1-3. Ano ang mga pamangkot sang mga tawo parte sa kamatayon, kag ano ang sarisari nga sabat sang mga relihion?

MGA pamangkot ini nga madugay na nga ginapaligban sang mga tawo. Importante ini nga mga pamangkot. Bisan sin-o man kita ukon diin man kita nagaistar, gusto gid naton mabal-an ang mga sabat sini kay nagaapektar ini sa aton.

² Sa nagligad nga kapitulo, gintun-an naton kon paano matigayon ang kabuhi nga wala sing katapusan paagi sa halad-gawad ni Jesucristo. Natun-an man naton nga gintagna sang Biblia ang tion nga “wala na sing kamatayon.” (Bugna 21:4) Pero subong, tanan kita nagakapatay. “Ang mga buhi nakahibalo nga mapatay sila,” siling sang maalam nga si Hari Solomon. (Manugwali 9:5) Ginatinguhaan naton nga mabuhi sing malawig. Pero, nagapamangkot kita gihapon kon ano ang matabo sa aton kon mapatay kita.

³ Kon mapatay ang aton mga pinalangga, nagalalaw kita. Kag ayhan nagapamangkot kita: ‘Ano na ang natabo sa ila? Nagaantos bala sila? Nagabantay bala sila sa aton? Makabulig bala kita sa ila? Makita pa bala naton  sila liwat?’ Sarisari ang sabat sa sini sang mga relihion sa kalibutan. Ginatudlo sang iban nga kon maayo ka, mapalangit ka. Pero kon malain ka, paantuson ka sa lugar nga may kalayo. Ang iban nga relihion nagatudlo nga kon mapatay ang mga tawo, nagakadto sila sa lugar sang mga espiritu para makaupod ang ila mga katigulangan. May mga relihion man nga nagatudlo sang reinkarnasyon, diin ang mga patay nagakadto sa kalibutan sang mga patay para hukman, dayon mabun-ag sila liwat sa iban nga lawas.

4. Kon parte sa kamatayon, ano ang pareho nga ideya nga ginatudlo sang madamo nga relihion?

⁴ Ini nga mga panudlo sang mga relihion may pareho nga ideya—nga may bahin kita nga padayon pa nga nagakabuhi bisan patay na ang aton lawas. Suno sa halos tanan nga relihion sang una kag subong, padayon kita nga nagakabuhi nga makakita gihapon, makabati, kag makahunahuna. Pero paano ini matabo? Ang aton mga igbalatyag, lakip ang aton hunahuna, naangot tanan sa aton utok. Kon mapatay kita, mauntat man ang pagtrabaho sang aton utok. Ang aton memorya, balatyagon, kag mga igbalatyag wala na nagapadayon sa pagpanghikot sa misteryoso nga paagi. Nagauntat ini tanan kon mapatay ang aton utok.

5, 6. Ano ang ginatudlo sang Biblia parte sa kahimtangan sang mga patay?

⁵ Indi misteryo kay Jehova, nga Manunuga sang utok, ang nagakatabo sa mga tawo kon mapatay sila. Nabal-an niya ang kamatuoran, kag sa iya Pulong, ang Biblia, ginapaathag niya ang kahimtangan sang mga patay. Maathag ang panudlo sini: Kon mapatay ang  tawo, wala na sia nagaluntad. Ang kamatayon kabaliskaran sang kabuhi. Ang patay indi makakita, makabati, ukon makahunahuna. Wala gid sing bahin sa aton nga padayon nga nagakabuhi kon patay na ang aton lawas. Wala kita sing imortal ukon indi mapatay nga kalag ukon espiritu. *

⁶ Sa tapos magsiling si Solomon nga ang buhi nakahibalo nga mapatay sila, nagsulat sia: “Apang ang mga patay wala gid sing nahibaluan.” Dayon gin-athag niya ini nga kamatuoran paagi sa pagsiling nga ang patay indi na makahigugma ukon makapangakig kag “wala na sing hilikuton ukon plano ukon ihibalo sa Lulubngan.” (Basaha ang Manugwali 9:5, 6, 10.) Ang Salmo 146:4 nagasiling man nga kon mapatay ang tawo, “ang iya panghunahuna madula.” Nagakapatay kita kag nagauntat sa pagkabuhi kon mapatay ang aton lawas. Ang aton kabuhi pareho sa kalayo sang kandila. Kon mapatay ang kalayo, wala ini sing ginakadtuan. Wala na ini nagaluntad.

