1-3. Дәрһәԛа кʹижан пьрса мәри тʹьме дьшьрмиш дьбьн, у сәрԝеред дине дьнйайе ль сәр ван пьрса чь щаба дьдьн?

НАВА тʹәрихийа дьнйайе мәрьв тʹьме дәрһәԛа ван пьрса дьшьрмиш дьбун. Бь рʹастийе жи әв пьрсед гәлә фәрз ьн, у фьрԛи тʹӧнә, әм кʹи нә, йан жь кʹидәре һатьнә, һәр кәс жь мә дьхԝазә щаба ван пьрса бьстинә.

² Дь сәре пенщадa әм пеһʹәсийан, кӧ бь сайа ԛӧрбанбуна Иса Мәсиһ мәри гӧмана жийина һʹәта-һʹәтайе дьстиньн. Ӧса жи жь Кʹьтеба Пироз әм пеһʹәсийан, кӧ ԝе бе ԝәʹдә, чахе «иди мьрьне тʹӧнәбә» (Әʹйанти 21:4). Ле ньһа мәри һе дьмьрьн. Пʹадшаки билан, Сьлеман гьлийед ӧса гот: «Йед кӧ дьжин дьзаньн кӧ ԝе бьмьрьн» (Ԝаиз 9:5). Рʹаст ә тʹӧ кәс нахԝазә бьмьрә у дьхԝазә ԝәки әʹмьре ԝи дьреж бә, ле мәрьв ахьрийа-ахьрийе дьмьрә. Ле чь жи һәбә, әм дьхԝазьн пебьһʹәсьн, чь дьԛәԝьмә паши мьрьне?

³ Гава мәрьвед мәйә незик дьмьрьн, әм гәләк дьлтәнг дьбьн у бәр хԝә дькʹәвьн. Жь бо ве йәке әм дәстпедькьн пьрсед ӧса бьдьнә хԝә: ‹Гәло ньһа әԝана кʹидәре нә? Гәло әԝана дьчәрчьрьн? Әԝана мә дьбиньн, йан на? Ле әм дькарьн али ԝан бькьн? Гәло әм дькарьн диса щарәке ԝана бьбиньн?› Сәрԝеред дине дьнйайе, ль сәр ван пьрса щабед щурʹә-щурʹә дьдьн. Һьнәк һин дькьн кӧ һәрге мәри ԛәнщийе бькә, ԝе ль әʹзмана бьжи, ле һәрге хьрабийе бькә ԝе бькʹәвә щәʹньме. Һьнәк жи дьбежьн кӧ паши мьрьне  мәри дьчә дьнйакә рʹӧһʹани, щәм кал-бавед хԝә. Һәнә йед ӧса жи, кӧ дьбежьн ԝәки паши мьрьне һʹәму мәрийед мьри тʹоп дьбьн, сәва кӧ бенә диԝанкьрьне у паше тʹәзәда бенә буйине ле ида бь бәдәнәкә дьн.

4. Чьда һинкьрьнед дине дьнйайе йәк ьн?

⁴ Һинкьрьнед ԝан религийа фькьрәке пешда тиньн, ԝәки паши мьрьне тьштәк жь мәрийа дәрте у дьжи. Ча бәре, ӧса жи рʹожа иройин, гәләк жь мәрийа баԝәр дькьн кӧ паши мьрьне мәрьв дькарьн бьбиньн, бьбьһен, бьхԝьн у дьшьрмиш бьн. Ле әв йәк нәрʹаст ә. Нет-фькьред мә һʹьше мәва тʹәвгьредайи йә. Һәрге һʹьше мә дьхәбьтә әм дькарьн дьшьрмиш бьн у тьштәки сафи кьн. Ле чахе мәри дьмьрә, һʹьше ԝи жи дьмьрә, ԝе дәме һʹәму нет-фькьред ԝи дьшьрмишбуна ԝи, бәтавәдьбьн. Фькьр бейи һʹьш, нькарьн һәбьн.

5, 6. Чь һин дькә Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа мьрийа?

