1. Kani nilisa itembelo ilishibikilwe ili twakusambililapo buno bukumo?

ABANTU abengi ukushinguluke’calo baliliishi itembelo ili abengi beta ati Mwe baWishifwe, neli Itembelo lya baShikulu. Fyonse’fyo fibili filalabila pe tembelo ilishibikilwe ili baYesu Klistu bapeele koti cakutuntululako. Litembelo ilicindeme makosa, kabili ukusambilila ifintu fitatu ifyalabilwepo muli lyelyo itembelo kwakumofweniko ukusambilila ifingi pali fyefyo Baibolo muli bucine isambisha.

2. Kani nifisa ifintu fitatu ifi baYesu basambishe abasambile babo ukutembelelapo?

² Pa kutatika kwa lili itembelo, baYesu balisambishe abalukubakutika ati: “Sombi mulukutembele’fi ati: MwebaWisifwe abakwiulu, isina lyenu licindikwe. Ubufumu bwenu bwise. Ukufwaya kwenu kucitwe, pansi pano koti nikwiulu.” (Matayo 6:9-13) Mbe’fi fitatu ifi balabile apa filicindeme shani?

3. Kani findo twelelwe ukwishiba pa Bufumu bwa baLesa?

³ Tulisambililepo kale ifingi pe shina lya baLesa, baYehova. Kabili tulilabilepo kale pa kufwaya kwa baLesa—ifi bacitile nefi bali ne kucitila abantunshi. Lomba pano, nifindo baYesu balukwalula ili batubuulile ukutembela ati: “Ubufumu bwenu bwise”? Kani Ubufumu bwa baLesa cindo? Kani ukwisa kwa buko kukalenga shani ishina lya baLesa ukucindikwa, neli ukuliswesha?  Kabili ukwisa kwa Bufumu kulikumineko shani ku kucitwa ukwa kufwaya kwa baLesa?

4. Kani Ubufumu bwa baLesa cindo, kabili ninani uuli Imfumu ya buko?

⁴ Ubufumu bwa baLesa buteko ubwikalikilwe na baYehova Lesa ubutangililwa ne Mfumu iisalulwilwe na baLesa. Mba ninani uuli Imfumu ya Bufumu bwa baLesa? Ni baYesu Klistu. BaYesu Imfumu ya bubu Ubufumu balicililepo amakosa na pa bekalicishi bonse aba bantunshi kabili baletwa ati: “Imfumu yamafumu, baWisikulubo basikulu.” (1 Timote 6:15) Balikwete amakosa akucita ifyakuti ubune ukucila na onse umwikalicishi wa bantunshi, ukubikako lukoso na onse uyo uungaba umuweme pa bekalicishi ba bantunshi.

5. Nikwisa Ubufumu bwa baLesa bukaba ili bukalukuteka, kabili nibani bukalukuteka?

⁵ Kani Ubufumu bwa baLesa bukalukuteka ukufuma kwisa? Nacine, nikulipi baYesu bali? Munganuka ifi mwasambilile ati baalifwile imfwa ya kukululushiwa pa citi, kabili balibushiwe. Panuma ya nshiku 40, balibwelele kwiulu. (Ifyacitilwe 2:33) Pakuti pali fyefyo, uko ekuli Ubufumu bwa baLesa—kwiulu. Uyo e mulandu Baibolo ibwitila ati ‘Ubufumu ubwa kwiulu.’ (2 Timote 4:18) Nangaba ati Ubufumu bwa baLesa buli kwiulu, bukateka aba pa calo.—Pendeni Ukufisulula 11:15.

6, 7. Mba nindo ilenga baYesu ukuba Imfumu iyilibelele?

⁶ Mba nindo ilenga baYesu ukuba Imfumu iyilibelele? Umulandu umo wakweba ati bo tabakafwapo. Ukulangisha ifi baYesu bapuseneko ne mfumu sha bantunshi, Baibolo ilabeta ati “abali beŋka abamweo uwakubulo’kufwa, abekala mukutuba ukutakufikwa-ko.” (1 Timote 6:16) Ici cilukwalula ati fyonse ifiweme ifi baYesu bakacita tafikashilapo. Kabili bakacita ifikulu kabili ifikabawamina abantu.

