1-3. Anni nga kalaban i dumaddaddag nittam, anna ngatta makapabannay i pangammu ta ituttuddu na Biblia?

NONOPAMMU nga egga dumaddaddag nikaw nga kananassing nga kalaban. Mas masikan yaya anna mas paspas anne nikaw. Ammum nga awan tu allona megafu ta nasingammu nga pinatena i karuan nga kofummu. Maski anni kuammu, umara-aranni lagapa yaya nikaw. Gitta na awan ngana tu iddanama. Tapus, egga gavva nangurag nikaw. Mas masikan yaya anne ta kalaban, anna siniguraduna nga uffunan naka. Fermi nga nabannabannayakka!

² Kakuruganna, egga kalaban nga dumaddaddag nikaw. Sittam ngamin i daddagganna. Ta kapitulo 6, nagigiammu tam nga i patay ay kontra onu kalaban. Awan tu maski sinni nittam i makalisi. Aru ngana nga ideddukattam i pinatena. Ngem mas makapangngua si Jehova anne ta patay. Yaya i minaggiddu nga Tagakurag nga nakepasingan ngana nga maffuna yaw nga kalaban. Ipasiguraduna nga mamippittan nga daralanna yaw nga kalaban nga patay. Ituttuddu na Biblia nga mapatulu i urian nga kontra nga patay. (1 Corinto 15:26) Makakkasta nga balita yatun!

³ Ammuattam labbi nu kunnasi tam mafektan nu matayan ittam. I pangammu taw i makoffun tapenu maappresia  tam i gannug nga mamagayayya nittam. Fugurammu, nepromesa ni Jehova nga mattolay uli i natay ira. (Isaias 26:19) Metoli i inangoda. Posible yatun gukaban na iddanama nga paginnolay.

4. (a) Ngatta mammuattam i panageno ni Jehova meyannung ta patay gukaban ni Jesus? (b) Sinni ira madukko nga kofun ni Jesus?

⁴ Natayakka kari ngana? Mariga nga attamman i takî anna daddam. Gitta na awan ngana tu iddanama. Nu maeksperiensa tam i kunnatun, mawag tam i bannabannay na Uvovug na Dios. (Bibbigammu i 2 Corinto 1:3, 4.) Makoffun nittam i Biblia nga malippawa i panageno ni Jehova anna ni Jesus meyannung ta patay. Perfekto nga naparigan ni Jesus si Jehova yari tu ammuna i daddam na matayan. (Juan 14:9) Turi ta egga si Jesus ta Jerusalem, kanayun nga bisitanna si Lazaro anna i manangna ira, da Maria anna Marta nga maddian ta ili na Betania. Nabbalin ira tu madukko nga makkorofun. Kagian na Biblia: “Kuruga iddukan ni Jesus i mawwaragi nga Marta, Maria anni Lazaro.” (Juan 11:5) Ngem nagigiammu tam ta kapitulo 6 nga natay si Lazaro.

5, 6. (a) Anni i natageno ni Jesus turi ta nasinganna i maraddam nga paparientes anna kokkofun ni Lazaro? (b) Ngatta makapagaram nittam i paddaddam ni Jesus?

⁵ Anni natageno ni Jesus turi ta natay i kofunna? Kagian na katurakan nga inangngayan ni Jesus i paparientes anna kokkofun ni Lazaro turi ta maddaddam ira ta patena. Ziminatû i allo ni Jesus ta pakasinganna nira yari tu “natukkal i futu na, ay nepallo i daddam na.” Kinagi paga na teksto nga “siminangi si Jesus.” (Juan 11:33, 35) Kaya kari kagian na pattangi ni Jesus nga awan ngana tu iddanama? Ari pulus. Kakuruganna, ammu ni Jesus nga egga makapabbaw nga mesimmu. (Juan 11:3, 4) Ngem maski kunnari, natagenona lagapa i takî anna daddam na matayan.

⁶ Makapagaram nittam i paddaddam ni Jesus. Magigiammu tam tatun nga kalussaw ni Jesus kunne na gapa ni Jehova  i patay. Ngem mawayya ni Jehova nga affutan yatun nga kalaban! Ammuattam nu anni nawayya ni Jesus nga kuan gukaban na Dios.

7, 8. Ta pagimamma na totolay, ngatta awan ngana tu iddanama ni Lazaro, ngem anni i kingngua ni Jesus?

⁷ Nekiddaw ni Jesus nga mari i batu nga neserra ta attallungan na kueba nga neketanamman ni Lazaro. Ngem kinagi ni Marta nga mavuyu ngana i baggi ni Lazaro, ta appa ngana nga aggaw i nappasa. (Juan 11:39) Ta pagimamma na totolay, awan ngana tu iddanama.

