1-3. Ano an mga ihinahapot nin mga tawo manongod sa kagadanan, asin anong mga simbag an itinatao kan manlaenlaen na relihion?

MGA hapot ini na rinibong taon nang pinag-iisipan nin mga tawo. Mahalagang mga hapot iyan. Siisay man kita o saen man kita nag-eerok, may labot sa balang saro sa sato an mga simbag.

² Sa sinusundan na kapitulo, tinokar niato kun paano binukasan kan atang na pantubos ni Jesu-Cristo an dalan pasiring sa buhay na daing katapusan. Nanodan man niato na ihinula kan Biblia an panahon na “an kagadanan mawawara na.” (Kapahayagan 21:4) Mientras tanto, kita gabos nagagadan. “An mga buhay nakakaaram na sinda magagadan,” an sabi kan madonong na si Hadeng Salomon. (Eclesiastes 9:5) Hinihingoa niatong mabuhay sa pinakahalawig na mapupuede. Pero, iniisip-isip niato kun ano an mangyayari sa sato kun kita magadan.

³ Kun magadan an satong mga namomotan, kita nagtatangis. Asin tibaad ihapot niato: ‘Ano daw an nangyari sa sainda? Nagdudusa daw sinda? Binabantayan daw ninda kita? Puede ta daw sindang tabangan? Maheheling pa daw giraray niato sinda?’ An mga relihion kan kinaban nagtatao nin laen-laen na simbag sa mga hapot na ini. May mga nagtotokdo na kun kamo namuhay nin tanos, maduman kamo sa langit alagad kun namuhay kamo nin maraot, sosoloon kamo sa sarong lugar nin pagpasakit. Itinotokdo kan ibang mga relihion na kun magadan, an mga tawo minabalyo sa rona nin mga espiritu tanganing makaibanan an saindang mga apoon. An iba pang relihion nagtotokdo na an  mga gadan minabalyo sa sarong kinaban kan mga gadan tanganing hokoman dangan rinereenkarnar, o namumundag liwat sa ibang hawak.

4. Sa anong pundamental na ideya nagkakaparareho an dakol na relihion may labot sa kagadanan?

⁴ An siring na relihiosong mga katokdoan nagkakaparareho sa sarong pundamental na ideya​—na may kabtang niato na natatadang buhay pagkagadan kan pisikal na hawak. Segun sa haros gabos na relihion, kan nakaagi asin sa presente, maski paano kita nabubuhay sagkod lamang na may kakayahan na makaheling, makadangog, asin mag-isip. Pero, paano mangyayari iyan? An mga sentido niato, kaiba an satong kaisipan, konektado gabos sa pagpunsionar kan satong hotok. Pagkagadan, an hotok minapondo sa pagpunsionar. An satong memorya, pagmate, asin mga sentido dai nagpapadagos na magpunsionar nin independiente sa misteryosong paagi. An mga iyan dai nagdadanay na buhay pagkalaglag kan satong hotok.

5, 6. Ano an itinotokdo kan Biblia manongod sa kamugtakan kan mga gadan?

⁵ An nangyayari pagkagadan bakong misteryo para ki Jehova, an Kaglalang kan hotok. Aram nia an katotoohan, asin sa saiyang Tataramon, an Biblia, ipinapaliwanag nia an kamugtakan kan mga gadan. An malinaw na katokdoan kaiyan iyo ini: Kun an sarong tawo magadan, dai na sia nag-eeksister. An kagadanan kabaliktaran nin buhay. An gadan dai nakakaheling o nakakadangog o nakakaisip. Mayo nin ano man na kabtang niato na natatadang buhay pagkagadan kan hawak. Mayo kita nin inmortal na kalag o espiritu. *

⁶ Pakatapos sabihon ni Salomon na an mga nabubuhay nakakaaram na sinda magagadan, sia nagsurat: “Kun dapit sa mga gadan, mayo man lamang sinda nin pakaaram.” Dangan idinetalye nia an manongod sa pundamental na katotoohan na iyan sa pagsabing an gadan dai puedeng mamoot ni maongis asin na “mayo nin gibohon ni pagplano ni kaaraman ni kadonongan  sa [lolobngan].” (Eclesiastes 9:5, 6, 10) Kaagid kaiyan, sinasabi kan Salmo 146:4 na kun an sarong tawo magadan, “an saiyang mga pag-isip napapara.” Kita mortal asin dai nagdadanay na buhay pagkagadan kan satong hawak. An buhay na nakakamtan niato siring sa laad nin sarong kandila. Kun an laad parongon, iyan mayong dinudumanan. Basta mayo na iyan.