⁵ Рʹасти дәрһәԛа мьрьне жь һʹәмушка баштьр Йаһоԝа занә, чьмки әԝ ә Әʹфьрандаре мәрийа. Әԝ занә паши мьрьне чь сәре мәрийа дьԛәԝьмә, дь Кʹьтеба Пирозда Хәбәра хԝәда әԝ зәлал шьровәдькә кӧ: Гава мәри дьмьрә әԝ ида әʹмьр накә. Мьри нькарьн бьбиньн, бьбьһен йан жи дьшьрмиш бьн. Паши мьрьне, тьштәк жь мәрийа дәрнакʹәвә у нажи, нә рʹӧһʹе мәрийа нә жи нәфса мәрийа. *

⁶ Сьлеман пʹадша гьлийед ӧса ньвиси: «Йед кӧ дьжин дьзаньн кӧ ԝе бьмьрьн; ле бәле мьри . . . тьштәки ньзаньн». Сәрда жи әԝ зедә дькә, ԝәки мьри нькарьн нә һʹьз бькьн, нә жи ль сәр кәсәки һерс бьн. (Бьхунә Ԝаиз 9:5, 6, 10.) Ӧса жи дь кʹьтеба Зәбур 146:4-да ньвисар ә, ԝәки паши мьрьне «фькьред ԝи тʹӧнә дьбьн (АБ)». Һәр кәс дьмьрә, у паши мьрьна бәдәне, мәри нькарә бьжи. Әм дькарьн әʹмьре мәрийа һьмбәри алава муме бькьн. Һәрге муме весиньн, алав ԝе начә щики майин нәшхӧлә. Алав кʹӧта дьбә.

7. Иса Мәсиһ мьрьн һьмбәри чь кьр?

⁷ Жь гьлийед Иса Мәсиһ әм педьһʹәсьн, кӧ паши мьрьне чь дьԛәԝьмә. Щарәке, Иса пеһʹәсийа кӧ һәвале ԝийи незик Лазар, мьрийә. Иса Мәсиһ готә шагьртед хԝә: «Пьсмаме мә Лазар хәԝрʹа чуйә». Шагьртед Иса заньбун кӧ Лазар нәхԝәше гьранә, ләма жи ԝана тʹьре Лазар рʹазайә ԝәки пʹак бә. Ле бь рʹастийе әԝана шаш бун. Иса Мәсиһ ԝанарʹа шьровәкьр ԝәки: «Лазар мьр». (Бьхунә Йуһʹәнна 11:11-14.) Дина хԝә бьде кӧ Иса Мәсиһ мьрьн һьмбәри хәԝе кьр. Гава Лазар мьр, әԝ нәчу ль әʹзмана, нә жи чу ль щәʹньме. Әԝ нә жи чу дьнйакә рʹӧһʹани бал кал-бавед хԝә. У ӧса жи тʹәзә нәһатә буйине бь бәдәнәкә дьн. Әԝ бь хәԝа мьрьне рʹаза бу, у әԝи нькарьбу тʹӧ тьшт тʹәхмин кьра, нә жи дьшьрмиш буйа. Диса щарәке Иса Мәсиһ мьрьн һьмбәри хәԝе кьр. Гава ԛиза Йайиро мьр, Иса гот: «Әԝ нәмьрийә, ле һеньжийә» (Луԛа 8:52, 53).

8. Жь кʹӧ әм заньн, ԝәки Йаһоԝа нәдьхԝәст кӧ мәрьв бьмьрьн?