⁸ Nekarolig da i batu, kabalinna nekulle ni Jesus: ‘Lazaro, mallawak-ka! Ay nallawan si Lazaro.’ (Juan 11:43, 44) Manonomu kari nu kunnasi ayayya na totolay nga egga tari? Wagi da man si Lazaro, parientes, kofun, onu karruba, siguradu nga ammuda tu natay ngana yaya. Ngem egga ta arubadda nga aggataddag i mismu nga tolay nga ideddukadda. Gitta na imposible yatun. Siguradu nga aru i sigga-ayayya nga nanggakko kani Lazaro. Talaga nga pangaffu yatun kontra ta patay!

9, 10. (a) Kunnasi nga nepasingan ni Jesus i naggafuan na pakapangnguana nga namaginnolay kani Lazaro? (b) Anni ira benefisio na pabbibbig ta rekord na Biblia meyannung ta paginnolay?

⁹ Ari kinagi ni Jesus nga yaya lagapa i nagangngua taw nga makapabbaw nga milagro. Turi ta nige na inagalan si Lazaro, nakimallo yaya nga mangipasingan nga naggafu kani Jehova i pakapangngua nga mamaginnolay. (Bibbigammu i Juan 11:41, 42.) Ari laman tu yatun i tiempo nga neyusa ni Jehova i pakapangnguana nga mamaginnolay. Egga paga walu nga tanakuan nga netura ta Biblia nga naginnolay. * Makapagayayya nga bibbigan anna gigiammuan yaw ira nga rekord. Itudduna nittam nga ari tu mangireruma i Dios  megafu ta egga pinaginnolena nga abbing anna lakay, lalaki anna babay, anna Israelita pati i ari nga Israelita. Fermi i ayayya na totolay nga nakaimamma taw ira! Angngariganna, turi ta pinaginnolay ni Jesus i malammaginganay, “kuruga nappabbaw [i maganâna] megafu ta nesimmu.” (Marcos 5:42) Wan, nangiyawa si Jehova tu rason nga magayayya ira nga ariadda pulus makattamman.

¹⁰ Siempre, natay gabbalaman danuri pinaginnolay ni Jesus. Kaya na kari kagian yaw nga awan tu sesserbi na paginnoleda? Ari pulus. Yaw ira nga rekord na Biblia i ebidensia ta kinakurug na paginnolay nga mangiyawa nittam tu iddanama.

11. Kunnasi nga pakurugan na nesimmu kani Lazaro i kinakurug na Eclesiastes 9:5?

¹¹ Ituddu na Biblia nga “awan ngana pulus tu ammu na natay.” (Eclesiastes 9:5) Awan ngana tu inangoda anna mawawan ngana i panapanonoda. Pakurugan yaw na nesimmu kani Lazaro. Turi ta naginnolay si Lazaro, inistoriana kari nu kunnasi kasta na langi? Neyana-anassing na kari ta totolay i umafa-afi nga infiernu? Ari. Awan tu kinagi na Biblia nga kunnatun. Ta unag na appa nga aggaw ni Lazaro ta tanam, ‘awan ngana pulus tu ammuna.’ Aggakaturug yaya ta patay.​—Juan 11:11.

12. Ngatta makasiguradu tam nga talaga napaginnolay si Lazaro?

¹² Ituddu paga nittam na rekord meyannung kani Lazaro nga kurug i paginnolay, ari tu appe laman nga istoria. Nasingan na aru nga testigu i pinamaginnolay ni Jesus kani Lazaro. Maski ira lider na relihion nga mangikalussaw kani Jesus, ariadda melimag yaw nga milagro. Kinagi da: “Anni i kuat-tam? Aru ngana i milagro nga kingngua naw nga tolay [Jesus]?” (Juan 11:47) Aru nga totolay i minay naningan kani Lazaro nga napaginnolay. Megafu tatun, mas minaru i nangurug kani Jesus. Nangurug ira nga si Lazaro i siggamatolay nga pamakurug nga zinog na Dios si Jesus. Kuruga maladda  yaw nga ebidensia yari tu napplano i lider ira na relihion nga patayan si Jesus anna si Lazaro.​—Juan 11:53; 12:9-11.

