1-3. a) ¿Toꞌo näꞌä mä däta nkontrahu̱ ne dä hyogägihu̱? b) ¿Hanja hubgä mä mu̱ihu̱ gä pädihu̱ näꞌä udi rä Mäkä Tꞌofo?

IMÄJINÄ ge xa gi nextꞌihi pa hindä gu̱ꞌi nꞌa ri nkontra, näꞌä mänꞌa xa tse̱di ꞌne mänꞌa di tihi ke geꞌi. Gi pädi ge mu̱ dä gu̱ꞌi, hingä ma dä huekꞌäꞌi, ngeꞌä ya xkä hyandi hanja xä hyo rꞌa de nuꞌu̱ ri jäꞌi ngi mädi. Mäske xa gi nextꞌihi, näꞌä yꞌo ri zu̱ꞌi ꞌne ya hindä za te gi pe̱fi. Pe nse̱kitho dä zo̱ho̱ nꞌa rä jäꞌi, näꞌä mänꞌa xa ja rä tsꞌe̱di pa dä ñäñꞌäꞌi de näꞌä ri nkontra. Nuꞌi xa ma gi johya ngeꞌä bi zo̱ho̱ toꞌo bi ñäñꞌäꞌi ora xa ngi honi rä mfatsꞌi.

² Nuju̱ ꞌñenä di pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa mä däta nkontrahu̱ näꞌä ne dä hyogägihu̱. Ja ngu dä pädihu̱ ha näꞌä rä ntheke bi thogi, rä Mäkä Tꞌofo udi ge rä du, näꞌä nꞌa mä däta nkontrahu̱. Nixi nꞌa de gekhu̱ hindä za gä ꞌmathu̱ de geꞌä, nixi dä za gä täpäbihu̱ ꞌne kasi gatꞌho xtä hanthu̱ hanja xä hyo nuꞌu̱ mä jäꞌihu̱. Pe rä Zi Dada Jeoba geꞌä mä Ñäntehu̱ ꞌne mänꞌa xa ja rä tsꞌe̱di ke rä du. Hää, rä Zi Dada Jeoba ya xä ꞌñudi ge dä za dä däpäbi rä  du ꞌne xä mää ge ma dä huati pa nzäntho. Rä Mäkä Tꞌofo enä: «Nuꞌä rä ngätsꞌi rä nkontra ma drä huati, go geꞌä rä du» (1 Corintios 15:26). ¡Hängu hubgä mä mu̱ihu̱ gä pädihu̱ ge rä du ma dä uadi!

³ Nuꞌmu̱ di handihu̱ hängu yä u̱gi xpä hänkägihu̱ nunä mä nkontrahu̱, xa di nupkä mä mfenihu̱ gä pädihu̱ ge rä Zi Dada Jeoba, di promete dä umbi yä te mänꞌaki nuꞌu̱ yä jäꞌi xä du (Isaías 26:19). Näꞌä rä humu̱i di pe̱ꞌtsihu̱, ge gatꞌho nuꞌu̱ yä jäꞌi xä du ma dä mengi dä mꞌu̱i mänꞌaki.

4. a) ¿Te bi za rä Hesu mi du nꞌa rä amigo ꞌne te utkägihu̱ de rä Zi Dada Jeoba? b) ¿Kontoꞌo bi me̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi rä Hesu?

