Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO 7

Bulangizi Bwini-Bwini Kubayandwa Benu Bafwide

Bulangizi Bwini-Bwini Kubayandwa Benu Bafwide
  • Ino tuzyi buti kuti bubuke buyoocitika ncobeni?

  • Ino Jehova ulimvwa buti kujatikizya kubusya bafwide?

  • Ino mbaani ibayoobusyigwa?

1-3. Ngusinkondo nzi uututandila toonse, alimwi ino nkaambo nzi ikulanga-langa ncoliyiisya Bbaibbele ncokutukatalusya?

AMWEEZYEEZYE kuti mutija muntu sinkondonyoko silunya. Mmuyumu kapati alimwi ulabalika kwiinda ndinywe. Mulizyi kuti teengeleli akaambo kakuti mwakamubona kajaya balongwe benu bamwi. Nomusoleka buti kumusiya, wazumanana kumuswena munsi. Mwabona kuti kunyina bulangizi bwakufwutuka. Pele ndilyonya, sikuvwuna wabbuka. Ulaanguzu kwiinda sinkondonyoko, alimwi wamusyomezya kuti ulamugwasya. Elo eeco inga camukatalusya kapati kaka!

2 Munzila imwi, muli mukutandilwa asinkondo uuli boobo. Toonse tuli mukutandilwa. Mbubwenya mbotwakaiya mucibalo cainda, Ibbaibbele lyaamba kuti lufwu ngusinkondo. Kunyina uunga wamweeleba sinkondo ooyu. Ibunji bwesu twamubona sinkondo ooyu kapa bantu mbotuyanda kufwa. Pele Jehova ulaanguzu kapati kwiinda lufwu. Ngusikufwutula siluyando iwatondezya kale kuti ulakonzya kumuzunda sinkondo ooyu. Alimwi usyomezya kuti uyoomunyonyoona cakumaninina sinkondo ooyu uutegwa lufwu. Ibbaibbele liyiisya kuti: “Sinkondonyina musyaalizi uuyoolobesegwa ndufu.” (1 Ba-Korinto 15:26) Aaya mmakani mabotu!

3 Atusaangune kulanga-langa mbotulimvwa eelyo muntu umwi ngotuzyi nafwa. Ikucita boobo kulatugwasya kumvwisya cimwi iciyootupa kukkomana. Jehova usyomezya kuti bafwide bayoopona alimwi. (Isaya 26:19) Bayoobusyigwa kuti bapone alimwi. Kuli bulangizi bwakuti bafwide bayoobuka nkaambo bulisyomezyedwe.

IMUYANDWA NAAFWA

4. (a) Nkaambo nzi mbwaakalimvwa Jesu kujatikizya kufwidwa muyandwa ncokutuyiisya mbwalimvwa Jehova? (b) Ncilongwe nzi cini-cini ncaakajisi Jesu?

4 Sena kuli bamwi akati kabantu mbomuyanda ibakafwa? Ibuumba alimwi akuzyingwa inga zyaboneka mbuli kuti tazikonzyeki kumana. Eeco nceciindi notweelede kulanga-langa ncolyaamba Jwi lya Leza kutegwa tuumbulizyigwe. (Amubale 2 Ba-Korinto 1:3, 4) Ibbaibbele lilatugwasya kumvwisya mbwalimvwa Jehova alimwi a Jesu kujatikizya lufwu. Jesu, iwakali kwiiya Bausyi munzila iilondokede lyoonse wakalizyi mbocicisa kufwidwa muyandwa. (Johane 14:9) Naakali mu Jerusalemu, Jesu wakali kumuswaya-swaya Lazaro abacizyi bakwe ba Mariya a Marta ibakali kukkala mumunzi wakali munsi-munsi iwa Betaniya. Bakaba balongwe beni-beni. Ibbaibbele lyaamba kuti: ‘Jesu wakali kumuyanda Marta amusyoonto wakwe, ikubikkilizya a Lazaro.’ (Johane 11:5) Pele mbubwenya mbotwaiya mucibalo cainda, Lazaro wakafwa.

5, 6. (a) Ino Jesu wakalimvwa buti naakali amukwasyi abalongwe ba Lazaro bakali kulila? (b) Nkaambo nzi buumba bwa Jesu ncobutukulwaizya?

