Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IRELAUD WALUH

Dahkot Wehin Koht?

Dahkot Wehin Koht?
  • Dahme Paipel padahkihong kitail duwen Wehin Koht?

  • Dahme Wehin Koht pahn wia?

  • Iahd me Wehio pahn kahrehiong kupwuren Koht en wiawi nin sampah?

1. Mehnia kapakap ndand me ke pahn tehk ahnsou wet?

ARAMAS rar (million) kei nan sampah pwon kin ese duwen kapakap me adaneki kapakap en Samat de Kapakap en Kaun-o. Ahd pwukat koaros kin pid kapakap ndand ehu me Sises Krais ketikihda pwehn wia mehn karasepen ia duwen kapakap eh pahn wiawi. Audepen kapakapo me inenen wehwe laud. Oh omw pahn tehk tepin pekipek siluh ko nan kapakapo pahn sewese iuk en kalaudehla omw wehwehki dahme Paipel uhdahn padahngki.

2. Soahng siluh dah me Sises ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk kan en kapakapki?

2 Nin tepin kamwomwadahn kapakap wet, Sises ketin kaweidki irail me rongorong ih ni eh mahsanih: “Iet duwen amwail pahn kin kapakap: ‘Samat me ketiket nanleng: Mwaromwi en sarawihla rehn aramas koaros, mweimwi en pweida wasa koaros, kupwuromwi en kin wiawi nin sampah duwen eh kin wiawi nanleng.’” (Madiu 6:9-13) Ia wehwehn pekipek siluh pwukat?

3. Dahme kitail anahne ese me pid duwen Wehin Koht?

3 Kitail sukuhlki laud duwen mehkan me pid mwaren Koht, Siohwa. Kitail pil koasoia ekei soahng kan me pid kupwuren Koht me duwehte dahme e ketin wiadahr oh dahme e pahn ketin wiahiong tohnsampah. Ahpw, dahme Sises mahmahsanih duwe ni ahnsou me e mahsanihong kitail en kapakapki: “Mweimwi [“Wehiomwi,” NW] en pweida”? Dahkot Wehin Koht? Ia duwen pweidahn Wehio eh pahn kasarawihala mwaren Koht? Ia duwen pweidahn Wehio eh pid kupwuren Koht?

DAHKOT WEHIN KOHT

4. Dahkot Wehin Koht? Ihs me wia Nanmwarki en wehi wet?

4 Wehin Koht iei koperment ehu me Siohwa Koht ketin kauwada oh mie Nanmwarki men ong wehi wet me e ketin idihadahr. Ihs me wia Nanmwarki en Wehin Koht? Sises Krais. Ni Sises eh ketin wia Nanmwarki men, e ketin lapalapasang kaun en aramas akan koaros oh e mwarenki “Kaunen kaun akan oh Nanmwarkien nanmwarki kan.” (Kaudiahl 17:14) E sapwellimaniki manaman en ketin wia soahng kan koaros me mwahu, laudsang dahme kaunen aramas soulipilipil kan kak wia.

5. Wehin Koht pahn kaunda sang ia? Dahme e pahn kaunda?

5 Wehin Koht pahn kaunda sang ia? Eri, Sises ketiket ia met? Tamanda me e pwoula pohn tuhkehn kalokolok pwoat oh mwuri e ketin iasada. Ekiste mwurin met, e ketidahla nanleng. (Wiewia 2:33) Kahrehda iei wasao me Wehin Koht kokouda ie, nanleng. Iei me kahrehda Paipel kahdanekihki “Wehin nanleng.” (2 Timoty 4:18) Mendahte ma Wehin Koht mihmi nanleng, e pahn kaunda sampah.​—Wadek Kaudiahl 11:15.

6, 7. Dahme kahrehda Sises kak ketin wia Nanmwarki keieu mwahu men?

6 Dahme kahrehda Sises kak ketin wia Nanmwarki keieu mwahu men? Ehu pwehki e sohte pahn kak sipalla. Weksang aramas akan me kin wia nanmwarki kan, Paipel mahsanih me Sises sapwellimaniki “mour poatopoat.” (Ipru 7:16) Met wehwehki me kamwahu koaros me Sises kin ketin wia pahn mihmi kohkohlahte. Oh e uhdahn pahn ketin wia soangen kamwahu tohto ong sapwellime aramas akan.