⁴ ¿Xkä ꞌme̱di ha rä du nꞌa ri jäꞌi näꞌä xa ngi mädi? Mu̱ hää, zäi ge nuꞌi gi beni hanja xa bi jaꞌi xä ñhei gä ze̱ti näꞌä u̱gi ꞌne näꞌä rä dumu̱i gä thogi ngeꞌä ya himbi za te gä pe̱fi po geꞌä. Nuꞌmu̱ di thogihu̱ po nuꞌu̱ yä xuñhaꞌu̱, xa di jakhu̱ mꞌe̱di näꞌä rä mfatsꞌi uni rä Mäkä Tꞌofo (hñeti 2 Corintios 1:3, 4). Nuju̱ dä za gä pädihu̱ te tsa rä Zi Dada Jeoba ꞌne rä Hesu de rä du, ngeꞌä rä Mäkä Tꞌofo xikägihu̱ te bi za rä Hesu nuꞌmu̱ bi du nꞌa de nuꞌu̱ yä amigo näꞌä xa mi mädi. Rä Mäkä Tꞌofo xikägihu̱ ge rä Hesu nzäntho bi ꞌñudi xä ñho te nguꞌä rä mꞌu̱i rä Dada (Juan 14:9). Nuꞌmu̱ mi pa ha Jerusalen, rä Hesu mi thogi mi ze̱njua rä Lasaro ꞌne nuꞌu̱ yä nju myä thuhu Märia ꞌne Märta. Nuyu̱ mi ꞌmu̱i ha Betania, nꞌa rä hnini mi kohi getbu̱ de Jerusalen. Nuyu̱ xa mi ntsitsꞌi xä ñho, hänge rä Mäkä Tꞌofo enä ge «rä Hesu xi mri mädi» Lasaro, Märta ꞌne Märia (Juan 11:5). Pe ja ngu dä handihu̱ ha Rä ntheke 6, Lasaro bi du.

5, 6. a) ¿Te bi za rä Hesu nuꞌmu̱ mi hyandi yä pariente ꞌne yä ntsitsꞌi rä Lasaro mi zoni? b) ¿Hanja hubgä mä mu̱ihu̱ gä pädihu̱ ge rä Hesu xa bi durämu̱i nuꞌmu̱ mi du rä amigo?

 ⁵ ¿Te bi za rä Hesu nuꞌmu̱ mi du rä amigo? Rä Mäkä Tꞌofo xikägihu̱ ge rä Hesu bi ma bä ze̱njua nuꞌu̱ yä pariente ꞌne yä ntsitsꞌi rä Lasaro. ꞌNe gatꞌhoꞌu̱ xa mi zoni ngeꞌä xki du Lasaro. Mi hyandi rä Hesu nuꞌu̱ yä jäꞌi xa mi zoni, näꞌä «bi durämu̱i» ꞌnepu̱ «bi nzoni» ꞌnehe (Juan 11:33, 35). Mäske rä Hesu mi pädi ge nguntꞌä ma xä thogi nꞌa rä tꞌo̱tꞌe xa mähotho ko Lasaro, rä Hesu bi durämu̱i ꞌne bi nzoni ngeꞌä näꞌä bi za näꞌä rä u̱gi ꞌne rä dumu̱i bi hä rä du (Juan 11:3, 4).

⁶ Dä za gä mäñhu̱ ge näꞌä rä u̱gi bi za rä Hesu hubgä mä mu̱ihu̱, ngeꞌä utkägihu̱ ge tanto rä Hesu ngu rä Dada xa di u̱tsa rä du. ꞌNehe utkägihu̱ ge Jeoba pe̱ꞌtsi rä tsꞌe̱di pa dä däpi nunä mä nkontrahu̱. Ma gä handihu̱ näꞌä milagro bi yꞌo̱tꞌe rä Hesu ko näꞌä rä tsꞌe̱di bi umbi Äjuä.

7, 8. ¿Por hanja ndunthi de nuꞌu̱ yä jäꞌi mi mbeni ge hinte mä humu̱i mi ja pa Lasaro, pe te bi me̱fi rä Hesu?

⁷ Rä Lasaro xki tꞌagi ha nꞌa rä kueba ꞌne rä Hesu bi yꞌadi dä thäki näꞌä rä do mi kotꞌi rä kueba. Rä Märta hingä mi ne, ꞌne bi xipi rä Hesu ge koꞌmu̱ ya xki thogi goho yä pa, näꞌä rä ndoyꞌo rä Lasaro ya xki mu̱di dä tsꞌoki (Juan 11:39). Pa nuꞌu̱ yä jäꞌi mi pädi ge rä Lasaro ya xki du, nuꞌu̱ mi mbeni ge ya hinte mä humu̱i mi ja pa geꞌä.

