1-3. ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob ku beetaʼal yoʼolal le kíimiloʼ, yéetel bix u núukaʼal tumen yaʼab religionoʼob?

JACH úuch káajak u beetaʼal le kʼáatchiʼobaʼ yéetel tuláakloʼon taak ojéeltik u núukil, kex jeʼel máaxakoʼoneʼ wa kex jeʼel tuʼuxak kajaʼanoʼoneʼ.

² Teʼ cinco xookoʼ t-ilajeʼ úuchik u kʼubik u kuxtal Jesús t-oʼolaleʼ tu jeʼaj u bejil utiaʼal k-kʼamik kuxtal minaʼan u xuul. T-ilaj xaneʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalik yaan u xuʼulul u «yantal kíimil» (Apocalipsis 21:4). Baʼaleʼ maʼiliʼ kʼuchuk u kʼiinileʼ, tuláakloʼon k-kíimil. Jeʼex tu yaʼalil le rey Salomonoʼ, «máaxoʼob kuxaʼanoʼobeʼ u yojeloʼob bíin kíimikoʼob» (Eclesiastés 9: 5). Toʼoneʼ k-kʼáat kuxtal le bukaʼaj ku páajtaleʼ, baʼaleʼ láayliʼ taak k-ojéeltik baʼax kun úuchultoʼon ken kíimkoʼoneʼ.

³ Wa táan k-muʼyaj ikil kíimik utúul k-láakʼtsilil wa k-amigoeʼ, maʼ xaaneʼ k-kʼáatik: «¿Tuʼux yaan? ¿Táan wa u muʼyaj? ¿Ku kanáantken wa? ¿Jeʼel wa u páajtal in wáantikeʼ? ¿Yaan wa in kaʼa ilik?». U religioniloʼob le yóokʼol kaabaʼ jejeláas bix u núukikoʼob le kʼáatchiʼobaʼ. Yaneʼ ku kaʼansikeʼ le utsoʼoboʼ ku binoʼob kaʼan, baʼaleʼ le kʼasaʼanoʼoboʼ ku binoʼob muʼyaj tiʼ upʼéel infierno. Yaan xan religionoʼobeʼ ku kaʼanskoʼobeʼ ken kíimik máakeʼ ku bin tu yiknal u láakʼtsiloʼob kimenoʼob. Uláakʼoʼobeʼ ku kaʼanskoʼobeʼ ken kíimkoʼoneʼ k-bin ichil le kimenoʼob utiaʼal ka juzgartaʼakoʼonoʼ, tsʼoʼoleʼ k-kaʼa síijil tiʼ yaanal wíinklil.

4. ¿Baʼax ku tsʼáaik naʼatbil le baʼax ku kaʼansik le religionoʼob yoʼolal le kíimiloʼ?

 ⁴ Tuláakal le baʼax ku kaʼansik le religionoʼobaʼ ku tsʼáaikoʼob naʼatbil yaan baʼax ku pʼáatal kuxaʼanil tiʼ máak ken kíimik u wíinklil. Úuchil tak bejlaʼeʼ, óoliʼ tuláakal le religionoʼoboʼ ku kaʼanskoʼobeʼ le kimenoʼoboʼ láayliʼ bin kuxaʼanoʼob yaanal tuʼuxeʼ yéetel ku paakatoʼob, ku chʼenxikinoʼob yéetel ku tuukuloʼob. Baʼaleʼ ¿bix túun jeʼel u béeytal le baʼax ku yaʼalkoʼobaʼ? K-xikin, k-ich yéetel k-tuukuleʼ ku meyajoʼob tu yoʼolal k-tsʼoʼomel. Baʼaleʼ k-tsʼoʼomeleʼ ku jáawal u meyaj ken kíimkoʼon, le beetik wa tsʼoʼok k-kíimileʼ maʼ tu páajtal k-kʼaʼajsik mix baʼal, k-uʼuyik mix baʼal, mix k-paktik mix baʼal.

5, 6. ¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal bix yanil le kimenoʼoboʼ?