7. Paano ipinaliwanag ni Jesus kun arog sa ano an kagadanan?

⁷ Si Jesu-Cristo nagtaram manongod sa kamugtakan kan mga gadan. Ginibo nia iyan mapadapit ki Lazaro, sarong tawo na midbid niang marhay, asin nagadan. Sinabi ni Jesus sa saiyang mga disipulo: “Si Lazaro na katood niato nagpahingalo.” Naghohona an mga disipulo na an boot sabihon ni Jesus si Lazaro nagpapahingalo paagi sa pagtorog, na nagpaparahay sa helang. Sala sinda. Ipinaliwanag ni Jesus: “Si Lazaro nagadan.” (Juan 11:11-14) Mangnohon na ibinaing ni Jesus an kagadanan sa pagpahingalo asin pagtorog. Si Lazaro mayo sa langit ni sa naglalaad na impierno. Dai sia nakipaghelingan sa mga anghel o apoon. Si Lazaro dai namumundag liwat bilang ibang tawo. Sia nagpapahingalo sa kagadanan, na garo nanok an torog na dai nangangatorogan. Ikinokomparar man nin iba pang teksto an kagadanan sa pagtorog. Halimbawa, kan an disipulong si Esteban ginapo sagkod na magadan, sinasabi kan Biblia na sia “natorog.” (Gibo 7:60) Kaagid kaiyan, si apostol Pablo nagsurat manongod sa nagkapira kan saiyang kaaldawan na “natorog” na sa kagadanan.​—1 Corinto 15:6.

8. Paano niato naaaraman na bakong katuyohan nin Dios na magadan an mga tawo?

⁸ Orihinal na katuyohan daw nin Dios na magadan an mga tawo? Bako nanggad! Ginibo ni Jehova an tawo tanganing mabuhay sagkod lamang digdi sa daga. Siring kan nanodan niato sa enotan kan librong ini, ibinugtak nin Dios an enot na  tawong mag-agom sa sarong nakakaogmang marhay na paraiso. Binendisyonan nia sinda nin sangkap na salud. Marahay sana an gusto ni Jehova para sa sainda. Gugustohon daw nin siisay man na mamomoton na magurang na magdusa nin kolog nin pagkagurang asin kagadanan an saiyang mga aki? Siempre dai! Namotan ni Jehova an saiyang mga aki asin gusto nia na kamtan ninda an daing katapusan na kaogmahan digdi sa daga. May labot sa mga tawo, an Biblia nagsasabi: “An panahon na daing talaan ibinugtak [ni Jehova] sa saindang puso.” (Eclesiastes 3:11)  Linalang kita nin Dios na may pagmawot na mabuhay sagkod lamang. Asin binukasan nia an dalan tanganing maotob an kamawotan na iyan.

9. Anong pangangalad an ibinugtak ni Jehova ki Adan, asin taano ta bakong depisil na kuyogon an pagboot na ini?

⁹ Kun siring, taano ta nagagadan an tawo? Tanganing makua an simbag, dapat niatong estudyaran kun ano an nangyari kaidtong nagsosolo pa an lalaki asin babae digdi sa daga. Ipinapaliwanag kan Biblia: “Pinatubo ni Jehova Dios hale sa daga an lambang kahoy na magayon na paghelingon asin masiram na kakanon.” (Genesis 2:9) Minsan siring, may sarong pangangalad. Sinabihan ni Jehova si Adan: “Hale sa gabos na kahoy sa hardin puede kang magkakan sagkod na ika mabasog. Alagad kun dapit sa kahoy kan pakamidbid sa marahay asin maraot dai ka magkakan dian, huli ta sa aldaw na kumakan ka dian ika siertong magagadan.” (Genesis 2:16, 17) An pagboot na ini bakong depisil na kuyogon. Puedeng kumakan si Adan asin Eva hale sa dakol na iba pang kahoy. Alagad igwa sinda ngonyan nin espesyal na oportunidad na ipaheling an saindang utang na boot sa Saro na nagtao sa sainda kan gabos, kaiba an sangkap na buhay. Ipapaheling man kan saindang pagkuyog na iginagalang ninda an autoridad kan saindang langitnon na Ama asin na gusto ninda an saiyang mamomoton na paggiya.

10, 11. (a) Paano nagpoon na makisuway sa Dios an enot na tawong mag-agom? (b) Taano ta magabat na bagay an pakisuway ni Adan asin Eva?

