдык улус бүгү кожуунга, хоорайга азы чуртка алдаржаан, а өскелери — бүгү делегей кырынга. Оларның кайы-бирээзиниң дугайында дыңнаан-даа болзуңза, ону эки билир мен деп, чугаалап шыдавас сен. Сен ооң чуртталгазының дугайында база ол чүү деп кижил, тодаргай чүнү-даа билбес болгай сен.

² Иисус Христос 2000 хире чыл бурунгаар чурттап чораан-даа болза, ооң дугайында хөй улус дыңнаан. Ынчалза-даа Иисус херек кырында кым турган деп чүвени эвээш санныг улус билир. Чамдык кижилерниң чугаазы-биле алырга, ол анаа эки кижи турган. Өскелери ону медээчи деп санап турар. Ону Бурган кылдыр хүндүлээр кижилер база бар. Ол шын бе?

3. Иисус Христостуң дугайында алыс шынны билири чүге чугула?

³ Иисус Христостуң дугайында алыс шынны билип алыры сеңээ дыка чугула. Чүге? Библияда чугаалаан: «А мөңге амыдырал дээрге-ле, дың чаңгыс алыс шын Бурган болур Сени база Сээң айбылап чорутканың Иисус Христосту билип алыры болгай» (Иоанның 17:3). Иегова Бурганның болгаш Иисус Христостуң дугайында алыс шынны билиривистен черге дываажаңга мөңге чуртталгавыс  хамааржыр (Иоанның 14:6). Иисус биске кайгамчык үлегер берген: канчаар чурттаарын база кижилерге кандыг хамаарылгалыг болурун ол көргүскен (Иоанның 13:34, 35). Бо номнуң 1-ги эгезинден Бурганның дугайында алыс шынны билип алган бис. Ам Библия Иисус Христостуң дугайында чүнү өөредип турарын, сайгарып көрээлем.

4. «Мессия» база «Христос» деп сөстерниң утказы кандыгыл?

⁴ Иисустуң төрүттүнериниң мурнунда-ла, Бурган чер кырынче Мессияны, азы Христосту, чорудуптар деп Библияда баш бурунгаар бижээн турган. «Мессия» деп еврей база «Христос» деп грек сөстер «Чагдырган» дээн уткалыг.  Өттүр билген медеглелде Иисустуң чагдыртырын, азы Бургандан тускай даалга алырын, чугаалаан турган. Бо номнуң дараазында эгелеринден Бурганның аазаашкыннарын күүседиринге Мессия кандыг черни ээлеп турарын оон-даа хөйнү билип алыр бис. Оон ыңай Иисус бистиң чуртталгавысты эки талаже канчаар өскертип шыдаарын база билип алыр бис. А эгезинде: «Мессия кым апаарыл?» деп, айтырыгны сайгарып көрээлем. Ол айтырыг Иисус төрүттүнмээнде-ле, хөй кижилерни дүвүредип турган.

5. Иисустуң өөреникчилери чүү деп бүзүреп турганыл?

⁵ Бистиң эраның I-ги векте Иисустуң өөреникчилери ол ылап-ла аазаттынган Мессия деп долузу-биле бүзүреп турган (Иоанның 1:41). Оларның бирээзи, Симон Пётр, Иисуска дорт чугаалаан: «Силер — Христос-тур силер» (Матфейниң 16:16). Өөреникчилер ол чүүлге чүге ол хире бүзүреп турган? Иисус — аазатынган Мессия деп, канчаар шынзыгып болур бис?

6. Мессияны тодарадып алырынга Иегова канчаар дузалаан, база ону кандыг чижек көргүзүп турар?

⁶ Иисус төрүттүнмээнде-ле, Бурганның медээчилери Мессия дугайында өттүр билген медеглелдерни тодаргайы-биле бижээн турган. Шак ол медеглелдер кым Мессия апаарын частырыг чокка тодарадып алырынга дузалыг. Чижээ, вокзалдан азы аэропорттан ооң мурнунда кажан-даа көрбээниң кижини уткуп эккээрин сенден дилээн дижик. Бир эвес ооң даштыкы хевирин сеңээ тодаргай чугаалап бээр болза, ону уткууру кайы-хире белен боор ийик. Иегова бодунуң медээчилерин таварыштыр Мессияның чуртталгазын база бараалгалын тодаргайы-биле айыткан. Хөй санныг өттүр билген медеглелдерниң күүсеттингени Бурганга бердинген кижилерге Мессияны тодарадып алырынга дузалап турар.

7. Кандыг ийи өттүр билген медеглелдер Иисуска күүсеттингенил?

