Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 8

¿Tiʼ aju tKawbʼil Dios?

¿Tiʼ aju tKawbʼil Dios?
  • ¿Tiʼ in tzaj tqʼamaʼn Xjan Uʼj (Biblia) tiʼj tKawbʼil Dios?

  • ¿Tiʼ kbʼantel tuʼn Kawbʼil lu?

  • ¿Jtoj bʼent tajbʼil Dios tzalu twitz Txʼotxʼ tuʼn tKawbʼil?

1. ¿Alkye naʼj Dios nimxix t-xilen qo xnaqʼtzal tiʼj?

NIMXIX xjal ojtzqiʼn kyuʼn aju naʼj Dios kyaj t-xnaqʼtzaʼn Jesús. Aju naʼj Dios lu nimxix (bʼampo) t-xilen. Qo xnaqʼtzan kyiʼj qeju oxe yol xi tqanin Jesús tej t-xi tzyet naʼj Dios lu tuʼn, atzun jlu kʼonil qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼ in tzaj t-xnaqʼtzaʼnxix Tyol Dios.

2. Qʼamantza alkye oxe yol tqʼama Jesús tuʼn t-xi kyqanin qeju lepcheqeʼk tiʼj.

2 Tej t-xi tzyet naʼj Dios tuʼn Jesús, xi tqʼamaʼn jlu kye qeju in che bʼintaq tiʼj: «Tuʼnpetziʼn, iky chi naʼla Diosjiʼy kyjaluʼn: Ay qMan Dios, ate toj kyaʼj, noqit tzʼel kynikyʼ xjal qa xjanxixjo tbʼiy. Noqit tkuʼtzjo Tkawbʼila tzaluʼn twutz txʼotxʼ, tuʼntzintla tbʼantjo tajbʼila tzaluʼn, tzeʼnkuxjo nbʼant toj kyaʼj» (Mateo 6:9-13, ATM). ¿Tiʼ kyxilen qeju oxe yol lu?

3. ¿Tiʼ kbʼel qxnaqʼtzaʼn tiʼj tKawbʼil Dios?

3 O qo xnaqʼtzan tiʼj tbʼi Dios, aju Jehová. Ax ikx o qo xnaqʼtzan tiʼj alkye tajbʼil (tvoluntad) Dios, tiʼ o bʼant tuʼn Dios ex tiʼ kbʼantel tuʼn kye kykyaqil xjal. Pero, ¿alqiʼj in yolintaq Jesús tej tqʼama «Noqit tkuʼtzjo Tkawbʼila»? ¿Tiʼ aju tKawbʼil Dios? ¿Alkye tten kʼokel tbʼi Dios tuʼn te xjan, moqa saq? ¿Tiʼ toklen aju qa tzul tKawbʼil Dios tukʼeju tuʼn tbʼent tajbʼil?

¿TIʼ AJU TKAWBʼIL DIOS?

4. ¿Tiʼ aju tKawbʼil Dios ex alkye kKawil toj?

4 Aju Kawbʼil lu jun kawbʼil o kubʼ tqʼoʼn Jehová. Ax Jehová o jaw jyonte ajKawil. ¿Alkye ajKawil lu? A Jesucristo. Aju at mas toklen kywitz kykyaqil ajkawil twitz txʼotxʼ; tuʼntzen jlu, in tzaj qʼamaʼn qa a «Kyajaw kykyaqil qeju at kyoklen, ex atzun Rey kyibʼaj kykyaqil qe rey» (Apocalipsis 17:14). Mas at tipumal (tbʼalor) Jesús tuʼn tbʼant nim tiʼchaq tbʼanel tuʼn, twitz alkyexku ajkawil twitz txʼotxʼ, axpe ikx kywitz qeju mas tbʼanel ajkawil.

5. ¿Jatumel in kawin tKawbʼil Dios, ex alqibʼaj kkawil jlu?

