1-3. Ani waihlka wan ninara plapisa ki, bara Baibil smalki ba laki kaikuya taim nahki wan maisanihkisa?

NAHA RA luki kais: Waihlam kum sia plapisma, witin man wal kau karna sa, bara kau isti sin plapisa. Man nu sma mai alkbia kaka, ba kat mai ikbia, kan panikam kum kum ra nahki ikan ba kaikram. Man isti sia plapisma, sakuna ban kau lamamra aula sa. Bara prak mai alkai kan taim, waihlam wal kau karna uplika kum bal muni tam baikaisa wisa. Nahki lilia takisma!

² Tanka kum ra, waihla kum ba pat ninamra sa. Rait pali ba sika, yawan sut ninara plapisa. Saptika luan ra lan takan baku, Baibil bila prura ba sika wan waihlka sa wisa. Yawan kumi sin naha waihlka mapara bui sip pura luras, bara yawan kum kum ba kaikisa, waihlka na mita wan uplika ra prak alki tiki ba. Sakuna Jehova ba kau karnakira sa prura ba wal. Witin ba sika, wan Pri Sasakra painkira sa. Gâd bui waihlka na ra pura luaia sip ba pat marikan, bara pura lui apu daukbia ba dukyara aisi, Baibil ra naku pramis munisa: “Waihla las [...] sauhki tikan kabia ba lika prura” (1 Korint 15:26). Naha na rait sturi yamni kum si!

³ Waihlka saura na mita nahki karna wan pruki ba luki kais. Bara baha ra lukisi, sturi kum lilia wan saki ya na  wan tanka bribia. Sturka ba naha: Jehova pramis munisa wan uplika pruan ba kli raya takbia (Aiseya 26:19). Gâd bui upla pruan ba kli raya takbia daukaisa; baha sika buan laka smalki ba tanka sa.

4. a) Jisas panika kum pruan taim nahki ai dara walan ba kaiki, dia muni Jehova dara walra ba sin kaikisa? b)Ya nani aikuki Jisas ba panika painkira takan?

⁴ Uplikam latwankira kum pruan ki? Kupiam sari, kriwan dan sip apia baku mai dauki kan kaia sa. Baku taim, Baibil maisanihkanka kum kau nit pali sa (2 Korint 1:3, 4). Upla prui ba dukyara, Jehova Jisas wal nahki luki ba, Baibil ba param wan marikisa. Jisas panika kum pruan sturka mita marikisa witin nahki ai dara walan ba, bara yawan nu sa, Jisas ba ai Aisa nahki ba kat witin sin daukisa (Jan 14:9). Jisas Jerusalem ra impaki kan taim, Lasarus ai lakrika nani Meri wihki Marta aikuki Betani taunka ra iwi kan ba ra wih kaiki kan. Aikuki pana painkira takan ba tawan, Baibil bila Jisas bui witin nani ra “uya latwan kaiki kata” wisa (Jan 11:5). Sakuna saptika 6 ra kaikan baku, yu kum Lasarus ba pruan.

5, 6. a) Lasarus tayka bara panika nani ini kan kaikan taim, Jisas ba nahki ai dara walan? b)Jisas ai kupia sari wauhwan ba, dia muni wan kupia bukisa?

⁵ Ai panika pruan taim Jisas nahki ai dara walan ki? Sturka ba bila, Jisas ba, Lasarus tayka bara panika nani ini kan ba ra wih kaikan wisa. Wih kaikan taim, “Jisas sari takan bara ai kupia ra wihra pali diman”, bara ningkara “Jisas mahka inan” (Jan 11:33, 35). Jisas sari takan ba mita, bila kaikanka apu kan tanka sa ki? Apia pali! Kau ni, witin diara aihka painkira kum daukai kan ba nu kan (Jan 11:3, 4). Ban sakuna, prura ba taka kupia sari, kriwan wan saki ba witin sin wauhwan.

⁶ Tanka kum ra, Jisas kupia sari wauhwan ba mita wan kupia bukisa. Kan wan marikisa Jisas bara ai Aisa ba sin  prura ba misbara kaikisa. Kasak sika! Jehova Gâd ba karnika aitani kat brisa waihlka na mapara aiklabi pura luaia. Kaisa Gâd karnika ni Jisas sain tara kum daukan ba kaikaia.

7, 8. Dia muni upla mita Lasarus ba dan bila kaikanka apu kan lukan kaia sa, ban sakuna, Jisas ba dia daukan ki?

