1-3. Nemene la itre hnyinge ne la itre atr ka pi atre la pengöne la mec, nge nemene la aqane sa hnene la itre hmi ka isa pengön?

CELË hi la itre hnyinge hna thele troa sa hnene la itre atr qaanë hë ekö, traqa ha koi itre thauzane lao macatre enehila. Itre hnyinge lai ka nyipi ewekë. Ketri së ju hi hnene la itre mekune ka sa la itre hnyinge cili, ngacama isa pengö së nge isa götrane kö hne së hna mele ngön.

² Hne së hë hna ce ithanatane ngöne la mekene ka ase hë, la aqane fe gojenyi së kowe la mele ka thaa ase palua kö, hnene lo thupene mele qaathei Iesu. Atre mina fe hë së la ketre hna ahnith hnene la Tusi Hmitrötr, laka tro ha traqa la ijine “pa hmaca kö mec.” (Hna Amamane 21:4) Ngo qëmekene la hna thingehnaeane cili, edrö së asë pala kö la mec. Hna qaja hnei Solomona ketre Joxu ka inamacan ka hape: “Ate hë la ite ka mele laka, tro angat’ a mec.” (Ate Cainöj 9:5) Easë a thele troa mele aqeany. Ketre, easë a thel la pengö së ngöne la easë a mec.

³ Ame ngöne la kola meci la itre atr hne së hna hnim, treije ju pe hi së. Nge maine easë a pi atre ka hape: ‘Nemene la pengö i angatr? Angatre kö a akötr? Atreine kö angatre thupë së? Ijije kö tro sa hane xatua angatr? Tro kö sa iöhnyi hmaca me angatr?’ Nyimu pengöne aqane sa la itre hnyinge celë hnene la itre hmi ne la fen. Ame itre xan, angatre a inin ka hape, maine ka loi la thiina së ngöne la ijine mele së, haawe tro hë së a elë hnengödrai eë, ngo maine ngazo la aqane mele së, haawe tro pe hi lai a kuië së matre troa axösisi së hnine la ketre götrane gaa idreuth. Ame itre xaa hmi tre kola inin ka hape, e meci pi la atr, angeice hi lai a xötrethenge jë lo itre xötrapane i angeic, matre traqa koi angatre ngöne la ketre götrane hnë troa  mele hmekuje hnene la itre ua. Ame itre xaa hmi tre öni angatr ka hape, kola xötre la itre ka mec kowe la zi angatr, nge e cili, troa ameköti angatr matre tro hmaca pena ha a löthe la ketre ngönetrei.

4. Nemene la mekune ka caas hna ce thawa hnene la itre hmi göne la mec?

⁴ Caasi hi la mekunen la itre hmi cili, angatre asë hi a pi amaman ka hape, e meci hë së, ngönetrei së caasi hi la ka troa paatr ngo ka mele pala hi së. Hane hi lai hna qaja hnene la itre hmi ekö me enehila, laka ka mele pala hi së, qa ngöne lai, atreine hi së tro sa goe, me dreng, me mekun. Troa tune kaa jë lai? Ame la itre hnene la atr hna atrein, tune la troa goeën, me dreng, me punepun, me ketr, me drem, memine la troa hetrenyi la itre mekuna së, tre, hna aijijëne lai hnene la itre huliwa ka eje e hnine la inenatre së. Ngo ame la kola meci la atr, ketre meci ju fe hi la atuat. Thatreine kö tro la itre mekune me itre aliene hni së a ketre sipu huliwa pe kö. Nyine tro hi lai a amamane ka hape, thatreine kö tro itre ej a mele pe e tröne la atuat.

5, 6. Nemene la aqane qejepengöne la mec hnene la Tusi Hmitrötr?

⁵ Thaa ka sihngödri kö koi Iehova, Atre Xupe la atuat, la ewekë ka traqa e meci pi së. Eje thei Nyidrë la nyipici, nge hnei Nyidrëti hna qaja la pengöne la itre ka mec hnine la Wesi Ula i Nyidrë ene la Tusi Hmitrötr. Thaa ka jole kö troa trotrohnine la itre ini i Nyidrë: Ame ngöne la kola meci la atr, paate ju hi la mele i angeic. Lue ewekë lai ka isapengön, ene la mec memine la mel. Pëkö atrein troa öhne thene la itre ka mec, pine laka thaa ka goe hmaca kö angatr maine drenge maine mekune pena. Pë hmaca kö ketre götrane ne la atr ka mele pe kö ngöne la kola meci la ngönetrei i angeic. Pëkö the së la ketre u maine ketre ua ka troa mele pe epine palua thupene la easë a mec. *

