Capita Towi

Onzeta ’Di​—Feta Munguni Ndepi Niri

Onzeta ’diri a’du afa ni ya?

Ovu ndra fezaru ngoni ngoni?

Ifini mini ngoni ya?

Mi eco mi o’a ani ayiko siri e’da ngoni ru?

FETA angiri ndepi ra mini isu idri ma alea ’bo ri ngo i ya? Feta ndepi niri ovuni aje be tu ri’i ku. Adanisi feta ma orodri adari ’ba o’bini sende si ku. Kani si, feta ka mini ayiko fe ra, kaniku mi ka api ani ra mi idri alea, eri nga ovu mi ngulupini orodri ru.

² Feta kakauru mini asi ’bazu ta le isu ra ’diyi ma alea, azini ci orodrini aga azi ’diyi driri dria ra. Eri feta engapi Mungu vu ’ba ada ni ri. Yehova fe amani afa kakau tre, te eri ma feta angiri amani ndepi niri, erini amani ima Mvi Yesu Kristo ni fezu owita ru ama onzezu ri. (Matayo 20:28) Amani nga mu ne capita ’di ma alea rile, onzeta ’di feta azi orodri be angiri ndepi ra mini eco isu ra ri, a’dusikuni eri nga mini ayiko ndepi ra ri eji azini eri nga fe mi afa dria mini le ’diyi isu ra. Adaru feta onzeta ’diniri di bani eceta amboru Yehova ni mi lezu tu ri.

ONZETA ’DI A’DU AFA NI YA?

³ Geri alia si, onzeta ’diri geri Yehova ni ’ba etozu, kaniku  opazu, ezata azini dra ma aleasi ri’i. (’Ba Efesoa ’Diyi 1:7) Biblia ma imbata ’di ma ifi vazu, le ama ma egaki nga afa ndra i ’yepi amvu Edeni ni ma alea ri ma e’yo. Ama ecoki orodri onzeta ’di niri ngoni’ari va ra akaki afa ndra Adamu ni avi ezata erini siri a’du afa ni’ari ni ra ria.

⁴ Yehova ni ndra Adamu ni o’bazu ria, fe erini afa azi ada orodriru ni—idri kililiru ’ba ada ni ri. Mi ega ce nga feta ’da ma orodri ndra Adamu niri ma e’yo. ’Ba o’ba eri rua azini omi kililiru be ezata kokoru, azo cani ndra eri bi ku, de ku, nga vini dra ku. Erini ovuzu ezata koko risi, eri ma o’ata Yehova be ri ndra ndu kilili ru. Biblia ’yo kini Adamu ni ndra “Mungu ma mva.” (Luka 3:38) Adamu isu di ndra ayiko ovuzu agyi ru Yehova Mungu be, ekile mva ni isu ata erini eri lepi turi be rile. Yehova ni ndra e’yo nze i ma mva nyakua ’di be, fe vini erini azi ayiko fepi ri azini ece erini le ndra ma ’ye a’du afa ni’ari.—E’doza 1:28-30; 2:16, 17.

⁵ ’Ba ede ndra Adamu ni “wura Mungu ni risi.” (E’doza 1:27) ’Di ma ifi adrini kini Adamu iji ndra i Mungu be iji iji rua si ’dini ni ku. Ekile amani ndra oni buku ’di ma capita  1 ma alea ’bo rile, Yehova ni orindi ’bani eco ndre ku ri. (Yohana 4:24) Ani Yehova ovuni rua ari be ri pie ku. ’Yozu kini ’ba o’ba eri wura Mungu nisi ri ma ifi kini ’ba o’ba Adamu ni adriza Munguni ekile leta le, ondua le, e’yo liza kilili ri le, azini okpo le ’diyi pie. Adamu ni vini ndra ima Ati le geri azi orodriru ’dini nisi, erini ovuzu driwala peta pezu ri be ci risi. Ifini kini, Adamu ovuni ndra kile okalamvu kaniku masini lu azi ’bani eri edezuri ngapi a’dule rile ku. Kani ra ria, eco ndra peta pe ima ngulupisi e’yo onziri pi ma esele cozu e’yo muke ri be ra. Ka ndra pe Mungu ma ti erizu, eri  ta nga ’do kiri o’a idriru ’dani ’dani paradisia nyakua ’dia.