5 Ino Jesu wakalimvwa buti naakafwa mulongwaakwe? Icibalo citwaambila kuti Jesu wakabasangana basazinyina alimwi abalongwe ba Lazaro nobakali kumulila. Naakababona, Jesu wakausa kapati. “Moyo wakwe wakalenda, wakeetela.” Mpoonya cibalo caamba kuti “Jesu wakalila.” (Johane 11:33, 35) Sena buumba bwa Jesu bwakali kwaamba kuti wakanyina bulangizi? Peepe. Mubwini, Jesu wakalizyi kuti kwakali kuyandoocitika cintu cimwi cigambya. (Johane 11:3, 4) Nokuba boobo, ikucisa kwamoyo alimwi abuumba bwakufwidwa zyakamucitikila.

6 Munzila imwi, ibuumba bwa Jesu bulatukulwaizya. Butuyiisya kuti Jesu alimwi a Jehova balalusulaika lufwu. Pele Jehova Leza ulakonzya kumulwana akumuzunda sinkondo ooyo! Atulange-lange eeco Leza ncaakamugwasya kucita Jesu.

“LAZARO, KOZWA OMO”!

7, 8. Nkaambo nzi kubantunsi bakali kulangilila ncokwatakali kulangilwa cili coonse kujatikizya Lazaro, pele ino ncinzi Jesu ncaakacita?

7 Lazaro wakazikkidwe mumpangala yabbwe, alimwi Jesu wakalomba kuti ibbwe lyakajalide amulyango likunkulisyigwe. Marta wakakaka akaambo kakuti kwakaindide mazuba one, eelyo mubili wa Lazaro ulangilwa kuti wakalitalikide kale kubola. (Johane 11:39) Ikweelana ambobazilanga zintu bantu, kwakanyina bulangizi buli boonse.

Ibubuke bwa Lazaro bwakabakkomanisya kapati bantu.Johane 11:38-44

8 Ibbwe lyakakunkulisyigwa, mpoonya Jesu wakoompolola ajwi lipati wati: “Lazaro, kozwa omo”! Ino ncinzi cakacitika? “Mpoonya oyo uwakafwide wakazwa.” (Johane 11:43, 44) Sena inga mweezyeezya mbobakakkomana bantu bakaliko aawo? Kunyina makani naa Lazaro wakali mwanookwabo, mulongwe naa simukobonyina, cilikke ncobakazyi bantu ncakuti wakalifwide. Pele lino mwaalumi ngweena ngobakali kuyanda wakali akati kabo kali muumi alimwi. Eeco cakalibonya mbuli kuti tiicakali kukonzyeka kucitika. Cakutadooneka, ibantu banji bakamukumbatila Lazaro kabakkomene kapati. Elo kaka ooko kwakali kuzundwa kwalufwu!

Elija wakabusya mwana mulombe wamukamufwu.1 Bami 17:17-24

9, 10. (a) Mbuti Jesu mbwaakatondezya kwakazwa nguzu nzyaakabelesya kubusya Lazaro? (b) Ino nimpindu nzi zimwi zijanwa mukubala zibalo zyabubuke bwaambwa mu Bbaibbele?

9 Jesu tanaakaamba kuti wakacita maleele aaya aagambya munguzu zyakwe mwini. Mumupailo wakwe katanaita Lazaro kuti azwe mucuumbwe, wakacisalazya kuti Jehova ngowakapa kuti bubuke bukonzyeke. (Amubale Johane 11:41, 42) Eeci tiicakali ciindi cakusaanguna Jehova naakabelesya nguzu zyakwe kubusya muntu uufwide. Ikubusyigwa kwa Lazaro ncakucitika camaleele comwe buyo akati kabubuke bwabantu buli fwuka bulembedwe mu Jwi lya Leza. * Cilakkomanisya kapati kuzibala alimwi akuziiya zibalo eezyi. Zituyiisya kuti Leza tasalululi pe, nkaambo ibakabusyigwa balabikkilizya bapati abaniini, baalumi abanakazi, ibana Israyeli abatakali bana Israyeli. Elo takulikomeneni kaka kukkomana kwaambwa muzibalo eezyi! Mucikozyanyo, Jesu naakabusya musimbi umwi wakafwide, ibazyali bakwe “bakakankamana lukankamano lupati” lwalukkomano. (Marko 5:42) Mmasimpe, Jehova wakabapa kukkomana kapati nkobatakali kunga baluba.

Mwaapostolo Petro wakabusya mukaintu Munakristo Dorika.Milimo 9:36-42

10 Ee, aabo mbaakabusya Jesu muciindi bakafwa alimwi. Sena eeci caamba kuti ikubabusya kwakanyina mpindu? Peepe. Izibalo zyamu Bbaibbele eezyi zisinizya njiisyo zyakasimpe ziyandika kapati alimwi zitupa bulangizi.

