1-3. Ikkefa ekkewe kapas eis aramas ra kan ekkeis usun máló me ifa usun sókkopaten lamalam ra pélúweniir?

IKKENA ekkóch kapas eis aramas ra fen ekkekieki ren fitengeréú ier. A lamot ekkena kapas eis. Pún pélúwer ra weneiti emén me emén leich, ese lifilifil ika kich ié are kich seni ia.

² Sia fen káé lón Sópwun 5 ifa usun án Jesus Kraist asorun méén kepich a suuki ewe al ngeni manaw esemuch. Sia pwal káé án Paipel oesini pwe “esap chüen wor mäla.” (Pwärätä 21:4) Nge ren mwo iei, aramas meinisin ra kan mámmáló. Ewe king mi tipachem itan Salomon a apasa pwe “ekewe chon manau ra silei pwe repwe mäla.” (Än Salomon Afalafal 9:5) Sia achocho pwe sipwe manawattam. Nge sia chúen ekkekieki ika met epwe fis ngenikich lón fansoun máló.

³ Sia letipechou atun attongeach kewe ra máló. Eli sipwe eis: ‘Ia ra ló ie? Ra kan riáfféú? Ra túttúmúnúkich? Sia tongeni álisiir? Sipwe kúnasefáliir?’ Mi sókkofesen pélúwen ekkena kapas eis me ren ekkewe lamalam. Ekkóch ra apasa pwe aramas mi múrinné repwe feitá láng nge aramas mi ngaw repwe kkar lón  eú leenien riáfféú. Pwal ekkóch lamalam ra apasa pwe aramas rese wesewesen máló nge och mettóch sise tongeni kúna a towu seni inisiir me feiló ngeni leenien ngún pwe repwe nóm ren ar kewe lewo. Pwal fitu lamalam ra apasa pwe ekkewe mi máló ra feitiw lón eú leeni fán pwúl pwe repwe kapwúng, iwe mwirin repwe upsefál lón pwal eú inis.

4. Met chómmóng lamalam ra afalafala usun máló?

⁴ Ekkena sókkun afalafal meinisin ra lóngólóng wóón ewe chék lúkú pwe a wor ngún a manaw mwirin máló. Seni lóóm tori ikenái, arapakkan lamalam meinisin ra erá pwe ena mettóch a manaw tori feilfeiló chék me pwal tufichin kúna, rong me ekiek. Iwe nge, ifa usun epwe tufich ena? Áwewe chék, ach tufichin kúna, rong me ekiek ra pop seni angangen tupwuach nge a kaúló atun sia máló. Ika tupwuach a peló, esap chúen wor ach kewe tufich me sisap chúen chechchemeni are meefi och mettóch.

5, 6. Met Paipel a apasa usun napanapen ekkewe mi máló?

⁵ Jiowa, ewe Chón Féri tupwuach, a silefichi met a fis atun aramas ra máló. Iwe, a affata ewe enlet usun napanapen ekkewe mi máló lón an we Kapas, ewe Paipel: Atun aramas ra máló, ra móróló. Máló a sókko seni manaw. Ekkewe mi máló rese kúna, rong are ekiek. Ese mwo nge wor och mettóch sise tongeni kúna epwe towu seni inisich me manawffóch mwirin ach máló. *

⁶ Mwirin án Salomon erá pwe ekkewe mi manaw  ra silei pwe repwe máló, a makkeei: “Nge ekewe sotup resap silei och mettoch.” A affataaló ena pwóróus mi enlet ren an apasa pwe ekkewe mi máló rese chúen meefi tong are oput me “esap wor och angang, ekiek, silelap ika tipachem lon lenien sotup.” (Álleani Än Salomon Afalafal 9:5, 6, 10.) Iwe, Kölfel 146:4 a pwal apasa pwe atun aramas ra máló, “ar kewe akot meinisin ra tala.” Aramas ra máló me esap chúen wor och mettóch epwe manaw mwirin málóón ewe inis. Manawach a usun chék ngeten efóch kantel. Atun epwe kunuló, sap minne ngetan we a feiló ekis. Nge a chék móróló.