⁸ Mi thäki näꞌä rä do, rä Hesu bi ñä ntsꞌe̱di ꞌne bi ꞌñenä: «¡Lasaro, guä po̱ni!». ¿Xi te bi thogi? «Rä Lasaro ꞌmestho bä po̱ni.» (Juan 11:43, 44.) ¡Hängu rä  johya bi me̱ꞌtsi nuꞌu̱ yä jäꞌi mi hyandi näꞌä milagro! Nuꞌu̱ yä nju, yä pariente, yä amigo ꞌne yä besinu rä Lasaro, mi pädi ge näꞌä xki du; pe nubye̱, rä Lasaro, näꞌä rä jäꞌi xa mi mädiꞌu̱ mi ꞌmu̱i mänꞌaki kongeꞌu̱. Zäi ge nuꞌu̱ yä jäꞌi bi hyandi näꞌä milagroꞌä, nunka bi imäjinä ge Lasaro ma xä nuhu mänꞌaki. Ndunthi de geꞌu̱ xa bi johya ꞌne bi hyu̱fi rä Lasaro. Hää, ¡rä Zi Dada Jeoba mänꞌa ja rä tsꞌe̱di ke rä du!

9, 10. a) ¿Hanja bi ꞌñudi rä Hesu ge Äjuä go geꞌä bi umbi rä tsꞌe̱di pa bi gu̱tsꞌi rä Lasaro de rä du? b) ¿Te utkägihu̱ nuꞌu̱ yä ꞌmede hutsꞌi ha rä Mäkä Tꞌofo de nuꞌu̱ yä jäꞌi bi nangi de rä du?

⁹ Rä Hesu himbi mää ge bi ja nunä milagro ko rä tsꞌe̱dise̱. Änte de xä nzofo Lasaro, rä Hesu bi ja nꞌa rä sadi pa njabu̱ yä jäꞌi xä bädi ge rä Zi Dada Jeoba go Geꞌä japi dä nangi yä jäꞌi de rä du (hñeti Juan 11:41, 42). Pe hingä ho̱nse̱ gehnä rä mꞌiki bi usa rä tsꞌe̱di rä Zi Dada Jeoba pa bi gu̱tsꞌi nꞌa rä jäꞌi de rä du. Rä Mäkä Tꞌofo udi ge Jeoba bi usa rä tsꞌe̱di pa bi gu̱tsꞌi mä hñäto yä jäꞌi. * Xa nꞌa rä johya pa nuju̱ gä nxadihu̱ nuya yä ꞌmede hutsꞌi ha rä Mäkä Tꞌofo. Nuya yä ꞌmede utkägihu̱ ge rä Zi Dada Jeoba di mädi gatꞌho yä jäꞌi ngeꞌä bi gu̱tsꞌi de rä du tanto yä bäsjäꞌi, yä zi däta jäꞌi, yä ñꞌo̱ho̱, yä ꞌme̱hñä, yä israelita ꞌne nuꞌu̱ hingä myä israelita. ¡Hängu rä johya bi nja nuꞌmu̱ bi nangi nuꞌu̱ yä jäꞌi de rä du! Ja ngu nuꞌmu̱ rä Hesu bi gu̱tsꞌi nꞌa rä zi nxutsi de rä du, nuꞌu̱ yä dada xa bi johya ntsꞌe̱di (Marcos 5:42). Hää, ¡rä Zi Dada Jeoba xki umbi nuꞌu̱ yä jäꞌi nꞌa rä johya näꞌä nunka ma xä pumfri!