⁵ Jéeobaeʼ u yojel baʼax ku yúuchultoʼon ken kíimkoʼon, tumen letiʼ beetmailoʼon, yéetel teʼ Bibliaoʼ tiʼ ku tsolik bix yanil le kimenoʼoboʼ. Le Bibliaoʼ ku kaʼansikeʼ ken kíimik máakeʼ, xuʼulul ku beetik u kuxtal. Wa xuʼulul ku beetik u kuxtaleʼ, u kʼáat u yaʼaleʼ maʼ tu páajtal u paakat mix u tuukul. Jach mix baʼal ku pʼáatal kuxaʼanil tiʼ toʼon ken kíimik le wíinkliloʼ. Minaʼantoʼon upʼéel alma wa upʼéel pixan ku pʼáatal kuxaʼanil. *

⁶ Salomoneʼ tu yaʼaleʼ le kuxaʼanoʼoboʼ u yojeloʼob yaan u kíimloʼob, baʼaleʼ tu yaʼalaj xaneʼ le «kimenoʼob[oʼ] maʼ u yojeloʼob mix baʼaliʼ». Tu yaʼalaj xaneʼ maʼ tu páajtal u yaabilkoʼob mix u pʼektikoʼob máak, yéetel teʼ «muknal tuʼux [ku binoʼoboʼ], maʼ tu yúuchul tuukuliʼ, mix kʼaj óolal, mix ojéelaj» (Eclesiastés 9:5, 6, 10). Salmo 146:4 ku yaʼalik xaneʼ le kimenoʼoboʼ «ku xuʼulul baʼax u [tukultmaj] u beetikoʼob», u kʼáat yaʼaleʼ jach xuʼulul ku beetik u tuukuloʼob. Jeʼex túun k-ilkoʼ, jach xuʼulul ku beetik k-kuxtal ken kíimik  k-wíinklil. K-kuxtaleʼ bey u kʼáakʼil upʼéel kibeʼ. Ken tuʼupkeʼ maʼ tu bin mix tuʼux, xuʼulul ku beetik.

7. ¿Baʼax yéetel tu ketaj Jesús le kíimiloʼ, yéetel baʼax ku kaʼansiktoʼon?

⁷ Ka tʼaanaj Jesús tiʼ utúul u amigo tsʼoʼok u kíimleʼ, le baʼax tu yaʼaloʼ tu yeʼesaj bix yanil le kimenoʼoboʼ. Yáaxeʼ, tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob: «K-amigo Lázaroeʼ táan u wenel». Letiʼobeʼ tu tukloʼobeʼ Lázaroeʼ chéen táan u jeʼelskuba utiaʼal u chʼaʼik u yóol tiʼ u kʼojaʼanil. Baʼaleʼ Jesuseʼ maʼ le u kʼáat u yaʼaliʼ, le oʼolal tu yaʼalajtiʼob: «Lázaroeʼ tsʼoʼok u kíimil» (Juan 11:11-14). Ilawileʼ Jesuseʼ tu yeʼeseʼ le kíimiloʼ bey jeʼex u wenel máak utiaʼal u jeʼeleleʼ. U amigoeʼ maʼ bin kaʼaniʼ mix xan tiʼ upʼéel infierno tuʼux ku tóokaʼal máakiʼ. Maʼ bin tu yiknal le angeloʼoboʼ mix xan tu yiknal u láakʼtsilil kimenoʼobiʼ, mix xan kaʼa síij yaanal máakiliʼ. Táan u jeʼelel kaʼach, jeʼex ken jach tʼúubuk u wenel máakeʼ, baʼaleʼ x-maʼ wayakʼil. Yaan xan uláakʼ tekstos tiʼ le Biblia ku ketkoʼob le kíimil yéetel le weneloʼ. Jeʼex le profeta Isaíasoʼ tʼaanaj tiʼ le «ku weneloʼob teʼ j-luʼumoʼ» (Isaías 26:19). David xaneʼ tʼaanaj tiʼ u «wenelil [le] kíimil[oʼ]» (Salmo 13:3).

8. ¿Bix k-ojéeltik maʼ beetaʼab wíinik tumen Dios utiaʼal kíimiliʼ?