5 ¿Jatumel kkawil tKawbʼil Dios? Ximinxa, ¿jatumel taʼ Jesús? Ik tzeʼn o qo xnaqʼtzaʼn tiʼj, kubʼ bʼiyoʼn Jesús ex jaw anqʼin juntl maj, yajxitl, aj meltzʼaj toj kyaʼj (Hechos 2:33). A jlu in tzaj tyekʼun qa atz toj kyaʼj taʼ tKawbʼil Dios. Tuʼntzun jlu, in nok tqʼoʼn Tyol Dios tbʼi te ‹kawbʼil te tuj kyaʼj› (2 Timoteo 4:18). Maske atz taʼ toj kyaʼj ok kkawil tibʼaj tkyaqil twitz Txʼotxʼ (kjawil uʼjit Apocalipsis 11:15).

6, 7. ¿Tiquʼn junxitl Jesús kywitz qeju txqantl ajkawil?

6 Junxitl te Jesús kywitz qeju txqantl ajkawil. ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn jlu? Tnejel tuʼnju melayx kyim Jesús. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa aju «tchwinqlal mlay naj» (Hebreos 7:16). Tuʼntzen jlu, kykyaqil qeju tbʼanel tiʼchaq kbʼantel tuʼn, melayx che naj. Ex ok kbʼantel nimxix tiʼchaq tuʼn.

7 Ax ikx in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu tiʼj Jesús: «Kukx ktel T-xew Qman tukʼil tiyjil David ex kxel tqʼoʼn tojtzqibʼl tuʼn tel tnikʼ tiʼj tkyaqil; kxel tqʼoʼn tnabʼl ex tipumal, kʼelel tnikʼ tiʼj tajbʼil Qman ex knimal te. Ktzalajel ok tniman te Qman; mlay che ok xjal tuj xjel tuʼn noq tuʼnju ok tkeʼyinte alkye kyten xjal, ex mlay bʼant kyiʼj xjal noq tuʼnju in tbʼiʼn. Tuj tumelxix kxel tbʼinchaʼn kyiʼj qe xjal mintiʼ kyipun ex kxel tbʼinchaʼn kyiʼj qe mebʼa xjal ateʼ tuj tkyaqil twitz txʼotxʼ» (Isaías 11:2-4). Aqeju yol lu in tzaj kyyekʼun qa tzul qʼaqʼan tkʼuʼj Jesús kyiʼj xjal aj tkawin ex qa toj tumelxix kxel tbʼinchaʼn kyiʼj xjal. ¿Taj teya jun ajkawil ik tzeʼnj jlu?

8. ¿Alkyeqe che kawil tukʼe Jesús?

8 Qo xnaqʼtzan tiʼj juntl tten tKawbʼil Dios, aju qa mlay kawin Jesús tjunalx, quʼn ateʼ mastl xjal che kawil tukʼe. Jun techel, aju tej t-xi tqʼamaʼn apóstol Pablo jlu te Timoteo: «Qa ma tzikʼx quʼn, ax ikx qo kawil junx tukʼil» (2 Timoteo 2:12). Ikju, ok kkawil Pablo, Timoteo ex txqantl xjal o che jaw t-skʼoʼn Dios tuʼn kykawin tukʼe Jesús toj kyaʼj. ¿Jteʼ kybʼet xjal ok che kawil tukʼe Jesús toj kyaʼj?

9. ¿Jteʼ xjal che kawil tukʼe Jesús, ex jtoje ttzajlen tzyet tuʼn kyjaw tjyoʼn Dios?