7. Sa ano ginkumparar ni Jesus ang kamatayon?

⁷ May ginhambal si Jesucristo parte sa kahimtangan sang patay. Ginhambal niya ini sang napatay si Lazaro, nga kilala gid niya. Ginsilingan niya ang iya mga disipulo: “Si Lazaro nga aton abyan nagakatulog.” Abi sang mga disipulo ni Jesus, nagapahuway lang si Lazaro kay nagamasakit sia. Nagsala sila. Si Jesus nagpaathag: “Patay na si Lazaro.” (Basaha ang Juan 11:11-14.)  Talupangda nga ginkumparar ni Jesus ang kamatayon sa pagtulog. Si Lazaro wala nagpalangit ukon nagkadto sa nagadabdab nga impierno. Wala sia nakigkita sa mga anghel ukon sa iya mga katigulangan. Wala man sia nabun-ag liwat bilang lain naman nga tawo. Nagpahuway sia sa kamatayon, pareho sang mahamuok nga pagtulog nga wala nagadamgo. Sa iban nga bersikulo, ang kamatayon ginkumparar man sa pagtulog. Halimbawa, sang ginbato asta mapatay ang disipulo nga si Esteban, ang Biblia nagasiling nga “nagtulog sia.” (Binuhatan 7:60) Si apostol Pablo nagsulat man nga ang iban sang panahon niya “nagtulog na sa kamatayon.”—1 Corinto 15:6.

8. Ngaa nabal-an naton nga indi katuyuan sang Dios nga mapatay ang mga tawo?

⁸ Katuyuan gid bala sang Dios nga mapatay ang mga tawo? Indi gid! Ginhimo ni Jehova ang mga tawo para mabuhi sing wala katapusan sa duta. Sang nagligad, natun-an naton sa sini nga libro nga ginbutang sang Dios ang una nga mag-asawa sa matahom nga paraiso. Ginhatagan niya sila sing perpekto nga panglawas. Maayo gid nga pagkabuhi ang gusto ni Jehova para sa ila. Gusto bala sang mapinalanggaon nga ginikanan nga mag-antos ang iya kabataan bangod sang katigulangon kag kamatayon? Siempre indi! Ginahigugma ni Jehova ang iya kabataan kag gusto niya nga mangin malipayon sila sa duta asta san-o. Parte sa mga tawo, ang Biblia nagasiling: “Ginbutang man [ni Jehova] sa ila tagipusuon ang wala sing katubtuban.” (Manugwali 3:11) Gintuga kita sang Dios upod ang handum nga mabuhi sing wala katapusan. Kag ginhatagan niya kita sing kahigayunan nga matuman ina nga handum.

9. Ano nga butang ang gindilian ni Jehova kay Adan, kag ngaa ini nga sugo indi mabudlay tumanon?

⁹ Pero ngaa nagakapatay ang mga tawo? Para masabat ini, dapat naton binagbinagon ang natabo sang may isa pa lang ka lalaki kag isa ka babayi sa duta. Ang Biblia nagapaathag: “Ginpatubo ni Jehova nga Dios sa duta ang tagsa ka kahoy nga makagalanyat tulukon kag maayo nga kalan-on.” (Genesis 2:9) Pero may isa ka butang nga gindilian. Ginsilingan ni Jehova si Adan: “Makapaayaw ka sa pagkaon sang bunga sang tanan nga kahoy sa hardin. Apang indi gid ikaw magkaon sang bunga sang kahoy sang pagkilala sang maayo kag malain, kay sa adlaw nga magkaon ka sang bunga sini pat-od gid nga mapatay ka.” (Genesis 2:16, 17) Ini nga sugo indi mabudlay tumanon. Madamo nga kahoy ang puede makuhaan nanday Adan kag Eva sing pagkaon. Pero may espesyal na sila nga kahigayunan para pasalamatan ang Isa nga naghatag sa ila sang tanan, pati sang ila perpekto nga kabuhi. Ang ila pagtuman magapakita man sang ila pagrespeto sa awtoridad sang ila Amay sa langit kag magapakita nga gusto nila ang iya mapinalanggaon nga paggiya.

10, 11. (a) Paano ginlapas sang una nga mag-asawa ang sugo sang Dios? (b) Ngaa serioso gid nga butang ang paglapas nanday Adan kag Eva?