¹⁰ Makamomondo, pinili kan enot na tawong mag-agom na makisuway ki Jehova. Nagtataram paagi sa halas, hinapot ni Satanas si Eva: “Ano totoo na an Dios nagsabi na dai kamo magkakan sa gabos na kahoy kan hardin?” Si Eva nagsimbag: “Makakakakan kami sa bunga kan mga kahoy sa hardin. Alagad kun dapit sa pagkakan sa bunga kan kahoy na yaon sa tahaw kan hardin, suminabi an Dios, ‘Dai kamo magkakan kaiyan, dai, dai kamo dumotdot kaiyan tanganing dai kamo magadan.’”​—Genesis 3:1-3.

¹¹ “Dai nanggad kamo magagadan,” an sinabi ni Satanas. “Naaaraman nin Dios na sa mismong aldaw na kamo kumakan kaiyan mabubuklat an saindong mga mata asin kamo magigin arog nin  Dios, na nakakamidbid kan marahay asin maraot.” (Genesis 3:​4, 5) Gusto ni Satanas na papaniwalaon si Eva na makikinabang sia paagi sa pagkakan kan ipinapangalad na bunga. Segun sa saiya, si Eva puedeng magdesisyon para sa saiyang sadiri kun ano an tama asin kun ano an sala; puede niang gibohon kun ano an gusto nia. Sinahotan man ni Satanas si Jehova na nagputik manongod sa magigin resulta kan pagkakan kan bunga. Naniwala si Eva ki Satanas. Kaya nagguno sia nin bunga asin kinakan iyan. Dangan tinawan man nia an saiyang agom, asin ini nagkakan man kaiyan. An ginibo ninda bakong huli sa ignoransia. Aram ninda na an saindang ginigibo kabaliktaran mismo kan sinabi sa sainda nin Dios na dai dapat gibohon. Paagi sa pagkakan kan bunga, tuyo sindang nakisuway sa simple asin makatanosan na pagboot. Linapastangan ninda an saindang langitnon na Ama  asin an saiyang autoridad. An siring na dai paggalang sa saindang mamomoton na Kaglalang dai mapapatawad!

12. Ano an puedeng makatabang sa sato na masabotan kun ano an namatean ni Jehova kan pilion ni Adan asin Eva an pagkontra sa saiya?

¹² Sa pag-ilustrar: Ano daw an mamamatean nindo kun pinadakula asin inataman nindo an sarong aking lalaki o babae na pagkatapos nakisuway sa saindo sa paagi na nagpaheling na dai nia kamo iginagalang o namomotan? Iyan matao sa saindo nin dakulang kakologan nin boot. Kun siring, isip-isipon na sana an kolog nin boot na siertong namatean ni Jehova kan pilion ni Adan sagkod ni Eva an pagkontra sa saiya.

13. Ano an sinabi ni Jehova na mangyayari ki Adan sa kagadanan, asin ano an boot sabihon kaini?

¹³ Si Jehova mayo nin dahelan na papagdanayon na buhay sagkod lamang an masinuway na si Adan asin Eva. Nagadan sinda, siring kan sinabi nia na mangyayari sa sainda. Si Adan asin Eva uminontok na sa pag-eksister. Dai sinda nagbalyo sa rona nin mga espiritu. Aram niato ini huli sa sinabi ni Jehova ki Adan pakatapos na sudyaon sia sa saiyang pakisuway. Sinabi nin Dios: “[Mabalik ka] sa daga, huli ta dian ka kinua. Huli ta ika kabokabo asin sa kabokabo ka man mabalik.” (Genesis 3:19) Si Adan ginibo nin Dios hale sa kabokabo kan daga. (Genesis 2:7) Bago kaiyan, si Adan dai nag-eeksister. Kun siring, kan sabihon ni Jehova na si Adan mabalik sa kabokabo, an boot Niang sabihon si Adan mabalik sa kamugtakan nin dai pag-eksister. Si Adan magigin daing buhay siring kan kabokabo na hale dian sia ginibo.

14. Taano ta nagagadan kita?

¹⁴ Si Adan asin Eva buhay pa kuta ngonyan, alagad sinda nagadan huli ta pinili nindang makisuway sa Dios asin sa siring nagkasala sinda. An dahelan kun taano ta nagagadan kita iyo na an makasalan na kamugtakan ni Adan siring man an kagadanan ipinamana sa gabos niang gikan. (Roma 5:12) An kasalan na iyan kabaing nin sarong teribleng helang na namamana na dian mayo nin nakakalibre. An resulta kaiyan, an kagadanan, sarong sumpa. An kagadanan sarong kaiwal, bakong katood. (1 Corinto 15:26) Nagpapasalamat nanggad kita na si Jehova nagtao kan pantubos tanganing isalbar kita sa makatatakot na marhay na kaiwal na ini!