9 Ik tzeʼn tzaj qʼamaʼn toj xnaqʼtzbʼil 7 te uʼj lu, tzaj yekʼun te apóstol Juan jun «Tal ẍneʼl [a Jesucristo] waʼltoq twi witz Sión [aju toklen Jesús te ajKawil toj kyaʼj]; ex at jun syent mil tukʼ 44 mil xjal tukʼil, tok tbʼi Tal ẍneʼl tibʼaj kywitz tukʼix tbʼi Tman» (tTat). ¿Alkye qeju 144.000? Ax Juan in tzaj tzaqʼwente: «Atzun qe jlu in che ok lpeʼ tiʼj Tal ẍneʼl noq jaʼx jatum in xiʼ. Atzun qe jlu e kolpet kyxol xjal tuʼn kyok te jun oyaj te Dios ex teju Tal ẍneʼl, ik tzaʼn tnejel twitz awal in xi qʼot te Dios» (Apocalipsis 14:1, 4). A jlu in tzaj tyekʼun qa aʼyeju in che jaw skʼoʼn tuʼn kykawin tukʼe Jesús toj kyaʼj aʼyeju lepchiqeʼk tiʼj. Aj kykyim qe jlu ex aj kyjaw anqʼin tuʼn kyanqʼin toj kyaʼj, ok «che kawil kyibʼaj xjal twitz txʼotxʼ» junx tukʼe Jesús (Apocalipsis 5:10). Atxix toj kyqʼij apóstol, ttzajlen tzyet tuʼn kyjaw tjyoʼn Dios qeju tbʼanel okslal (nimel) tuʼn tjapun kyajlal te 144.000.

10. ¿Tiquʼn tbʼanelxix Jehová tuʼnju jaw tjyoʼn Jesús ex qeju 144.000 tuʼn kykawin kyibʼaj kykyaqil xjal?

10 Tbʼanelxix Jehová tuʼnju kubʼ t-ximen tuʼn tjaw tjyoʼn Jesús ex qeju 144.000 tuʼn kykawin kyibʼaj kykyaqil xjal. Tnejel, tuʼnju ok Jesús te xjal ex o tzikʼ twitz tiʼj nya bʼaʼn in tzaj kyiʼj xjal. Tqʼama apóstol Pablo qa «bʼaʼn qʼaqʼan tkʼuʼj qiʼj tuʼn tlaj mintiʼ qipun, porque tuj tkyaqil ok jlu tuj joybʼil tiʼj ik tzaʼn qe, pero mintiʼ bʼinchan il» (Hebreos 4:15; 5:8). Ax ikx qeju ok che kawil tukʼe Jesús, o tzikʼx tkyaqil yajbʼil kyuʼn, aju in tzaj kyiʼj kykyaqil xjal. Nya oʼkxju, ax ikx ok tilil kyuʼn tuʼn miʼ kykubʼ tuʼnju il tokx toj kyximlal (kychibʼjil) ex o tzikʼx tkyaqil yabʼil kyuʼn. Tuʼntzun jlu ok kʼelel kynikʼ tiʼj nya bʼaʼn in tzaj kyiʼj xjal.

¿TIʼ KBʼANTEL TUʼN TKAWBʼIL DIOS?

11. ¿Tiquʼn xi tqʼamaʼn Jesús kye qeju lepcheqeʼktaq tiʼj tuʼn t-xi kyqanin toj naʼj Dios tuʼn tbʼant tajbʼil Dios toj kyaʼj?

11 Nya oʼkx xi tqʼamaʼn Jesús kye qeju lepchiqeʼktaq tiʼj tuʼn kynaʼn Dios tuʼn tul tKawbʼil Dios; ax ikx xi tqʼamaʼn kye tuʼn t-xi kyqanin toj naʼj Dios tuʼn tbʼent tajbʼil Jehová «toj kyaʼj», ax ikx «tzaluʼn twutz txʼotxʼ». Kukx in bʼant tajbʼil Dios kyuʼn qeju tbʼanel anjel toj kyaʼj. Pero ik tzeʼn o xnaqʼtzaʼn tiʼj toj xnaqʼtzbʼil 3 te uʼj lu, at jun anjel ok te nya bʼaʼn, ya mitiʼtl kubʼ tbʼinchaʼn tajbʼil Dios ex e ilen Adán tukʼe Eva tuʼn. Ok qo xnaqʼtzal mastl tiʼjju in tzaj t-xnaqʼtzaʼn Tyol Dios tiʼj anjel lu toj xnaqʼtzbʼil 10, aju in nok tbʼi te Satanás. Xi tqʼoʼn Dios ambʼil te Satanás kyukʼex qeju anjel e ok lepeʼ tiʼj, aʼyeju in nok kybʼi te taqʼunal tajaw il, tuʼn kyten chʼintl ambʼil toj kyaʼj. Tuʼntzun jlu, nya kykyaqil anjel in kubʼtaq kybʼinchaʼn tajbʼil Dios toj kyaʼj. Pero oktaq kchʼexpajel jlu aj t-xi tzyet tuʼn tkawin Jesús toj tKawbʼil Dios ex aj tok ten qʼojil tukʼe Satanás (kjawil uʼjit Apocalipsis 12:7-9).