¹⁰ Makapasubo nga ginpili sang una nga mag-asawa nga indi pagtumanon si Jehova. Paagi sa man-ug, si Satanas nagpamangkot kay Eva: “Matuod gid bala nga  nagsiling ang Dios nga indi kamo magkaon sang bunga sang tanan nga kahoy sa hardin?” Nagsabat si Eva: “Mahimo namon kaunon ang bunga sang mga kahoy sa hardin. Apang tuhoy sa bunga sang kahoy nga yara sa tunga sang hardin, nagsiling ang Dios: ‘Indi kamo magkaon halin sa sini, indi ninyo ini pagtandugon; kay kon himuon ninyo ini, mapatay kamo.’”—Genesis 3:1-3.

 ¹¹ “Indi kamo mapatay,” siling ni Satanas. “Kay nakahibalo ang Dios nga sa adlaw nga magkaon kamo sini, magamuklat ang inyo mga mata kag mangin kaangay kamo sang Dios, nga nakahibalo kon ano ang maayo kag malain.” (Genesis 3:4, 5) Gusto ni Satanas nga papatihon si Eva nga makapaayo sa iya ang pagkaon sang ginadilian nga bunga. Nagsiling si Satanas nga may kinamatarong si Eva sa pagdesisyon kon ano ang husto kag kon ano ang sala, kag mahimo ni Eva ang iya gusto. Ginpagua man ni Satanas nga nagbutig si Jehova, kay indi kuno matuod ang ginsiling ni Jehova nga matabo kon kaunon ang bunga. Nagpati si Eva kay Satanas. Gani nagkuha sia sang bunga kag ginkaon ini. Ginhatagan man niya ang iya bana, kag nagkaon man sia. Indi sila ignorante sa ila ginhimo. Nabal-an nila nga ginhimo gid nila ang ginsiling sang Dios nga indi nila paghimuon. Sa pagkaon sang bunga, hungod nila nga ginlapas ang simple kag rasonable nga sugo. Wala nila ginrespeto ang ila Amay sa langit kag ang iya awtoridad. Ang ila ginhimo sa mapinalanggaon nga Manunuga indi gid mapatawad!

12. Ano nga halimbawa ang makabulig para maintiendihan naton ang nabatyagan ni Jehova sang nagrebelde sa iya si Adan kag si Eva?

¹² Halimbawa, may bata ka nga ginpadaku mo kag gin-atipan sing maayo. Ano ang batyagon mo kon sang ulihi wala sia nagtuman sa imo, kag ginhimo niya ini nga wala gid sing pagrespeto kag gugma sa imo? Sigurado nga masakitan ka gid. Imadyina kon daw ano kasakit kay Jehova sang nagdesisyon si Adan kag si Eva nga magrebelde sa iya.

13. Ano ang ginsiling ni Jehova nga matabo kay Adan kon mapatay sia, kag ano ang buot silingon sini?

¹³ Wala sing rason si Jehova para pasugtan nga mabuhi sing wala katapusan si Adan kag si Eva nga  naglapas sa iya. Napatay sila, suno gid sa ginsiling niya. Si Adan kag si Eva nag-untat sa pagluntad. Wala sila nagkadto sa lugar sang mga espiritu. Nabal-an naton ini bangod sa ginsiling ni Jehova kay Adan sang ginpamangkot niya ini parte sa iya paglapas. Ang Dios nagsiling: “[Magabalik] ka sa duta, kay ginkuha ka sa sini. Bangod yab-ok ka, sa yab-ok ka man magabalik.” (Genesis 3:19) Ginhimo sang Dios si Adan halin sa yab-ok sang duta. (Genesis 2:7) Antes sini, wala nagaluntad si Adan. Gani, sang nagsiling si Jehova nga magabalik si Adan sa yab-ok, buot Niya silingon nga si Adan magabalik sa kahimtangan nga wala nagaluntad. Si Adan  mangin wala sing kabuhi pareho sang yab-ok nga ginkuhaan sa iya.

14. Ngaa nagakapatay kita?

¹⁴ Buhi pa tani subong si Adan kag si Eva, pero napatay sila bangod ginpili nila nga indi pagtumanon ang Dios, amo nga nakasala sila. Ang sala ni Adan kag ang kamatayon napanubli sang tanan niya nga kaanakan. Amo ina ang rason kon ngaa nagakapatay kita. (Basaha ang Roma 5:12.) Ina nga sala daw pareho sang napanubli nga makamamatay nga balatian nga wala sing bisan sin-o nga makalikaw. Ang resulta sini nga kamatayon isa ka sumpa. Ang kamatayon kaaway, indi abyan. (1 Corinto 15:26) Nagapasalamat gid kita kay Jehova kay nag-aman sia sing gawad para luwason kita sa sining makahaladlok nga kaaway!