⁶ Thupene la hna qaja hnei Solomona ka hape, atre hi hnene la itre ka mel laka ka tro angatr a mec, hnei nyidrë hna cinyihane ka hape: “Tha ’te kö la kete ewekë hnei ite ka meci hë.” Thupene lai hnei nyidrë hna qaja atrun la ini ka nyipici cili kola hape paatrë hë la ihnimi me imethinë thene la itre ka meci hë, nge “pëkö huliwa, me mekun, me wangate hmekun, me inamacan, ngöne la hua.” (Ate Cainöj 9:​5, 6, 10) Kolo mina fe a qaja ngöne Salamo 146:4 ka  hape, ame ngöne la kola meci la atr, “patë hë la ite mekune i angeic.” Ce meci asë hi së, nge pëkö ka troa mele pe ngöne la kola meci la ngönetrei së. Ceitune la mele së memine la ukahlokine ne uke jina. Ame la kola pi la uke jina, tre thaa sesë kö la ukahlokin kowe hmaca pena ha la ketre götran. E pi hë la uke jina, hna paatre ju fe hi e cili lai ukahlokin.

7. Tune kaa la aqane qejepengöne hnei Iesu la aliene la mec?

⁷ Hnei Iesu Keriso hna ithanatan la pengöne la ka mec. Hnei nyidrëti hna qeje Lazaro, ketre atr hnei nyidrëti hna atre hnyawa nge ka meci hë. Hnei nyidrëti hna qaja kowe la itretre drei nyidrë ka hape: “Mekölë hë Lazaro, sine shë.” Kola mekun hnene la itretre dreng ka hape Lazaro hi a meköl, tune la ketre atr ka wezipo laka, tro hi a nyinyine lai mec matre loi jë. Ngo thaa aliene kö la trenge ewekë i Iesu lai. Hnei Iesu hna qejepengöne ka hape: “Meci hë Lazaro.” (Ioane 11:​11-​14) Hnei Iesu hna aceitunën la mec memine la kola mano hne së, maine kolo pena a meköl. Thaa qa i Lazaro kö e koho hnengödrai maine hnine ifereno pena. Thaa hnei angeice pena kö hna iöhnyi memine la itre angela maine itre xötrapan pena. Thaa hna kuci Lazaro kö matre troa nyi hnaaluene hnahon a ketre atr hmaca pena ha. Hnei angeic hna mano ngöne la mec, ceitu me atr ka hmulizië nge thaa hane ju fe kö pu. Kola aceitunëne fe la mec hnene la itre xaa xötr ne la Tusi Hmitrötr memine la easë a meköl. Hanawang la ketre ceitun, ame ngöne la kola trane humuthi Esetefano hnei etë, kola qaja hnei Tusi Hmitrötr ka hape, angeic “a meköleju.” (Ite Huliwa 7:​60) Ketre tune mina fe, hna cinyihan hnei Paulo aposetolo laka ame ngöne la hneijine i nyidrë, hetrenyi la itre ka “meköl” ngöne la mec.​—1 Korinito 15:6.

8. Easë a atre tune kaa ka hape thaa aja i Akötresieti kö troa meci la itre atr?

⁸ Hapeu, mekuana i Akötresieti ekö ngöne la qaan la troa meci la itre atr? Ohea! Hnei Iehova hna xupe la atr matre troa mele palua kö e celë fen. Tune la hne së hna inine hë ngöne lo xötrei, hnei  Akötresie hna amë la pane trefën ngöne la ketre paradraiso ka mingöming. Hnei Nyidrëti hna amanathithi nyidro me hamë nyidroti la mele ka pexej. Hnei Iehova hna ajane la loi hmekuje koi nyidro. Hapeue la keme me thin ka ihnim, aja i nyidroti kö tro la itre nekö i nyidro a akötr qa ngöne laka kola qatr me mec? Ohea! Hnei Iehova hna hnime la itre nekö i Nyidrë me thele tro angatr a kapa la ketre manathith, nge ka pë pun e celë fen. Ame koi itre atr, Tusi Hmitrötr a qaja ka hape: “Hnei [Iehova] hna amë [“e kuhu hni angatre la mekune kowe la itre drai ka thaa ase palua kö,” MN ].” (Ate Cainöj 3:​11) Hnei Akötresie hna xupi së cememine la ajane troa mele epine palua.  Nge hnei Nyidrëti hna hnëkëne la itre ewekë matre troa eatrën lai aja cili.

