1-3. Omapulo geni aantu haya pula shi na ko nasha neso, nomayamukulo geni ga gandjwa komalongelokalunga gi ili nogi ili?

OMAPULO ngoka oga pulwa kaantu uule woomvula omayuvi noge li ga simana. Kashi na mbudhi kutya otse oolye nenge ohatu kala peni, omayamukulo komapulo ngoka oge tu guma atuheni.

² Montopolwa ya tetekele, otwa kundathana nkene ekuliloyambo lyaJesus Kristus lye egulula ondjila ndjoka tayi fala komwenyo gwaaluhe. Otwi ilonga wo kutya Ombiimbeli oya hunganeka shi na ko nasha nethimbo uuna ‘itaaku ka kala we eso.’ (Ehololo 21:4) Ihe ngashingeyi atuheni ohatu si. Omukwaniilwa omunandunge Salomo okwa tile: “Aanamwenyo [oya] tseya kutya oye na okusa.” (Omuuvithi 9:5) Ohatu ningi kehe shoka tatu vulu opo tu kale nomwenyo ethimbo ele ngaashi tashi vulika. Nonando ongaaka, ohatu ipula kutya oshike tashi ke tu ningilwa ngele twa si.

³ Ngele aaholike yetu ya si, ohatu kala twa nika oluhodhi. Notashi vulika twi ipule tatu ti: ‘Oya ya peni? Mbela otaya mono iihuna? Mbela otaye tu sile oshimpwiyu? Mbela otatu vulu oku ya kwathela? Mbela otatu ke ya mona ngaa we?’ Omalongelokalunga gomuuyuni otaga gandja omayamukulo gi ili nogi ili komapulo ngoka. Gamwe otaga ti kutya ngele owa kala omuyuuki monkalamwenyo yoye, oto yi megulu, ihe ngele owa kala omukolokoshi monkalamwenyo yoye, oto ka pya moheli. Omalongelokalunga galwe otaga longo kutya peso, aantu ohaya yi  mehala moka hamu kala iishitwa yopambepo, ya ka kale pamwe nooyinakulululwa. Natango omalongelokalunga galwe otaga longo aantu kutya oonakusa ohaya yi mevi ya ka pangulwe, opo nduno taya valululwa ye na omalutu gi ili.

4. Edhiladhilo lya faathana lini omalongelokalunga ogendji haga longo aantu li na ko nasha neso?

⁴ Omalongo gomalongelokalunga ga tya ngaaka agehe oge na edhiladhilo lya faathana, kutya oshitopolwa shetu shontumba ohashi hupu po peso lyolutu. Konyala omalongelokalunga agehe, kutya nduno ogonale nenge ogongashingeyi, ohaga longo aantu kutya otatu ka kala nomwenyo sigo aluhe momukalo gwontumba, tatu vulu okumona ko, okuuva ko nokudhiladhila. Ihe shoka ongiini mbela tashi vulika? Ohatu vulu owala okumona ko, okuuva ko nokudhiladhila molwaashoka uuluyi wetu tau longo. Peso, uuluyi ihau longo we. Ngele uuluyi wetu itau longo we, itatu vulu okudhiladhila, okuuva ngele tatu gumwa nenge tatu gumu sha, okuuva ko nomakutsi nenge okumona sha.

5, 6. Ombiimbeli otayi ti shike shi na ko nasha nonkalo yoonakusa?

⁵ Shoka hashi ningwa po peso kashi shi oshiholekwa kuJehova, Omushiti gwuuluyi. Okwa tseya oshili nokwa yelitha onkalo yoonakusa mOohapu dhe, Ombiimbeli. Elongo lyayo lya yela olyo kutya: Ngele omuntu a si, iha kala po we. Eso olyo okukala kuu na we omwenyo. Oonakusa ihaya mono ko, ihayu uvu ko noihaya dhiladhila. Kapu na nokuli nando osho shimwe shomiitopolwa yetu hashi hupu po shi na omwenyo ngele olutu lwa si. Katu na omwenyo ihaagu si nenge ombepo ihaayi si. *

⁶ Sho Salomo a mono kutya aanamwenyo oya tseya kutya onaya ka se, okwa nyola a ti: ‘Aasi inaa tseya sha nando.’ Opo nduno okwa yelitha oshili ndjoka ta ti kutya oonakusa itaya vulu okukala ye na ohole nenge ye na uutondwe nonokutya “[kamu] na iilonga, ompangela, uunongo nenge owino moshaasi.”  (Omuuvithi 9:5, 6, 10) Sha faathana, Episalomi 146:4 otali ti kutya ngele omuntu a si, ‘omadhiladhilo ge ohaga hulu po.’ (OB-1954) Ohatu si nokapu na shoka hashi hupu po shi na omwenyo ngele omalutu getu ga si. Omwenyo ngoka tu na ogwa fa omulilo gwokalehite. Ngele omulilo ogwa dhimwa, kagu na mpoka hagu yi. Ohagu dhimi po owala.