7. Me ren Jesus, met máló a léllé ngeni?

⁷ Jesus Kraist a kapas usun napanapen ekkewe mi máló. Áwewe chék, lón eú fansoun, a rong pwe chiechian we Lasarus a máló, iwe a ereni néún kewe chón káé: “Chiechiach we Lasarus a möürüla.” Ra ekieki pwe Lasarus a chék annut pwe epwe chikaretá seni an samau. Nge a mwáál ekiekiir. Iwe, Jesus a affata pwe “Lasarus a mäla.” (Álleani Johannes 11:11-14.) Nengeni pwe Jesus a aléllééi máló ngeni annut. Lasarus ese nóm lón láng are lón eú ell mi ngetenget ren ekkei. Ese chuuri chónláng are an kewe lewo. Ese upsefál lón pwal eú inis. An máló a usun chék an annutochou, ese mwo nge ttan. Pwal fitu wokisin ra alélléfengeni máló me annut. Ren chék áwewe, ewe Paipel a apasa pwe Stefanus “a mourulo” lupwen aramas ra nieló ren ar mone ngeni faú. (Föför 7:60, TF) Ewe aposel Paulus a pwal makkeei usun ekkóch ra fen “mourulo,” weween, ra máló.​—1 Korint 15:6, TF.

8. Pwata sia silei pwe Kot ese tipeni pwe aramas repwe máló?

 ⁸ Itá Kot a tipeni me lepoputáán pwe aramas repwe máló? Fókkun aapw! Jiowa Kot a féri aramas pwe repwe manaw tori feilfeiló chék wóón fénúfan. Sia fen káé pwe Kot a onómu ekkewe popun aramas lón eú paratis mi lingéch. A efeiéchúúr ren péchékkúlen inis mi unuséch. Jiowa a chék tipeni mettóch mi múrinné fán ásengesiir. Itá emén sam mi tongei néún a mochen pwe repwe kúna riáfféún ar chinnapeló me máló? Fókkun aapw! Jiowa a tongei néún kewe, iwe a mochen ar repwe kúna pwapwa esemuch wóón fénúfan. Iei alon Paipel: “[Jiowa] a pwal atolonga ekiekin fansoun esemwüch lon letipen aramas.” (Än Salomon Afalafal 3:11) A férikich pwe sipwe tipeni manaw esemuch me a tiinatiw Néún we pwe epwe atufichi ena.

9. Ifa án Jiowa allúk ngeni Atam? Pwata ese weires an epwe álleasochisi?

⁹ Iwe, met popun aramas ra kan mámmáló? Ren ach sipwe silei pélúwan, sipwe ppii met a fis atun a wor emén chék mwán me emén fefin wóón fénúfan. Iei alon Paipel: “Seni lon ewe pwül Kot ewe Samol mi Lapalap a amärätä sokun irä meinisin mi apwapwai aramas le katol o mürina le mongö.” (Keneses 2:9) Iwe nge, Jiowa a allúkú ngeni Atam eú mettóch: “Ka  tongeni mongö seni irän ei tanipi meinisin, nge seni ewe irän silei öch me ngau kosap fokun mongö. Pun lon ränin om kopwe mongö seni, kopwe fokun mäla.” (Keneses 2:16, 17) Ese weires an epwe álleasochisi ena allúk. Pún a wor chómmóng irá Atam me Efa ra tongeni mwéngé seni. Nge lón ena atun, ra tongeni pwáraatá ar kilisou ngeni ewe Emén mi liffang ngeniir mettóch meinisin, pachelong manaw mi unuséch. Ar  álleasochis epwe pwal affata pwe ra súféliti nemenien Semer we lón láng me ra tipeni an emmwen mi lóngólóng wóón tong.

10, 11. (a) Ifa usun ewe áeúin pean pwúpwúlú a álleasolapa Kot? (b) Pwata án Atam me Efa álleasolap, ina eú tipis watte?