⁷ Lasarus ba, walpa sukutban untika kum ra bikan kan, bara untika walpaya ni prakan kan ba Jisas mita sakbia win. Sakuna Marta bila, yu walhwal pat pruan kan ba mita bisbaia kan win (Jan 11:39). Upla luki ba laka ra dan bila kaikanka apu kan!

⁸ Bara walpaya kararbi sakan taim, Jisas ai bila baikra tara aisi win: “Lasarus, [...] bal taks!”. Bara dia takan luki? “Pruan kata ba bal takan.” (Jan 11:43, 44.) Upla sut rait lilia takan kaia sa! Ai lakrika, ai tayka, ai panika bara ai lama uplika nani sut ba, Lasarus pruan kan ba pain nu kan. Sakuna nanara waitnika na, witin nani mawanra bui bara kan. Ban kra diara aihka kum sa lukan! Nahki kabia sin, Lasarus ra rait karna klubi alkan kaia sa. Prura ba mapara pura luanka kum!

9, 10. a) Lasarus ra bukaia karnika ba, ya bui yaban ba Jisas nahki marikan? b)Prura wina upla bukan sturka nani laki kaiki taim, dia yamnika sakisa?

⁹ Jisas wiras kan sainka na ai karnika ni daukan. Lasarus ra winras kainara, witin pura sunra kum dauki, upla pruan bukaia laka ba, Jehova wina aula marikan (Jan 11:41, 42). Rait pali ba sika, Jehova bui upla pruan wala nani sin bukan. Lasarus ra raki bukan sturka na, Baibil ra sturi 9 aisi ba tila wina kumi sa. * Naha sturka nani aisi kaiki stadi takaia ba, aitani pali sa. Kan wan marikisa Gâd ba upla mawan bak saki kulkras. Upla wahma-tyara, almuk kabia sin,  waitna-mairin kabia sin, Ju uplika bara Ju apia uplika kabia sin Gâd mita raki bukan. Bara sturka nani laki kaiki taim, upla ba nahki lilia takan ba kaikisa! Naha tanka ra, Jisas ba tuktan mairin kum bukan taim, tuktika aisika nani ba “ta pali iwan” (Mark 5:42). Kan ai auya sip tikras, misar lilia takaia sainka kum, Jehova dauki yaban.

¹⁰ Wel au, Jisas upla bukan ba, pyu luisi kli prui bangwan. Baku bamna, prura wina upla bukan ba yus apu kan ki? Yus takisa! Kan sturka nani na bak, tanka tara nani rait takan ba marikisa, bara baku lika bila kaikanka kum sin wankisa.

11. Lasarus ra bukan sturka wina, Smasmalkra 9:5 aisi ba nahki rait takisa ki?

¹¹ Prahki nani ba plis kumira sin waras, kan Baibil bila “pruan nani ba diara tanka sin briras”. Bara Lasarus ra bukan sturka wina baha ba rait kaikisa. Lasarus ra prura wina bukan taim, heven ba nahki sa sapa sturka aisi balan ki? Apia kaka, hel pauta sturka saura aisi upla ra sirang ikan ki? Apia pali! Baibil ba baku wiras. Yu walhwal pruan kan ba ra, Lasarus ba “diara tanka sin briras” kan (Smasmalkra 9:5). Lasarus ba lika prura ra yapi kan (Jan 11:11).

12. Dia muni Lasarus ra prura wina bukan ba rait takan lukaia sip sa ki?

¹² Kli buan laka ba kisi kum apia sa, rait takisa. Bara Lasarus ra bukan sturka ba wina baha lan takisa. Upla kwara kaiki kan mawanra, Jisas ba Lasarus ra bukan. Rilidian ta uplika nani mita Jisas ra misbara kaiki kan, sakuna witin nani kat sin sainka tara ba rait kulkan. Witin nani win: “Yawan dia daukaia sa ki? Naha waitnika lika wark aihka nani uya pali daukisa” (Jan 11:47). Upla ailal Lasarus bukan kan wih kaikan ba taka, Jisas ra kasak lukan. Lasarus raya kan ba kaiki, Gâd ba Jisas ra blikan kan tanka ba sin kaikan. Sainka ba diara kum tara sip yukukras kan ba  mita, Ju rilidianka ta uplika kum kum ba, Jisas wihki Lasarus wal ra ikaia plikan (Jan 11:53; 12:9-11).