12. ¿Alkye kabʼe tiʼ nimxix kyoklen in tzaj qʼamaʼn toj Apocalipsis 12:10?

12 Aqeju yol e kyaj qʼamaʼn in tzaj kyyekʼun tiʼtaq kbʼajel: «Xitzun nbʼiʼne jun tqʼajqʼajel kyuwxix tuj kyaʼj, in tmaʼn: —Jaʼlo ma tzul aju kolbʼil tuʼn Qdios, tukʼix tipumal ex tkawbʼil, ex ma pon tqʼijlalil tuʼn tkawin Crist aju at toklen tuʼn Dios; porque ma tzʼex xoʼn tajaw il aju in siʼmin yol kyiʼj qerman, aju in siʼmin yol kyiʼj twitz Qdios qʼijl ex qonikʼan» (Apocalipsis 12:10). ¿Ma tzʼok tqʼoʼn twitza tiʼj alkye kabʼe tiʼ nimxix kyoklen tuʼn kyikʼ ik tzeʼnj in tzaj tyekʼun texto lu? Tnejel, qa kxeltaq tzyet tuʼn tkawin Jesús toj tKawbʼil Dios. Tkabʼ qa kbʼeletztaq xoʼn Satanás twitz Txʼotxʼ.

13. ¿Tiʼ tzaj tuʼnju etz xoʼn Satanás toj kyaʼj?

13 Ik tzeʼnj qo xnaqʼtzal tiʼj yajxitl, aʼyeju tiʼchaq lu o che ikʼ. ¿Tiʼchaq o tzaj tuʼn jlu? In tzaj tqʼamaʼn Apocalipsis jlu: «Tuʼntzun jlu tzalajxa kyaʼj, ex che tzalajxe aqeye najl qeye tuj kyaʼj» (Apocalipsis 12:12). Ik tzeʼnj in tzaj tqʼamaʼn texto lu, aqeju tbʼanel anjel in che tzalaj tuʼnju kutz xoʼn Satanás kyukʼex qeju nya bʼaʼn t-anjel tzalu twitz txʼotxʼ, kykyaqil qeju anjel e kyaj ten toj kyaʼj kukx in che ajbʼen te Jehová ex at mujbʼabʼil (paz) ex tzalajbʼil kyxol. A jlu in tzaj tyekʼun qa ya in bʼanttl tajbʼil Dios toj kyaʼj.

Nim nya bʼaʼn in tzaj twitz Txʼotxʼ tuʼnju kutz xoʼn Satanás kyukʼe t-anjel. Pero ya chʼixtl tel qʼiʼn tkyaqil nya bʼaʼn lu

14. ¿Tiʼ o tzaj tuʼnju kutz xoʼn Satanás tzalu twitz Txʼotxʼ?

14 Yejtzun tzalu twitz Txʼotxʼ, ¿tiʼ tzaj? In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Bʼekʼbʼil kywitze aqeye najl twitz txʼotxʼ ex tuj mar. Porque ma kuʼpun tajaw il kyxole tukʼil nim tqʼoj, porque bʼaʼn tuʼn mya nim qʼij tuʼn ttentl» (Apocalipsis 12:12). In qʼojinxix Satanás tuʼnju etz lajoʼn (xlaʼjiʼn) toj kyaʼj ex tuʼnju naq chʼinxtl ambʼil at te. Tuʼnju at nimxix tqʼoj, in nok tilil tuʼn, tuʼn ttzaj nim nya bʼaʼn twitz Txʼotxʼ. Ok qo xnaqʼtzal tiʼj nya bʼaʼn lu toj juntl xnaqʼtzbʼil. Tuʼnju ma qo xnaqʼtzan tiʼj, jakulo kubʼ qximan jlu: ¿tzeʼn tten kbʼantel tajbʼil Dios tuʼn tKawbʼil tzalu twitz Txʼotxʼ?