7 Tehk duwen kokohp en Paipel wet me pid duwen Sises: “E pahn ketin kaunkihda sapwellime aramas akan kupwurokong oh erpit. E pahn ketin mwahngih kupwur en KAUN-O oh lemmwiki, pwe e pahn ketin perenki kapwaiada kupwure. E sohte pahn ketin kadeikada sang ni me e kin mahsanihete de ketin karongehte. E pahn ketin kadeik me semwehmwe kan nin duwen me pwung, oh doare pwungen me paisuwed kan.” (Aiseia 11:2-4) Mahsen pwukat kasalehda me Sises pahn ketin wia nanmwarki men me pwung oh limpoak ong tohnsampah. Ke men ahneki kaun emen me duwehte met?

8. Ihs me pahn iang Sises kakaun?

8 Iet pil ehu padahk mehlel duwen Wehin Koht: Sises sohte pahn ketin kelehpw kakaun. Mie me pahn iang ih kakaun. Karasepe, wahnpoaron Pohl ndaiong Timoty: “Ma kitail pahn nantihong kanengamah ni mehkoaros, kitail pil pahn iang Krais kakaun.” (2 Timoty 2:12) Ei, Pohl, Timoty oh irail me lelepek teikan me Koht ketin pilada pahn iang Sises kakaun nan Wehin nanleng. Irail meh depe me pahn iang ale kapai tohrohr wet?

9. Meh depe me pahn iang Sises kakaun? Iahd me Koht ketin tepihada wia pilipil en irail pwukat?

9 Duwen eh sansalehr nan Irelaud 7 en pwuhk wet, wahnpoaron Sohn alehdi kasansal ehu oh e kilangada “Sihmpwulo [Sises Krais] me ketiket pohn dohlen Saion [sapwellime mwoahl nanleng]; oh aramas lopw pahnen pahkid me iang ket wasao, me mwaren Sihmpwulo oh mwaren Sahm ntinting ni temwarail kan.” Ihs irail meh 144,000 pwukat? Pein Sohn padahkihong kitail: “Re kin idawehn Sihmpwulo wasa koaros me e pahn kin ketila ie; re kamaiaudahsangehr rehn aramas teikan oh iei irail me tepin meirongalahr ong Koht oh Sihmpwulo.” (Kaudiahl 14:1, 4) Ei, irail iei sapwellimen Sises Krais tohnpadahk lelepek kan me pilipildahr en iang ih kakaun nanleng. Mwurin arail iasada sang mehla pwehn iang momour nanleng, re pahn iang Sises kaunda sampah. (Kaudiahl 3:21) Sangehr rahn akan en wahnpoaron oko, Koht ketin wiewia pilipil en Kristian lelepek kan en kaunsekihala wadawad en irail meh 144,000 pwukat.

10. Dahme kahrehda e wia koasoandi limpoak ehu me Sises oh irail meh 144,000 me pahn kaunda tohnsampah?

10 E wia koasoandi limpoak ehu me Sises oh irail meh 144,000 en kaunda tohnsampah. Ehu kahrepe iei pwehki Sises ketin mwahngih mwomwen mour en aramas oh lokolok me aramas kin lelohng. Pohl mahsanih duwen Sises: “Atail tungoal Samworo lapalap kaidehn samworo men me sohte kin kak pehmada atail tungoal luwet akan. Pwe e ketin iang ale songosong ni soahng koaros duwehte kitail, ahpw ihte, e sohte ketin wiahda dihp.” (Ipru 4:15; 5:8) Irail akan me pahn iang ih kakaun pil kin lelohngehr lokolok laud ahpw dadaurete ni arail wia aramas ekei pohn sampah. Patehng met, irail pil nantihong powehdi arail soh unsek kan oh kanengamahiong apwal en soangen soumwahu koaros. Re uhdahn pahn wehwehki kahpwal kan me aramas akan kin lelohng!

DAHME WEHIN KOHT PAHN WIA?