⁸ ¿Utiaʼal wa kíimil ka beetaʼab wíinik tumen Dios? Maʼatech. Jéeobaeʼ tu beetaj wíinik utiaʼal u kuxtal minaʼan u xuul way Luʼumeʼ. Jeʼex tsʼoʼok k-kanik teʼ libroaʼ, Dioseʼ tu tsʼáaj yáax wíinikoʼob tiʼ upʼéel kiʼichkelem paraíso utiaʼal ka kuxlakoʼob ich toj óolal mantatsʼ. Jach u kʼáat u yutsiloʼob kaʼachi. ¿Máax taatatsil u yaabilmaj u paalal u kʼáat ka chʼíijkoʼob yéetel ka kíimkoʼob? Mix utúul. Jéeoba xaneʼ jach u yaabilmaj kaʼach Adán yéetel Eva yéetel u kʼáat  kaʼach ka kuxlakoʼob utiaʼal mantatsʼ ich kiʼimak óolal way Luʼumeʼ. Le Biblia xanoʼ ku yaʼalikeʼ Dioseʼ tu tsʼáaj tiʼ wíinik u tuukulil maʼ u kíimil mix bikʼin (Eclesiastés 3:11). Dios túuneʼ tu tsʼáajtoʼon u tsʼíibolil k-kuxtal utiaʼal mantatsʼ, yéetel tsʼoʼok u jeʼik u bejil utiaʼal u béeykuntik le baʼax k-tsʼíibolkaʼ.

9. ¿Baʼax tu yaʼalaj Dios tiʼ Adán maʼ unaj u beetkiʼ, yéetel baʼaxten maʼ talam le baʼax tu yaʼalaj tiʼoʼ?

⁹ ¿Baʼaxten túun k-kíimil? Utiaʼal a naʼatikeʼ kʼaʼabéet a wojéeltik baʼax úuch tiʼ Adán yéetel Eva. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Dioseʼ tu beetaj u yantal tu jardinil Edén «tuláakal u jejeláasil jatsʼuts cheʼob ku tsʼáaikoʼob ich maʼalob utiaʼal jaantbil» (Génesis 2:9). Baʼaleʼ Dioseʼ tu yaʼalaj tiʼ Adán yaan baʼax maʼ unaj u beetkiʼ: «Ku páajtal a jaantik u yich tuláakal u cheʼiloʼob le kúuchilaʼ, chéen maʼ a jaantik u yich u cheʼil u kʼaj óolalil uts yéetel kʼaas. Tumen u kʼiinil bíin a jaanteʼ [yaan] a kíimil» (Génesis 2:16, 17). Le baʼax tu yaʼalaj Diosaʼ maʼ talam jeʼel u beetaʼal kaʼach tumen Adán yéetel Evaeʼ, tumen jach yaan uláakʼ cheʼob utiaʼal u jaantoʼob u yich. Wa ka u yuʼuboʼob tʼaan kaʼacheʼ bey ken u yeʼesiloʼob táan u tsʼáaikoʼob nib óolal wa gracias tiʼ le Máax tsʼaamil tuláakal baʼal tiʼoboʼ, tak le kuxtal minaʼan u xuuloʼ. Yaan xan u yeʼeskoʼob táan u tsʼáaikubaʼob yáanal u páajtalil u Taataʼob yaan teʼ kaʼanoʼ yéetel u kʼáat u beetoʼob baʼax ku yaʼalik.

10, 11. 1) ¿Baʼax beet maʼ u yuʼubkoʼob tʼaan Adán yéetel Eva? 2) ¿Baʼaxten jach maʼ maʼalob baʼax tu beetoʼobiʼ?

¹⁰ Baʼaleʼ Adán yéetel Evaeʼ maʼ tu yuʼuboʼob u tʼaan Jéeobaiʼ. Satanaseʼ tu beetaj bey táan u tʼaan utúul kaaneʼ ka tu kʼáataj tiʼ Eva: «¿[Jaaj wa túun Dioseʼ] tu yaʼalaj teʼex maʼ a jaantikeʼex u yich mix junkúul cheʼ yaan [teʼ kúuchilaʼ]?». Evaeʼ tu núukaj: «Jeʼel u páajtal k-jaantik u yich jeʼel baʼalak cheʼileʼ, baʼaleʼ maʼ [unaj] k-jaantik u yich le cheʼ yaan tu chúumuk le [kúuchilaʼ. Dioseʼ] tu yaʼalaj tiʼ toʼoneʼ maʼ [unaj k-jaantik] mix k-machik u yich le cheʼoʼ, tumen wa k-beetikeʼ, k-kíimil» (Génesis 3:1-3).