13. Ngatta kurugattam nga talaga mawayya ni Jehova i mamaginnolay?

¹³ Rasonable kari nga kurugan i tuddu nga paginnolay? Wan, ta netuddu ni Jesus nga maginnolay “ngamin i natay ira.” (Juan 5:28) Si Jehova i Namaratu ta ngamin. Mariga kari nga kurugan nga mawayyana i mangitoli tu inango? Siempre, maddepende yatun ta memoria ni Jehova. Meraddammanna kari paga i natay nga ideddukattam? Angngariganna, ari tam mabilang i napakaru nga bituang onu bitung ta interu nga uniberso, ngem ammu ni Jehova i ngagan na kataggitadday nira! (Isaias 40:26) Yari tu meraddamman ni Jehova i ngamin nga detalye meyannung ta natay ira nga ideddukattam, anna mawayyana nga metoli i inangoda.

14, 15. Anni i pamakurug nga kakaya ni Jehova nga paginnolayan i natay ira?

¹⁴ Ngem anni panô gapa i pamakurug nga karagatan ni Jehova nga paginnolayan i natay ira? Ituddu na Biblia nga ikakayana nga kuan yatun. Nepakkiavu na matalo nga tolay nga si Job: “Nu matay i tolay, mapaginnolay panô paga?” Tukuyan ni Job i meyannung ta paginnag ta attanamman adde sonu meraddamman yaya na Dios. Nekagina kani Jehova: “Magagal ka, ay tabbagattaka. Karagatammu i trabahu na limam.”​—Job 14:13-15.

¹⁵ Nonopammu! Kakaya ni Jehova nga paginnolayan i natay ira. Ari kari tu makapagayayya ta futu nga mammuan nga yatun i panageno ni Jehova? Ngem kunnasi kari yaw nga paginnolay ta mappange? Sinni ira i mapaginnolay, anna sitaw?

16. Kunnasi i pattolay noka na mapaginnolay ira?

¹⁶ Aru i magigiammu tam ta rekord na Biblia meyannung ta paginnolay tape malippawa tam i mappange nga paginnolay. Nakavulu uli na napaginnolay ira i ideddukadda taw mismu ta davvun. Kunnatun gapa noka ta mappange nga  paginnolay, ngem mas makasta paga. Kagitta na nagigiammu tam ta Kapitulo 3, gakkag na Dios nga mabbalin tu paraiso i interu nga davvun. Yari tu mapaginnolay i natay ira taw ta davvun nga awan ngana tu gerra, krimen, anna taki. Mattolay ira tu mannanayun ta davvun nga egga pagayayya anna imammo.

17. Kunnasi karu na mapaginnolay?

¹⁷ Sinni ira i mapaginnolay? Kinagi ni Jesus tu “ngamin i natay ira ay maginna da i ngaral na anna mallalawan ira ta livud-da.” (Juan 5:28, 29) Nekagi gapa ta Nepakannammu 20:13: “Pinalawan na bebay ngamin i natay nga egga sa anna pinalawan gapa na Patay tuange ta Hades nga dian na natay ira ngamin i natay nga egga nira.” (Innammu i Apendise, “Anni i Sheol Anna Hades?”) Mawawan ngamin i naddian na yaw nga attanamman. Matolay uli i binillion nga natay nga egga tatun. Nekagi ni apostol Pablo: “Egga pagiddanamà ta Dios, nga iddanaman gapa naw nga totolay ira, nga egga paginnolay na matunung anna ari matunung.” (Kingngua 24:15, NW ) Anni i kaya na kagian yatun?

18. Sinni ira i kasali ta “matunung” nga mapaginnolay, anna anni i efektona nikaw yaw nga iddanama?

¹⁸ Ta Biblia, kasali ta “matunung” i nattolay ira ta davvun nige ni Jesus. Baka manono mu si Noe, Sara, Moises, Ruth, Ester, anna aru paga. Mabibbig ta Hebreo kapitulo 11 i karuan taw ira nga lallaki anna babbay nga egga masikan nga pangurug da ta Dios. Ngem, kasali gapa ta “matunung” i aripan ira ni Jehova nga natay ta kaggawattam. Mappabalo tam ta megafu ta iddanama nga paginnolay, ariattam maganassing nga matay.​—Hebreo 2:15.

