1. ¿Kunanakatï jutïr urunakan pasañapäki ukxa kawkhans yatxatsna?

 RADIO ischʼukisasa jan ukax televisión uñchʼukisasa, kunarukis akapachax purtʼasini sirïpachätawa. Jan walinakakiw kawkhansa utjaski, ukatxa janiw khitisa kunaw pasani sapxkistaspati (Santiago 4:14). Ukampisa Jehová Diosax yatiwa kunas pasani ukanakxa (Isaías 46:10). Kuna jan walinakasa jichhürunakan pasañapäki, ukwa Bibliax qhanañchi, ukatxa kuna bendicionanakasa jutïr urunakanxa utjani ukanaksa nayratpachwa qhanañchatayna.

2, 3. ¿Jesusarux kunsa arkirinakapaxa jisktʼapxatayna, ukat jupax kamsataynasa?

² Jesucristoxa Diosan Apnaqäwipatwa parlatayna, uka Apnaqäwiwa taqi jan waltʼañanakxa tukjani, ukatsti aka Uraqxa kusipachaptayaniwa (Lucas 4:43). Kunapachasa uka Apnaqäwix jutpachäni ukwa Jesusar istʼir jaqinakax yatiñ munapxäna. Ukatxa arkirinakapaxa akham sasaw jisktʼapxäna: “¿Kawkïrïnis chimpuxa [jan ukax señalaxa] jumax kuttʼankät ukkaxa, ukhamarak akapach tukuskan uka urutsa?” sasa (Mateo 24:3). Jehová Diosakiw aka ñanqhapachan tukusiñ urupxa yati sasaw Jesusax säna (Mateo 24:36). Ukampisa, Diosan Apnaqäwipaxa janïra aka Uraqir bendicionanaka apankipanxa, kunanakasa pasañapäna ukwa Jesusax satayna. Uka arunakapaxa jichhürunakanwa phuqasiski.

 ³ ‘Akapachan tukusiñapataki’ qhipa urunakat janïra sum yatxatkasaxa, jaqinakan jan uñjkañ mä chʼaxwäwiwa utjatayna, uka tuqit nayraqat yatxatañäni. Alaxpachanwa uka chʼaxwäwixa apasitayna, ukaxa walin jan walinwa taqinirusa uñjasiyistu.

4, 5. 1) ¿Kunas pasäna Jesusaxa apnaqirit alaxpachana uttʼayatäxäna ukhaxa? 2) Apocalipsis 12:12 jiskʼa tʼaqanxa, alaxpachan mä chʼaxwäwiw utjäna siwa, ¿ukatxa kunanakas pasañapäna?

⁴ 1914 maranwa Jesusax alaxpachan apnaqañ qallti sarakiyätanwa 8 jaljanxa (Daniel 7:13, 14). Ukxarusti: “Mä jachʼa nuwasiñaw alaxpachanxa utjäna” siw Bibliaxa. Jesusan yaqha sutipaxa Miguelawa, uka “arcángel Miguelasti angelanakapampi saytʼasisinxa uka [Satanás] dragonampiw nuwasïna. Dragonampi angelanakapampisti saytʼasipxarakïnwa”, sasaw qhanañcharakistu. a Supayampi saxranakapampixa atipjataw uñjasipxäna ukatsti aka Uraqiru jaquqanitäxapxänwa. Ukatwa, chiqa chuymani angelanakaxa kusisipxäna, Supayasa saxranakapasa janiw alaxpachankxapxänti. Ukatxa aka Uraqinkirinakaxa llakisipxänwa. Bibliax akham siwa: “¡Wali llakisiñarakiw uraqin ukhamarak qutan utjirinakatakixa! Supayasti jumanakan ukaruw wali colerat juti, tiempopan jukʼakïtapa yatisina” sasa (Apocalipsis 12:7, 9, 12).

⁵ Amuytʼañäni, uka chʼaxwäwin atipjat uñjasisaxa, Supayax wali phiñasitawa, ukatsti kunayman jan waltʼäwinakwa aka Uraqir apani. Jichhawa uka jan wali urunakan jakasktanxa, uka tuqit jichhax jukʼampi yatxataskakiñäni. Janiwa walja tiempo paskaniti siw Diosan Arupaxa, “tiempopan jukʼakïtapa” Satanasax yatisiwa, ukhamaxa jukʼa tiempokïniwa. Biblianxa uka tiempoxa “qhipa urunaka” satawa (2 Timoteo 3:1). Diosax niyawa aka Uraqitxa Satanasan jan  wali luräwinakapxa chhaqtayani ukatwa ¡wal kusistanxa! Bibliaxa jichhürunakan akanakawa phuqasiñap siwa, uka tuqita mä qhawqhanak uñjañäni. Qhipa urunakanwa jakasxtanxa ukwa uka luräwinakaxa uñachtʼayistu, ukatxa niyaw Diosan Apnaqäwipax Jehová Awkisaru munasir jaqinakaruxa walja bendicionanak churani. Nayraqatxa, pusi chimpunak uñjañäni, Jesusan arunakapaxa akanakawa qhipa urunakanxa phuqasiñapa siwa.