13. Jehova mita pruan nani ra kli bukaia sip ba, dia muni kasak lukaia sa?

¹³ Kli buaia laka ra kasak lukaia ba sinskas dukya sa ki? Apia pali! Kan Jisas pramis munan, “pruan nani sut [...] raiti wina buan kabia” (Jan 5:28, 29). Rayaka bri ba sut Jehova paskan kaka, rayaka kum kli paskaia sip apia sa ki? Wel, baha laka ra, dia pitka kat Jehova ai kupia kraukaia sip ba mita sa. Wan uplika pruan ba dukyara ai kupia kraukaia sip sa ki? Naha ra luki kais: Slilma milian milian heven ra bara ba Gâd bui nina kum maki winisa! (Aiseya 40:26). Baku bamna, Jehova mita wan uplika pruan ba dukyara sitnika kat ai kupia kraukaia sip sa. Bara pruan nani ra ai rayaka kli yabaia sin wilin sa.

14, 15. Job win ba baku, dia pitka kat upla pruan bukaia Jehova brinka sa ki?

¹⁴ Sakuna, dia pitka kat upla pruan bukaia Jehova brinka sa ki? Baibil bila baha daukaia ba witin brinka pali sa. Job, Gâd napakanka kum ba mita naku makabi walan: “Upla kum[...] prubia bara, kli raya takaia sip sa ki?”. Job raiti ra bila kaiki, Gâd mita ai kupia kraukbia tanka dukyara aisan. Baha mita Job Jehova ra win: “Man ai winma kaka, yang mita sin pana mai aisamna; latwan laka ba wal ai kaikma, man ba sika yang ai paskram ba” (Job 14:13–15).

¹⁵ Luki kais: Jehova brinka sa upla pruan bukaia. Rait apia Jehova naha sat brinka bri ba nu takaia lilia wan daukisa? Sakuna, buanka laka na nahki kabia ki? Ya bahki buan kabia, bara anira takbia ki?

16. Prura wina bukbia nani ba, dia sat rayaka bribia?

¹⁶ Patitara upla pruan bukan sturka ba Baibil ra aisi kaiki taim, tisku kaina pyua ra sin pruan nani bukan kabia  tanka lan takisa. Tasba na ra raki bukan nani ba, ai pamalika asla kli wal prawan. Kaina pyua ra bukan kabia ba naha wal talia kabia, sakuna kau pain. Saptika 3 ra kaikan baku, tasba aiska na Gâd mita paradais kum daukaia lukisa. Baku bamna, pruan bukbia nani ba tasba kum war, lâ krikanka, bara siknis nani sin apu kabia ra balbia. Kau ni, lilia kupia kumi laka ra, ban kaiara tasba ra iwi bangwbia.

17. Upla an buan kabia ki?

¹⁷ Ya bahki buan kabia ki? “Pruan nani sut [Jisas] bila baikra wali, raiti wina buan kabia.” (Jan 5:28, 29.) Bara Param marikan [Reveleshan] 20:13 bila: “Kabu ba mita ai pruanka nani yan. Prura ba mita bara pruan nani pliska ba sin pruan nani baha ra nani kan ba yaban.” (Ulbanka Taka wahya 212, 213 ba sin kais.) Upla milian milian raiti ra ris taki nani ba bubia taim, raiti ba imhti takbia. Apastil Pâl ba win: “Pruan nani ba kli buaia sa, upla pain nani, upla saura nani sin” (Wark nani 24:15). Naha nani buaia ba dia tanka sa ki?

18. Naha “upla pain nani” bubia ba tilara ya bahki sa ki, bara bila kaikanka na nahki yamni mai munisa?

¹⁸ Naha “upla pain nani” tilara, Jisas kau tasba ra balras kainara Noa, Ebraham, Sara, Moses, Rut, Ester bara upla wala dahra Baibil ra aisi ba tilara sa. Hibru nani ulbanka saptika 11 ra, naha mairka bara waitnika lalukra nani dahra aisisa. Sakuna naha “upla pain nani” tilara sin, naiwa pyua ra Jehova uplika nani prui ba sin bara sa. Baha kli buan laka bila kaikanka ba tingki, pruaia sia wina pri wan sakisa (Hibru nani 2:15).

19. Naha “upla saura nani” ba ya sa ki, bara Jehova mita witin nani ra dia sanska yabia?

¹⁹ Upla pruan wala milian milian ba, Jehova panika takaia sanska kum pan apu kan. Baha mita Gâd kupia laka kat iwras, ai warkka sin dauki bangwras kan. Naha sat uplika nani wal dia takbia ki? Gâd naha “upla saura nani” ra ai auya tikras. Rait aihwa Gâdka ba mita, naha nani ra sin  bukbia bara ai tanka lan taki, ai dukya daukaia dukyara taim yabia. Mani tausin kum bilara, pruan nani ba buan kabia, bara tasba ra upla wapni nani Jehova dukya dauki kabia ba aikuki, wark takaia sanska kum bribia. Pyu kum aihka painkira kabia. Baibil ra baha pyua ba Lâ Daukaia Yua makisa. *