15. ¿Alkye t-xim Dios at tiʼj Txʼotxʼ?

15 ¿Naʼnx tuʼna alkye t-xim Dios at tiʼj Txʼotxʼ? Ik tzeʼnj o xnaqʼtzan tiʼj toj xnaqʼtzbʼil 3, tej tkubʼ tbʼinchaʼn Jehová jun piẍ txʼotxʼ te tbʼanel najbʼil aju ok tbʼi te Edén, kubʼ tyekʼun qa taj (tgan) tuʼn tok txʼotxʼ te jun tbʼanel najbʼil ex tuʼn kyanqʼin tbʼanel xjal te jumajx twitz. Tej kyilen Adán tukʼe Eva tuʼn Satanás, ya mitiʼtl japun t-xim Dios tiʼj Txʼotxʼ, pero aju t-xim Dios lu naʼmx tchʼexpaj. Tajbʼilx Jehová tuʼn tjapun kywiʼ qeju yol lu: «Qe xjal bʼaʼn ok che etzal tiʼj ju txʼotxʼ, ex ax che tel tuj te jumajx» (Salmo 37:29). A jlu ok kbʼantel tuʼn tKawbʼil Dios. ¿Tzeʼn ktela tuʼn?

16, 17. ¿Tiʼ in tzaj tqʼamaʼn Daniel 2:44 tiʼj tKawbʼil Dios?

16 Toj Daniel 2:44 kyaj qʼamaʼn yol lu: «Tuj kyqʼijlalil qe rey lu, ate Dios aju at tuj kyaʼj kbʼel tqʼoʼn jun kawbʼil mlay naj ex mlay kubʼ tiʼj tuʼn juntl nasyon, noq oʼkx che bʼel bʼaj kykyaqil mastl kawbʼil tuʼn, atzunte kukx ktel te jumajx». ¿Tiʼ in tzaj tqʼamaʼn yol lu tiʼj tKawbʼil Dios?

17 Tnejel, in tzaj tqʼamaʼn qa aju kawbʼil lu ok tzul «tuj kyqʼijlalil qe rey lu», toj juntl yol, toj kyqʼij qeju kawbʼil in che kawin jaʼlo. Tkabʼ, in tzaj tyekʼun qa aju Kawbʼil lu kukx ktel te jumajx. Mlay naj ex melay kubʼ tiʼj tuʼn juntl kawbʼil. Toxin, in tzaj tqʼamaʼn qa ok kʼokel jun qʼoj tuʼn tKawbʼil Dios kyukʼe kykawbʼil xjal, ax ikx in tzaj tqʼamaʼn qa a tKawbʼil Dios kkambʼal. Aj tbʼaj tkyaqil jlu, oʼkxku tkawbʼil Dios kkawil kyibʼaj kykyaqil xjal ex aju kawbʼil lu atzen mas tbʼanelxix kawbʼilju ktel.

18. ¿Tiʼ tbʼi aju qʼoj kʼokel tuʼn tKawbʼil Dios tukʼe kykawbʼil xjal?

18 In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios alkye tten kʼokel qʼoj tuʼn tKawbʼil Dios kyukʼe qeju kykawbʼil xjal te twitz txʼotxʼ. Jun techel tiʼj lu, aju in tzaj qʼamaʼn qa chʼixtaq tul kanin qʼoj lu, aʼyeju taqʼunal Tajaw il ok che okel ten sbʼul kyiʼj qeju «rey tuj tkyaqil twitz txʼotxʼ». ¿Tiquʼn kbʼantel jlu kyuʼn? «Tuʼn kyok kychmoʼn, tuʼntzun kyqʼojin tiʼj Dios tuj jun qʼij maʼ toklen, aju Dios at tipumal tuʼn tbʼant tkyaqil tuʼn.» Aʼyeju kawil lu ok che okel chmoʼn «tuj lugar Armagedón tbʼi tuj yol Hebrey» (Apocalipsis 16:14, 16). Ik tzeʼnj in tzaj kyqʼamaʼn qeju versículo lu, aju qʼoj kʼokel tuʼn tKawbʼil Dios kyukʼe kykawbʼil xjal, in nok tbʼi te Armagedón.