 ¹⁰ Mäjuäni ge nuꞌu̱ yä jäꞌi bi gu̱tsꞌi rä Hesu, bi du mänꞌaki. Nuꞌmu̱, ¿pa te bi gu̱tsꞌi de rä du nuꞌu̱ yä jäꞌi? Bi me̱fi njabu̱ pa bi gohi ngu nꞌa rä kꞌoi näꞌä japi dä te mä jamfrihu̱ ꞌne rꞌakägihu̱ nꞌa rä humu̱i.

11. Ko näꞌä bi thogi Lasaro, ¿hanja udi ge xa mäjuäni näꞌä mää Eclesiastés 9:5?

¹¹ Rä Mäkä Tꞌofo udi ge nuꞌu̱ xä du «hinte pädi» (Eclesiastés 9:5). Nuꞌu̱ himbi ꞌmu̱i ha mä nꞌa rä luga ꞌne nixi ja yä mfeni. Nuju̱ di pädihu̱ ge njabu̱ po näꞌä bi thogi ko Lasaro. Rä Mäkä Tꞌofo udi ge mi nangi Lasaro de rä du, himbi xipi yä jäꞌi ge bä pengi de mähetsꞌi, nixi bi pidi ko yä ꞌmede de nꞌa rä nidu. Ngeꞌä nuꞌu̱ goho yä pa bi du, Lasaro hinte mi tsa ꞌne “hinte mi pädi”. Rä Lasaro ho̱nse̱ mi ähä ha rä du (Juan 11:11).

12. ¿Por hanja di pädihu̱ ge Lasaro xa mäjuäni bi nangi de rä du?

¹² Näꞌä bi thogi ko Lasaro, utkägihu̱ ge yä jäꞌi xa mäjuäni ma dä nangi de rä du ꞌne ge hingä nꞌa rä kuento. Nuꞌmu̱ rä Hesu bi gu̱tsꞌi rä Lasaro de rä du, bi hyandi xa ndunthi yä jäꞌi. Mäske nuꞌu̱ yä majhä mi gu̱tꞌi rä ꞌñuu xa mi u̱tsa rä Hesu, himbi za bi nega näꞌä milagroꞌä. Nuꞌu̱ bi ꞌñenä: «¿Te gä o̱thu̱? Ngeꞌä nu rä ñꞌo̱ho̱ꞌä xi o̱tꞌä ndunthi yä dängä ntꞌudi» (Juan 11:47). Ndunthi yä jäꞌi bi ma bä nuu rä Lasaro nuꞌmu̱ ya xki nangi de rä du, ꞌne nuꞌu̱ bi zo̱ho̱ bi gamfri rä Hesu. Nuꞌu̱ bi da ngue̱nda ge rä Hesu xa mäjuäni mi rä mꞌe̱hni Äjuä. Asta rꞌa de nuꞌu̱ yä majhä mi gu̱tꞌi rä ꞌñuu, bi da ngue̱nda de geꞌä, hänge nuꞌu̱ bi hyoni hanja xä hyo rä Hesu ꞌne rä Lasaro (Juan 11:53; 12:9-11).

13. ¿Por hanja di pädihu̱ ge rä Zi Dada Jeoba dä za dä gu̱tsꞌi nuꞌu̱ yä jäꞌi xä du?

 ¹³ ¿Te mä raso di pe̱ꞌtsihu̱ pa gä kamfrihu̱ ge hää ma dä nangi nuꞌu̱ yä jäꞌi xä du? Rä Hesu bi mää ge ma dä zo̱ho̱ rä pa habu̱ Äjuä ma dä gu̱tsꞌi nuꞌu̱ yä jäꞌi xä du (Juan 5:28). Di pädihu̱ ge rä Zi Dada Jeoba go geꞌä mä Hyokätehu̱, ꞌne pa geꞌä hinxä ñhei dä umbäbi yä te mänꞌaki nuꞌu̱ toꞌo xä du. Pe, ¿dä za dä beni gatꞌho nuꞌu̱ yä jäꞌi xä du? Rä Zi Dada Jeoba xä hñuꞌtsuäbi yä thuhu kada nꞌa de nuꞌu̱ yä biyontho yä tso̱o̱ bi ja ha mähetsꞌi (Isaías 40:26). Kongehnä, di pädihu̱ ge pa rä Zi Dada Jeoba hinxä ñhei dä beni mi te ngu nuꞌu̱ ma jäꞌihu̱ xä du, ꞌne näꞌä ya xä ñhoki pa dä umbäbi yä te mänꞌaki.