¹¹ Satanaseʼ tu yaʼalaj: «Maʼ jaajiʼ. Maʼ ta kíimileʼex. [Dioseʼ] u sen ojel, le kʼiin bíin a jaanteʼex u yich le cheʼoʼ yaan u kʼuchul a wojéelteʼex baʼax uts yéetel baʼax kʼaas; bey túunoʼ bíin pʼáatakeʼex beyeʼex [Dioseʼ]» (Génesis 3:4, 5). Satanás  kaʼacheʼ u kʼáat ka tuklaʼak tumen Eva maʼalob ka u jaant u yich le cheʼoʼ. Tu yaʼalaj tiʼeʼ wa ku jaantkeʼ letiʼ kun aʼalik baʼax uts yéetel baʼax kʼaas, tu tsʼáaj u naʼateʼ jeʼel u páajtal u beetik jeʼel baʼax u kʼáateʼ. Satanás xaneʼ tu yaʼaleʼ Jéeobaeʼ chéen táan u tuus úuchik u yaʼalik yaan u kíimloʼob wa ka u jaantoʼob u yich le cheʼoʼ. Evaeʼ tu tuklaj jaaj le baʼax aʼalaʼab tiʼoʼ, ka tu jaantaj u yich le cheʼoʼ. Tsʼoʼoleʼ ka tu tsʼáaj xan tiʼ u yíicham, letiʼ túuneʼ tu jaantaj xan. Letiʼobeʼ, ka tu jaantoʼob u yich le cheʼoʼ, u yojloʼob baʼax táan u beetkoʼob kaʼachi. U yojloʼob maʼ táan u yuʼubkoʼob u tʼaan Diosiʼ, upʼéel baʼal jach maʼ talam u beetaʼal kaʼachi. Baʼaleʼ maʼ tu yóotaj u yuʼuboʼob u tʼaan u yutsul Taataʼob yaan teʼ kaʼanoʼ. ¡Jach minaʼan perdón utiaʼal le baʼax tu beetoʼoboʼ!

12. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-naʼat bix tu yuʼubiluba Jéeoba ka tu tsʼáajuba Adán yéetel Eva tu contraeʼ?

 ¹² Tukulteʼ utúul a hijo tsʼoʼok a nojochkíintik yéetel a kanáantikeʼ maʼ tu yuʼubik a tʼaan, yéetel jach upuliʼ maʼatech u yeʼesiktech u tsiikil mix u yaabilaj. ¿Bix jeʼel a wuʼuyikabaeʼ? ¿Máasaʼ jeʼel u yaatal ta wóoleʼ? Tukult xan bukaʼaj yaachajik tu yóol Jéeoba úuchik u tsʼáaikuba Adán yéetel Eva tu contra.

13. ¿Tuʼux aʼalaʼab kun suut Adán ken kíimik, yéetel baʼax u kʼáat yaʼal lelaʼ?

¹³ Adán yéetel Evaeʼ maʼ tu yuʼuboʼob u tʼaan Diosiʼ, le oʼolal maʼ u náajalmoʼob kaʼach ka chaʼabak u kuxtaloʼob utiaʼal mantatsʼiʼ. Le beetik kíimoʼob, jeʼex aʼalaʼabik tiʼobeʼ. Xuʼuloʼob, maʼ binoʼob kuxtal mix tuʼux bey pixanileʼ. Bey u yeʼesik le baʼax tu yaʼalaj Jéeoba tiʼ Adán ikil maʼ tu yuʼubaj tʼaaniʼ: «Tu yoʼolal luʼum beetaʼabikecheʼ, luʼum xan bíin suunakech» (Génesis 3:19). Dioseʼ yéetel luʼum tu beetaj Adán (Génesis 2:7). Táanil tiʼ u beetaʼaleʼ, Adaneʼ minaʼan kaʼachi. Le beetik ka aʼalaʼab tiʼ Adán yaan u kaʼa suut luʼumeʼ, táan u yaʼalaʼal tiʼeʼ yaan u xuʼulul u yantal. Jeʼex le luʼum ikil beetaʼabik minaʼan kuxtal tiʼoʼ, ka kíim Adaneʼ pʼáat minaʼan kuxtal tiʼ.