6, 7. ¿Kunjamsa jichhürunakan Jesusan arunakapaxa chʼaxwäwinakxata ukat manqʼat pistʼañxata phuqasiski?

⁶ “Mä jachʼa markax yaqha jachʼa marka contraw nuwasini, mä markasti yaqha marka contrarakiw sartani.” (Mateo 24:7.) Aka qhipa patak maranakanxa millón millón jaqinakaw chʼaxwäwinakan jiwarapxi. Gran Bretañankiri yatxatat mä jaqixa akham sasaw satayna: “Jaqin sarnaqäwipanxa, 1900 marat aksaruxa wila wartäwinakax walpun utjawayi. [...] Uka maranakanxa chʼaxwäwinakax walpun utjawayi, mä qhawqha tiempokiw uraqpachan uka chʼaxwäwinakax jan utjkänti” sasa. Kunanakasa akapachan lurasiski uka tuqita yatxatata mä Institucionaxa akham sasaw sarakitayna: “[1900 marat aksaru] utjawayki uka chʼaxwäwinakanxa,  walpunwa jaqinakaxa jiwarapxi Cristox aka uraqinkkäna ukat 1899 maranakkama utjiri chʼaxwäwinakan sipansa” sasa. 1914 marat aksaru utjir chʼaxwäwinakanxa niya patak millón jilaw jiwarapxatayna. Ukatxa, waljaniruwa uka chʼaxwäwinakax jan familiani, wali llakita uñjasiyi. Inas jumax ukham llakin uñjasiraksta.

⁷ “Manqʼat pistʼaña[w] utjani.” (Mateo 24:7.) Aka kimsa tunk qhipa maranakanxa manqʼañanakaxa wal achuqaski sasaw yatxatatanakaxa sapxi. Ukampisa, manqʼat pistʼañaxa utjaskakiwa, janiw yapuchañataki uraqis utjxiti, janirakiw qullqis manqʼa alasiñatakis utjxiti. Pisinkiri markanakanxa millón millón jaqinakaw manqʼatjam tʼaqhisipxi. Wawanakaxa niya phisqa millón jilawa sapa mara manqʼatjam jiwarapxi, siwa Organización Mundial de la Salud sat institucionaxa.

8, 9. ¿Uraq khathatinakxata ukat usunakxata Jesusan arunakapaxa phuqasiskiti?

⁸ “Utjaniwa jachʼa uraq khathatinaka.” (Lucas 21:11.) Jachʼa utanak kʼakʼatatayiri ukat uraqi kʼakʼayirjam uraq khathatinakaxa, niya tunka llätunkani kutiw sapa marax utjaspa, sasaw ciencia tuqit yatxatat jaqinanakax sapxi. Sapa marawa uraq khathatinakax utjawayi, jachʼa utanaksa qʼalpun allthapiwayi. Ukat yatxatäwinakarjamaxa, 1900 marat aksaruxa pä millón jila jaqinakawa uraq khathatïwinakan  jiwapxi. Mä yatiyäwix akham sarakiwa: “Uka tuqit yanapt’asiñataki luratanakaxa mä juk’akwa yanapt’araki” sasa.

⁹ Usunaka qullañatakixa wal yatxatasipki, ukampisa kunayman uñt’ata jan uñt’at ñanqha usunakampi usutaw jaqinakaxa uñjasipxi. Aka qhipa maranakanxa jan uñt’at pä tunk jan wali usunakawa —tisiku, chujchu ukat cólera usunakjama—, wal uñstaski, ukat yaqha usunakax janiw qullañjamäxit sasaw yaqhipanakax sapxi. Ukatxa kimsa tunka jan uñt’at usunakaw uñstaskaraki. Ukanakatxa yaqhipax jan qullani usunakawa.

10. ¿2 Timoteo 3:1-5 qillqatanakatxa kawkïrinakaw phuqasiski sasmasa?