⁶ Adaru, e’yo Adamu ni Mungu ma ti gazu eriko si ’disi coti, isu panga drazu te ri ra, panga azi aje be angiri ’dile ni. Ezata erini ’di fe eri ma idri kililiru ezata koko ri avi ra tusu coza ndra erini nga ’ye isu ’diyi pie dria. (E’doza 3:17-19) Onzisi ndepi niri, Adamu avi idri kililiru ’diri ima ngulupi ni a’dule ku te vini eri ma a’bianzi pini si dria indi. E’yo Munguni ri ’yo ’dini: “E’yo onzini efile ndra nyakua, ’ba alu (Adamu) ma e’yo sirile, te indi e’yo onzi ndesi dra efini, e’yo ’disi dra obi ’ba dria yini dria ’yele onzi risi.” (’Ba Rumia ’Diyi 5:12) Ada, ama woro isuki ezata engazu Adamu vu. Ani, Biblia nga di ’yo kini “ozi” ima ngulupi azini eri ma anzipi eyi ati’boru ezata ni azini dra ni. (’Ba Rumia ’Diyi 7:14) Asi ’baza ndra di Adamu pini Eva be yo a’dusikuni eyi gaki ndra Mungu ma ti aka si. Te di eyi ma anzipika ki, ama pie ria?

⁷ Yehova emu di ’ba ki opa geri onzeta ’di ma alea risi. Onzeta ma ifi ngoni ya? Egata onzeta niri ma ifi ki lu iri. Aluri, onzeta eri aje ’bani ofe afa azi onzezu kaniku jezu vule ri. Eceta ni ama ecoki ndre aje ’bani ofe agu azi ’bani bi aru ru ’dini ri onzezu risi. Irizori, onzeta eri aje ’bani ofe tro tro, afa azini jezu kaniku afa ezapiru te ri ma dri a’buzu ri. Eri trotro kile aje fele afa ’yepiru ’bo nyi’bi ijipi ri ma dri a’buzu rile. Ecetasi, agu azini ka ’ba azi kaniku afa azini si mutukari si, aje erini ofe ri nga adri tro tro nyi’bi agu nde ’da ni isu ri be kaniku afa ’da ni isu ri be.

⁸ E’yo di ewaru adamu ni iji ama dria ’di ’ba eco di tini ofe ngoni ngoni ecozu ama onzezu ati’bo dra ma  palea risi azini ezata ma alea risi? Ama ma neki di nga onzeta Yehovani otu ri azini ’di ma ifi mini ngoni’ari.

YEHOVA FE ONZETA ’DIRI NGONI NGONI’ARI

⁹ Idri ’ba ada ni kilili ri ni di ndra avizu ’bo risi, idri ’ba ezata be rini eco idri ’daleri je dika ku. (Zaburi 49:7, 8) Afa ndra ’bani le onzeta ru ri afa azi aje be tro tro afa ndra avipi ’da driri be ni. ’Di ici i azita kililiru e’yo liza ni ’bani isu e’yo Munguni ri ma alea, ’yopi kini: “Idri pi ma obi dri idri be” ri be. (Azita Amvizu 19:21) Ani, afa ecopi idri kililiru Adamu ni ndra avi ’dari jepi vule ra ri a’duni ya? Idri azi kililiru ’ba ada ni “sipi trotro” ndra Adamu ni avi ’dale ri be ni.—1 Timoteo 2:6.

¹⁰ Yehova fe di onzeta ’diri ngoni ru? Nga di anzi i ni kilili orindiru ’diyi ma azi alu ni ma ti epe nyakua. Te Yehova epeni ndra lu mva orindiru ci ni ri ma ti ku. Epe ndra mva ini lele tu, alu a’dule ri ma ti. (1 Yohana 4:9, 10) Agata kokoru, mva nde ’di ku aku ini ’buari ra. (’Ba Filipia ’Diyi 2:7) Amani ndra oni capita alipi ’bo buku ’di ni ma alea rile, Yehova ede tali mva ’di ma idri ’bazu Mariamu ma alea. Okpo Mungu ma orindi alatararuri nisi, Yesu osi di ndra ovuzu ’ba kililiru azini panga ezata niri koko.—Luka 1:35.