19, 20. ¿Tiquʼn naʼmx tjapin twiʼ t-xim Dios tiʼj Txʼotxʼ?

19 ¿Tiʼ kbʼantel tuʼn tKawbʼil Dios toj Armagedón? Qo ximan juntl maj tiʼjju t-xim Jehová at tiʼj Txʼotxʼ: aju tuʼn tok te jun tbʼanel najbʼil tuʼntzen kyanqʼin qeju tzʼaqli ex jiqin xjal twitz ex tuʼn kyajbʼen te. ¿Tiquʼn naʼmx tjapin twiʼ t-xim Dios lu toj ambʼil jaʼlo? Tnejel, tuʼnju aj il xjal qoʼ, tuʼntzun jlu in qo yabʼti ex in qo kyim. Pero ik tzeʼn o xnaqʼtzan tiʼj toj xnaqʼtzbʼil 5 kyim Jesús tuʼn qpaj tuʼntzen qanqʼin te jumajx. ¿Naʼnqex yol tuʼna aju tkuʼx toj uʼj kubʼ ttzʼibʼin Juan aju in yolin tiʼj Jesús? Aju in tqʼamaʼn kyjalu: «Tuʼnju nimxix tkʼujlalil Dios kyiʼj xjal, kyjaʼtzun ma chin tzaj samaʼne tuʼn, aqine oʼkxku jun Tkʼwaʼl, tuʼntzun miʼn kynaj kykyaqil qeju ma che okslan wiʼje, noq oʼkx tuʼn tten kychwinqlal te jumajx» (Juan 3:16).

20 Juntl tiquʼn naʼmx tjapun twiʼ t-xim Dios, tuʼnju at nim xjal in kubʼ kybʼinchen nya bʼaʼn. Nim xjal in che yolen nya ax yol, in che sbʼun ex in kubʼ kybʼinchen nim nya bʼaʼn tukʼe kychibʼjal. Nya kyaj tuʼn tkubʼ kybʼinchaʼn aju tajbʼil Dios. Pero aʼyeju xjal in kubʼ kybʼinchen nya bʼaʼn ok che kbʼel najsaʼn toj Armagedón, aju tqʼoj Dios (kjawil uʼjit Salmo 37:10). Juntl tiquʼn mitiʼ in bʼant tajbʼil Dios twitz Txʼotxʼ, tuʼnju mitiʼ in che onin qe ajkawil kyiʼj xjal tuʼn tbʼant jlu. Nim qe ajkawil mitiʼxix kyipumal, nya bʼaʼn xjalqe ex in che ok te eleqʼ. Ax tok (bʼanax) aju in tzaj qʼamaʼn toj Tyol Dios kyjalu: «Aju tipumal xjal at tuʼn tbʼinchante mya bʼaʼn tiʼj juntl» (Eclesiastés 8:9).

21. ¿Alkye tten kbʼantel Tajbʼil Dios tuʼn tKawbʼil tzalu twitz Txʼotxʼ?

21 Pero aj tbʼaj Armagedón, naq junxtl kawbʼil ktel kyibʼaj kykyaqil xjal, aju tKawbʼil Dios. Aju Kawbʼil lu ok kbʼantel tajbʼil Dios tuʼn ex tzul tiʼn tbʼanel. Jun techel tiʼj jlu, ok kbʼelex tjupuʼn Satanás jun mil abʼqʼi kyukʼex t-anjel (Apocalipsis 20:1-3). Ok tzul tiʼn tbʼanel tuʼnju kyim Jesús tuʼn qpaj, tuʼntzun jlu, ya melay che yabʼtitl tbʼanel xjal ax ikx mlay che kyimtl ex ok che anqʼil te jumajx (kjawil uʼjit Apocalipsis 22:1-3). Nya oʼkxju, ax ikx ok kʼokel Txʼotxʼ tuʼn te jun tbʼanel najbʼil. Iktzen tten kbʼantel tajbʼil Dios tzalu twitz Txʼotxʼ tuʼn tKawbʼil ex kʼokel tbʼi Dios tuʼn te xjan. ¿Tiʼ t-xilen jlu? A t-xilen qa tuʼn Kawbʼil lu kjawil kynimsaʼn xjal tbʼi Dios aju Jehová.