9. Nemene la wathebo hnei Iehova hna acil koi Adamu, nge pine nemen matre thaa jole kö troa drengethenge la wathebo cili?

⁹ Pine nemene kö matre kola meci la itre atr? Maine easë a pi atre la itre mekune ka sa la hnyinge celë, loi e tro sa pane wange la ewekë ka traqa kowe lo lue pane atr lo mele petre kö nyidro, caa trahmanyi nge caa föe. Kola qaja hnei Tusi Hmitrötr ka hape: “Hnei Iehova Akötesieti hna aciane qa kuhu hnadro la nöjei sinöe asëjëihë ka sheminge nune wange me ka loi me nune xen.” (Genese 2:9) Ngo caasi kö la ketre wathebo. Hnei Iehova hna qaja koi Adamu ka hape: “Tro eö a xeni qa ngöne la nöjei sinöe asëjëihë ngöne la hlapa ; ngo the tro kö eö a xeni qa ngöne la sinöe ne ate hmekune la loi me ngazo ; ke tro eö a meci ngöne la drai ne xeni eö qa ngön’ ej.” (Genese 2:​16, 17) Thaa jole kö troa drengethenge la wathebo celë. Mana la isinöe ka ijije troa xeni wen hnei Adamu me Eva. Ngo ame pe, tro la wathebo cili a amamane ka hape, hetrenyi kö thei nyidro la hni ne ole, kowe la Atre hamën la nöjei ewekë asë tune la mele ka pexej. Maine tro nyidroti a drengethenge, kolo fe hi lai a amamane ka hape, nyidroti a metrötrën la musi ne la Tretretro i nyidro e koho hnengödrai, nge aja i nyidroti la aqane eatrongë nyidro hnei Nyidrë.

10, 11. (a) Tune kaa la aqane thaa drengethenge Akötresie hnene lo lue pane trefën? (b) Pine nemen matre ewekë ka ngazo catr la thaa idrei i Adamu me Eva?

¹⁰ Ngazo pe, hnene la lue pane atr hna iën troa ena la wathebo i Iehova. Hnei Satana hna xome la un nyine troa tro fë ithanata i angeic, me hnyinge koi Eva ka hape: “Hape u, ase hë ulatine hnei Akötesie, ka hape, The tro kö nyipoti a xeni qa ngöne la nöjei sinöe asëjëihë ne la hlapa?” Kola sa hnei Eva me hape: “Tro nyiho a xeni la wene la nöjei sinöe ne la hlapa ; ngo ame la wene la sinöe ngöne nyipine la hlapa, te hna ulatine hnei Akötesie, ka hape The tro kö nyipoti a xeni wen’ ej, nge the kete kö eje hnei nyipo, ke meci pi.”​—Genese 3:​1-3.

¹¹ Hna qaja hnei Satana ka hape: “Tha tro jë kö nyipoti a mec ; ke ate hmekune kö Akötesie laka ngöne la drai ne tro nyipoti a xeni wen’ ej, tro ha maca la lue meke i nyipo, mate kösë lue akötesie nyipo, mate ate hmekune la loi me ngazo.” (Genese 3:​4, 5) Ame la aja i Satana tre ene la tro Eva a mejiune ka hape, hetre ketre manathithi  ka sisitria kö, e tro angeic a kapa me xeni la wene sinöe hna wathebon. Tune la mekuna i Satana, ketre qanyi Eva kö troa iën la ewekë ka loi memine la ka ngazo; ketre qanyi angeice kö troa kuca la hnei angeic hna ajan. Hnei Satana mina fe hna jele thoi Iehova göne la itre ethane e xeni jë la wene sinöe. Hnei Eva hna kei thenge la mekune i Satana. Lapa ju hi nyiidro a huje lai wene sinöe me xen. Nyiidro a hane hamëne ju kowe la trahmanyi nyiidro, nge nyidrëti a xeni ju fe. Hnei nyidroti hna kuca atreen la ewekë cili. Atre hnyawa hi nyidroti laka nyidroti a kuca lo ewekë hnei Akötresieti hna wathebone koi nyidro. Ame la nyidroti a xeni la wene sinöe, kolo hi lai a ena la ketre wathebo ka pëkö ejolen e troa trongën. Nyidroti pe lai a amamane la aqane methinëne la Tretretro i nyidro e koho hnengödrai memine la mus i Nyidrë. Pëkö nyine sa i nyidro kowe la aqane thaa metrötrëne nyidro la Atre Ixupi ka ihnim!