¹¹ ’Ba alu eco di ’ba kakau milioni milioni ’diyi ki onze, ezata ma aleasi ngoni ru ya? Te adanisi, ’ba kakau milioni milioni ’diyi okorisi ecaki ndra ezata be ngoni ru ya? Le mi ma ega ra kini, ezata fe ndra Adamu ni idri ini kililiru ’ba ada ni aje be angiri tu ri avizu ni. Ecekokoru, cani ndra di idri kililiri fe ima a’bianzi ni ku. ’Da ma paria, afa ndra erini eco fe ra ri di ndra  lu ezata pi dra be. Idri Yesu, Biblia ni omvele “Adamu vileri” ni, ri ndra idri kililiru, ezata koko ni. (1 ’Ba Korintoa ’Diyi 15:45) Geri azinisi, Yesu emu di Adamu ma paria ama etozu. Erini di i owizu, kaniku idri ini kililiru ri fezu asi driasi agata kokoru ndra Mungu ni lele rile risi, Yesu ofe di aje ezata Adamu ni rini eji ri ma ti. Ani geri ’disi Yesu eji di asi ’baza Adamu ma a’bianzi pini.—’Ba Rumia ’Diyi 5:19; 1 ’Ba Korintoa ’Diyi 15:21, 22.

¹² Biblia ece candi Yesuni isu de nga drani ku ri ma e’yo dria ra. ’Ba co ndra eri amuka si, opa eri pati ma sia, dika nga dra ezakizaru. (Yohana 19:1, 16-18, 30; E’yo O’bazaru buku ’di ma alea ri peji 204-6.) Le ndra Yesu ma isu ocoko ra ’dini a’du ma e’yo si ya? Capita azi buku ’di ma alea driale ni ma alea, ama nga ndre kini Sitani ga ndra agata Yehova be kini ’ba azi cani awi eri ma palea a’ita be e’yo ewaru ma alea si aluni ku. Erini pa sozu a’ita si kirikiri candi nyaza ’da ma aleasi risi, Yesu fe di omvita kililiru ndepi ra ri agata Sitani ni ga ’dari omvizu. Yesu e’da kini ’ba kililiru ecopi peta pepi i ngulupi si ceni ra ri eco a’ita ini Mungu ma dria ri ma ta mba e’yo ewaru ’ba ’Ba obepiri ni iji ’diyi ma aleasi dria ra. Ecekokoru Yehova o’a ndra a’yikosi tu a’ita ima mvi lele tu ’di ni risi!—E’yo O’beza 27:11.

¹³ Onzeta ’di ovu di fezaru ngoni ngoni? Mba ’ba Yahudi ru ’diyi ni Nisani ma o’du 14, eli 33 si, Mungu ku ’bani ima mva kililiru ezata koko ’diri ’dizu ra. Yesu fe di ima idri kililiru ’ba ada niri owita ru “pale alu iriti.” (’Ba Ebraniani 10:10) O’du na Yesuni drazu ’bo ri ma vutia, Yehova enga eri vile idri orindiruri ma alea. ’Bua ’dale, Yesu nga di orodri ima idri kilili ’ba ada ni erini owi Adamu ma anziki onzezu ri fe Mungu dri. (’Ba Ebraniani 9:24) Yehova a’i di aje Yesu ni fele idri ini ri owizu  owita ru ’ba ada onzezu ati’bo ezata ma alea risi dra be ri ra.—’Ba Rumia ’Diyi 3:23, 24.

ONZETA ’DI MA IFI ECO OVU MINI NGONI’ARI

¹⁴ Ama ni tro ovuzu ezata be ra ti, ama ecoki tusu coza aje be angiri ndepini ri isu geri onzeta ’di vu risi ra. Ama ma neki di nga orodri amani isu curu’do azini ama ni nga isu ewu dria ’dale ria feta angiri engapi Mungu vu ’di si riki.

¹⁵ E’yo Onzi wuza. Amani osizu ezata be risi, e’yo muke ’diyi ’yezuri amani ewaru tu. Ama woro ezata eza e’yo nzeza ma alea azini ’yeta amani ma aleasi. Te owita Yesuni i owizu ama onzezu risi, “ezata amani ’diyi ecoki di ovu wuza ru ra.” (’Ba Kolosaia ’Diyi 1:13, 14) Te truta ’di isuzu, le ama ma gaki adaru e’yo onzi amani ebi ’ye ’diyi ki teke teke. Le vini ama ma ziki Yehova ni asi e’yere si, ecozu ama ezata wuzu a’ita amani ’ba owita erini ima mvi ni owizu ama onzezu risi.—1 Yohana 1:8, 9.

¹⁶ Asisile alaru Mungu ma drilea ri. Asi ’ba topi totori ni fe ’ba yi eca asi ’baza koko azini eri fe ama e’da ekile ’ba orodri koko niru. Te kiri, onzi wuza geri onzeta ma alearisi, Yehova fe amani i inzizu asisile kilili be amani tro ovuzu ezata be ra ti. (’Ba Ebraniani 9:13, 14) ’Diri di fe amani e’yo nzezu Yehova be uri koko. ’Dinile, ama ecoki di e’yo nze eri be izita ma aleasi ra. (’Ba Ebraniani 4:14-16) Amani asisile kililiru ri ma ta mbazuri nga amani asi anzu fe, eri fe ama ovu ’ba inzizaru ni, azini eri di amani ayiko eji.