⁸ Ле гәло мәрәма Йаһоԝа Хԝәде сәва мәрийа чь бу? Гәло әԝи дьхԝәст кӧ мәрьв бьмьрана? Фәʹмдари йә, ԝәки на! Йаһоԝа мәри әʹфьранд сәва кӧ әԝана һʹәта-һʹәтайе ль щьнәте бьжин. Ча әм ида пеһʹәсийан, чахе Йаһоԝа мәрьвед пешьн әʹфьранд, әԝи ԝана кьрә ль щьнәта бәдәԝ. Йаһоԝа әԝана бь сьһʹәт-ԛәԝата кʹамьл әʹфьрандьн. У ԝанарʹа тʹәне ԛәнщи дьхԝәст. Мәсәлә, ча бав у де нахԝазьн ԝәки зарʹед ԝан нәхԝәш кʹәвьн, бьчәрчьрьн, паше жи кал-пир бьн у бьмьрьн. Ӧса жи Йаһоԝа, әԝи зарʹед хԝә гәләк һʹьз дькьр у дьхԝәст кӧ әԝана бәхтәԝар бьн. Дәрһәԛа мәрийа Кʹьтеба Пироз дьбежә ԝәки Йаһоԝа, «абадини [һʹәта-һʹәтайе] жи хьст дьлед ԝан» (Ԝаиз 3:11).  Бәле, Йаһоԝа Хԝәде әм ӧса чекьрьнә, кӧ хԝәстьна мә һәйә һʹәта-һʹәтайе бьжин. Ләма жи, әԝи Кӧрʹе хԝә шандә әʹрде, сәва кӧ әм әʹмьре һʹәта-һʹәтайе бькарьбьн бьстиньн.

9. Кʹижан ԛәдәхәкьрьн Йаһоԝа да Адәм у Һеԝайе, у чьрʹа сәва ԝана чәтьн нибу гӧрʹа Йаһоԝа Хԝәде бькьрана?

⁹ Һәрге Йаһоԝа Хԝәде дьхԝәст кӧ мәри һʹәта-һʹәтайе бьжин, ле чьрʹа мәри дьмьрьн? Сәва кӧ щаба ве пьрсе  бьстиньн, ԝәрә пешийе әм пебьһʹәсьн, чь ԛәԝьми чахе ль сәр әʹрде тʹәне жьн у мерәк бун. Кʹьтеба Пироз шьровәдькә: «Хӧдан Хԝәде жь әʹрде һәр дар шин кьрьн, дитьнерʹа һʹәԝаскʹар у хԝарьнерʹа хԝәш» (Дәстпебун 2:9, ПКʹМ). Ле ԛәдәхәкьрьнәк һәбу. Йаһоԝа готә Адәм: «Жь һәр даред бахчәда, дьле тә дькʹьшинә кʹижане бьхԝә, ле жь дара ԛәнщи у хьраби наскьрьне нәхԝә, чьмки ԝе рʹожа гава тӧ жь ԝе бьхԝи, те әʹсә бьмьри» (Дәстпебун 2:16, 17, ПКʹМ). Сәва Адәм у Һеԝайе чәтьн нибу гӧрʹа Йаһоԝа Хԝәде бькьрана. Чьмки дь щьнәтеда гәләк даред дьн жи һәбун, жь кʹижана Адәм у Һеԝа дькарьбун бьхԝарана. Һәрге ԝана гӧрʹа Хԝәде бькьра ԝе рʹазибуна хԝә Хԝәдерʹа нишан кьрана, йе кӧ әʹмьре ԛәданди дабу ԝан, у һьн жи һʹәму тьштед дьн. Бь гӧһдарикьрьна хԝә, Адәм у Һеԝайе ԝе бькарьбуна нишан кьрана, ԝәки әԝана һʹӧкӧмәта Йаһоԝа ԛәдьр-ԛимәт дькьн, у дьхԝазьн пәй рʹебәрийа ԝи һәрʹьн.

10, 11. (а) Ча мәрийед пешьн гӧрʹа Йаһоԝа Хԝәде нәкьрьн? (б) Чьрʹа әм дькарьн бежьн кӧ сәва нәгӧһдарикьрьне, Адәм у Һеԝа һежайи бахшандьне нибун?

¹⁰ Ле йа хьраб әԝ ә, кӧ мәрийед пешьн гӧрʹа Йаһоԝа Хԝәде нәкьрьн. Мире-щьна мәʹр да хәбате сәва кӧ Һеԝайерʹа хәбәрдә. Мире-щьна гот: «Рʹасти Хԝәде готийә ԝәки жь һʹәму даред бахчә гәрәке нәхԝьн?» Һеԝайе щаба ԝи да: «Жь бәред даред бахчә әм дькарьн бьхԝьн. Ле жь бәре ԝе дара кӧ нава бахчәда йә, Хԝәде гот нәхԝьн у дәст нәдьне, ԝәки һун нәмьрьн» (Дәстпебун 3:1-3, ПКʹМ).