⁷ Langulukenipo pali kuku ukushimika ukwa pali baYesu: “Umupasi wabaYawe [baYehova] ukalukwikele pali ye, umupasi wamano nekalaŋgo, umupasi wakufunda nemakosa, umupasi  wakwisiba newakubatonda baYawe [baYehova]. Akalukutemenwa mukubatonda baYawe [baYehova]; kabili taakasololola koti kubona kwamenso akwe, neli kupata koti kumfwa kwamatwi akwe; sombi kukuluŋgama eko akasololola nebapeŋgele, nekubapindila muli bucine abatekenye abamucalo.” (Yisaya 11:2-4) Aya amashiwi alalangisha ati baYesu bali ne kuba Imfumu iilungeme kabili iya nkumbu ku bantu pa calo ca panshi. Kani mungafwaya ukukwata imfumu iya kube’fyo?

8. Mba nibani bakateka na baYesu?

⁸ Icine na cimbi pa Bufumu bwa baLesa ni cici: BaYesu tabakatekapo benka. Bambi nabo bakateka na baYesu. Ku cakubwenako intangishi Paulu yalibuulile Timote ati: “Kani tulukukoselela, tukalukwikele nebufumu pamo nabo.” (2 Timote 2:12) Fya cine, Paulu, Timote, na bambi lukoso ababucetekelo abasalulwilwe na baLesa bakateka pamo na baYesu mu Bufumu bwa kwiulu. Mba nibanga abakakwata ilyo ishuko?

9. Kani nibanga abakateka na baYesu, kabili nilwisa baLesa batatikile ukubasalulula?

⁹ Koti ni fyefyo Icapitala 7 ica lilino ibuuku calabiilepo, intangishi Yoane baliilangishe icakuboneka umu yabwene ‘Umwana wa mbelele, Yesu Klistu, aliimakene pa lupili lwa Sayoni [umupunda wakwe uwa bufumu kwiulu], ne bantu pamo nakwe amasausande umwanda umo ne makumi ane na ane peulu (144,000), bali ne shina lyakwe ne shina lya Bawishi ililembelwe pa mpumi shabo.’ Mba nibani abo ba 144,000? Yoane umwine atubuula ati: “Abo ebabo abalondo’Mwana wambelele uko konse ukwalukuya. Abo baliulilwe pakati pabantunsi, ifyamutulu [ifisepo fya kutanga] ifyakuli baLesa nakuMwana wambelele.” (Ukufisulula 14:1, 4) Fya cine, basambile babucetekelo aba baYesu Klistu abasalulwilwe ukuya mu kuteka nabo kwiulu. Panuma ya kubushiwa ukufuma ku bafwile ne kuya mu kwikala kwiulu, bakalukuteka aba pa calo pamo na baYesu. (Ukufisulula 5:10) Ukutatikila lukoso mu mpindi ya basambile, baLesa balasalulula abaKlistu babucetekelo pakweba ati bakumanishe inambala ya ba 144,000.

10. Mba nindo ukwanshika kwa kweba ati baYesu na ba 144,000 balukuteka abantunshi kulangishisha ati baLesa balitutemenwe?

 ¹⁰ Ukwanshika ati baYesu na ba 144,000 bakateke abantunshi kulalangisha ati baLesa balitutemenwe. Umulandu umo wakweba ati, baYesu baliishi ifi abantunshi bomfwa pakuti bo balipo mu buntunshi kabili balipengelepo. Paulu alilabile ati ‘baYesu tabalipo ni babo abatabeshi ukumfwana na fwebo mu kunaka kwesu, sombi balieseshiwe mu fintu fyonse koti ni fyopele’fyo na fwebo, sombi tababifishe.’ (AbaEbeya 4:15; 5:8) Na baabo abakalukuteka nabo balipengele ne kushipikisha amakatasho ili baali mu buntunshi. Nakabili, balipitilemo mu kubulo’kuwaminina kabili balishipikishe amalwashi aapusenepusene yonse. Mucinenene, bakomfwisha amakatasho ao abantunshi bapitamo!