12. Nemene la ka xatua së troa trotrohnine la aqane akötre i Iehova ngöne la Adamu me Eva a icilekeu me Nyidrë?

 ¹² Drei la ketre ceitun: Maine nyipunie a hetrun me thupën la ketre nekönatre trahmany maine jajiny, ngo ka thaa idrei me pë metrötr nge pëkö ihnimi angeic koi epun, nemene la mekuna i epun? Drei jë kö lai kola akötrën la hni nyipunie. Haawe mekune ju hi së lai aqane akötre i Iehova ngöne la Adamu me Eva a icilekeu me Nyidrë.

13. Nemene la hnei Iehova hna qaja ka troa traqa koi Adamu ngöne la angeic a mec, nge nemene la aliene lai?

¹³ Pëkö kepin ka ijij tro Iehova a nue la lue ka thaa idrei ene Adamu me Eva troa mele epine palua. Meci ju kö nyidro tune lo hnei Nyidrëti hna ahnith ekö. Haawe paatrë hë Adamu me Eva. Thaa nyidroti kö a tro kowe la ketre götran hnë mele ngön hnene la itre ua. Easë a atre lai qa ngöne la hnei Iehova hna ëji Adamu thupene lo hnei angeic hna thaa idrei. Öni Akötresieti ka hape: “Tro eö a hmaca kowe la hnadro ; ke hna xomi ’ö qa lai ; ke xaxau eö, nge tro hmaca eö kowe la xaxau.” (Genese 3:​19) Hnei Akötresieti lo hna xupi Adamu xaxau ne la hnadro. (Genese 2:7) Ekö e qëmekene troa xupi angeic, ke, pëkö mele i Adamu, paatre petre kö angeic. Qa ngöne lai, ame ngöne lo Iehova a qaja ka hape, tro Adamu a bëeke kowe la xaxau, Nyidrëti hi lai a hape tro hmaca Adamu a tune ekö lo, ene la troa bëeke kowe la pëkö, laka thaa ka mele hmaca kö. Paatre hmaca ha la mele thei Adamu, dro hmaca ha tune ekö lo qemekene troa xupi angeic.

14. Pine nemen matre easë a mec?

¹⁴ Maine ju ce easë pala hi la me Adamu me Eva, ngo ame la meci pi nyidro, tre hnene la hnei nyidroti hna iën troa ena la wathebo i Akötresie, haawe traqa ju hi la ngazo a mus hui nyidro. Easë a meci pine laka, hnei Adamu hna nyi edrön la ngazo me meci kowe asë pë hë la itre matra i angeic. (Roma 5:​12) Ceitune lai ngazo cili, memine la ketre meci ka pë nyin hna kapa pe hnene la itre kuku qaathei itre keme maine thin. Ame la itre ethane ej, tre mec, ene la hnëjin. Ame la mec tre celë hi ketre ithupëjia, thaa nyine nyi sineene kö. (1 Korinito 15:26) Easë a olene atraqatr la hnei Iehova hna hamën la thupene mel matre troa thepe së qaathene lai ithupëjia ka tru catre cili!

15. Pine nemen matre kola akeukawan la hni së e tro sa atre la nyipici göne la mec?

¹⁵ Nemene la ini ka akeukawan la hni së hna hamën hnei Tusi  Hmitrötr, lo eje a qaja la pengöne la atr ka mec. Tune la hne së hna ce wange hë, pëkö akötre me hleuhleu thene la atr ka meci hë. Pëkö kepin matre troa xouene la itre ka mec, pine laka thatreine kö tro angatr a akötrë së. Pëkö aja ixatua thei angatr, nge ketre thatreine kö tro angat a xatua së. Thatreine kö tro sa ithanata me angatr, nge ketre thatreine kö tro angatr ithanata me easë. Nyimutre la itre hene ne la itre hmi ka iele fë ka hape, ijije hi tro angatr a xatuan la itre atr ka meci hë, nge ala nyimu la angetre hamë mani pine laka angatr a kapa la mekune cili. Ngo ame la easë a atre la nyipici göne la mec, ene pe kola thupë së qa ngöne la iamenu ne la itre ka sili trenga thoi cili.