14, 15. Ko näꞌä bi mää rä Job, ¿hängu ne rä Zi Dada Jeoba dä gu̱tsꞌi nuꞌu̱ yä jäꞌi xä du?

¹⁴ Pe, ¿hängu ne rä Zi Dada Jeoba dä gu̱tsꞌi nuꞌu̱ xä du? Rä Mäkä Tꞌofo udi ge näꞌä xa ne dä umbäbi yä te mänꞌaki. Nꞌa rä ꞌme̱go Äjuä de mäyaꞌmu̱ mi rä thuhu Job bi ñꞌani: «Xiꞌmu̱ nꞌa rä ñꞌo̱ho̱ [...] dä du, ¿dä za dä me̱ꞌtsi rä te mänꞌaki?». Rä Job bi mää ge ma xä do̱ꞌmi ha rä oꞌtsi habu̱ bi tꞌagi asta nuꞌmu̱ Äjuä xä gu̱tsꞌi de rä du. Hänge bi ꞌñembäbi Äjuä: «Nuꞌi ma gi nzokägi ꞌne nuga ma gä thädi. Hängu ma gi ne gi hyandi mänꞌaki näꞌä xkä hyoki ko ri yꞌe̱» (Job 14:13-15).

¹⁵ Rä Zi Dada Jeoba, ya xtä du dä zo̱ho̱ rä ora pa dä umbäbi yä te mänꞌaki nuꞌu̱ yä jäꞌi xä du. ¿Hänge xa hubgä mä mu̱ihu̱ gä pädihu̱ ge Jeoba xa ne dä gu̱tsꞌi nuꞌu̱ xä du? Pe, ¿ha ma dä nja nuꞌmu̱ xti nangi nuꞌu̱ yä jäꞌi xä du? ¿Toꞌo nuꞌu̱ ma dä nangi de rä du ꞌne habu̱?

16. ¿Te mä mꞌu̱i ma dä me̱ꞌtsi nuꞌu̱ yä jäꞌi dä nangi de rä du?

¹⁶ Nuꞌmu̱ di hetihu̱ nuꞌu̱ yä ꞌmede de rä Mäkä Tꞌofo de nuꞌu̱ yä jäꞌi bi nangi de rä du, dä za gä pädihu̱ ndunthi te ma dä thogi nuꞌmu̱ xti nangi nuꞌu̱ xä du. Mäyaꞌmu̱, nuꞌu̱ yä jäꞌi bi nangi de rä du, bi mꞌu̱i mänꞌaki nuua ha rä Xiꞌmhai ko nuꞌu̱ yä familia. Ma dä njabu̱ ꞌnehe xti nja yä te mänꞌaki nuꞌu̱ yä jäꞌi xä du, ¡pe ma dä mꞌu̱i mänꞌa xä ñho! Ja ngu dä handihu̱ ha Rä ntheke 3, Äjuä ma dä japi dä uädri gatꞌho rä Xiꞌmhai. Hänge po rängeꞌä, xti nangi nuꞌu̱ yä jäꞌi xä du, ya hingä ma dä hyandi yä däta tuhni, yä ntsꞌomꞌu̱i nixi yä ñheni. Nuꞌu̱ ma dä za dä me̱ꞌtsi nꞌa rä hogä mꞌu̱i ko rä johya nuua ha rä Xiꞌmhai pa nzäntho.

17. ¿Hängu yä jäꞌi ma dä nangi de rä du?