14. ¿Baʼaxten k-kíimil?

¹⁴ Adán yéetel Evaeʼ kʼebanchajoʼob ikil maʼ tu yuʼuboʼob tʼaaniʼ, le beetik kíimoʼob, wa maʼeʼ bejlaʼa kuxaʼanoʼob kaʼacheʼ. Toʼon xaneʼ tuláakloʼon k-kíimil tumen u paalaloʼon Adán, le máax máanstoʼon le kʼeban yéetel le kíimiloʼ (Romailoʼob 5:12). Le kʼebanoʼ bey upʼéel yaayaj kʼojaʼanil ku máansik utúul taatatsil tiʼ u paalaleʼ, yéetel mix máak ku púutsʼul tiʼ. Tsʼoʼoleʼ jach yaj baʼax ku taasik: kíimil. Le kíimiloʼ bey utúul k-enemigoeʼ. ¡Jach unaj k-tsʼáaik nib óolal tiʼ Jéeoba úuchik u tsʼáaik u boʼolil utiaʼal u salvartikoʼon tiʼ le jach kʼasaʼan enemigoaʼ!

15. ¿Baʼaxten ku líiʼsik óol k-ojéeltik u jaajil tu yoʼolal le kimenoʼoboʼ?

¹⁵ Jach ku líiʼsik k-óol ojéeltik baʼax ku kaʼansik le Biblia  yoʼolal bix yanik le kimenoʼoboʼ. Jeʼex tsʼoʼok ilkoʼ, letiʼobeʼ maʼ táan u muʼyajoʼobiʼ. Maʼ xan kʼaʼabéet k-chʼaʼik saajkil tiʼobiʼ, tumen maʼ tu páajtal u beetkoʼobtoʼon kʼaas. Maʼ kʼaʼabéet áantaj tiʼobiʼ mix xan tu páajtal u yáantkoʼonoʼob. Maʼ tu páajtal k-tʼaan yéeteloʼob mix xan tu páajtal u tʼaanoʼob t-éetel. Yaan máaxoʼob aʼalikeʼ jeʼel bin u páajtal u yáantkoʼob le kimenoʼoboʼ; le máaxoʼob tuklik jach jaaj baʼax ku yaʼalik le máakoʼobaʼ ku boʼotkoʼob ka áantaʼak u kimenoʼob. Baʼaleʼ k-ojéeltik u jaajil tu yoʼolal le kimenoʼoboʼ ku kanáantkoʼon tiʼ le tuusoʼobaʼ.

16. ¿Máax kʼaskúuntik u kaʼansaj yaʼab religionoʼob, yéetel bix u yilaʼal tsʼoʼok u kʼaskúuntik u kaʼansajoʼob?

¹⁶ ¿A religioneʼ ku kʼamik wa baʼax ku kaʼansik le Biblia yoʼolal le kimenoʼoboʼ? Yaʼabeʼ maʼatech. ¿Baʼaxten? Tumen tsʼoʼok u kʼaskúuntaʼal u kaʼansajoʼob tumen Satanás. Le religionoʼob minaʼan u jaajil tiʼoboʼ tsʼoʼok u beetkoʼob u tuklaʼaleʼ ken kíimik máakeʼ ku bin kuxtal yaanal tuʼux bey utúul pixaneʼ. Satanaseʼ ku xaʼakʼbesik le tuusaʼ yéetel uláakʼ tuusoʼob utiaʼal u náachkuntik wíinikoʼob tiʼ Dios. Koʼox ilik bixi.