15. Ngaa makapaumpaw gid mabal-an ang kamatuoran parte sa kamatayon?

¹⁵ Makapaumpaw ang ginatudlo sang Biblia parte sa kahimtangan sang patay. Natun-an naton nga ang patay wala nagaantos ukon nasakitan. Wala sing rason nga mahadlok kita sa ila, kay indi nila kita mahalitan. Indi nila kinahanglan ang aton bulig, kag indi nila kita mabuligan. Indi kita makaistorya sa ila, kag indi nila kita maistorya. Madamo nga lider sang relihion ang binutig nga nagsiling nga mabuligan nila ang mga napatay, kag ginabayaran sila sang mga tawo nga nagapati sa ila. Pero kon nabal-an naton ang kamatuoran, indi kita matuntuhan sang mga nagatudlo sing butig.

16. Sin-o ang nag-impluwensia sa ginatudlo sang madamo nga relihion, kag sa ano nga paagi?

¹⁶ Ang ginatudlo bala sang imo relihion parte sa mga  patay nagasantu sa ginatudlo sang Biblia? Lain ang ginatudlo sang kalabanan nga relihion. Ngaa? Bangod ang ila ginatudlo naimpluwensiahan ni Satanas. Ginagamit niya ang butig nga relihion para papatihon ang mga tawo nga kon mapatay ang ila lawas, padayon sila nga magakabuhi sa lugar sang mga espiritu. Isa ini sa madamo nga kabutigan nga ginagamit ni Satanas para ipalayo ang mga tawo kay Jehova nga Dios. Paano?

17. Ngaa ang panudlo parte sa wala katapusan nga pagpaantos nagapakahuya kay Jehova?

¹⁷ Ginsambit sa umpisa nga ginatudlo sang pila ka relihion nga kon mapatay ang malain nga tawo, magakadto sia sa lugar nga may kalayo para mag-antos asta san-o. Ini nga panudlo nagapakahuya sa Dios. Si Jehova isa ka Dios sang gugma kag indi gid magpaantos sa mga tawo sa sini nga paagi. (Basaha ang 1 Juan 4:8.) Ano ang imo batyagon kon silutan sang isa ka tawo ang iya bata nga wala nagtuman sa iya paagi sa paggaang sang mga kamot sini sa kalayo? Respetuhon mo bala ina nga tawo? Gusto mo pa bala nga kilalahon sia? Sigurado nga indi gid! Ayhan magahunahuna ka nga mapintas gid sia. Huo, gusto gid ni Satanas nga magpati kita nga ginapaantos ni Jehova ang mga tawo sa kalayo asta san-o—sa indi maisip nga binilyon ka tuig!

18. Sa ano nga butig nga panudlo sang relihion naghalin ang pagsimba sa mga patay?

¹⁸ Ginagamit man ni Satanas ang pila ka relihion para itudlo nga sa tapos mapatay ang mga tawo, mangin mga espiritu sila nga dapat respetuhon kag padunggan sang mga buhi. Suno sa sini nga panudlo, ang espiritu sang mga patay mahimo mangin gamhanan nga mga abyan ukon makahaladlok nga mga kaaway. Madamo  ang nagapati sa sini nga kabutigan. Nahadlok sila sa patay kag ginapadunggan nila ini kag ginasimba. Pero ang Biblia nagatudlo nga ang patay nagakatulog kag ang dapat naton simbahon amo lamang ang matuod nga Dios, si Jehova, ang aton Manunuga kag Manughatag.—Bugna 4:11.

19. Ano pa nga panudlo sang Biblia ang maintiendihan naton kon nabal-an naton ang kamatuoran parte sa mga patay?

¹⁹ Indi ka mapatalang sang mga kabutigan sang relihion kon nabal-an mo ang kamatuoran parte sa mga patay. Makabulig man ini sa imo nga maintiendihan ang iban pa nga panudlo sang Biblia. Halimbawa, kon maintiendihan mo nga ang mga tawo wala nagakadto sa lugar sang mga espiritu kon mapatay sila, maapresyar mo gid ang promisa nga kabuhi nga wala sing katapusan sa paraiso nga duta.

20. Ano nga pamangkot ang tun-an sa masunod nga kapitulo?

²⁰ Sang una, ang matarong nga tawo nga si Job nagpamangkot: “Kon ang tawo mapatay, mabuhi pa bala sia liwat?” (Job 14:14) Mabuhi pa bala liwat ang patay nga tawo nga nagakatulog sa kamatayon? Ang ginatudlo sang Biblia parte sa sini makapaumpaw gid, kag tun-an ini sa masunod nga kapitulo.