¹⁷ ¿Toꞌo nuꞌu̱ ma dä nangi de rä du? Rä Hesu bi mää ge gatꞌho nuꞌu̱ yä jäꞌi xä du ꞌne ꞌmu̱i ha rä mfeni Äjuä ma dä nangi de rä du (Juan 5:28, 29, TNM). ꞌNehe, Apocalipsis (o Revelación) 20:13 enä: «Nuꞌä rä luga habu̱ mi ꞌmu̱i nuꞌu̱ xki du, nuꞌä rä lugaꞌä xki da nuꞌu̱ mi ꞌmu̱hni, rä ndehe xki da nuꞌu̱ yä jäꞌi xki zo de gehni ꞌne rä ntꞌagi xki da nuꞌu̱ xki ntꞌagini». (Hyandi näꞌä apendise de rä nxii 243 ꞌne 244.) Xti nangi nuꞌu̱ yä mꞌo yä miyontho yä jäꞌi xä du, hinto ma dä gohi ha näꞌä lugaꞌä. Rä apostol Pablo bi ꞌñenä: «Äjuä ma dä yꞌo̱tꞌe pa dä yopä nte nuꞌu̱ xä du, ngu yä hojäꞌi ngu yä tsꞌomꞌu̱i» (Hechos 24:15). ¿Te ri bo̱ni näꞌä bi mää rä apostol Pablo?

18. ¿Toꞌo nuꞌu̱ «yä hojäꞌi» ma dä nangi de rä du, ꞌne hanja faxkägihu̱ näꞌä rä humu̱i di pe̱ꞌtsihu̱ de gä nangihu̱ de rä du?

¹⁸ ¿Toꞌo nuꞌu̱ «yä hojäꞌi» no̱ni rä Mäkä Tꞌofo? Geꞌu̱ ndunthi de nuꞌu̱ yä jäꞌi bi mꞌu̱i änte de xä ꞌñehe rä  Hesu nuua ha rä Xiꞌmhai, ꞌne nuꞌu̱ bi me̱päbi rä bolunta Äjuä. Ja ngu Noe, Abraan, Sara, Moises, Rut, Ester ꞌne märꞌaa. Ha Hebreos rä mꞌede 11 no̱ni rꞌa de nuya yä ñꞌo̱ho̱ ꞌne yä ꞌme̱hñä bi me̱ꞌtsi ndunthi rä jamfri. Xti du nuꞌu̱ yä ꞌme̱go rä Zi Dada Jeoba de mäpaya, ꞌnehe ma dä yu̱tꞌi ha näꞌä grupo de «yä hojäꞌi». Näꞌä rä humu̱i di pe̱ꞌtsihu̱ de gä nangihu̱ de rä du, faxkägihu̱ pa hingä ꞌmu̱hu̱ nzäntho ko rä ntsu de gä tuhu̱ (Hebreos 2:15).

19. ¿Toꞌo nuꞌu̱ «yä tsꞌomꞌu̱i» jäꞌi, ꞌne te ma dä me̱fi rä Zi Dada Jeoba po geꞌu̱?

¹⁹ ¿Te ma dä thogi ko nuꞌu̱ yä miyontho yä jäꞌi xä du ꞌne nunka bi me̱päbi rä Zi Dada Jeoba ngeꞌä nunka bi bädi de geꞌä? Nuꞌu̱ yä jäꞌiꞌu̱ bi du ngu «yä tsꞌomꞌu̱i», pe rä Zi Dada Jeoba hinxä pumfriꞌu̱, ma dä gu̱tsꞌi de rä du ꞌne ma dä umbäbi rä tiempo pa dä bädi de geꞌä ꞌne pa dä me̱päbi rä bolunta. Durante nuꞌu̱ nꞌa mꞌo yä je̱ya, nuꞌu̱ xä du ma dä mengi dä mꞌu̱i ꞌne ma dä me̱ꞌtsi rä oportunida de dä me̱päbi ꞌnehe rä Zi Dada Jeoba nuua ha rä Xiꞌmhai. Xa mähotho näꞌä ma dä thogi po nuꞌu̱ nꞌa mꞌo yä je̱ya, ꞌne gehnä tiempo embäbi rä Mäkä Tꞌofo rä Pa de gä Juisio. *

20. ¿Te me̱ꞌä rä Gehena, ꞌne toꞌo pani?