15. Taano ta nakakarangang maaraman an katotoohan manongod sa kagadanan?

¹⁵ An itinotokdo kan Biblia manongod sa kamugtakan nin mga gadan nakakaranga. Siring kan naheling na niato, an gadan dai nakakamate nin kolog o kamondoan. Mayo nin dahelan na matakot sa sainda, huli ta dai ninda kita magigibohan nin maraot. Dai ninda kaipuhan an satong tabang, asin dai ninda kita matatabangan. Dai niato sinda makakaolay, asin dai ninda kita makakaolay. An dakol na namomoon sa relihion naghihingako nin bakong totoo na matatabangan ninda an mga nagadan, asin an mga tawong naniniwala sa siring na mga namomoon nagtatao sa sainda nin kuarta. Alagad an pakaaram kan katotoohan nagpoprotehir sa sato na dai madaya kan mga nagtotokdo kan siring na mga kaputikan.

16. Siisay an nakaimpluwensia sa mga katokdoan nin dakol na relihion, asin sa anong paagi?

¹⁶ Kaoyon daw an saindong relihion sa itinotokdo kan Biblia manongod sa mga gadan? An kadaklan bako. Taano? Huli ta an saindang katokdoan naimpluwensiahan ni Satanas. Ginagamit nia an falsong relihion tanganing papaniwalaon an mga tawo na pagkagadan kan saindang hawak, padagos sindang mabubuhay sa rona kan mga espiritu. Saro ining kaputikan na isinasaro ni Satanas sa ibang mga kaputikan tanganing patalikodon an mga tawo ki Jehova Dios. Paano nagin siring?

17. Taano ta naglalapastangan ki Jehova an katokdoan nin daing sagkod na pagpasakit?

¹⁷ Siring kan nasabi na, may mga relihion na nagtotokdo na kun an sarong tawo namuhay nin maraot, pagkagadan sia maduman sa sarong lugar nin nagkakalayong pagpasakit tanganing magdusa sagkod lamang. An katokdoan na ini naglalapastangan sa Dios. Si Jehova Dios nin pagkamoot asin nungkang papagdudusahon an mga tawo sa siring kaining paagi. (1 Juan 4:8) Ano daw an magigin saboot nindo sa sarong tawo na nagpadusa sa sarong sutil na aki paagi sa pagbugtak kan mga kamot kaini sa kalayo? Igagalang daw nindo an siring na tawo? Sa katunayan, gugustohon daw ngani nindo na makamidbid sia? Seguradong dai! Tibaad iisipon nindo na sia maringison. Pero, gusto ni Satanas na papaniwalaon kita na pinapadusahan ni Jehova an mga tawo sa kalayo sagkod lamang​—sa dai mabilang na binilyon na taon!

18. An pagsamba sa mga gadan basado sa anong relihiosong kaputikan?

 ¹⁸ Ginagamit man ni Satanas an nagkapirang relihion na magtokdo na pagkagadan an mga tawo nagigin espiritu na dapat igalang asin tawan nin onra kan mga nabubuhay. Segun sa katokdoan na ini, an espiritu kan mga nagadan puedeng magin makapangyarihan na mga katood o makatatakot na mga kaiwal. Dakol na tawo an naniniwala sa kaputikan na ini. Natatakot sinda sa mga gadan asin nagtatao sa sainda nin onra asin pagsamba. Sa kabaliktaran, itinotokdo kan Biblia na an mga gadan natotorog asin na an maninigo sana niatong sambahon an tunay na Dios, si Jehova, an satong Kaglalang asin Paratao.​—Kapahayagan 4:11.

19. An pakaaram kan katotoohan manongod sa kagadanan nakakatabang sa sato na masabotan an anong iba pang katokdoan sa Biblia?

¹⁹ An pakaaram sa katotoohan manongod sa mga gadan nagpoprotehir sa saindo na dai madaya kan relihiosong mga kaputikan. Tinatabangan man kamo kaiyan na masabotan an iba pang mga katokdoan sa Biblia. Halimbawa, kun masabotan nindo na an mga tawo dai minabalyo sa rona kan mga espiritu pagkagadan, nagkakaigwa nin tunay na kahulogan para sa saindo an panuga na buhay na daing katapusan sa sarong paraisong daga.

20. Anong hapot an satong eestudyaran sa sunod na kapitulo?

²⁰ Kaidtong haloy nang panahon, an matanos na tawong si Job nagpalataw kan hapot na ini: “Kun an pusog na lalaki magadan puede pa daw siang mabuhay giraray?” (Job 14:14) Puede daw na buhayon liwat an daing buhay na tawo na natotorog sa kagadanan? An itinotokdo kan Biblia manongod digdi nakakaranga nanggad, siring kan ipapaheling sa sunod na kapitulo.