11. Dahme kahrehda Sises mahsanih me sapwellime tohnpadahk kan anahne kapakapki kupwuren Koht en wiawi nanleng?

11 Ni ahnsou me Sises mahsanih me sapwellime tohnpadahk kan en kapakapki Wehin Koht en pweida, e pil mahsanihong irail en pil kapakapki kupwuren Koht en wiawi “nin sampah duwen eh kin wiawi nanleng.” Koht wie ketiket nanleng oh kupwure kin ahnsou koaros pweida wasao rehn tohnleng lelepek kan. Ahpw nan Irelaud 3 en pwuhk wet, kitail sukuhlki me tohnleng suwed emen uhdihsang eh wia kupwuren Koht oh kahrehiong Adam oh Ihp en wiahda dihp. Nan Irelaud 10, kitail pahn kalaudehla atail sukuhlki dahme Paipel padahngki duwen tohnleng suwedo me adaneki Sehdan me Tepil. Mweimwei kohwong Sehdan oh nah tohnleng kan me pilada idawehn ih me adaneki ngehn saut kan ren mihmi nanleng erein lepin ahnsou ehu. Kahrehda kaidehn koaros me kin mi nanleng ni ahnsowo kin wia kupwuren Koht. Irair wet pahn wekidekla ni ahnsou me Wehin Koht pahn tepida kakaun. Nanmwarki kesepwilda kapwo, Sises Krais, pahn mahweniong Sehdan.​—Wadek Kaudiahl 12:7-9.

12. Wiewia kesempwal riau dah kan me kawehwehda nan Kaudiahl 12:10?

12 Mahsen en kokohp pwukat kawehwehda dahme pahn wiawi ni eh mahsanih: “I ahpw rongada ngihl laud ehu nanleng me mahsanih, ‘Iet ahnsoun komour sang rehn Koht samwodohr! Ahnsoun kasalehda sapwellime roson nin duwen nanmwarki men! Ahnsoun kasalehda manaman en sapwellime Mesaia! Pwe ih [Sehdan] me kin karakaraune riatail kan mwohn silangin Koht ni rahn nipwong, pisikendihsangehr nanleng.’” (Kaudiahl 12:10) Ke tehk wiewia kesempwal riau me kawehwehda nan iren Paipel wet? Keieu, Wehin Koht me mi pahn kaundahn Sises Krais tepida kakaun. Keriau, Sehdan pisikensangehr nanleng oh kohdihdohngehr sampah.

13. Ia imwilahn ahn Sehdan pisikensang nanleng?

13 Eri, dahme pweidahr pwehki wiewia riau pwukat? Me pid dahme wiawi nanleng, kitail wadek: “Ihme kumwail nanleng kan, kumwail perenda, oh koaros me kin kousoan nanleng!” (Kaudiahl 12:12) Ei, tohnleng lelepek kan nanleng irail perenda pwehki ni Sehdan oh nah ngehn saut akan ar solahr mi nanleng, koaros me luwehdi nanleng kin lelepek ong Siohwa Koht. Mieier meleilei unsek oh poatopoat oh koaros kin miniminpene wasao. Kupwuren Koht kin wiawi nanleng.

Pisikendihdohn Sehdan oh nah ngehn saut akan kahrehdo apwal laud ong sampah. Ni ahnsou keren, apwal pwukat pahn sohla

14. Dahme wiawihier pwehki Sehdan eh pisikendihdohng sampah?

14 A ia duwen nin sampah? Paipel mahsanih: “Meid suwediong sampah oh madau! Pwe Tepilo leledohr rehmwa, oh e inenen lingeringer kowahlap pwehki eh ese me eh ahnsou mwotomwotalahr.” (Kaudiahl 12:12) Sehdan lingeringerki eh pisikensang nanleng oh me eh ahnsou mwotomwotalahr. Pwehki eh lingeringer, e kahrehdo ‘meid suwed’ de kahpwal ong sampah. Kitail pahn kalaudehla atail sukuhlki duwen ‘meid suwed’ nan irelaud en mwurin met. Ahpw pwehki met, kitail kak peidengki, Ia duwen Wehio eh pahn kak kahrehiong kupwuren Koht en wiawi nin sampah?