¹¹ Мире-щьна жи щаба Һеԝайе да у гот: «На, һун тʹӧ щар намьрьн, ле Хԝәде занә, ԝе рʹожа гава һун жь ԝе бьхԝьн, чʹәʹвед ԝәйе вәбьн у [һуне] бьбьнә мина Хԝәде, ԛәнщи у хьрабийе жь һәв дәрхьн» (Дәстпебун 3:4, 5, ПКʹМ). Шәйтʹан Мире-щьна дьхԝәст Һеԝа бьда баԝәркьрьне, кӧ һәрге әԝ бәра ԛәдәхәкьри бьхԝә, ԝе кʹарәкә мәзьн бьстинә. Бь готьна Мире-щьна, Һеԝайе дькарьбу хԝәха ԛәнщи у хьраби жь һәв дәрхьста, у дькарьбу һʹәму тьшт, чь кӧ дьле ԝе бьхԝәста, бькьра. Һьн жи Мире-щьна бӧхдан авитә Йаһоԝа Хԝәде. Әԝи гот кӧ Йаһоԝа тьштәки жь ԝан вәдьшерә у ләма жи  изьне надә ԝана, бәра жь ве даре бьхԝьн. Һеԝайе баԝәрийа хԝә Мире-щьна ани. Әԝе дәст авитә бәре ԝе даре, хԝар у да мере хԝә жи, у әԝи жи хԝар. Адәм у Һеԝайе рʹьнд заньбун, кӧ Йаһоԝа Хԝәде изьн нәдайә ԝан әви емиши бьхԝьн, ле ԝана хԝәха жьбарт гӧрʹа Хԝәде нәкьн. Чахе ԝана жь бәре ԝе даре хԝарьн, бь ве йәке әԝана мьԛабьли фәрмана Хԝәде чун, йа кӧ сәва ԝан керһати бу у чәтьн нибу. Һьн жи бь нәгӧһдарикьрьна хԝә, ԝана Баве хԝәйи әʹзмана у һʹӧкӧмәта ԝи беһӧрмәт кьрьн. Ләма жи кьред Адәм у Һеԝайе нә йе бахшандьне бун!

12. Пе кʹижан мәсәле әм дькарьн фәʹм бькьн, кӧ Йаһоԝа ль сәр хԝә чь тʹәхмин кьр, гава Адәм у Һеԝа мьԛабьли ԝи рʹабун?

¹² Һәла бьдә бәр чʹәʹве хԝә. Мәсәлә, һәрге кӧрʹе тә йан жи ԛиза тә, йе кӧ тә дәлали хԝәйи кьрийә у мәзьн кьрийә,  пе шьхӧлед хԝә нишанкьрана кӧ тә һʹьз накьн у ԛәдьре тә нагьрьн, әв йәк ԝе ча сәр тә һʹӧкӧм буйа? Һьлбәт, ԝе дьле тә зәʹф бешанда. Дә ньһа бьдә бәр чʹәʹве хԝә Йаһоԝа чь еш сәр хԝә тʹәхмин кьр, гава Адәм у Һеԝайе гӧрʹа Хԝәде нәкьрьн у мьԛабьли ԝи дәркʹәтьн.

13. Дәрһәԛа һʹале Адәм паши мьрьне, Йаһоԝа чь гот, у әв йәк чь дьһатә һʹәсабе?

¹³ Ләма жи Йаһоԝа нәһишт, ԝәки Һеԝа у Адәме нәгӧһдар, һʹәта-һʹәтайе бьжин. Ча ԝанарʹа һатьбу готьне, әԝана мьрьн. Адәм у Һеԝа ида нәдьжитьн. Әԝана нәкʹәтьнә дьнйакә рʹӧһʹани. Әв йәк жь гьлийед Йаһоԝа те кʹьфше, кӧ дьбежә Адәм: «Тӧ вәгәрʹи ль ԝи әʹрди жь кʹӧ һати һьлдане, чьмки тӧ ах и у те диса бьби ах» (Дәстпебун 3:19, ПКʹМ). Йаһоԝа, Адәм жь аха әʹрде әʹфьранд (Дәстпебун 2:7). Пешийа кӧ Йаһоԝа Хԝәде Адәм чекьра, Адәм тʹӧ щикида нәдьжит, нә жи тʹӧ щикида һәбу. Ләма жи гава Йаһоԝа готә Адәм тӧ вәгәрʹи ль ԝи әʹрди, әв дьһатә һʹәсабе кӧ Адәм гәрәке бьбуйа ах, у диса вәгәрʹийа ль тʹӧнәбуне.

