Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

SUURA MUSANJU

Okunihira Okuhikire Hali Abagonzebwa Baawe Abafiire

Okunihira Okuhikire Hali Abagonzebwa Baawe Abafiire
  • Nitumanya tuta ngu okuhumbuka mali kulibaho?

  • Yahwe aina nyehu’ra ki ha kuhumbura abafiire?

  • Nibaha abalihumburwa?

1-3. Munyanzigwa ki akutwirukya itwena, kandi habwaki kumanya Baibuli eky’eyegesa kiratulera obwikizo?

TEERA akasisani, n’oiruka omunyanzigwa ow’itima. W’amaani kandi akukukiza enziriga. Omumanyire tagira mbabazi habwokuba omurozere naita abamu h’abanywani bawe. Nobwokulengaho nagawe goona kwiruka, ayeyongera kusembe’ra haihi. Norora hataroho kunihira kwoona. Aho naho nubwo norora omujuni nahika, naija harubaju rwawe. Aina amaani maingi muno kukira omunyanzigwa wawe, kandi anihiza kukukonyera. Ohu’ra otungire obwikizo!

2 Mananu kwo haroho omunyanzigwa nk’ogu arukukwirukya. Amananu gali nti, itwena akutwirukya. Nkoku twayegere omu suura ei twakamara, Baibuli eyeta okufa, munyanzigwa. Busaho n’omu hali itwe arukusobora kumwetantara n’obukwakuba okumurwanisa. Baingi hali itwe turozere natwihaho abagonzebwa baitu. Baitu Yahwe w’amaani muno kukira okufa. Nuwe mujuni ow’engonzi ayolekere ngu nasobora kusingura omunyanzigwa onu. Kandi nanihiza kuhwerekerereza kimu omunyanzigwa onu kufa. Baibuli eyegesa: “Omunyanzigwa owa ha mpero aliihibwaho nukwo kufa.” (1 Abakolinso 15:26) Ago ka gali makuru marungi!

3 Omu bugufu, katurole okutwehu’ra okufa obukubaho. Kinu nikiija kutukonyera kwetegereza ekintu ekiratuletera okusemererwa. Norora Yahwe, nanihiza ngu abafu baligaruka kuba abomezi. (Isaya 26:19) Okwo nukwo kunihiza kw’okuhumbuka.

OMUGONZEBWA OBWAFA

4. (a) Omulingo Yesu ogu yayehuliremu, omugonzebwa we afiire gukutwegesa ki ha nyehu’ra ya Yahwe? (b) Yesu akaba aina buganjaine bwa mulingo ki na Lazaro hamu n’abanyanya?

4 Wali oferirweho omugonzebwa wawe? Oburumi, okusalirwa n’okusununukwa nibizoka bitakusobora kugumisirizibwa. Omu bwire nk’obwo nitwetaaga kusoma Ekigambo kya Ruhanga kituhumuze. (2 Abakolinso 1:3, 4) Baibuli etukonyera kwetegereza omulingo Yahwe na Yesu oku behu’ra ha bikwatiraine n’okufa. Yesu ayabaire n’emiringo nk’eya Ise, akamanya oburumi bw’okuferwa omuntu. (Yohana 14:9) Obwakaba ali omu Yerusalemu, Yesu yabungiraga Lazaro n’abanyanya Malyamu na Maliza, abaikaraga omu rubuga oruherireho orwa Besaniya. Baali banywani muno. Baibuli egamba: “Kandi Yesu akagonza Maliza n’owanyina na Lazaro.” (Yohana 11:5) Nkoku twayegere omu suura ehinguireho, Lazaro akafa.

5, 6. (a) Yesu akehu’ra ata obu yasangire abanyaruganda n’abanywani ba Lazaro nibatera empamo? (b) Habwaki okusalirwa kwa Yesu kukutuga’ramu amaani?

5 Yesu akahu’ra ata munywani we obu yafiire? Ebyahandiikirwe bitugambira ngu Yesu aketeraniza ha b’oruganda rwa Lazaro n’abanywani be omu kusalirwa ha bw’okufa kwe. Obu yaboine okusalirwa okwo, akakwatwaho muno. “Yasinda omu mutima natuntura.” Kandi ebyahandiikirwe bigamba, “Yesu ya’ra amaizi.” (Yohana 11:33, 35) Yesu ku’ra kikamanyisa ngu akaba ataina kunihira? Nangwa. Omu mananu, Yesu akaba akimanyire ngu ekintu ekirungi muno kikaba kiri haihi kubaho. (Yohana 11:3, 4) Nabwo akahu’raa okusalirwa n’okuganya ebinyakuletwa okufa.