NZYOTWIIYA MUZIBALO ZYAAMBA BUBUKE

11. Mbuti cibalo cijatikizya bubuke bwa Lazaro mbocitugwasya kusinizya njiisyo yakasimpe iilembedwe ku Mukambausi 9:5?

11 Ibbaibbele liyiisya kuti bafwide “tabezi cintu niciba comwe.” Kunyina nobapona pe kubusena bumbi. Icibalo cijatikizya Lazaro cilacisinizya eeci. Naakaba muumi alimwi, sena Lazaro wakakkomanisya bantu kwiinda mukupandulula mbokubede kujulu? Antela sena wakabakonga bantu amakani aayoosya aajatikizya busena bungwilima mulilo? Peepe. Ibbaibbele kunyina nolyaamba kuti wakaamba zili boobo Lazaro. Imazuba one ngaakafwide, ‘tanaakazyi cintu nociba comwe.’ (Mukambausi 9:5) Lazaro wakali koona mulufwu.—Johane 11:11.

12. Nkaambo nzi ncotuli masimpe kuti ibubuke bwa Lazaro bwakacitika ncobeni?

12 Icibalo cijatikizya Lazaro alimwi cituyiisya kuti ibubuke ncintu cini-cini, takali kaano buyo kakulengelezya. Jesu wakabusya Lazaro kumbele lyankamu yabakamboni. Nobaba basololi bazikombelo ibakamusulide Jesu tiibakakazya kuti maleele aaya akacitika ncobeni. Muciindi cakukazya bakati: “Tucite buyani? Nkaambo muntu oyu [Jesu] ulacita malele manji.” (Johane 11:47) Ibantu banji bakaunka kuyoomubona Lazaro wakabusyigwa. Aboobo eeci cakapa kuti ibambi banji akati kabo bamusyome Jesu. Bakazyiba kuti Lazaro bwakali bumboni bukkwene bwakuti Jesu wakatumwa a Leza. Ibumboni oobu bwakali kunjila kapati mumoyo cakuti ibamwi akati kabasololi bazikombelo ba Juda ibayumu myoyo bakakanza kumujaya Jesu alimwi a Lazaro.—Johane 11:53; 12:9-11.

13. Mmakani nzi aatupa kusyoma kuti Jehova ncobeni ulakonzya kubabusya bafwide?

13 Sena tacigwasyi ikuzumina kuti ibubuke mmakani aamasimpe? Cilagwasya, nkaambo Jesu wakayiisya kuti bumwi buzuba “boonse abali muzyuumbwe” bayoobusyigwa. (Johane 5:28) Jehova ngo Mulengi wazyoonse zyuumi. Sena ceelede kutuyumina kusyoma kuti ulakonzya kumulengulula muntu? Izinji inga zyajatikizya miyeeyo ya Jehova. Sena ulakonzya kubayeeya bayandwa besu bafwide? Kuli tuulunzuma twanyenyeezi tutabaliki mububumbo, pele Leza ulaipa aimwi izina lyayo liigeme! (Isaya 40:26) Aboobo Jehova Leza ulakonzya kubayeeya mbobakabede munzila zyoonse bayandwa besu bafwide, alimwi ulilibambilide kubapa kupona alimwi.

14, 15. Ikweelana ancaakaamba Jobu, ino Jehova ulimvwa buti kujatikizya kubusya bafwide kuti bapone alimwi?

14 Pele ino Jehova ulimvwa buti kujatikizya kubusya bafwide? Ibbaibbele liyiisya kuti ulayandisisya kubabusya bafwide. Imwaalumi uusyomeka Jobu wakabuzya kuti: “Kuti naa muntu wafwa, sena uyoopona alimwi?” Jobu wakali kwaamba kulindila mucuumbwe kusikila ciindi Leza naakali kuyoomuyeeya. Wakaambila Jehova kuti: “Waakundiita, njooingula, uyoondiyandisisya ndemulengwa wako.”—Jobo 14:13-15, BT.

15 Amuyeeye buyo! Mubwini Jehova ulayandisisya kubabusya bafwide kuti bapone alimwi. Sena tacikkazyiki moyo ikuzyiba kuti Jehova ulimvwa boobo? Pele ino mbuti kujatikizya bubuke bwakumbele? Ino mbaani ibayoobusyigwa, alimwi ino bayoobusyilwa kuli?