14. Гәло чьрʹа мәри дьмьрә?

¹⁴ Һәрге Адәм у Һеԝа гӧрʹа Йаһоԝа Хԝәде бькьрана, әԝана иро ԝе сах буна, ле чьмки ԝана гӧрʹа Хԝәде нәкьр, әԝана бунә гӧнәкʹар у дь ахьрийеда мьрьн. Ләма жь бо гӧне Адәм, әм жи дьмьрьн, чьмки гӧнә дәрбази ль сәр һʹәму мәрийа бу. (Бьхунә Рʹомайи 5:12.) Гӧнә мина нәхԝәшийе йә, йе кӧ бь рʹькʹьнәтийе дәрбази һʹәмуйа дьбә у тʹӧ кәс нькарә ле хьлаз бә. Жь бо ве нәхԝәшийе, демәк гӧнәкʹарийе ахьрийа-ахьрийе һʹәму мәрьв дьмьрьн. Ле мьрьн дьжмьне мәрийа йә, кʹәдәрәкә мәзьн мәрийарʹа тинә (1 Корьнтʹи 15:26). Ләма жи әм дькарьн жь Йаһоԝа Хԝәде гәләк рʹази бьн, чьмки әԝи Кӧрʹе хԝәйи дәлал кьрә ԛӧрбан, сәва кӧ мә жь мьрьне хьлаз кә.

15. Чьрʹа бьзаньбьн рʹастийе дәрһәԛа мьрьне, әв дьле мә рʹьһʹәт дькә?

¹⁵ Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа мьрьне рʹастийе мәрʹа дьбежә. Әв йәк дьле мә рʹьһʹәт дькә. Ча әм ида пеһʹәсийан, мьри начәрчьрьн, у нә жи һаш жь хԝә һәнә. Ләма жи әм гәрәке жь ԝана нәтьрсьн, чьмки әԝана нькарьн зийане бьдьнә мә. Әм нькарьн тʹӧ тьштәкида али ԝан бькьн, у әԝана жи нькарьн тʹӧ тьшти бона мә бькьн. Әм нькарьн ԝанарʹа хәбәр дьн, әԝана жи нькарьн мәрʹа хәбәр дьн. Гәлә жь сәрԝеред дине дьнйайе дьбежьн, ԝәки әԝана дькарьн али мьрийа бькьн, у әԝ мәри кʹи кӧ баԝәрийа хԝә ԝан тиньн, бәр байе ԝан дькʹәвьн, пʹәра дьдьнә ԝан. Ле гава әм рʹастийе заньн, әв йәк мә жь дәрәԝед ԝан мәрийа хԝәй дькә.

16. Һинкьрьнед дине мәрийа бьн һʹӧкӧмтийа кʹеда ньн, у әԝана чь һин дькьн?

¹⁶ Ле һинкьрьнед дине тә дәрһәԛа мьрьне, у һинкьрьнед Кʹьтеба Пироз, йәк ьн? Һʹәчʹи зәʹф дәрһәԛа мьрьне щурʹәки дьн һин дькьн. Гәло чьрʹа? Чьмки һинкьрьнед ԝан бьн һʹӧкӧмтийа Мире-щьнада ньн. Һьнә жь дине дьнйайе һин дькьн, кӧ бь рʹастийе мәри намьрә, ле паши мьрьна бәдәне әԝана дькʹәвьнә дьнйакә рʹӧһʹани. Шәйтʹан Мире-щьна ве дәрәԝийе дьдә хәбате, сәва кӧ мәрийа жь Йаһоԝа Хԝәде дур хә. Ле чь щурʹәйи?

17. Чьрʹа һинкьрьн дәрһәԛа щәʹньме, Йаһоԝа беһӧрмәт дькә?