6 Okusalirwa kwa Yesu kukutuga’ramu amaani. Nikutwegesa ngu Yesu na Ise, Yahwe banobera kimu okufa. Baitu Yahwe Ruhanga nasobora kurwanisa n’okusingura omunyanzigwa ogu! Leka turole Ruhanga eki yasobozesiize Yesu kukora.

“LAZARO, TURUKA OIJE!”

7, 8. Omu ndora y’abantu habwaki kyabaire nikizoka nka Lazaro atakyasobora kuhumbuka, baitu Yesu akakora ki?

7 Lazaro akaba azikirwe omu bwingira, kandi Yesu akaragira ibale erikaba likingireho lihibweho. Maliza atakisagike habwokuba hakaba harabireho ebiro bbina kuruga Lazaro azikwa, nikizoka ngu omutumbi gwa Lazaro gukaba gutandikire kujunda. (Yohana 11:39) Okusigiki’ra ha ntekereza y’omuntu, hakaba haroho kunihira ki?

Okuhumbuka kwa Lazaro kukarugamu okusemererwa kwingi muno.—Yohana 11:38-44

8 Ibale likakulingurwaho, Yesu yayeta n’iraka erikoto: “Lazaro, turuka oije.” Kiki ekyabaireho? ‘Omusaija akaba afiire, yaturuka.’ (Yohana 11:43, 44) Osobora kucumitiriza okusemererwa ababaireho okubatungire? Ababaireho kababe bali beene Lazaro, banyaruganda rwe, banywani be rundi batahi, bakaba nibakigumya ngu mali akaba afiire. Kyonka hati, omugonzebwa wabu eyabaire afiire, akaba agarukire kuba mwomezi. Ekyo kitabe kyanguhire muno kukikiriza. Hataroho kugurukyagurukya baingi batekwa kuba bamugwire omu kifuba habw’okusemererwa. Okufa kukaba kusingwirwe!

Eriya akahumbura omwana w’omufakati.—1 Ekyabakama 17:17-24

9, 10. (a) Yesu akoleka ata endugirro y’amaani g’okuhumbura Lazaro? (b) Tugasirwa tuta obu tusoma ebyahandiikirwe ebirukukwata ha kuhumbuka?

9 Yesu atefole kuba yakozere eky’amahano kinu omu maani ge wenka. Omu kusaba kwe atakesere Lazaro, akakyoleka ngu Yahwe nuwe Ndugiirro y’okuhumbuka. (Yohana 11:41, 42) Gunu tiguli nugwo murundi gwonka Yahwe yakozesize amaani ge omu mulingo gunu. Okuhumbuka kwa Lazaro kuli kumu ha mirundi omwenda esangwa omu Kigambo kya Ruhanga. * Kusoma h’abantu abo abahumbwirwe kituletera okusemererwa. Tubegeraho ngu Ruhanga tasorora, habwokuba omu bahumbwirwe hakabamu abato, abakuru, abakazi, abasaija, Abaisareri n’abatali Baisareri. Ka habaireho okujaguza kw’amaani abantu abo obu bahumbwirwe! Nk’eky’okurorraho, Yesu obu yahumbwire omwisiki omuto abazaire be “bakaba nokusemererwa kwingi.” (Marako 5:42, NW) Ego, Yahwe akabaletera okusemererwa kwingi muno.

Omukwenda Petero akahumbura omukazi Omukristayo Dolika. —Engeso 9:36-42

10 Gali mananu, abo abahumbwiirwe Yesu bakagaruka baafa. Kinu nikimanyisa ngu kikaba kitaina makuru okubahumbura? Nangwa. Ebyahandiikirwe binu byoleka amananu agali omu Baibuli kandi bituha okunihira okugumire.