15. Ia kupwuren Koht ong sampah?

15 Tamataman ia kupwuren Koht ong sampah. Ke sukuhlkier duwen met nan Irelaud 3. Nan Ihden, Koht ketin kasalehdahr me kupwure iei sampah en wiahla paradais oh direkihla towe kan me sohte pahn mehla oh wia aramas pwung kan. Sehdan kahrehiong Adam oh Ihp en wiahda dihp, oh met kauwehla pweidahn kupwuren Koht ong sampah ahpw e sohte wekidala kupwureo. Sapwellimen Siohwa koasoandi duduwehte me irail “me pwung kan pahn koukousoan nan sahpwo oh re pahn sapwenikihla kohkohlahte.” (Melkahka 37:29) Oh Wehin Koht me pahn wiahda met. Ni ahl dah?

16, 17. Dahme Daniel 2:44 padahkihong kitail duwen Wehin Koht?

16 Tehk kokohp me mi nan Daniel 2:44. Wasaht kitail wadek: “Ni ahnsou me nanmwarki ko pahn kakaun wasa, Koht en nanleng pahn ketin kauwada mwehi [“wehi,” NW] ehu me sohte imwi. Mwehi wet sohte pahn kak lohdi, ahpw e pahn kauwehla mwehi teikan koaros, oh pahn mihmi kohkohlahte.” Dahme wasaht padahkihong kitail duwen Wehin Koht?

17 Keieu, e padahkihong kitail me Wehin Koht pahn kokouda “ni ahnsou me nanmwarki ko pahn kakaun wasa,” de erein wehi teikan wie mihmihte. Keriau, e padahkihong kitail me Wehin Koht pahn mihmi kohkohlahte. E sohte pahn lohdi oh sohte ehu koperment tohrohr pahn wiliandi. Kesiluh, kitail kilang me pahn mie mahwen nanpwungen Wehin Koht oh wehi kan en sampah. Wehin Koht me pahn kana. Ni imwio, iei ihte kelehpw me pahn wia koperment ong tohnsampah. Eri, aramas akan en sampah ahpw pahn paiekihda kaunda me keieu mwahu sangete mahs kohdo.

18. Ia eden mahweno nanpwungen Wehin Koht oh koperment en sampah kan?

18 Paipel audaudki soahng tohto me pid duwen mahwen wet me pahn wiawi nanpwungen Wehin Koht oh koperment en sampah kan. Karasepe, e padahngki me ni ahnsou en mahweno eh kerendohr, ngehn suwed akan pahn kihseli likamw akan pwehn pitih “nanmwarki kan en sampah pwon.” Ia kahrepe? ‘Pwe en kaminiminpene nanmwarki kan ong ni mahwen me pahn wiawi ni Rahn Lapalap en Koht, Wasa Lapalahpie.’ Nanmwarki en sampah kan pahn pokonpene nan “wasa me adaneki ni mahsen en Ipru Armakedon.” (Kaudiahl 16:14, 16) Pwehki dahme iretikitik riau pwukat mahsanih, mahweno nanpwungen koperment en aramas akan oh Wehin Koht adaneki mahwen en Armakedon.

19, 20. Dahme irehdihsang kupwuren Koht en pweida nan sampah ni ahnsou wet?

19 Dahme Wehin Koht pahn wiahda pwehki mahwen en Armakedon? Nna pil pwurehng medewe mahs ia kupwuren Koht ong sampah. Siohwa Koht ketin koasoanehdier nan kupwure me sampah pahn direkihla aramas unsek oh pwung kan pwe ren papah ih nan Paradais. Dahme irehdihsang ire pwukat en wiawi ni ahnsou wet? Keieu, kitail dipan oh kitail kin soumwahuda oh mehla. Ahpw kitail sukuhlki nan Irelaud 5 me Sises pwoukinkitailla pwe kitail en kak ale mour soutuk. Ele ke tamatamante mahsen akan me ntingdi nan Pwuhken Sohn: “Pwe iei uwen Koht eh ketin loalloale sampah, me e ketikihdohki Sapwellime Iehros, pwe mehmen me kin pwosonla ih en dehr salongala, a en ahneki mour soutuk.”​—Sohn 3:16.