“BOONSE ABALI MUZYUUMBWE”

16. Ino bafwide bayoobusyilwa kuti bakkale mubukkale buli buti?

16 Izibalo zyabubuke zyaambwa mu Bbaibbele zituyiisya zintu zinji kujatikizya bubuke bulangilwa kumbele. Ibantu bakabusyigwa aano anyika bakayanzana alimwi abayandwa babo. Ibubuke bwakumbele buyooba mbubwenya—pele bunooyinda aawo kubota. Mbubwenya mbotwakaiya mu Cibalo 3, imakanze aa Leza ngakuti nyika yoonse ibambululwe kuba paradaiso. Aboobo ibafwide tabakabusyilwi kubuumi bwamunyika muvwulide nkondo, milandu alimwi amalwazi. Banoojisi coolwe cakupona kukabe kutamani anyika eeyi mubukkale bwaluumuno alimwi alukkomano.

17. Ino bubuke buyoojatikizya bantu banji buti?

17 Ino mbaani ibayoobusyigwa? Jesu wakaamba kuti ciindi ciyoosika “ncobati kamvwe ijwi lyakwe [Jesu] boonse abali muzyuumbwe, bayoozwa mpoonya.” (Johane 5:28, 29) Mbubwenya buyo, ibbuku lya Ciyubunuzyo 20:13 lyaamba kuti: “Lwizi lwakabweedezya bafu bali mulindulo, alwalo lufu acikalilo cabafu zyoonse zyakabweedezya bafu bali mulinzizyo.” “Cikalilo cabafu” caamba cuumbwe muya bantu boonse. (Amubone Makani Aayungizyidwe mucibalo cakuti “Ino Sheʼohlʹ a Haiʹdes Ninzi?”) Icuumbwe eeci icijatikizya bantu banji cinoocinyina mitumba. Izyuulu-zyuulu zyatuulunzuma twabantu boonse ibalyookezya mulinzizyo bayoopona alimwi. Imwaapostolo Paulo wakati: ‘Kuyooba kubuka kwabafwu baluleme abataluleme.’ (Incito 24:15) Ino eeco caamba nzi?

Mu Paradaiso ibafwide bayoobuka akusangana alimwi abayandwa babo

18. Ino mbaani babikkilizyidwe akati ‘kabaluleme’ ibayoobusyigwa, alimwi ino mbuti bulangizi oobu mbobunga bwamujatikizya nywebo kumugama?

18 “Baluleme” babikkilizya bantu banji mbotubala mu Bbaibbele ibakapona Jesu katanaboola anyika. Mulakonzya kuyeeya Nowa, Abrahamu, Sara, Musa, Rute, Esita abambi banji. Bamwi akati kabaalumi abanakazi aaba ibakajisi lusyomo luyumu balabandikwa mucaandaano 11 cabbuku lya Ba-Hebrayo. Pele “baluleme” alimwi balabikkilizya ababelesi ba Jehova bafwa mazubaano. Akaambo kabulangizi bwabubuke, tulakonzya kwaangununwa kukuyoowa kufwa kuli koonse.—Ba-Hebrayo 2:15.

19. Ino “bataluleme” mbaani, alimwi ino ncoolwe nzi Jehova ncayoobapa muluse lwakwe?

19 Ino mbuti kujatikizya bantu boonse ibatakamubelekela nokuba kumumvwida Jehova akaambo kakuti kunyina ncobakazyi kujatikizya nguwe? Izyuulu-zyuulu zyatuulunzuma twabantu aaba “bataluleme” tabakalubwi pe. Abalo bayoobusyigwa akupegwa ciindi cakwiiya zya Leza mwini-mwini alimwi akumubelekela. Lyamyaka iili cuulu, ibafwide bayoobusyigwa akupegwa coolwe cakusangana bantu basyomeka anyika mukubelekela Jehova. Ciyooba ciindi cikkomanisya kapati. Iciindi eeci Bbaibbele ncoliita kuti Buzuba Bwalubeta. *

20. Ino Gehena ninzi, alimwi ino mbaani ibasowelwa mumo?

20 Sena eeci caamba kuti muntu woonse wakaponede ciindi cimwi uyoobusyigwa? Peepe. Ibbaibbele lyaamba kuti bamwi bafwide bali “mu-Gehena.” (Luka 12:5) Izina lyakuti Gehena lyakazwa kubusena bwakali kusowelwa matombe kunze lyamunzi wa Jerusalemu yansiku. Imitunta alimwi amatombe nkozyakali kuumpilwa ooko. Imitunta yakali kusowelwa mumo yakali yabantu ba Juda mbobakali kubona kuti tabeelede pe kuzikkwa akubusyigwa. Aboobo Gehena ncitondezyo ceelela calunyonyooko lutamani. Nokuba kuti Jesu unoojisi lubazu mukubeteka baumi abafwide, Mubetesi mupati ngu Jehova. (Incito 10:42) Takababusyi aabo mbayoobeteka kuti mbaasizibi akuti tabalisungude pe kucinca.