EBI TUKWEGERA HA BYAHANDIIKIRWE EBIRUKUKWATA HA KUHUMBUKA

11. Ebyahandiikirwe ebirukukwata ha kuhumbuka kwa Lazaro bigumya bita amananu agali omu Omugambizi 9:5?

11 Baibuli eyegesa ngu “abafiire tibamanyire kigambo n’ekimu.” Tibali boomezi ahantu hoona. Ebitusoma hali Lazaro nibikigumya. Uwe Lazaro obu yahumbukire akagambira abantu iguru nkoku likusisana? Rundi akabatiinisiriza n’abagambira ha bikwatiraine n’omu’ro ogutaraara? Nangwa. Baibuli teyoleka bigambo nk’ebyo kuruga hali Lazaro. Ebiro bbina ebi yamazire afiire akaba ‘atamanyire kigambo n’ekimu.’ (Omugambizi 9:5) Lazaro akaba abyamire omu kufa.—Yohana 11:11.

12. Habwaki tukusobora kukigumya ngu okuhumbuka kwa Lazaro kukabaho kwo?

12 Ebitusoma hali Lazaro byongera kutwegesa ngu okuhumbuka kuliyo, tiruli ruganikyo buganikyo. Yesu akahumbura Lazaro omu maiso g’abakaiso baingi. N’abanyadiini ababaire banobere Yesu, batahakanize eky’amahano kinu. Oihireho bakagamba bati: “Tukole ki? Baitu omuntu [Yesu] ogu nakora obwokuro’raho bwingi.” (Yohana 11:47, NW) Abantu baingi bakagenda kurora ayahumbukire. Kinu kyarugi’ramu baingi kwikiririza omuli Yesu. Okuhumbuka kwa Lazaro kukagumya ngu Yesu akatumwa Ruhanga. Obwakaiso bunu bukaba bw’amaani muno habwokuba bukaletera abanyadiini y’Ekiyudaya ab’emitima emibi, okukora entegeka y’okwita Yesu hamu na Lazaro.—Yohana 11:53; 12:9-11.

13. Kiki eki tukusobora kusigiki’raho kwikiriza ngu Yahwe nasobora kuhumbura abafiire?

13 Kiri ky’amagezi kwikiriza ngu nihaija kubaho okuhumbuka? Ego, habwokuba Yesu akegesa ngu kiro kimu “bona abali omu bituro” balihumburwa. (Yohana 5:28) Yahwe nuwe Muhangi w’obwomezi bwoona. Kigumire kwikiriza ngu nasobora kugaraho obwomezi obw’abaireho? Kinu kikusigiki’ra ha busobozi Yahwe obwaina obw’okwijuka. Mali nasobora kwijuka abagonzebwa baitu abafiire? Obuhangwa bulimu enyunyuzi butabarwa, kyonka buli nyunyuzi Ruhanga agiha ibara! (Isaya 40:26) Nahabwekyo Yahwe Ruhanga nasobora kurungi kwijuka byoona ebirukukwata h’abagonzebwa baitu abafiire, kandi ayetekanize kubagaru’ra obwomezi obundi.

14, 15. Okusigiki’ra ha Yobu ebi yabalize, Yahwe aina ntekereza ki ha bikwatiraine n’okuhumbura abafu?

14 Yahwe aina ntekereza ki ha kuhumbura abafiire? Baibuli eyegesa ngu nayegombera kimu kubahumbura. Omusaija omwesigwa Yobu akakaguza: “Omuntu obwalifa aligaruka okuba omwomezi?” Yobu akaba nabaza ha busumi obu yakubaire omu kituro nalindi’ra kuhikya Ruhanga obu y’akumwijukire. Akagambira Ruhanga: “Wakunyesere, nanyowe nakukwetebukire: Wakugondeze omulimo ogwengaro zawe.”—Yobu 14:13-15.

15 Kitekerezeho! Yahwe nagondeza kimu kuhumbura abafu. Tikikuga’ramu amaani kumanya nk’oku Yahwe ahu’ra? Baitu okuhumbuka kwa mulingo ki okurukwija? Nibaha abalihumbuka kandi baliikara nkaha?