¿JTOJ TXI TZYET TUʼN TBʼENT TAJBʼIL DIOS TUʼN TKAWBʼIL?

22. ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn qa naʼmxtaq tul tKawbʼil Dios tej tten Jesús tzalu twitz Txʼotxʼ nix tej tjatz anqʼin?

22 Tej t-xi tqʼamaʼn Jesús kye qeju lepchiqeʼk tiʼj tuʼn t-xi kyqanin te Dios tuʼn ‹tkuʼtzjo Tkawbʼil›, a jlu in tzaj tyekʼun qa naʼmxtaq tul tKawbʼil Dios. ¿Ul tkawbʼil Dios tej tjapun Jesús toj kyaʼj? Mitiʼ, quʼn kyqʼama Pedro tukʼe Pablo qa tej otaq jaw itzʼj Jesús japun twiʼ yol kyaj qʼamaʼn tiʼj, aju tkuʼx toj Salmo 110:1: «Xi tmaʼn Qman te Wajawe: Qekuya tuj nbʼanqʼabʼe akutzun in kubʼ kyiʼj aj qʼoj tiʼja wuʼne» (Hechos 2:32-35; Hebreos 10:12, 13). A jlu in tzaj tyekʼun qa kbʼeltaq tayoʼn Jesús jun ambʼil.

Ok kbʼantel tajbʼil Dios tzalu twitz Txʼotxʼ tuʼn tKawbʼil, ik tzeʼnj in bʼant toj kyaʼj

23. a) ¿Jtoje txi tzyet tuʼn tkawin tKawbʼil Dios? b) ¿Tiʼ kbʼel qxnaqʼtzaʼn toj juntl xnaqʼtzbʼil?

23 ¿Jniʼtaq ambʼil kbʼel tayoʼn Jesús? Tej atxtaq chʼixme 40 abʼqʼi tuʼn tul 1914, tzaj tzyet tuʼn tel kynikʼ jun kʼloj xjal aʼyeju in che xnaqʼtzantaq tukʼe tkyaqil kykʼuʼj tiʼj Tyol Dios qa aju ambʼil lu ok kbʼajeltaq toj abʼqʼi 1914. (Qa taja mastl tqanil tiʼj jlu, bʼaʼn tuʼn tkux tjyoʼna toj chʼintl xnaqʼtzbʼil tok tbʼi: «¿Tiquʼn nim toklen abʼqʼi 1914?».) Aju in nikʼ twitz tkyaqil txʼotxʼ atxix toj abʼqʼi 1914, in tzaj tyekʼun qa aju kyqʼama qeju in che xnaqʼtzantaq tiʼj Tyol Dios ikxix ttenju. In tzaj kyyekʼun qeju yol o japun kywiʼ qa toj 1914 xi tqʼoʼn Jehová toklen Jesucristo te ajkawil ex xi tzyet tuʼn tkawin tKawbʼil Dios toj kyaʼj. A jlu in tzaj tyekʼun qa in qo anqʼin kyoj qeju «mya nim qʼij tuʼn ttentl» Satanás (Apocalipsis 12:12; Salmo 110:2). Ax ikx jaku txi qqʼamaʼn qa chʼixtl t-xi tzyet tuʼn tbʼent tajbʼil Dios tuʼn tKawbʼil tzalu twitz Txʼotxʼ. ¿Tzeʼn in nela jlu toj twitza? ¿Axpetzulo tok jlu? Toj juntl xnaqʼtzbʼil ok tzul yekʼun tiʼ in tzaj t-xnaqʼtzaʼnxix Tyol Dios kyiʼj qe jlu.