11. Mba nindo Ubufumu bwa baLesa bwalukufwaikilwa pakweba ati ukufwaya kwa baLesa kucitwe kwiulu?

¹¹ Ili baYesu balabile ati abasambile babo balyelelwe ukutembela ati Ubufumu bwa baLesa bwise, nakabili balilabile ati balyelelwe ukutembela ati ukufwaya kwa baLesa kucitwe “pansi pano koti nikwiulu.” BaLesa bali kwiulu, kabili inkalamba shabo ishabucetekelo shilacita ukufwaya kwabo impindi shonse. Nangabe’fyo, mu Capitala 3 ica lilino ibuuku twalisambilile ati inkalamba imbifi yalilekele ukucita ukufwaya kwa baLesa kabili yalilengele Adama na Efa ukubifya. Mu Capitala 10, tukasambilila ifingi ifi Baibolo isambisha pali yeyo inkalamba imbifi, iyi twishi ati ni Satana Umusenseshi. Satana ne nkalamba ishasalulwilepo ukumulonda—ishitwa ati ifibanda—baalibasuminishe ukwikala kwiulu pa kapindi kanini. Pakuti pali fyefyo, tabaalipo ni bonse kwiulu abaalukucita ukufwaya kwa baLesa pali yeyo mpindi. Pano ico cali ne kwaluka ili Ubufumu bwa baLesa bwali ne kutatika ukuteka. Imfumu ya bukumo iyaikalikilwe, baYesu Klistu, baali ne kulwa inkondo na Satana.—Pendeni Ukufisulula 12:7-9.

12. Kani nifisa ifintu fibili ificindeme ifi Ukufisulula 12:10 kwabuulishisha?

 ¹² Amashiwi alukukonkapo aakushimika alukubuulishisha ifyali ne kucitika: “Naliumfwile isiwi ilikulu mwiulu, ilyalukulabila ati: Bukumo kwaisa ukupulusya nemakosa nebufumu bwabaLesa besu, nebukulu bwabaKlistu babo; pakuti [Satana] umusensesi wabakwasu aliposelwe pansi, uyo uwalukubasensa pamenso abaLesa besu pakasuba napabusiku.” (Ukufisulula 12:10) Kani mwacifibona ifintu fibili ificindeme ukwakuti ifi apa apakupenda mu Baibolo pabuulishisha? Ica kutanga, Ubufumu bwa baLesa ubwikalikwa na baYesu Klistu bwatatikako ukuteka. Ica bubili, Satana bamupoosa pa calo ca panshi ukufuma mwiulu.

13. Kani findo ficitikile pakuti Satana balimutamfishemo mwiulu?

¹³ Kani findo fifuminemo mu fintu ifyo fibili? Ukulosha ku fyacitikile mwiulu, tulapenda ati: “Pakuti pali fyefyo, saŋgalaleni mwemaulu, namwemwikala-mo.” (Ukufisulula 12:12) Fya cine, inkalamba shabucetekelo mwiulu shalisangalele nipakuti Satana ne fibanda fyakwe tabamo mwiulu, bonse abashelemo mwiulu babucetekelo kuli baYehova Lesa. Muli ubutende bwacinenene ne kumfwana mwiulu. Ukufwaya kwa baLesa kulukucitwa mwiulu.

14. Kani findo ficitikile pakuti Satana balimupoosele pa calo ca panshi?

¹⁴ Nga pano ku calo ca panshi? Baibolo ilalabila ati: “Isyamo lili kucalo capansi nakucisiba; pakuti umusensesi aliselucile kuli mwebo, ali nebukali ubukulu, pakuti aliisi ati ndi nempindi ice lukoso.” (Ukufisulula 12:12) Satana alikalipile pakuti balimutamfishemo mwiulu na pakuti alishele ne mpindi ice lukoso. Mu bukali bwakwe alalenga ukukatasha, neli “isyamo,” pa calo. Tukasambilila ifingi pali lyelyo “isyamo” mu capitala cakonkapo. Pano pakuti Satana balimupoosele pa calo ca panshi kabili alalenga ukukatasha pa calo, cingatulenga ukwipusha ati, Kani Ubufumu bungalenga shani ukufwaya kwa baLesa ukucitwa pa calo?

15. Kani baLesa balafwaya icalo ukulukuli shani?

¹⁵ Anukeni ifi baLesa bafwaya icalo ukulukuli. Mwalisambilile  pali fyefyo mu Capitala 3. Mu Edeni, baLesa balilangishe ati balafwaya icalo cino ukuba paladaiso iiswilemo abantunshi abatabafwapo kabili abalungeme. Satana alilengele Adama na Efa ukubifya, kabili ico calyambukiile ukufwaya kwa baLesa. Nangabe’fyo, ukufwaya kwa baLesa takwaalukilepo. BaYehova bacili balafwaya ati “abaluŋgeme bakapyane’calo, bakalukwikala-mo insiku syonse lukoso.” (Amasamo 37:29) Kabili Ubufumu bwa baLesa bukakonshe’fyo. Bukakonsha shani ifyo?