‘BOONA ABALI OMU BITURO EBIKWIJUKWA’

16. Abafu balihumburwa kwikara omu bwomezi bwa mulingo ki?

16 Baibuli ebyebaza h’abantu abahumbwirwe bitwegesa bingi ha kuhumbuka okw’omukasumi ak’omu maiso. Abantu abagarwirwe omu bwomezi ha nsi bakagaruka kwikara n’abgonzebwa babu. Nukwo kiraba kityo ha bwabo abarahumburwa omu kasumi akakwija—kyonka omu mulingo ogukukiraho oburungi. Nkoku twayegere omu Suura eya 3, ekigendererwa kya Ruhanga kiri, ensi yoona efoorwe rugonjo rwe. Obwo nu abafu tibalihumbuka kwikara omu nsi ijwire obulemu, obucwi bw’ebiragiro, n’endwaire. Baliba n’omugisa gw’okwomera ebiro n’ebiro omu nsi enu, omu businge n’omu ntekaniza erukusemeza.

17. Abo abalihumburwa baliba nibaingana nkaha?

17 Nibaha abalihumburwa? Yesu akagamba ‘Boona abali omu bituro ebikwijukwa balihuli’ra iraka lye [erya Yesu] kandi balirugamu.’ (Yohana 5:28, 29, NW) Omulingo nugwo gumu, Okusuku’rwa 20:13 rugamba: “Nenyanja yaleta abafu abakaba barumu; nokufa nokuzimu byaleta abafu abakaba barumu.” “Okuzimu” kimanyisa ebituro nambere abantu bazikwa. (Rora Ebyongirweho, “Okuzimu (Sheol na Hades) Nikyo Kiki?”) Omu bituro tihaija kusigaramu bafu. Obukaikuru n’obukaikuru bw’abantu ababyamire omu bituro baligaruka kuba bomezi. Omukwenda Paulo akagamba: “Halibaho okuhumbuka okwabahikirire nabatahikirire.” (Engeso 24:15) Ekyo nikimanyisa ki?

Omu Rugonjo rwa Ruhanga, abafiire balihumbuka baikale hamu n’abagonzebwa babu

18. Nibaha abali omu “bahikirire” abakugenda kuhumburwa, okunihira kunu nikukukwataho kuta?

18 “Omu bahikirire” harumu baingi abatusomaho omu Baibuli ababaireho Yesu atakaizire ha nsi. Nosobora kutekereza hali Nuha, Iburahimu, Sara, Musa, Rusi, Esiteri, n’abandi baingi. Abamu h’abasaija n’abakazi banu ab’okwiriza babazibwaho omu suura 11 omu kitabu ky’Abaheburaniya. Kyonka “omu bahikirire,” harumu abahereza ba Yahwe abakufa omu kasumi kanu. Habw’okunihira kw’okuhumbuka, tusobora kutaisurwa kuruga omu kutiina kufa.—Abaheburaniya 2:15.

19. “Abatahikirire” nibo baraha, kandi mugisa ki Yahwe ogw’abaha?

19 Kandi kiri kita hali abo abataheriize n’obukwakuba okworobera Yahwe habwokuba bakafa batakamumanyire? Obukaikuru n’obukaikuru ‘bwabatahikirire’ banu talibebwa. Nabo balihumburwa kandi balihebwa obwire kwega hali Ruhanga ow’amananu nukwo basobole kumuhereza. Omu kasumi k’emyaka rukumi abafu boona balihumbuka batunge omugisa kweteraniza n’abesigwa ha nsi kuhereza Yahwe. Nikaija kuba kasumi k’okusemererwa. Akasumi kanu nuko Baibuli ebazaho nka Ekiro ky’okucweraho omusango. *

20. Gehena nikyo ki, kandi baha abagendayo?

20 Kinu kikumanyisa ngu buli muntu wena eyafiire alihumbuka? Nangwa. Baibuli egamba ngu abamu h’abafiire bali omu “Gehena.” (Luka 12:5) Ekigambo Gehena kikarugira ha kikaro ekyali aheru ya Yerusalemu eya ira ahanagwaga ebisasiro. Emitumbi n’ebisasiro nuho babyokezaga. Abayudaaya bakitwaraga ngu emitumbi y’abo abanagwayoga yabaga etakuseme’ra kuzikwa n’obukwakuba kuhumburwa. Nahabwekyo Gehena kimanyisa kuhwerekerereza kimu. Yesu n’obwaraba aina obujunanizibwa bw’okusa’ra abomezi n’abafiire omusango, Yahwe nuwe mucwi w’emisango arukuki’rayo kimu. (Engeso 10:42) Boona abaracwera omusango kuba babi habw’obutagonza kuhindura engeso zabu, talibahumbura.