¹⁰ Solapan pwe ewe áeúin pean aramas ra filatá le álleasolapa Jiowa. Satan a néúnéú emén serepenit le eisini Efa: “Ifa usun, Kot a wesewesen apasa pwe ousap fokun mongö seni ekewe irän ei tanipi?” Iwe, Efa a pélúweni: “Äm aia tongeni mongö seni ekewe uän irän ei tanipi. Nge Kot a apasa pwe aisap fokun mongö seni uän ewe irä a nonom lukalapen ei tanipi, aisap pwal atapa. Pun are aipwe mongö seni, aipwe mäla.”​—Keneses 3:1-3.

¹¹ Satan a pélúweni: “Apwi, ousap fokun mäla. Pun Kot a silei pwe lon ränin ämi oupwe mongö seni, mesemi epwe nela. Iwe, oupwe wewe ngeni Kot o silei mine a öch pwal mine a ngau.” (Keneses 3:4, 5) Satan a mochen Efa epwe lúkú pwe epwe feiéch ren an ocheei ewe féún irá mi pinepin. Me ren Satan, mei wor án Efa pwúúng le pwisin filatá met mi pwúng me mwáál, weween epwe tongeni féri minne chék a mochen. Satan a pwal apasa pwe Jiowa a kapas chofona usun mwirilóón ar ocheei ewe féún irá. Efa a lúkú Satan. Ina minne, a kini uwaan ewe féún irá, iwe a ocheei. A ngeni pwúlúwan we, iwe a pwal ocheei. Sap minne rese weweiti minne ra féri. Ra silei pwe ra féri minne Kot a fen ereniir pwe resap féri. Ren ar ocheei ewe féún irá, ra pwúkún filatá pwe repwe álleasolapa eú allúk mi ffatéch me pwúng. Ra turunufaseei Semer we lón láng me an nemenem. Ese fókkun pwúng ar súfélúngaweiti ewe Chón Fériir mi tongeer!

12. Met epwe álisikich le weweiti meefien Jiowa atun Atam me Efa ra ú ngeni?

 ¹² Áwewe chék: Met meefiom ika ka túmúnú me ámááriéchú noum át are nengngin nge mwirin, a álleasolap ngonuk me pwári pwe ese súfélituk are tongeok? Ese mwáál kopwe fókkun letipechou ren. Iwe, ekieki mwo watteen letipechoun Jiowa lupwen Atam me Efa ra ú ngeni.

13. Met Jiowa a apasa epwe fis ngeni Atam atun epwe máló? Met weween alon na?

¹³ Ese wor popun Jiowa epwe mut ngeni chókkana mi álleasolap ar repwe manaw tori feilfeiló chék.  Atam me Efa ra máló me móróló, usun chék met Jiowa a apasa. Rese manaw lón pwal eú leeni. Sia silei pwe mei pwúng ena, pún mwirin án Kot kapas ngeni Atam usun an álleasolap, a ereni: “Kopwe wiliti pwül ka för seni. Pun pwül en, iei popun om kopwe wiliti pwül.” (Keneses 3:19) Kot a fératá Atam seni súsúún pwúl. (Keneses 2:7) Mesemwan, ese wor Atam. Ina minne, lupwen Jiowa a apasa pwe Atam epwe liwiniti súsúún pwúl, a wewe ngeni pwe Atam esap chúen nóm, usun chék me mwen án Kot esaamwo féri.

14. Pwata aramas ra kan mámmáló?

¹⁴ Itá iei nge Atam me Efa iir mi chúen manaw nge ra máló pún ra filatá pwe repwe álleasolapa Kot, iwe ra tipis. Meinisin mwirimwirin Atam kewe ra máló pún ra álemwiri tipis me máló seni. (Álleani Rom 5:12.) Ena tipis a usun chék och semmwen mi fókkun eniweniw. A úri aramas meinisin. Liwinin we máló, eú anúmamaú. Máló, chón koputach nge esap chiechiach. (1 Korint 15:26) Sia fókkun kilisou ren án Jiowa awora ewe méén kepich pwe epwe selánikich seni chón koputach we mi eniweniw!