¹⁷ Asi ’baza idri ’dani ’dani paradisia nyakua ri niri. “Te  oya e’yo onzini ri drani,” ’Ba Rumia ’Diyi 6:23 ’yo ni. E’yo siza alu ’di ’yo vini ’dini: “Te afa Munguni fele avasiri eri idri ’dani ’dani Kristo Yesu Opi amani ma alea ri.” Capita 3 buku ’di niri ma alea, ama oniki ndra e’yo tusu coza amani nga isu paradisi ngapi emupi nyakua ri ma alea ri ma dria. (E’yo Eceza 21:3, 4) Tusu coza woro ewu dria ’dale, idri ’dani ’dani rua kililiru be ri ni ngazu ovuzu ri ki ci, drata Yesu ni drazu amasi ri ma e’yo si. Ecozu tusu coza ’diyi isuzu, le ama ma e’daki kini ama a’iki feta onzeta ’di niri ra.

MI ECO MI O’A AYIKOSI RI E’DA NGONI RU YA?

¹⁸ Le ama ma ovuki ayikosi tu Yehova ni onzeta ’di fezu risi a’du ma e’yo si ya? Adaru, feta ni eca orodriru agu fepiri ka ima sawa ’du, okpo ’ba, kaniku i owi feta nderi fezu ria. Eri ama asi ni ayiko fe tu akaki agu amani feta fepiri ma leta adaru ama lezuri ne ria. Onzeta ’diri feta ndrizaru angiri ndepi niri, a’dusikuni Mungu owi i asi driasi feta nde ’diri fezu. Yohana 3:16 ’yo ’dini, “Munguni ’ba nyakua ’diyi lele turisi, eri fe mvi erini  tile aluri.” Yehova ma leta ama lezu ndepi niri ma eceta bani onzeta ’di. Onzeta ’diri vini obi Yesu ni ama lezu ri e’da, a’dusikuni owi ima idri amasi. (Yohana 15:13) Feta onzeta ’di niri ma omidi ama asi leta Yehova ni azini eri ma mvi Yesu Kristo ni ama alu alu lezu ri ma e’yo si.—’Ba Galatiaa ’Diyi 2:20.

¹⁹ Ada, mi eco di e’da kini mi o’a ayikosi Mungu ma feta onzeta ’di niri si ngoni ru ya? E’dozu, le mi ma ni e’yo angiri agu feta ’di fepi, Yehova ma dria. (Yohana 17:3) Biblia onizu buku ’disi ri nga mi aza ko ra. Mini di muzu drile e’yo onizu Yehova ma dria ria, leta mini eri lezu ri di nga zo drile drile. Ani leta ’diri di nga fe mini lezu ayiko fezu erini.—1 Yohana 5:3.

²⁰ Mi e’da mi a’ita ’yetasi owita Yesuni i owizu ama onzezu ri ma dria. Yesu ma dria, e’yo siza ’yo ’dini: “’Ba mvini a’ipiri ovu idri ’dani ’dani ri be.” (Yohana 3:36) Ama ecoki ama a’ita ’ba Yesu ma dria ngoni ru ya? A’ita ’dileri e’dani i e’yo nzeza tisi ri si ku. “A’ita ’yeta kokoruri ovu drazaru,” Yakobo 2:26 ’yo ni. Adaru, a’ita adari i e’daru “’yeta” si, ’da ma ifi kini e’yo amani ’ye ’diyi kisi. Geri azi alu e’dazu kini ama ma a’ita Yesu ma dria ci ri amani ecozu eri o’bizu lu e’yo nzeza ma alea si a’dule ri ’dini ku te vini afa amani ’ye ’di ma aleasi indi.—Yohana 13:15.