KUHUMBUKIRA OBWOMEZI OBW’OMUIGURU

21, 22. (a) Kuhumbuka kwa mulingo ki okundi okuroho? (b) Oha ayabandize kuhumbukira omu bwomezi obw’omwoyo?

21 Kandi Baibuli ebaza ha kuhumbuka okundi, okw’obwomezi nk’ekihangwa eky’omwoyo omuiguru. Eky’okurorraho kimu kyonka eky’omulingo nka gunu ekizooka omu Baibuli, nikyo ekya Yesu Kristo.

22 Hanyuma ya Yesu kwitwa, Yahwe ataikirize Omwana We omwesigwa kusigara omu kituro. (Zabuli 16:10; Engeso 13:34, 35) Ruhanga akahumbura Yesu, baitu atakyali muntu w’omubiri nk’ogwaitu. Omukwenda Petero akasobora ngu Kristo ‘obuyaisirwe omu mubiri, baitu yayomezebwa omu mwoyo.’ (1 Petero 3:18) Omu mananu kinu kikaba ky’amahano ky’amaani. Yesu akaba agarukiremu kuba mwomezi nk’omuntu ow’omwoyo ow’amaani! (1 Abakolinso 15:3-6) Yesu nuwe yabaire w’okubanza kutunga okuhumbuka okwekitinisa kiti. (Yohana 3:13) Baitu tali nuwe yakubaire namali’rayo.

23, 24. Nibaha ‘abe’igana like’ erya Yesu, kandi baliba nibaingana nkaha?

23 Yesu obu yamanyire ngu akasumi ke ak’okugaruka omuiguru kamazire okuhika akagambira abegeswa be abesigwa ngu nagenda ‘okubatekaniriza ekikaro omuiguru.’ (Yohana 14:2) Banu abarukugenda omuiguru, Yesu akabeeta “igana like.” (Luka 12:32) Baingaha abaliba omwigana linu elike, ely’Abakristayo abesigwa? Okusigiki’ra ha Okusuku’rwa 14:1, omukwenda Yohana akagamba: “Nkarora, kandi dora, Omwana Gwentama [Yesu Kristo] gwemerire ha Rusozi Sayuni, kandi hamu nauwe akasirira mu bukumi buna mwenkumi ina, baina ibaralye nibara lya Ise lihandikirwe ha buso bwabu.”

24 Abakristayo banu 144,000, otwaliremu n’abakwenda ba Yesu abesigwa, bahumbukira obwomezi obw’omuiguru. Okuhumbuka kw’abu kw’akubaireho ddi? Omukwenda Paulo akahandiika ngu kw’akubaireho omu kasumi k’okubaho kwa Kristo. (1 Abakolinso 15:23) Nkoku orayega omu Suura eya 9, hati niko kasumi akaturumu. Nahabwekyo abakyasigaireho ha 144,000 abakufera omu kasumi kanu, bahumburwa aho naho n’okugenderaho omuiguru. (1 Abakolinso 15:51-55) Kyonka abantu abakukira obwingi, baina okunihira kw’okuhumbukira obwomezi omu Rugonjo rwa Ruhanga ha nsi.

25. Kiki ekiturayegaho omu suura ekugarukaho?

25 Ego, Yahwe naija kusingura omunyanzigwa waitu, kufa, kandi nikwija kurugiraho kimu! (Isaya 25:8) Hati nosobora kuba noyekaguza, ‘Abo abakuhumbukira obwomezi obw’omuiguru, nibagenda kukorayo ki?’ Nibaija kuba balemi omu Bukama oburungi obwa Ruhanga omuiguru. Nitwija kweyongera kwega ha gavumenti egyo mu suura ekugarukaho.

^ kac. 9 Ebyahandiikirwe ebindi ha kuhumbuka bisangwa omu, 1 Ekyabakama 17:17-24; 2 Ekyabakama 4:32-37; 13:20, 21; Matayo 28:5-7; Luka 7:11-17; 8:40-56; Engeso 9:36-42; hamu na 20:7-12.

^ kac. 19 Kumanya ebirukukiraho ha bikwatiraine n’Ekiro ky’Okucweramu Omusango, rora Ebyongirweho, “Ekiro ky’Okucwa Omusango—Nikimanyisa Ki?