BUBUKE BWAKUYA KUJULU

21, 22. (a) Ino mbubuke nzi bumbi buliko? (b) Ino nguni wakusaanguna kutambula bubuke bwabuumi bwamuuya?

21 Ibbaibbele alimwi lilaamba zyabubuke bumbi bwakuba cilenge camuuya kujulu. Kuli buyo cikozyanyo comwe cabubuke oobu icilembedwe mu Bbaibbele, ica Jesu Kristo.

22 Naakajaigwa Jesu kali muntunsi, kunyina Jehova naakazumizya kuti Mwanaakwe uusyomeka akkalilile mucuumbwe. (Intembauzyo 16:10; Incito 13:34, 35) Leza wakamubusya Jesu, pele wakamubusya katali muntunsi. Imwaapostolo Petro upandulula kuti Kristo “wakajaigwa mumubili, pele wakabusigwa mumuuya.” (1 Pita 3:18) Mmasimpe aaya akali maleele aagambya cini-cini. Jesu wakapona alimwi kali muntu wamuuya singuzu! (Amubale 1 Ba-Korinto 15:3-6) Jesu ngowakusaanguna kutambula bubuke bwabulemu kapati buli boobu. (Johane 3:13) Pele tanaakali ngowamamanino pe.

23, 24. Ino mbaani babalilwa ‘mukatanga kaniini,’ alimwi ino banooli bongaye?

23 Akaambo kakuti wakalizyi kuti tiikwakali kuyooyinda ciindi cilamfwu kuti apiluke kujulu, Jesu wakaambila basikumutobela basyomeka kuti wakali ‘kuyoobabambila busena’ ooko. (Johane 14:2) Jesu wakaamba baabo bakali kuyoowunka kujulu kuti ‘nkatanga kakwe kaniini.’ (Luka 12:32) Ino bali bongaye ibanooli mukakamu aaka kasyoonto ka Banakristo basyomeka? Ikweelana abbuku lya Ciyubunuzyo 14:1, imwaapostolo Johane waamba kuti: “Ndakalanga, ndakabona Mwanambelele [Jesu Kristo] wakaliimvwi acilundu ca-Zioni, wakali abantu bali zyuulu zili mwaanda amakumi one azine, bakalijisi izina lyakwe azina lyawisi lilembedwe ankumu zyabo.”

24 Aaba Banakristo bali 144,000, kubikkilizya abaapostolo ba Jesu basyomeka babusyilwa kubuumi bwakujulu. Ino bubuke bwabo bucitika lili? Imwaapostolo Paulo wakalemba kuti bwakali kuyoocitika kuciindi cakubako kwa Kristo. (1 Ba-Korinto 15:23) Mbubwenya mbumuyooyiya mu Cibalo 9, lino tupona kuciindi eeco. Aboobo aabo basyoonto bacisyeede akati kabali 144,000 ibafwa lino babusyilwa kubuumi bwakujulu mukulaba kwaliso mbobafwida buyo. (1 Ba-Korinto 15:51-55) Pele ibunji bwabantu bajisi bulangizi bwakuyoobusyilwa kubuumi mu Paradaiso anyika kumbele.

25. Ncinzi citiilangwe-langwe mucibalo citobela?

25 Inzya, Jehova ncobeni uyoomuzunda sinkondoma lufwu, alimwi talukabi limbi! (Amubale Isaya 25:8) Pele mulakonzya kulibuzya kuti, ‘Ino aabo ibayoobusyilwa kubuumi bwakujulu bayoocita nzi ooko?’ Banooli cibeela camfwulumende ya Bwami bubotu kujulu. Tulaiya zinji kujatikizya mfwulumende eeyo mucibalo citobela.

^ munc. 19 Ikutegwa mujane bupanduluzi bwamakani aajatikizya Buzuba Bwalubeta alimwi ampolunooyeeme lubeta, amubone Makani Aayungizyidwe mucibalo cakuti “Ino Buzuba Bwalubeta Ninzi?