7. Jesus okwa yelekanitha eso nashike?

⁷ Jesus Kristus okwa popi shi na ko nasha nonkalo yoonakusa. Okwe shi popi shi na ko nasha naLasarus, omulumentu ngoka a li e shi nawa nokwa li a sa. Jesus okwa lombwelele aalongwa ye a ti: “Kuume ketu Lasarus okwa kotha.” Aalongwa oya li taya dhiladhila kutya Jesus okwa hala okutya Lasarus okwa kotha ta vululukwa opo a aluke kuuvu we. Ihe oya li ya puka. Jesus okwe ya yelithile a ti: “Lasarus okwa sa.” (Johannes 11:11-14) Ndhindhilika kutya Jesus okwa yelekanitha eso noomposi. Lasarus ka li nando megulu nenge ta pi moheli. Ka li a ka tsakaneka aayengeli nenge oohekulululwa. Lasarus ka li a valululwa e li omuntu gulwe. Okwa li ta kotha meso, ngaashi omuntu e li mokati koomposi itaa yaguma. Opu na wo omanyolo galwe ngoka taga yelekanitha eso noomposi. Pashiholelwa, sho omulongwa Stefanus a dhipagwa nomamanya, Ombiimbeli otayi ti kutya “okwa kotha po.” (Iilonga 7:60, OB-1954) Sha faathana, omuyapostoli Paulus okwa nyola kombinga yayamwe yopethimbo lye mboka ya li ya “kotha” meso.—1 Aakorinto 15:6, OB-1954.

8. Otu shi shi ngiini kutya kasha li elalakano lyaKalunga opo aantu ya kale haya si?

⁸ Mbela osha li elalakano lyaKalunga lyopetameko opo aantu ya kale haya si? Hasho nando. Jehova okwa li a shita aantu ya kale nomwenyo sigo aluhe kombanda yevi. Ngaashi twi ilonga  nale membo ndika, Kalunga okwa li a tula aaihokani yotango moparadisa ombwanawa. Okwa li e ya laleke nuuyamba moku ya pa uukolele wa gwanenena. Jehova okwa li e ya halela owala uuwanawa. Mbela opu na ngaa omuvali omunahole a hala aanona ye ya kale taya mono iihuna kuuwehame mboka hau etwa kuukulupe neso? Hasho nando. Jehova oku hole oyana nokwa li a hala ya kale ya nyanyukwa aluhe kombanda yevi. Shi na ko nasha naantu, Ombiimbeli otayi ti: “[Jehova] okwa tula uukwaaluhe moomwenyo dhawo.” (Omuuvithi 3:11) Kalunga okwe tu  shita nehalo lyokukala nomwenyo sigo aluhe. Okwa ningi po wo omalongekidho opo ehalo ndyoka li gwanithwe po.

9. Jehova okwa li i indike Adam shike, nomolwashike elombwelo ndyoka lya li kaali shi edhigu okuvulika kulyo?

⁹ Ano omolwashike aantu haya si? Opo tu mone eyamukulo, otu na okukonakona shoka sha ningilwe po sho kombanda yevi kwa li owala omulumentu gumwe nomukiintu gumwe awike. Ombiimbeli otayi yelitha tayi ti: “[Kalunga] okwa menithile mo omiti dhomaludhi gi ili nogi ili dho opala dhokutalwa nodhokuliwa.” (Genesis 2:9) Ihe oya li yi indikwa oshinima shimwe. Jehova okwa li a lombwele Adam a ti: “Lya komuti kehe meyana, kakele komuti gwokutseya uuwanawa nuuwinayi. Iiyimati yomuti ngoka ino yi lya; ngele oto shi ningi, oto si shili.” (Genesis 2:16, 17) Elombwelo ndyoka kalya li edhigu okuvulika kulyo. Opwa li omiti dhilwe odhindji ndhoka Adam naEva ya li taya vulu okulya kudho. Ihe oya li ya pewa ompito yi ikalekelwa yu ulike olupandu lwawo kwaangoka e ya pa kehe shimwe, mwa kwatelwa omwenyo gwa gwanenena. Okuvulika kwawo okwa li wo taku ku ulika kutya oya simaneka oonkondopangelo dhaHe gwomegulu nonokutya oya li ya hala ewiliko lye lyopahole.

10, 11. (a) Ongiini aaihokani yotango ya li inaaya vulika kuKalunga? (b) Omolwashike okwaavulika kwaAdam naEva kwa li oshinima sha kwata miiti?