²⁰ Pe, ¿di signifika ge ma dä nangi gatꞌho nuꞌu̱ yä jäꞌi xä du? Hinä, rä Mäkä Tꞌofo mää ge rꞌa de geꞌu̱ xä ma ha «rä Gehena» (Lucas 12:5, TNM). Pe, ¿te me̱ꞌä rä Gehena? Mäyaꞌmu̱, mi ja nꞌa rä luga näꞌä mi tꞌembi Gehena ꞌne mi kohi thi de näꞌä rä hnini Jerusalen. Ha näꞌä lugaꞌä, yä judio mi tsätꞌi yä paxi ꞌne yä mboꞌni o yä  zuꞌue nuꞌu̱ ya xki du. Pe hingä ho̱nse̱ꞌä, ora mi tu nuꞌu̱ yä jäꞌi xa myä tsꞌomꞌu̱i o myä hyote, ja mi tsꞌätꞌini ꞌnehe, ngeꞌä pa yä judio, nuꞌu̱ yä jäꞌiꞌu̱ himbri ꞌñepi dä tꞌagi, nixi mri ꞌñepi dä me̱ꞌtsi rä humu̱i de dä nangi de rä du. Po rängeꞌä, näꞌä rä Gehena no̱ni rä Mäkä Tꞌofo, näꞌä ho̱nse̱ nꞌa rä simbolo de rä du pa nzäntho. Mäske rä Hesu xä thutsꞌi pa dä yꞌapäbi ngue̱nda ꞌne dä juzga tanto nuꞌu̱ yä jäꞌi te ꞌne nuꞌu̱ xä du, ho̱nse̱ rä Zi Dada Jeoba, geꞌä xa rä Däta Nzaya de gatꞌho (Hechos 10:42). ꞌNe Jeoba, nunka ma dä gu̱tsꞌi de rä du nuꞌu̱ yä tsꞌomꞌu̱i jäꞌi pädi ge nunka ma dä ne dä paati yä mꞌu̱i.

21, 22. a) ¿Te mä ndoyꞌo ma dä me̱ꞌtsi rꞌa yä jäꞌi nuꞌu̱ ma dä nangi de rä du ꞌne habu̱ ma dä mꞌu̱i? b) ¿Toꞌo näꞌä rä mu̱di jäꞌi bi nangi de rä du ngu nꞌa rä espiritu?

²¹ ꞌNehe, rä Mäkä Tꞌofo udi ge rꞌa yä jäꞌi ma dä nangi de rä du ngu yä espiritu pa dä ꞌmu̱i ha mähetsꞌi. Rä Noya Äjuä pede de ho̱nse̱ nꞌa rä jäꞌi näꞌä bi nangi de rä du ngu nꞌa rä espiritu ꞌne bi ma mähetsꞌi: Ñhesukristo.

²² Rä Hesu bi tho nuꞌmu̱ bi mꞌu̱i nuua ha rä Xiꞌmhai; pe Jeoba himbi hye̱gi ge rä Tꞌu̱ xä gohi ha näꞌä oꞌtsi habu̱ bi ntꞌagi (Salmo 16:10; Hechos 13:34, 35). Jeoba bi gu̱tsꞌi de rä du pe hingä ngu nꞌa rä jäꞌi. Rä apostol Pedro bi mää ge rä Kristo bi du ngu nꞌa rä jäꞌi, pe Äjuä bi gu̱tsꞌi de rä du ngu nꞌa rä espiritu (1 Pedro 3:18, TNM). ¡Xa nꞌa rä däta milagro näꞌä bi me̱fi Äjuä! Rä Hesu bi mꞌu̱i mänꞌaki ngu nꞌa rä espiritu näꞌä xa ja rä tsꞌe̱di (hñeti 1 Corintios 15:3-6, TNM). Rä Hesu geꞌä rä mu̱di jäꞌi bi nangi de rä du ngu nꞌa rä espiritu, pe hingä ho̱nse̱ꞌä ma xä nangi njabu̱ de rä du (Juan 3:13).