16. Drei la ka ajojezine la itre ini ne la itre hmi ka nyimutre, nge ngöne nemene götran?

¹⁶ Hapeue fe la hmi nyipunie, eje kö a hane kapa la ini qa ngöne la Tusi Hmitrötr göne la ka mec? Nyimutre la itre ka thaa kapa kö. Pine nemen? Pine laka hna ajojezi angatr hnene la itre ini i Satana. Angeic a xome la hmi ka thoi matre jiane huliwa i angeic, nyine nyi jëne la itre atr troa jelenyipicine ka hape, thupene la hna meci la itre ngönetrei i angatr, angatre pë hë a troa mele pe ngöne la götrane la ua. Celë hi ketre trenga thoi lai hnei Satana hna ce xome memine la itre xaa trenga thoi, matre troa ananyine la itre atr qaathei Iehova Akötresie. Hna tune kaa?

17. Pine nemen matre kola ahmahmanyi Iehova hnene la ini göi gaa idreuth epine palua?

¹⁷ Tune lo hne së hna ce wange hë, itre xaa hmi a inin ka hape maine ngazo la aqane mele ne la atr, e meci hë angeic, tro angeic a tro kowe la ketre göhnë gaa idreuth matre troa axösisin palua angeice e cili. Kola ahleuhleunyi Akötresie hnene la ini cili. Iehova la Akötresie ka ihnim, nge thatreine kö tro Nyidrëti a axösisine la itre atr tune lai. (1 Ioane 4:8) Tune kaa la mekuna i nyipunie, maine tro pi hi la ketre trahmanyi a dreuth la wanakoime ne la nekö i nyidrë, pine la hnei angeic hna thaa idrei, tro kö nyipunieti a metrötrëne la atr cili? Ketre, aja i nyipunie kö troa hane atre angeic? Ohea! Caasi hi lai mekuna i nyipunie laka, ka iakötrë catre angeic. Ngo, Satana a ajan tro sa jele nyipicine ka hape, Iehova a axösisin epine palua la itre atr hnine la eë!

18. Hna nyitrepene ngöne nemene trenga thoi hnene la itre hmi, la troa thili kowe la itre ka mec?

¹⁸ Satana fe a xome la itre hmi matre troa inine ka hape, ame la  kola meci la itre atr, tre angatre hmaca pena a nyi itre ua, nge kola troa metrötrë angatr me atrunyi angatr hnene la itre ka mel. Thenge la ini cili, ame la itre ua ne la itre ka mec, tre ijije hi tro itre eje a itre sinee së maine itre ithupëjia pena. Nyimutre la itre atr ka lapaune kowe la trenga thoi cili. Angatr a xouen la itre ka mec me atrunyi angatr me thili kow. Thaa hnei Tusi Hmitrötre kö hna inine tune lai, kolo pe a qaja ka hape, ame la itre ka mec tre angatr a meköl, nge Iehova Akötresieti hmekuje hi la hne së hna troa thili kow, Nyidrëti la nyipi Akötresie, Atre Xupi së me hamë mele koi së.​—Hna Amamane 4:​11.

19. Nemene la ini ne la Tusi Hmitrötr hne së hna trotrohnine hnyawa, qa ngöne la easë a atre la nyipici ngöne la pengöne la ka mec?

¹⁹ Ame la easë a atre la ini ka nyipici göne la itre ka mec, tre kolo hi lai a thupë së wanga amenu së jë hnene la itre trenga thoi ne la itre hmi. Kola xatua së fe troa trotrohnine la itre xaa ini qa hnine la Tusi Hmitrötr. Hanawang la ketre ceitun, atre jë hi së laka e meci hë la atr thaa angeice kö a tro kowe la ketre götrane matre mele tune la itre ua, ene pe hetre nyipi aliene jë hi koi së lo hna thingehnaean, ene la troa mele ka thaa ase palua kö ngöne la paradraiso e celë fen.

20. Nemene la hnying hne së hna troa sa ngöne la mekene thupen?

²⁰ Ase fe hë Iobu ekö ketre atr ka meköt, hnyingëne thele ka hape: “Maine meci hë la at, hape u, tro angeic’ a mele hmaca?” (Iobu 14:14) Hapeu, tro kö a mele hmaca la atr ka meci hë? Kola troa amaman ngöne la mekene thupen, la hnei Tusi Hmitrötr hna inin göne lai nge ka troa akeukawan la itre hni së.