¹⁰ Mupyamunene, aaihokani yotango oya li ya hogolola okwaavulika kuJehova. Satana okwa popi naEva okupitila meyoka, te mu pula ta ti: “Kalunga okwe mú lombwele shili, mwaa lye komiti adhihe dhomeyana?” Eva okwa yamukula a ti: “Ohatu li iiyimati yomiti adhihe dhomeyana. Iiyimati yomuti ngoka gu li pokati kalyo, Kalunga okwe tu lombwele, twaaye yi lye tse twaa gume omuti; ngele tatu shi ningi, otatu ka sa.”—Genesis 3:1-3.

¹¹ Satana okwa ti: “Itamu si shili. Oshoka Kalunga okwa tseya kutya uuna tamu li ko, omeho geni otaga tonata, one notamu fe Kalunga mokutseya uuwanawa nuuwinayi.” (Genesis 3:4, 5) Satana okwa li a hala Eva i itaale kutya ota ka mona uuwanawa  ngele a li iiyimati mbyoka ya li yi indikwa. Satana okwa li a hala okutya Eva ota vulu okutokola kuye mwene shi na ko nasha naashoka shi li mondjila naashono sha puka, sha hala okutya, okwa li ta vulu okuninga shoka a li a hala. Satana okwa lundile wo Jehova kutya okwa popya iifundja shi na ko nasha niilanduliko mbyoka tayi zi mokulya iiyimati mbyoka. Eva okwi itaale shoka sha popiwa kuSatana. Onkee ano okwa toonona ko yimwe yomiiyimati e ta li. Opo nduno okwa gandja yimwe komusamane gwe, naye e ta li. Inaye shi ninga molwokwaahe na ontseyo. Oya li ya tseya kutya otaya ningi naanaa shoka Kalunga e ya lombwela kaaye shi ninge. Sho ya li iiyimati mbyoka, oya yonene owina elombwelo ndyoka lya li kaali shi edhigu noli li pandjele. Oyu ulike ondhino okudhina He yawo gwomegulu nosho wo oonkondopangelo  dhe. Kaya li ye na eipopilo lyasha molwokwaasimaneka Omushiti gwawo omunahole.

12. Oshike tashi vulu oku tu kwathela tu uve ko nkene Jehova a li e uvite sho Adam naEva ye mu tukuluthile oshipotha?

¹² Oku shi thaneka: Oto ka kala wu uvite ngiini ngele owa putudha nokusila oshimpwiyu omumwoyemati nenge omumwoyekadhona ngoka konima yethimbo inaa ka vulika kungoye momukalo ngoka tagu ulike kutya ine ku simaneka nenge ke ku hole? Otashi ke ku yemateka noonkondo. Dhiladhila ano nkene Jehova a li a yemata sho Adam naEva ye mu tukuluthile oshipotha.

13. Jehova okwa ti Adam ota ka ningilwa shike peso, naashono osha li sha hala okutya shike?

¹³ Jehova ka li e na etompelo okukaleka po oonakwaavulika Adam naEva sigo aluhe. Oya si, ngaashi naanaa a popile kutya otaya ka sa. Adam naEva inaya kala po we. Inaya ya kehala hoka haku kala iishitwa yopambepo. Shoka otu shi shi okupitila mwaashoka Jehova a lombwele Adam sho e mu pangula omolwokwaavulika kwe. Kalunga okwa ti: “To ka shuna mevi moka wa kuthwa mo. Owa kuthilwe mevi nou na okushuna mevi.” (Genesis 3:19) Kalunga okwa shitile Adam okuza montsi yevi. (Genesis 2:7) Manga shoka inaashi ningwa, Adam ka li po. Onkee ano, sho Jehova a ti kutya Adam ota ka shuna montsi yevi, okwa li ta ti kutya Adam ota ka shuna monkalo yokwaakala po we. Adam okwa li ta ka kala kee na omwenyo ngaashi ontsi yevi ndjoka a shitwa muyo.

14. Omolwashike hatu si?

¹⁴ Adam naEva oya li taya vulu ando okukala nomwenyo sigo onena, ihe oya sa molwaashoka oya hogolola okwaavulika kuKalunga nokungawo oya yono. Ohatu si molwaashoka onkalo yaAdam yuulunde nosho wo eso oya thigululwa koluvalo lwe aluhe. (Aaroma 5:12) Uulunde mboka owa fa omukithi omudhigu gwa thigululwa, ngoka kaapu na ngoka ta vulu oku gu yanda. Oshilanduliko shagwo osho eso, ndyoka li li ethingo. Eso kali shi kuume ketu, ihe olyo omutondi gwetu. (1 Aakorinto 15:26) Inatu nyanyukwa tuu sho Jehova a gandja ekulilo oku tu hupitha komutondi ngono omutilithi!