16, 17. Kani Danyeli 2:44 ilatubuule’ndo pa Bufumu bwa baLesa?

¹⁶ Langulukeni pa kushimika ukusangwa pali Danyeli 2:44. Apo tulapendapo ati: “Pansiku syamfumu isyo, baLesa bakwiulu bakemika ubufumu, ubutabukonalwa nensiku pee, koku; kabili ubupyani bwabuko tabukasilwa abantu bambi; sombi bukapalaisisya nekonala ubu-bufumu bonse; nabo ubwine nekwiminina insiku syonse isyakulukuyayaya.” Mba aya amashiwi alatubuule’ndo pa Bufumu bwa baLesa?

¹⁷ Ica kutanga, alatubuula ati Ubufumu bwa baLesa bwali ne kwimikwa “pansiku syamfumu isyo,” neli ili amabufumu ambi akalukulipo. Ica bubili, alatubuula ati Ubufumu bukalukuliko inshiku shonse lukoso. Tabukapokwapo ne kupyanikwapo kuli bumbi ubufumu. Ica butatu, pakaba inkondo pakati ka Bufumu bwa baLesa ne mabufumu acicino icalo. Ubufumu bwa baLesa bukacimfya. Mukupelako, e bukaba lukoso ubuteko ubukalukuteka abantunshi. Eli abantunshi bakasangalala pakuti pa kulukutekwa ne bufumu ubuweme ukwakuti.

18. Kani inkondo ya kupelako iikabako pakati ka Bufumu bwa baLesa ne mabufumu acicino icalo iletwa shani?

¹⁸ Baibolo ili ne fyakulabila ifyakuti ubwingi pali yeyo inkondo yakupelako iya pakati ka Bufumu bwa baLesa ne mabufumu acicino icalo. Ku cakubwenako, ilatusambisha ati ili ukushila kulukupalamina, imipashi iibipile ikatandanya ubufi pakuti itumpaike ‘imfumu isha calo conse ica panshi icilimo abantu.’ Nipali wisa mulandu? “Mukusibuŋganisisya [imfumu] kuŋkondo iyakasuba ako akakulu akabaLesa Abamakosa onse.” Imfumu isha mu calo ca panshi shikabunganikwa pamo ‘pa mupunda apelicilwe mu buEbeya ati ni Amagedono.’  (Ukufisulula 16:14, 16) Pakuti pali fyefyo ifilabilwe apa apakupenda pabili, inkondo ya kupelako pakati ka mabufumu abantunshi ne Bufumu bwa baLesa iletwa ati inkondo ya Amagedono.

19, 20. Mba nifindo filenga ukufwaya kwa baLesa ukubulo’kulukucitwa pa calo buno bukumo?

¹⁹ Kani Ubufumu bwa baLesa bukakonshe’ndo ukupitila mu nkondo ya Amagedono? Langulukeni nakabili pafi baLesa bafwaya icalo ukulukuli. BaYehova Lesa balifwaile icalo ukwisulamo ne bantu abalungeme, ukulukubapyungila mu Paladaiso. Mba cindo icicicila ifyo ukubula ukucitwa buno bukumo? Ica kutanga, tuli bakubulo’kuwaminina, kabili tulalwala ne kufwa. Nangabe’fyo, twalisambilile mu Capitala 5 ati baYesa balitufwilile pakweba ati tungekala umuyayaya. Cipale munganuka amashiwi aalembelwe mwi buuku lyakwe Yoane aalabila ati: ‘BaLesa balitemenwe aba pa calo ca panshi ukwakuti, fyopele filya balipele Umwana wabo uli enka, ati abantu bonse, ulukupemamo muli ye taakonalwa, yo; sombi ati akalukuli ne mweo uwa muyayaya.’—Yoane 3:16.