⁷ Чүгле ийи чижекти сайгарып көрээлем. Аазаттынган Мессия Вифлеем деп бичии иудей хоорайга төрүттүнер  деп, 700 ажыг чыл бурунгаар Михей медээчи баш бурунгаар чугаалаан (Михей 5:2). А Иисус каяа төрүттүнгенил? Шак-ла ол Вифлеемге! (Матфейниң 2:1, 3—9). Оон аңгыда, чүс-чүс чылдар бурунгаар Даниил 9:25-те бижээн медеглелде Мессия бистиң эраның 29 чылда тыптып кээр деп баш удур чугаалаан турган a. Ол база өске-даа өттүр билген медеглелдерниң күүсеттингени, Иисус ылап-ла аазаттынган Мессия турган деп бадыткап турар.

8, 9. Иисустуң сугга суктуруп турган үезинде ол Мессия деп, канчаар билдине бергенил?

⁸ Бистиң эраның 29 чылдың төнчүзүнде Иисус — Мессия деп, оон-даа артык илдең апарган. Ол чылын Иисус Иордан хемге Сугга сугар Иоаннга сугга суктурар дээш келген. Мессияны танып ап болур кылдыр, Иегова Иоаннга демдек бээрин аазаан. Иисус сугга суктуруп турган үезинде ол аазаашкын күүсеттинген. Ол дугайында Библияда мынча дээн: «Сугга суктуруп алгаш, Иисус сугдан үнүп кээри билек, дээр аңгайып ажыттына берген. Оон Иисус Ооң кырынче көге-буга дег бадып орар Бурганның Сүлдезин көрүп каан. Оон дээрден үн мынча дээн: „Бо дээрге Мээң ханы ынак оглум-дур, Ол Мээң сеткилимге дыка-ла кирер-дир“» (Матфейниң 3:16, 17). Ооң соонда Иисусту Бурган чоргускан деп, Иоаннда кандыг-даа чигзиниг артпаан (Иоанның 1:32—34). Кажан Иисусче Бурганның сүлдези — Бурганның хөделдирикчи күжү — куттунган соонда, ол Мессия, азы Христос, апарган. Ол хүн ол Баштыңчы болгаш Хаан кылдыр томуйлаттынган (Исаия 55:4).

⁹ Өттүр билген библейжи медеглелдерниң күүсеттингени болгаш Иегова Бурганның бодунуң херечилээни, Иисус — аазаттынган Мессия деп тодаргай көргүзүп турар. Ынчаарга ол кайыын келген база ол кандыг кижи турган? Библияда ол дугайында чүү деп турар эвес, көрээлем.

10. Иисус черге кээриниң мурнунда чүнү канчап турганыл?

¹⁰ Иисус черге кээриниң мурнунда дээрге чурттап турган, деп Библия өөредип турар. Михей Мессияның каяа төрүттүнерин өттүр билгенинден аңгыда, ол «бурунгу үеден, шагдакы хүннерден» тывылганын база чугаалаан (Михей 5:2). Чер кырынче кээриниң мурнунда дээрге чурттап турганын Иисус боду чаңгыс удаа эвес чугаалап турган (Иоанның 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5). Ол көзүлбес мага-боттуг чаяалга бооп, Иегова-биле сырый харылзаалыг турган.

11. Иисус — Иегованың эң-не ынак Оглу деп, Библия канчаар көргүскен?

¹¹ Иисус — Иегованың эң-не ынак Оглу. Ол «бүгү чаяалганың Баштыңы» деп адаткан, чүге дизе Иегова ону бир дугаарында чаяаган b (Колоссчуларга 1:15). Иеговага Иисус ылаңгыя эргим, чүге дээрге ол ооң «эр чаңгыс Оглу» болгай (Иоанның 3:16). Чүгле ону Бурган боду чааскаан чаяаган. Арткан шупту чаяалгаларны Бурган Иисусту таварыштыр чаяап каан (Колоссчуларга 1:16). Иисусту оон ыңай «Сөс» деп адаан (Иоанның 1:14). Ол Бурганның адындан дээрде болгаш черде ооң өске оолдарынга Адазының медээлерин болгаш чагыгларын дамчыдып турган.

12. Дун Оглу Бурганга дең эвес деп, кайыын билир бис?

¹² Бурганның дун Оглу Адазынга дең деп, чамдык улус бүзүрээр. Библия аңаа өөредип турар бе? Чок. Мурнунда абзацта Оглу чаяаттынган деп чугаалаан. Ынчап кээрге, ооң эгези бар турган, а Иегова Бурганның эгези-даа, төнчүзү-даа чок (Ырлар 89:3). Бурганның эр чаңгыс Оглу Адазынга дең болурунуң дугайында кажан-даа бодавайн чораан. Адазы Оглундан улуг деп Библияда тодаргай көстүп турар (Иоанның 14:28; 1 Коринфичилерге 11:3).  Чүгле Иегова — «Күчүлүг Бурган» (Эге дөс 17:1). Ынчаарга Бурганга кым-даа дең эвес c.