15. Pwata ach silei ewe enlet usun máló a oururukich?

¹⁵ Minne ewe Paipel a apasa usun napanapen ekkewe mi máló a oururukich. Sia fen kúna pwe rese meefi riáfféú are letipechou. Ese wor popun ach sipwe niwokkusitiir pún resap tongeni efeiengawakich. Ese lamot ngeniir ach álillis me rese tongeni álisikich. Sise tongeni fós ngeniir me rese tongeni fós ngenikich. Chómmóng néúwisin lamalam ra mwakenetá  pwe ra tongeni álisi ekkewe mi máló me aramas mi lúkúúr ra mééniir. Nge ach silei ewe enlet a túmúnúkich pwe sisap tupuló ren chókkewe mi eáni afalafal chofona.

16. Ié a etipetipa chómmóng lamalam, iwe ifa usun?

¹⁶ Óm lamalam a tipeeú ngeni met Paipel a apasa usun ekkewe mi máló? Lap ngeni ekkewe lamalam rese tipeeú ngeni. Pwata? Pún ar kewe afalafal ra alóngólóng wóón án Satan kapas chofona. Satan a ákkáeá lamalam chofona le etipetipa aramas pwe mwirin málóón inisiir, repwe sópweló le manaw lón pwal eú leeni. Ina eú kapas chofona. (Keneses 3:4) Satan a ochungeni pwal ekkóch kapas chofona pwe epwe okullu aramas seni Jiowa Kot. Ifa usun?

17. Pwata ewe afalafal usun riáfféú esemuch a eitengawa Jiowa?

¹⁷ Ekkóch lamalam ra apasa pwe mwirin án ekkewe mi ngaw máló, repwe riáfféú lón ekkei tori feilfeiló chék. Ena afalafal a eitengawa Kot. Jiowa emén Kot mi tong, iwe esap fókkun eriáfféwú aramas. (Álleani 1 Johannes 4:8.) Epwe ifa meefiom ika emén mwán epwe sikaalong péún néún we mi lúkúmach lón eú ekkei? Kopwe itá mochen sissilei are súféliti ena sókkun aramas? Fókkun aapw! Eli kopwe ekieki pwe a fókkun kirikiringaw. Iwe nge, Satan a mochen sipwe lúkú pwe Jiowa a kan ekkeriáfféwú aramas lón eú ekkei tori feilfeiló chék!

18. Féfférún fel ngeni ekkewe mi máló a alóngólóng wóón menni afalafal mi chofona?

¹⁸ Satan a pwal néúnéú ekkóch lamalam le afalafala pwe mwirin án aramas máló ra wiliti ngún. Iwe, ekkewe mi manaw repwe itá súfélitiir me asamoluur. Me ren ei afalafal, ngúnún ekkewe mi máló ra tongeni  wiliti chienach mi péchékkúl are chón koputach mi fókkun eniweniw. Chómmóng aramas ra lúkú ena afalafal mi chofona. Ina popun, ra niwokkusiti, asamolu me fel ngeni ekkewe mi máló. Nge ewe Paipel a apasa pwe chókkewe mi máló ra annut me sipwe chék fel ngeni ewe Kot mi enlet, Jiowa, ewe Chón Férikich me Chón Awora Tufichin Manawach.​—Pwärätä 4:11.

19. Ach silei ewe enlet usun máló a álisikich le weweiti pwal menni afalafal lón Paipel?

¹⁹ Óm silei ewe enlet usun ekkewe mi máló a túmúnuk pwe kosap tupuló ren afalafal mi chofona. A pwal álisuk le weweiti pwal ekkóch afalafal lón Paipel. Áwewe chék, atun ka silei pwe aramas mi máló rese feiló ngeni pwal eú leeni, ina atun ka wesewesen lúkú ewe pwonen manaw esemuch lón paratis wóón fénúfan.

20. Ifa ewe kapas eis sipwe káé lón sópwun fisu?

²⁰ Lóóm lóóm, ewe mwán mi pwúng itan Hiop a eis: “Are eman aramas a mäla, ifa usun, epwe pwal manausefäl?” (Hiop 14:14) Ekkewe aramas mi annut lón máló repwe tongeni manawsefál? Met Paipel a apasa usun ei mettóch epwe fókkun oururukich. Iwe, ena sópwun mwirin ei epwe áiti ngenikich.