²⁰ Naumbi umulandu wa kweba ati abantu abengi balacite’fibipile. Balabepa, balatumpaika, kabili balacita ubucencemeshi. Tabafwayapo ukucita ukufwaya kwa baLesa. Abantu abacite’fibipile bakonalwa mu nkondo ya baLesa iya Amagedono. (Pendeni Amasamo 37:10) Naumbi umulandu uulengele ati ukufwaya kwa baLesa kwilukucitwa pa calo wa kweba ati amabufumu takoseleshapo abantu ukucita ukufwaya kwa baLesa. Amabufumu aengi takwetepo amakosa akucite’fyo, alukansa, neli aliswilemo ukutumpaika. Baibolo ilalabila apaswetele ati: “Umuntu ali nebukulu pamubyakwe ukulukulisomesya.”—Uwakutulisya 8:9.

21. Kani Ubufumu bukalenga shani ukufwaya kwa baLesa ukucitwa pa calo?

²¹ Panuma ya Amagedono, abantunshi bakalukwikalikwa ne buteko bumo lukoso, Ubufumu bwa baLesa. Ubo Ubufumu bukacita ukufwaya kwa baLesa kabili bukaleta amashuko aakuti ubune. Ku cakubwenako, bukafumyapo Satana ne fibanda fyakwe. (Ukufisulula 20:1-3) Amakosa amulambu wa baYesu bakaapyungisha pakweba ati abantunshi ababucetekelo  tabakalukulwalapo ne kufwa. Pa mupunda wa fyefyo, mu kuteka kwa Bufumu bwa baLesa abantunshi bakekala umuyayaya. (Ukufisulula 21:3, 4) Icalo cikaalulwa muli paladaiso. Fyopele’fyo Ubufumu bukalenga ukufwaya kwa baLesa ukucitwa pa calo kabili bukacindika ishina lya baLesa. Kani ico cilukwalule’ndo? Cilukwalula ati mukupita kwa mpindi, mu kuteka kwa Bufumu bwa baLesa uuli onse lukoso uukalukuli umulabi akalukucindika ishina lya baYehova.

22. Mba tuliishi shani ati Ubufumu bwa baLesa tabwaishilepo ili baYesu bali pa calo neli pa mpindi ilya yopele panuma ya kubushiwa?

²² Ili baYesu babuulile abasambile babo ukutembela ati, “Ubufumu bwenu bwise,” calibwenekele apaswetele ukweba ati Ubufumu bwali tabungesa pali ilya mpindi. Kani lomba bwalishile ili baYesu baile kwiulu? Koku, pakuti bonse bobilo Petilo na Paulu balilabile ati panuma ili baYesu babushiwe, ukushimika ukulembelwe pa Amasamo 110:1 kwalifikilishiwe muli bo, ukulabila ati: “BaYawe [baYehova] balabila kuli basikulu banji ati, Wikale kulwine lwanji, ili nsiŋgatwalula utupondo tobe ati cipuna icakumakasa obe.” (Ifyacitilwe 2:32-35; AbaEbeya 10:12, 13) Kwali impindi ya kupembelela.

23. (a) Kani nilwisa Ubufumu bwa baLesa bwatatikile ukuteka? (b) Kani findo fikalabilwapo mu capitala cakonkapo?

²³ Mba baali ne kupembelela ukufika lwisa? Mu myaka ya ba 1800, abasambile ba Baibolo ababucine balipendele ati baali ne kupembelela ukufika mu 1914. (Ukulosha kuli woyo mwaka,  boneni ifyebo nafimbi pa mabula 215-218.) Ifintu ifyatatikile ukucitika mu calo mu 1914 filashinina ati ukupenda kwa baba abasambile ba Baibolo ababucine kwali ukulungeme. Ukufishiwapo kwa kushimika ukwa mu Baibolo kulalangisha ati mu 1914, baKlistu balibele ni Mfumu kabili Ubufumu bwa baLesa ubwa kwiulu bwalitatikile ukuteka. Kanshi, tulukwikala mu ‘mpindi ice lukoso’ iyi Satana ashele nayo. (Ukufisulula 12:12; Amasamo 110:2) Nakabili tungalabila ukwakubula ukukanika ati bukumo lukoso Ubufumu bwa baLesa bukalenga ukufwaya kwa baLesa ukucitwa pa calo. Kani ici icebo camusangalasheni mwebo? Kani mwebo mwacetekela ati cacine? Icapitala cakonkapo cakumofweniko ukubona ati Baibolo muli bucine ilasambisha ifi-fintu.