13. Чүге Библияда Иисусту «көзүлбес Бурганның... овур-хевири» деп адааныл?

¹³ Дээр биле черни чаяарының оранчок мурнунда-ла — Иегова дун Оглу-биле миллиард-милиард чылдар дургузунда сырый харылзажып турган. Оларны ынакшылдың кандыг кончуг быжыг харылзаазы каттыштырып турар-дыр! (Иоанның 3:35; 14:31). Иисус бодунуң Адазынга дыка дөмей. Ынчангаш ону Библияда «көзүлбес Бурганның... овур-хевири» деп адаан (Колоссчуларга 1:15). Оглу өзүп келгеш, адазы-биле хөй чүүлдерге дөмейлежи бээри ховар эвес. Иисус база Бурганның бүдүжүн болгаш шынарларын көргүскен.

14. Иегованың эр чаңгыс Оглу канчап кижи апарганыл?

¹⁴ Иегованың эр чаңгыс Оглу белени-биле дээрни каггаш, черже чедип келген. Ынчалза-даа көзүлбес мага-боттуг чаяалга канчап кижи бооп төрүттүнүп келгенил? Иегова хуулгаазын кылган. Ол бодунуң дун Оглунуң чуртталгазын дээрден Мария деп иудей кыс уругнуң иштинче көжүрүпкен. Ол эр кижи-биле чоокшулашпаан. Ынчангаш төл тергиин болгаш бачыт чок кылдыр төрүттүнген. Мария ону Иисус деп адап алган (Луканың 1:30—35).

15. Иегованы эки билип алырынга Иисус биске канчаар дузалап турарыл?

¹⁵ Иисустуң чуртталгазы болгаш өөредиглери ооң дугайында биске хөйнү ажыдып турар. Оон артык, Иегованы эки билип алырынга олар дузалап турар. Канчалдыр? Иисус — Адазының шынарларының тергиин илередикчизи. Иисус өөреникчилериниң бирээзинге безин чугаалаан: «Мени көрген кижи Адамны көрген болур» (Иоанның 14:9). Библияда Матфейниң, Марктың, Луканың база Иоанның Буянныг Медээзи деп билдингир дөрт номда Иисус  Христостуң чуртталгазының, ажыл-херээниң болгаш шынарларының дугайында тодаргай бижээн.

16. Иисус колдуунда чүнүң дугайында суртаалдап чораан, база ол медээ кымныы турганыл?

¹⁶ Иисус Башкы кылдыр сурагжаан (Иоанның 1:38; 13:13). Ол чүнүң дугайында өөредип турганыл? Колдуунда ол «Дээрниң Чагыргазының дугайында Буянныг Медээни суртаалдап чораан». Ол болза бүгү черни чагырар болгаш Бурганга бердинген кижилерге йөрээлдер эккээр Бурганның Чагыргазының дугайында медээ турган (Матфейниң 4:23). Ол кымның медээзи турган? Иисус чугаалаан: «Мээң өөредиим — Мээңии эвес, а Мени айбылап чоруткан Адамныы чүве» (Иоанның 7:16). Ийе, ол медээ Иегованыы турган. Чагырга дугайында Буянныг Медээни кижилер дыңназын деп, ооң Адазы күзеп турарын Иисус билип турган. Бурганның Чагыргазының дугайында база ол Чагырга чүнү кылырын 8-ки эгеден хөйнү билип алыр бис.

17. Иисус кижилерни каяа өөредип турганыл, база ол дээш чүге күжүн харамнанмайн турганыл?

¹⁷ Иисус каяа өөредип турганыл? Кайда кижи бар болдур: хоорайларга болгаш суурларга, садыг-саарылга черлеринге база хуу бажыңнарга. Кижилерниң кээрин манавайн, Иисус боду оларже барып турган (Марктың 6:56; Луканың 19:5, 6). Иисус чүге күжүн харамнанмайн, ынча хөй үени суртаалдаарынче болгаш кижилерни өөредиринче чарып турганыл? Ол Бурганның күзел-соруун күүседип, кезээде Адазынга таарымчалыг чүүлдү кылып чораан (Иоанның 8:28, 29). Ооң суртаалдап турган чылдагааны чүгле чаңгыс ол эвес болган. Бодунга кээп чораан кижилерни ол кээргеп турган (Матфейниң 9:35, 36). Ол үеде шажын удуртукчулары Бурганның база ооң күзел-соруунуң дугайында алыс шынны өөредир хамаанчок, бөдүүн чонну дора көрүп турган. Чагырга дугайында медээни дыңнаары кижилерге кайы-хире чугулазын Иисус билип чораан.