19. Sinni ira i “ari matunung,” anna anni i makasta nga oportunidad nga neyawa ni Jehova nira?

¹⁹ Kunnasi gapa i totolay ira nga ari nasserbi onu nattuppal kani Jehova megafu ta ariadda pulus nammammu yaya? Ari nga makattamman yaw nga binillion ira nga “ari matunung.” Mapaginnolay gapa ira anna meddan tu tiansa nga  maggigiammu meyannung ta kurug nga Dios anna masserbi sa. Ta unag na marivu nga dagun, mapaginnolay i natay ira anna meddan tu oportunidad nga makavulu i matalo ira ta davvun nga masserbi kani Jehova. Kuruga makapagayayya yatun nga tiempo. Nagalan ta Biblia yaw nga tiempo tu Aggaw na Pamanunnu. *

20. Anni i Gehena, anna sinni i umay tari?

²⁰ Kaya na kari kagian nga mapaginnolay ngamin nga natay? Ari. Kagian na Biblia nga i karuan nga natay ay egga ta Gehena, nebalittag tu “infiernu” ta Ibanag nga Biblia. (Lucas 12:5) Naggafu i Gehena ta ngagan na abbasuran nga egga ta lawan na ollu nga Jerusalem. Tatun nga matuggi i baggi na natay ira anna i basura. Ibilang na Judio ira nga ari mepangngo nga metanam onu mapaginnolay i natay ira nga netabbo tatun. Yari tu mepangngo nga simbolo i Gehena para ta mannanayun nga kadaral. Maski nu egga papel ni Jesus ta pamanunnu ta siggamatolay anna natay, si Jehova gabbalaman i ultimo nga Ukum. (Kingngua 10:42) Arianna pulus paginnolayan i inukumna ngana nga marakay anna ariadda kaya manguli.

21, 22. (a) Anni i tanakuan paga nga klase na paginnolay? (b) Sinni i ollu nga napaginnolay ta espiritu?

²¹ Egga paga tanakuan nga kagian na Biblia nga klase na paginnolay​—i paginnolay ta langi bilang espiritu. Egga laman tadday nga kunnaw nga paginnolay i nerekord ta Biblia. Yatun i nekapaginnolay ni Jesu-Cristo.

²² Kabalin na patay ni Jesus, ari nga nepamavulun ni Jehova nga mattalupaddian ta Tanam i matalo nga Anâna. (Salmo 16:10; Kingngua 13:34, 35) Pinaginnolay na Dios si Jesus bilang espiritu. Kinagi ni apostol Pedro nga si Cristo  ay “napapatay nga pattag ngem napaginnolay nga espiritu.” (1 Pedro 3:18, NW ) Talaga makapabbaw nga milagro yaw. Natolay uli si Jesus bilang makapangngua nga anghel! (Bibbigammu i 1 Corinto 15:3-6.) Si Jesus i ollu nga nakalawa tu kunnaw nga klase na paginnolay, ngem ari tu yaya i ultimo.​—Juan 3:13.

23, 24. Sinni ira i kasali ta “baddi nga ipastoran” ni Jesus, anna piga ira?

²³ Megafu ta ammu ni Jesus nga aranni ngana nga manoli yaya ta langi, nekagina ta matalo nga disipulos na nga “mangiparan tu paddianan” para nira ta langi. (Juan 14:2) Tukuyan ni Jesus danuri umay ta langi nga “baddi nga ipastoran.” (Lucas 12:32, NW ) Piga i kasali taw nga baddi nga grupo na matalo nga Cristiano? Ta Nepakannammu 14:1, kinagi ni apostol Juan: “Nemammatak-ku i Kordero [Jesu-Cristo] tuange ta 144,000 nga totolay nga kakavvulu na nga agga-taddag ta Vukig na Sion. Nemarka ta frente na totolay i ngagan na Kordero anna i ngagan na Yama na.”

²⁴ Mapaginnolay ta langi yaw nga 144,000 nga Cristiano, pati i matalo nga apostoles ni Jesus. Sonu anni ira nga mapaginnolay? Netura ni apostol Pablo nga mesimmu yatun durante ta tiempo na kegga ni Cristo. (1 Corinto 15:23) Magigiammum sangaw ta Kapitulo 9 nga mattolay tam ngana tatun nga tiempo. Yari tu insigida nga mapaginnolay ta langi danuri nabattang paga ta 144,000 nga matay ta kaggawattam. (1 Corinto 15:51-55) Mapaginnolay gapa ta Paraiso nga davvun i aru nga totolay.

25. Anni i magigiammu tam ta tumunug nga kapitulo?

²⁵ Wan, talaga nga affutan ni Jehova i patay nga kontra tam, anna mawawan yatun tu mannanayun! (Bibbigammu i Isaias 25:8.) Ngem, baka manonomu, ‘Anni kuan ta langi danuri mapaginnolay tari?’ Mabbalin ira tu parte na makapabbaw nga Pappatulan nga gobierno ta langi. Aru paga i magigiammu tam meyannung tatun nga gobierno ta tumunug nga kapitulo.