23, 24. ¿Toꞌo nuꞌu̱ bi ꞌñembi rä Hesu «zi tꞌu̱kä taxo», ꞌne hängu tsu̱di?

 ²³ Koꞌmu̱ rä Hesu mi pädi ge nguntꞌä ma xä mengi pa mähetsꞌi, bi ꞌñembi yä de̱ni: «Nuga ma gä ma pa gä hokꞌäꞌihu̱ habu̱ ma gi ꞌmu̱hu̱» (Juan 14:2). Rä Hesu bi ꞌñembi «zi tꞌu̱kä taxo» nuꞌu̱ yä jäꞌi to̱ꞌmi dä ma mähetsꞌi (Lucas 12:32). ¿Hängu yä jäꞌi tsu̱di nunä zi tꞌu̱kä taxo? Ha Apocalipsis 14:1, rä apostol Juan bi ꞌñenä: «Mꞌe̱fa dä handä rä Tꞌu̱kä De̱ti mi ꞌmai ha rä tꞌo̱ho̱ nuni Sion, ꞌne mi ꞌmahuiniꞌä nꞌa nthebe ꞌne yo nꞌate mä goho mꞌo yä jäꞌi nuꞌu̱ xki tꞌopäbi ha yä de rä thuhu rä Tꞌu̱kä De̱ti, ꞌne rä thuhu Äjuä rä Dada».

²⁴ Äjuä ju̱tsꞌi de rä du nuꞌu̱ 144.000 yä kristianu pa dä ꞌmu̱i ha mähetsꞌi. Entre geꞌu̱, ja di mꞌedeni ꞌnehe nuꞌu̱ yä apostol rä Hesu. Rä apostol Pablo bi yꞌofo ge ma xä thogi njabu̱ ha nuya yä gäxä pa di ꞌmu̱hu̱ (1 Corintios 15:23, TNM). Ja ngu ma gä pädihu̱ ha Rä ntheke 9, nubye̱ di ꞌmu̱hu̱ ha nuꞌu̱ yä paꞌu̱. Mäpaya, ya kohi tsꞌu̱tho de nuꞌu̱ 144.000 yä jäꞌi to̱ꞌmi dä ma mähetsꞌi. Nuꞌmu̱ tu nꞌa de geꞌu̱, nguntꞌä nangi ngu nꞌa rä espiritu pa dä ma mähetsꞌi (1 Corintios 15:51-55). Pe gatꞌho nuꞌu̱ märꞌa yä jäꞌi xä du, pe̱ꞌtsi rä humu̱i de dä nangi de rä du pa dä mꞌu̱kua ha rä Xiꞌmhai nuꞌmu̱ xti zo̱ho̱ dä uädri.

25. ¿Te ma gä pädihu̱ ha näꞌä rä ntheke xä ꞌñepu̱?

²⁵ Di pädihu̱ xä ñho ge rä Zi Dada Jeoba ma dä däpi rä du, näꞌä mä nkontrahu̱ ꞌne ma dä huati pa nzäntho (hñeti Isaías 25:8). Pe zäi ge nuꞌi gi ñꞌani: «¿Te ma dä me̱fi nuꞌu̱ yä jäꞌi ma dä ma mähetsꞌi?». Nuyu̱ ma dä mfaxte dä mända ha näꞌä rä Tsꞌu̱tꞌhui o gobiernu bi ja ha mähetsꞌi. Ha näꞌä rä ntheke xä ꞌñepu̱, ma gä pädihu̱ mä nꞌa tu̱i de näꞌä Tsꞌu̱tꞌhuiꞌä.