20. Bila “Hel” ba dia tanka sa ki, bara ya nani baha ra wi bangwisa?

²⁰ Tasba ra iwan uplika sut buan kabia tanka sa ki? Apia pali! Baibil bila kum kum ba “Hihinam” ra sa wisa, naha bila ba Miskitu Baibilka ra “Hel” lakan sa (Luk 12:5). Bila “Hihinam” ba, patitara Jerusalem latka ra, dipasta yakabaia pliska kum bara kan ba wina nina brin (Jirimaia 19:2). Baha ra taski nani, bara pruan nani sin angki kan. Sakuna, dia sat pruan nani ra baha pliska ra lulki angki kan ki? Ya ya raiti ra bikaia, bara kli buan laka kum briaia aitani kulkras kan nani ra pliska ba ra lulki angki kan. Baha mita, bila “Hel” ba ban kaiara sauhki tikanka laka tanka sa. Jisas ba pruan nani ra lâka daukbia, sakuna Wihta Kau Tara pali ba sika Jehova (Wark nani 10:42). Bara upla saura nani ai rayaka lakaia want apia nani ba ra, Jehova mita prura wina bukbia apia.

21, 22. a) Dia sat buanka laka wala sin bara sa ki? b)Ya ba spirit uplika kum baku buanka laka pas brin?

²¹ Prura wina buanka sat wala tanka kum ba sin Baibil ra smalkisa. Wibia sa kaka, heven ra iwaia dukyara spirit uplika baku buaia. Baibil ra tanka kumi baman baha sat buanka brin ba dukyara aisisa, baha ba sika Jisas Kraist.

²² Jisas ra tasba uplika kum baku ikan ningkara, Jehova ai Luhpia painkira ba raiti ra lulki swiras kan (Lawana 16:10; Wark nani 13:34, 35). Ai Luhpia ra bukan sika,  sakuna tasba uplika kum baku lika apia. Naha tanka aisi apastil Pita win, Kraist ba “ai wîna tara mapara baman pruan, sakuna ai spiritka mapara lika kli raya takan” (1 Pita 3:18). Rait sain tara kum kan! Jisas ba spirit karnakira uplika kum baku kli ai rayaka brin (1 Korint 15:3-6). Bara witin ba pas naha sat buanka laka brin (Jan 3:13). Sakuna, las ba lika apia kan.

23, 24. Jisas “dakni[ka] wiria” ba ya nani sa ki, bara upla an bangwi kabia?

²³ Jisas heven ra pat aihni kli taui waia kan ba nu si, ai disaipelka nani ra naku win: “Man nani pliskam kum ridi daukaia auni” (Jan 14:2). Heven ra waia kan nani ra, Jisas mita “dakni wiria” makan (Luk 12:32, Lâ Raya Wauhkataya, 1986). Naha kristian lalukra “dakni wiria” ba, an bangwisa ki? Param marikan 14:1 ra, apastil Jan mita naku wisa: “Yang kaikri, bara Syîp Lupia [Jisas Kraist] ba Saion ilka ra bui kan. Witinka wal upla 144.000 bara kan, bara baha nani ai lal purara Syîp Lupia nina ba bara ai Aisika nina ba sin ulbi bri kata”.

²⁴ Jisas apastilka lalukra nani ba, naha kristian 144.000 ba tilara sa, bara Gâd mita, sut ba ra heven ra iwbia dukyara bukisa. Buanka laka na ahkia takbia ki? Apastil Pâl ulbi win, buanka laka na, Kraist balbia pyua ra takbia (1 Korint 15:23). Yawan baha pyua pali ra iwi ba tanka, saptika 9 ba ra laki kaikbia. Naiwa pyua ra, 144.000 nani ba wina, tasba ra kau wiria man bara sa. Prubia minitka ra, heven ra iwaia dukyara buan kabia (1 Korint 15:51-55). Sakuna upla aihkika wala nani ba paradais tasbaia ra buan kaia bila kaikisa.

25. Saptika aula ba ra dia laki kaikbia?

²⁵ Au sika! Jehova bui wan waihlka —prura ra— pura lui ban kaiara sauhki tikan kabia (Aiseya 25:8). Sakuna ban kra lukisma: “Prura wina heven ra bubia nani ba dia daukbia ki?”. Wel, witin nani heven ra King laka kum tilara kabia. Sakuna saptika aula ba ra, baha gabamintka tanka kau laki kaikbia.