18. Иисустуң кандыг шынарлары сээң сеткилиңге эң-не таарымчалыг-дыр?

¹⁸ Иисус чымчак сеткилдиг болгаш кээргээчел кижи  чораан. Кижилерни ооң буяны болгаш ажык сеткили хаара тудуп турган. Бичии уруглар безин олче чүткүп турган (Марктың 10:13—16). Иисус чөптүг турган. Ол чазый болгаш ийи арынныг чорукту көөр хөңнү чок чораан (Матфейниң 21:12, 13). Ол үеде херээжен улустуң эргези чок боорга, оларны херекке албас турган. Ынчалза-даа Иисус оларга хүндүткелдиг хамаарылгалыг чораан (Иоанның 4:9, 27). Ол аажок биче сеткилдиг турган. Бир катап Иисус элчиннерниң буттарын безин чуп берген, а бут чууру чалчалар кылыр кара ажыл деп санаттынып турган.

19. Иисус дуза кадарынга кезээде беленин кандыг таварылга көргүзүп турарыл?

¹⁹ Иисус дуза кадарынга кезээде белен турган. Ол дугайында ооң Бурганның күжү-биле аарыгларны экиртип турганы тода херечилеп турар (Матфейниң 14:14). Бир катап Иисустуң чанынга экирбес кеш аарыглыг кижи келгеш, чугаалаан: «Күзээр болзуңарза-ла, Силер мени арыглап каар силер». Иисустуң сеткили кээргел-биле дола берген. Иисус ол кижиниң аарышкызын бодунуу дег миннинген. Ол холун сунгаш, аңаа дээпкеш: «Күзеп тур мен, арыгланы  бер!» — деп чугаалаан. Экирбес кеш аарыглыг кижи ол-ла дораан экирий берген! (Марктың 1:40—42). Ол кижи кайы-хире өөрээн деп, чүгле бодап көр даан!

20, 21. Иисус Бурганга бердингениниң болгаш дыңнангыр болурунуң үлегерин канчаар көргүскенил?

²⁰ Иисус Бурганга бердингениниң болгаш дыңнангыр болурунуң эң-не кайгамчык үлегерин көргүскен. Ол дыка берге шенелделерге шынчы бооп, күштүг удурланыышкыннар турза-даа, дээрде Адазынга бердинген арткан. Иисус Эрликтиң күткүлдерин шиитпирлии-биле ойталаан (Матфейниң 4:1—11). Төрелдери безин аңаа бүзүревейн, «ооң угааны анаа эвес-тир» деп чугаалап турган (Марктың 3:21). Ынчалза-даа ол чүүл Иисусту аймааратпаан. Ол Бурганның күзел-соруун күүседирин уламчылап турган. Иисус шупту куду көрүүшкүннерни болгаш дорамчылалдыг кочулаашкынны шыдашкан. Ол бодун туттунуп, дорамчылакчыларындан өжээн негээрин кажан-даа оралдашпаан (1 Пётрнуң 2:21—23).

 ²¹ Иисус дайзыннарының холундан дошкун, хилинчектиг өлүмүнге чедир шынчы арткан (Филиппийжилерге 2:8). Чер кырынга сөөлгү хүнүнде Иисус чүнү ажып эрткен-дир, чүгле бодап көр даан: хоругдалды, меге буруудаашкыннарны, чөптүг эвес шииткелди, бөлүк кижилерниң кыжырыгларын база рим дайынчыларның дорамчылап кочулаанын. Хилинчектиң чагызынга кадаттыргаш, Иисус сөөлгү тынында: «Боттаны берди!» — деп алгырган (Иоанның 19:30). Өлген соонда, үш дугаар хонуунда, Бурган Иисусту көзүлбес хуу-бот кылдыр диргизипкен (1 Пётрнуң 3:18). Каш неделя эрткенде, Иисус дээрже эглип келген. Хаан эргени кажан бээрин манап, ол «Бурганның оң талазынга барып саадапкан» (Еврейлерге 10:12, 13).

22. Иисус өлүмге чедир шынчы артканының ачызында, чүү болдунар апарганыл?

²² Иисус өлүмүнге чедир шынчы артканының ачызында, чүү болдунар апарганыл? Иегованың бодап алганы дег, чер кырынга дываажаңга мөңге чурттаар идегелдиг апарган бис. Иисустуң өлүмү мөңге чуртталгаже орукту канчаар ажыдып турарын дараазында эгеден билип алыр бис.