17. U kaʼansaʼal yaan upʼéel infierno tuʼux ku tóokaʼal máakeʼ, ¿bix u pʼatik kʼaasil Dios?

¹⁷ Jeʼex tsʼoʼok ilkoʼ, yaan religionoʼobeʼ ku kaʼanskoʼobeʼ máaxoʼob kʼasaʼanoʼobeʼ yaan u tóokaʼaloʼob utiaʼal mantatsʼ tiʼ upʼéel infiernooʼ. Le kaʼansaj jeʼelaʼ ku beetik u yilaʼal bey jach kʼasaʼan Dioseʼ. Jéeobaeʼ jach yaan u yaabilaj, mix utéen jeʼel u beetik u muʼyaj máak beyaʼ (1 Juan 4:8). ¿Baʼax jeʼel a tuklik tiʼ utúul taatatsil ku tóokik u kʼab u hijo tumen maʼ tu yuʼubik tʼaaneʼ? ¿Jeʼel wa a weʼesik tsiikil tiʼeʼ? ¿Jeʼel wa u taaktal a biskaba tu yéeteleʼ? ¿Máasaʼ maʼatan? Baʼaxeʼ yaan a tukultik jach táaj kʼasaʼan. Lelaʼ letiʼe u kʼáat Satanás ka k-tukult tu yoʼolal Jéeobaoʼ; u kʼáat ka k-tukult ku beetik u muʼyaj yaʼabach máakoʼob ich kʼáakʼ utiaʼal minaʼan u xuul.

18. ¿Baʼaxten yaʼab máakeʼ ku kʼiimbesik le kimenoʼoboʼ?

¹⁸ Yaan religionoʼobeʼ ku kaʼanskoʼobeʼ ken kíimik máakeʼ  ku suut pixanil yéetel unaj u kʼiimbesaʼal. Lelaʼ ku beetik u tuklaʼaleʼ le kimenoʼoboʼ jeʼel u páajtal u beetkoʼob uts wa kʼaas tiʼ máakeʼ. Lelaʼ láayliʼ upʼéel u tuus Satanaseʼ. Yaʼab máakeʼ ku tuklik jaaj le tuusaʼ, le oʼolal saajkoʼob tiʼ le kimenoʼoboʼ, ku kʼiimbeskoʼob wa tak ku adorarkoʼob. Baʼaxeʼ le Bibliaoʼ ku kaʼansikeʼ le kimenoʼoboʼ táan u jeʼeleloʼob; ku kaʼansik xan chéen Jéeoba unaj k-adorartik, le Máax beetmailoʼon yéetel tsʼaamiltoʼon tuláakal baʼaloʼ (Apocalipsis 4:11).

19. ¿Baʼax uláakʼ kaʼansajil ku páajtal k-naʼatik ken k-ojéelt u jaajil tu yoʼolal le kimenoʼoboʼ?

¹⁹ K-ojéeltik u jaajil tu yoʼolal le kimenoʼoboʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-tuʼusul tumen kaʼansajiloʼob maʼ jaajtakiʼ. Ku yáantkoʼon xan k-naʼat tubeel uláakʼ u kaʼansajiloʼob le Bibliaoʼ, jeʼex le ku tʼaan tiʼ u kuxtal máak tiʼ upʼéel Paraíso way Luʼum utiaʼal mantatsʼeʼ. Lelaʼ ku maas jaajtal k-tiaʼal ken k-ojéelt le kimenoʼoboʼ maʼ tu binoʼob kuxtal yaanal tuʼux bey pixanoʼobeʼ.

20. ¿Baʼax kʼáatchiʼi ken k-núuk tuláakʼ xookoʼ?

²⁰ Úuchjeakileʼ, Job, utúul u palitsil Dioseʼ, tu kʼáataj: «¿Bíin kaʼa kuxlak wa le j-xiib ku kíimiloʼ?» (Job 14:14). Lelaʼ letiʼe baʼax tu yóotaj u yaʼal Jobaʼ: «¿Jeʼel wa u páajtal u kaʼa suʼutul u kuxtal utúul máak kimeneʼ?». Le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ jach ku líiʼsik k-óol, jeʼex ken k-il tuláakʼ xookoʼ.