¹⁷ Ча ида пешда һатьбу готьне, һьнә жь религийа йане динед дьнйа ӧса һин дькьн: һәрге мәри хьрабийе дькә, әԝ дькʹәвә ль щәʹньме, кʹидәре һʹәртьм ԝе бьчәрчьрә. Һинкьрьна ӧса, Йаһоԝа Хԝәде беһӧрмәт дькә. Чьмки Йаһоԝа Хԝәде һʹьзкьрьн ә, у әԝ тʹӧ щар мәрийа начәрчьринә. (Бьхунә 1 Йуһʹәнна 4:8.) Мәсәлә, те чь дьшьрмиш би дәрһәԛа мәрьвәки, йе кӧ бона щәзакьрьна зарʹа хԝәйә нәгӧһдар, дәсте ԝи ль сәр агьр бьгьрә? Тәйе ԛәдьре мәрьвәки ӧса бьгьрта? Йан жи тәйе бьхԝәста ԝи мәрьвирʹа бьби дост? Фәʹмдари йә, ԝәки на! Тӧйе дьшьрмиш буйайи, кӧ әв мәрьв йәки гәләк зӧлм у хьраб ә. Мире-щьна жи дьхԝазә мә бьдә баԝәркьрьне, ԝәки Йаһоԝа йәки хьраб ә у мәрийа дь щәʹньмеда бь агьре, һʹәртьм дьчәрчьринә.

18. Мьрийа бьһʹәбиньн, әв ль сәр һʹиме кʹижан һинкьрьнед нә рʹаст ә?

¹⁸ Бь аликʹарийа һинкьрьнед дине ԛәлп, Шәйтʹан  Мире-щьна мәрийа дьдә баԝәркьрьне, ԝәки паши мьрьне мәри дьбьнә кәсед рʹӧһʹани, у йед сах гәрәке ԛәдьре ԝан бьгьрьн. Әԝана һин дькьн, кӧ рʹӧһʹе мьрийа дьбә йан пьштоване мәрийа, йан жи дьжмьне зӧлм. Мәри ниве зәʹф, баԝәрийа хԝә ве һинкьрьне тиньн. Ләма жи әԝана жь мьрийа дьтьрсьн у ԝана һӧрмәт дькьн. Ле жь Кʹьтеба Пироз әм педьһʹәсьн, ԝәки мьри бь хәԝа мьрьне рʹаза нә, у әм гәрәке тʹәне Йаһоԝа һӧрмәт кьн у ԝирʹа ԛӧльх кьн, чьмки әԝ Әʹфьрандар у Жийиндаре мә йә (Әʹйанти 4:11).

19. Һәрге әм бьзаньбьн рʹастийе дәрһәԛа мьрийа, әв йәк ԝе чьда али мә бькә?

¹⁹ Һәрге тӧ бьзаньби рʹастийе дәрһәԛа мьрийа, тӧйе жь һинкьрьнед дине ԛәлп нәйе хапандьн. Хенщи ве йәке, чахе тӧ рʹастийе дәрһәԛа мьрийа зани, тӧйе һинкьрьнед дьн жи жь Кʹьтеба Пироз рʹьнд фәʹм бьки. Мәсәлә, чахе тӧ баԝәр дьки кӧ бь рʹастийе паши мьрьне жийин ида тʹӧнә, ԝи чахи те һе зедә бьшекьрини созе Йаһоԝа Хԝәде дәрһәԛа жийина һʹәта-һʹәтайе ль сәр әʹрде.

20. Дь сәре майинда әме дәрһәԛа чь пебьһʹәсьн?

²⁰ Гәләк сал пешда, мәрики амьн бь наве Ибо, пьрсәкә ӧса да: «Һәгәр мәрьв бьмьрә, гәло дькарә диса бьжи?» (Ибо 14:14, ДТʹ). Гәло, мәри йед кӧ бь хәԝа мьрьне рʹазанә, дькарьн пашда вәгәрʹьн ль жийине? Ль сәр ве пьрсе Кʹьтеба Пироз щабәкә ӧса дьдә, кӧ дьле мә рʹьһʹәт дьбә. Дәрһәԛа ве йәке әме дь сәре майинда пебьһʹәсьн.