20 Pil ehu kahpwal iei me aramas tohto kin wia tiahk suwed akan. Irail kin likamw, mwersuwed oh wia tiahk samin kan. Irail sohte men wia kupwuren Koht. Aramas akan me kin wia tiahk suwed akan pahn kasohrala nan sapwellimen Koht mahwen en Armakedon. (Wadek Melkahka 37:10.) A pil ehu kahrepe me kahrehda kupwuren Koht sohte kin wiawi nan sampah, pwehki koperment akan sohte kin kangoangehki aramas akan en wia kupwuren Koht. Koperment tohto sohte kin ahneki manaman, oh re kin lemei oh mwersuwed. Paipel kasalehda ni sansal: “Ekei aramas ahneki manaman, a ekei kin wie lokolok pahn ar manaman.”​—Eklesiasdes 8:9.

21. Ia duwen Wehio eh pahn kahrehiong kupwuren Koht en kin wiawi nin sampah?

21 Mwurin Armakedon, tohnsampah pahn kousoanla pahn koperment tehieu, iei Wehin Koht. Wehio pahn kapwaiada kupwuren Koht oh pahn wahdo kapai kaselel kan. Karasepe, Wehio pahn kihsang Sehdan oh nah ngehn saut kan. (Kaudiahl 20:1-3) Manaman en meirong en Krais pahn doadoahk pwehn kahrehiong aramas lelepek kan en solahr soumwahu oh solahr mehla. Pahn kaundahn Wehio, irail pahn uhd kakehr momour kohkohlahte. (Wadek Kaudiahl 22:1-3.) Sampah pahn wiahla Paradais ehu. Kahrehda Wehio pahn kahrehiong kupwuren Koht en kin wiawi nin sampah oh pahn kasarawihala mwaren Koht. Ia wehwehn met? Met wehwehki me pahn kaundahn Wehin Koht, aramas koaros pahn kalinganahla mwaren Koht.

IAHD ME WEHIN KOHT PAHN WIA MET?

22. Dahme kitail esehki me Wehin Koht sohte ketido ni ahnsou me Sises wie ketiket sampah de pil ni ahnsowohte mwurin eh ketin iasadahro?

22 Ni ahnsou me Sises mahsanihong sapwellime tohnpadahk kan en kapakapki, “Mweimwi en pweida,” e sansal mwahu me Wehio saikinte mie nan ahnsowo. Ia duwe, e miher ni ahnsou me Sises ketidahla nanleng? Soh, pwehki Piter oh Pohl koaros koasoia me mwurin eh ketin iasadahro, kokohp en Melkahka 110:1 pweidahr rehn Sises: “KAUN-O ketin mahsanihong ei kaun, nanmwarkio, ‘Komw ketidiong ni palimauniet I lao wiahkihda omwi imwintihti kan utupen aluweluwomwi kan.’” (Wiewia 2:32-35; Ipru 10:12, 13) Pahn mie ahnsou ehu mwohn Wehio eh pahn ketido.

Pahn kaundahn Wehio, kupwuren Koht pahn wiawi nin sampah duwehte nanleng

23. (a) Iahd me Wehin Koht tepida kakaun? (b) Dahme kitail pahn koasoiapene nan irelaud en mwurin met?

23 Ia uwen reirei en ahnsou ehu mwohn Wehio eh pahn ketido? Nan pahr 1870 samwa, irail tohnsukuhl en Paipel lelepek akan ekisekis wehwehkihda me erein ahnsou ehuo pahn imwisekla nan pahr 1914. (Me pid pahr wet, menlau kilang oaralap en Oaritik kan, “1914​—Pahr Kesempwal Ehu nan Kokohp en Paipel.”) Mwekid en sampah kan me tepida nan pahr 1914 kamehlelehda me dahme tohnsukuhl en Paipel ko wehwehki me pwung. Pweidahn kokohp en Paipel kasalehda me nan pahr 1914, Krais ketin wiahlahr Nanmwarki oh Wehin Koht nanleng tepidahr kakaun. Kahrehda, kitail mihmihier nan ‘ahnsou mwotomwot’ me luhluhwe ong Sehdan. (Kaudiahl 12:12; Melkahka 110:2) Kitail pil kak nda ni mehlel me ahnsou keren Wehin Koht pahn kahrehiong kupwuren Koht en pweida nin sampah. Ke wiahki met rohng kaperen ehu? Ke kamehlele duwen met? Irelaud en mwurin met pahn sewese iuk en kilang me Paipel kin uhdahn padahngki soahng pwukat.