²¹ Le mi ovu ci eli driasi ’bani Ondre ta Opini ri ma e’yo egaria. Ondre Nissani 14 eli 33 niri si, Yesu e’do di omu azi ndu Biblia ni omve “Ondre Ta Opiniri.” (1  ’Ba Korintoa ’Diyi 11:20, NW; Matayo 26:26-28) Omu ’di ’ba vini omve drata Kristo ni ma e’yo egazu ri. Yesu e’do ndra di omu ’diri ecozu ’ba ti opele ’diyi  ki egazu Kristiani dria asi adaru be ’diyi pie nizu kini drata erini idri ini kililiru ’ba ada niri owizuri, eri ama onzezu. Ani omu ’di ma dria ria, Yesu nga di azita fe ’dini: “Emi ’ye ’diri ma egazu.” (Luka 22:19) Omu ’di ma e’yo inzizu ri ama ega leta amboru Yehova pini e’da Yesu Kristo be iritro onzeta ’di ma aleasi risi. Ama ecoki di ama o’aki ayikosi onzeta ’disi ri e’da akaki ovu ci eli driasi o’du ’bani omu drata nderi niri ma e’yo egazu risi ria. *

²² Yehova ma feta onzeta ’di niri ma aje fu dri ci. (2 ’Ba Korintoa ’Diyi 9:14, 15) Feta aje be angiri agapi ra ’diri vini ’ba drapi ’bo ’diyi ni orodri eji indi. Capita ’di ma vutia 6 pi 7 be ’diyi nga ’diri ngoniru’ari ece ni.

[E’yo sile eleleru ri]

E’YO BIBLIA NI IMBA RI

▪ Onzeta ’diri geri Yehova ni ’ba ada etozu ezata azini dra ma alea siri.—’Ba Efesoa ’Diyi 1:7.

▪ Yehova fe onzeta ’diri erini i ma mva alu a’dule ri ma ti epezu nyakua emuzu drazu amasi risi.—1 Yohana 4:9, 10.

▪ Geri onzeta ’di vurisi, ama orodri ezata amani ’diyi wuzu te ri isu, ama ovu asisile muke be azini ama ovu asi ’baza idri ’dani ’dani ri isuzu ri be.—1 Yohana1:8, 9.

▪ Ama di e’da ada ama o’aki ayikosi onzeta ’disi ra aka ki le e’yo oni angiri Yehova ma dria risi, azini amani aita e’dazu ’yetasi Yesu ma owita ama onzezuri ma dria risi, azini amani ovuzu ci o’du ’bani Nyaka Opi niri ma e’yo egazu ria risi.—Yohana 3:16.

[Zita e’yo onizu ’diyi]

1, 2. (a) Feta ni eca mi ngulupini orodriru angiri sawa ngo ma alea ya? (b) ’Ba eco di ’yo onzeta ’di feta orodri pie angiri ndepi mini eco isu ra ri i a’dusi ya?

3. Onzeta ’di a’du afa ni, azini amani orodrini vazu le ama ma niki a’du afa ni ya?

4. Idri kililiru ’ba ada niri ma ifi ndra Adamu ni ngoni ya?

5. Bibliani ’yozu kini ’ba ede adamu ni “wura Munguni si” ri ma ifi ngoni ya?

6. Adamu ni ndra Mungu ma ti gazu si ria, afa erini avi eri ma ngulupi ni, azini eri ma a’bianzi ni ri a’du afa ni ya?

7, 8. Afa iri onzeta ni eco ’ye ’diyi ngoki ya?

9. Onzeta ’bani ndra le ri ngole ni ya?

10. Yehova fe ndra onzeta ’di ngoni ngoni ya?

11. ’Ba alu eco di ovu onzeta ru ’ba kakau milioni milioni ’diyi ni ngoni ru ya?

12. Candi Yesu ni ndra isu ri e’da a’du ma e’yo ya?

13. Onzeta ’di ’ba ofe ndra ngoni ru ya?

14, 15. Akaki le “ezata amani ma ovu wuzaru,” le ama ma ’yeki a’du afa ni ya?

16. Afa fepi amani Mungu ni inzizu asisile kililiru be ri a’duni, azini orodri asisile ’dileri ni ri ngoni ya?

17. Tusu coza amani nga isu drata Yesu ni si ’diyi ngoki ya?

18. Le ama ma o’aki ayikosi Yehovani feta onzeta ’diniri si a’du ma e’yo si ya?

19, 20. Geri mini ecozu e’dazu kini mi o’a ayikosi Mungu ma feta onzeta ’di nirisi riki ngoki ya?

21, 22. (a) Le ama ma eceki Nyaka Opi niri ma omu eli driasi ri ku a’du ma e’yo si ya? (b) E’yo ’bani nga ece Capita 6 pi ma alea 7 be ri ngoi ya?

 [E’da peji ma alea ri 52]

Yehova fe ima mva alu a’dule ri ama onzezu

[E’da peji ma alea ri 54]

E’yo onizu Yehova ma dria angiri ri geri azi alu mini ecozu e’dazu mi o’a ayikosi eri ma feta onzeta ’di niri si ri i