15. Omolwashike tashi hekeleke okutseya oshili yi na ko nasha neso?

¹⁵ Shoka Ombiimbeli tayi ti shi na ko nasha nonkalo yoonakusa, otashi hekeleke. Ngaashi twe shi mona, oonakusa ihaya kala taye ehamekwa kusha palutu nenge pamutima. Kapu na etompelo lyasha okukala twe ya tila, molwaashoka itaya vulu oku tu etela oshiponga. Inaya pumbwa ekwatho lyetu noitaya vulu oku tu kwathela. Itatu vulu okupopya nayo noitaya vulu okupopya natse. Aakwatelikomeho yomalongelokalunga oyendji ohaya popi iifundja kutya otaya vulu okukwathela mboka ya sa, naantu mboka yi itaala shoka aakwatelikomeho mboka haya popi, ohaye ya pe iimaliwa. Ihe okutseya oshili otaku tu gamene kaatu pukithwe kwaamboka haya longo aantu iifundja ya tya ngaaka.

16. Olye a nwetha mo omalongo gomalongelokalunga ogendji, nomomukalo guni?

¹⁶ Mbela omalongelokalunga ogendji oga zimina shoka Ombiimbeli tayi ti shi na ko nasha noonakusa? Ogendji inage shi zimina. Omolwashike? Omolwaashoka omalongo gago oga nwethwa mo kuSatana. Oha longitha omalongelokalunga giifundja gi itaalithe aantu kutya ngele omalutu gawo ga si, otaya tsikile okukala nomwenyo mehala moka hamu kala iishitwa yopambepo. Iifundja mbyoka oyo Satana ha longitha pamwe niifundja yilwe opo e ethithe po aantu Jehova Kalunga. Ngiini?

17. Omolwashike elongo li na ko nasha nokuhepeka aantu sigo aluhe itaali simanekitha Jehova?

¹⁷ Ngaashi sha popiwa nale, omalongelokalunga gamwe ohaga longo aantu kutya ngele omuntu okwa li omukolokoshi monkalamwenyo ye, ngele a si ota ka hepekwa momulilo moka ta ka mona iihuna sigo aluhe. Elongo ndyoka itali simanekitha Kalunga. Jehova oKalunga omunahole noita ka monitha nando aantu iihuna momukalo gwa tya ngaaka. (1 Johannes 4:8) Ando oto ka kala wu uvite ngiini shi na ko nasha nomuntu ngoka ta geyele okanona ihaaka vulika mokutula iikaha yako momulilo? Mbela ando oto ka simaneka ngaa omuntu ngoka? Mbela ando oto ka kala ngaa wa hala oku mu tseya? Hasho nando. Otashi vulika ando to ka dhiladhila kutya oku na onyanya noonkondo. Ihe Satana okwa hala tu itaale kutya Jehova oha hepeke aantu momulilo sigo aluhe.

18. Okugalikana oonakusa okwa kankamena kiifundja yini yomalongelokalunga?

 ¹⁸ Satana oha longitha wo omalongelokalunga gamwe ga longe aantu kutya konima yeso aantu ohaya ningi aathithi mboka ye na okusimanekwa kaanamwenyo. Elongo ndyoka otali longo kutya aathithi ohaya vulu okuninga ookuume aanankondo nenge aatondi aatilithi. Aantu oyendji oyi itaala iifundja mbyoka. Ohaya tila oonakusa nohaye ya simaneke noku ya galikana. Mekondjithathano naashoka, Ombiimbeli otayi ti kutya oonakusa oya kotha nonokutya otu na owala okugalikana Kalunga kashili, Jehova, Omushiti nOmusilishimpwiyu gwetu.—Ehololo 4:11.

19. Okutseya oshili kombinga yeso otaku tu kwathele tu uve ko elongo lilwe lyOmbiimbeli lini?

¹⁹ Okutseya oshili kombinga yoonakusa otaku ku gamene kuu pukithwe kiifundja yomalongelokalunga. Otaku ku kwathele wo u uve ko omalongo galwe gOmbiimbeli. Pashiholelwa, ngele ou uvite ko kutya aantu peso ihaya yi mehala moka hamu kala iishitwa yopambepo, euvaneko lyomwenyo gwaaluhe meviparadisa kombanda yevi otali ka kala tali ti sha shili kungoye.

20. Epulo lini tali ka kundathanwa montopolwa tayi landula?

²⁰ Nalenale, omulumentu omuyuuki Job okwa pulile epulo ndika a ti: “Omuntu ngele okwa si, ota kala ishewe e na omwenyo?” (Job 14:14) Mbela omuntu ngoka a sa ota vulu okukala ishewe e na omwenyo? Shoka Ombiimbeli tayi ti shi na ko nasha naashoka otashi hekeleke lela, ngaashi ontopolwa tayi landula tayi ke shi ulika.