¹⁰ Qhipa urunakaxa jan wali luräwinakampiw phuqantatäni siw Bibliaxa, ukatsti jaqinakas mayjäpxaniw sarakiwa. Apóstol Pablox uka tuqitxa akham qillqatayna. 2 Timoteo 3:1-5 siwa: “Yatiñamarakiwa, qhipa urunakanxa jan wali tiemponakaw jutani” sasa. Akham jaqinakäpxaniw siwa:

• jaqinakaxa michʼaw tukupxani

• qullqi chuymäpxaniwa

• awkinakaparus janiw istʼapkaniti

• aljantasirinakäpxaniwa

•   jan munasiñanïpxaniwa

• kuna jan walsa arsupxakiwa

• wali qhurunakäpxaniwa

• munañanakapakwa thaqhapxani Diosar munañat sipansa

• Dios chuymäkaspas ukhamaw tukupxani, ukatxa luratanakapampix yaqhwa uñachtʼayapxani

11. Salmo 92:7 qillqatarjamaxa, ¿kunasa kamachasini ñanqha jaqinakaruxa?

¹¹ ¿Comunidadamanxa ukham jaqinakax utjiti? Utjpachapawa. Taqi chiqanwa ukham jaqinakaxa utji. Diosaxa niyaw uka jaqinakarux tukjani. Bibliaxa akham siwa: “Jucharar jaqinakax qurjamas alintasipkpan, ñanqha luririnakax panqarasipkpansa, jupanakax wiñayatak tukjatäpxaniwa” sasa (Salmo 92:7).

12, 13. ¿‘Tukuy horas’ purinxipanxa chiqpach ‘yatiñanakax’ jukʼampiw sasmati?

¹² Aka qhipa urunakanxa kunaymani jan waltʼäwinakawa utji, kunjamtï Bibliaxa siskäna ukhama. Ukampisa, Jehová Diosaru yupaychirinakatakixa suma luräwinakaxa utjarakiwa.

¹³ Chiqpach ‘yatiñanakaxa jukʼampïniwa’ siw Daniel libronkiri mä profeciaxa. ¿Kunapachas uka arunakax phuqasiñapa? “Tukuya horasax purinkani” ukhaw phuqasini siwa (Daniel 12:4).  1914 marat aksaruxa, Juparu yupaychañ munirinakaruxa Jehová Diosaw yanaptʼi, Biblian chiqa yatichäwinakapa sum yatipxañapataki. Amuytʼañataki, sutipata, munañapata, Jesucriston luqtasïwipatwa Diosax yatichi, ukhamaraki jiwatanakaxa kunjamäsipkisa ukat jaktanipxaniti janicha ukanak yaticharaki. Jehová Diosan yupaychirinakapaxa Diosatakjama sarnaqañsa yatiqapxarakiwa, ukasti jupanakataki askiwa, Diosarus jachʼañcharakiwa. Diosan Apnaqäwipaxa kamsañs muni, aka Uraqit jan walinakxa kunjamsa chhaqtayani uksa sum yatipxi. ¿Ukanak yatisaxa kuns lurapxpacha? Uka jisktʼaxa, aka qhipa urunakan phuqasir yaqha profeciaruwa apistu.

14. ¿Qhawqha markanakansa ukat qhawqha arunakansa Diosan Apnaqäwipax yatiyasiski, ukat khitinakasa yatiyasipki?

¹⁴ “Diosan reinopat aka suma yatiyäwisti aka uraqpachanwa yatiyatäni” sasaw Jesucristoxa ‘akapach tukuskan uka urunakatxa’ satayna (Mateo 24:3, 14). Uraqpachanwa Diosan Reinopata, mä arunxa kunsa Diosan Apnaqäwipax lurani ukat kunjamsa bendicionanakap katuqsna uka tuqit suma yatiyäwinakax yatiyasiski. Ukaxa 230 jila markanakanwa yatiyasiski, ukatxa 400 jila arunakanwa yatiyasiskaraki. “Taqi markanakata, kunayman janchini, ukhamarak taqi casta parlan” Jehová Diosan Qhanañchirinakapawa Diosan Apnaqäwipxata jaqinakaru taqi chuyma yatiyasipki, suxta millón jilanïpxiwa (Apocalipsis 7:9). Ukatxa, kunsa Bibliaxa chiqpachapuni yatichi uka tuqit yatxatañ muniri walja jaqinakaruwa inaki yatichtʼasipkaraki. Chiqa cristianonakaxa ‘uñisitäpxaniw’ sataynawa Jesusaxa, ukampisa uka profeciaxa muspharkañwa phuqasiskaraki (Lucas 21:17).

15. 1) ¿Qhipa urunakanxtanwa sasmati, kunatsa ukhamaw sasmaxa? 2) ¿Jehová Diosar kutkatasirinakatakisa Apnaqäwiparu jan istʼirinakatakisa kamsañs muni ‘akapach tukusiw’ arunakaxa?

¹⁵ Bibliankiri walja profecianakawa jichhürunakanxa  phuqasiski, ¿janit qhipa urunakan jakaskpachätanxa? ¿Kamsasmas jumaxa? Jehová Diosax ukhakamaki siskani ukhakamakiwa uka suma yatiyäwinakaxa yatiyasini, “ukatsti akapachan tukusiñapaw jutani” (Mateo 24:14). Diosaxa taqi jan walinakwa aka Uraqitxa chhaqtayani, ukwa “akapachan tukusiñapaw” siski uka arunakaxa sañ muni. Juparu kutkatasir taqi jaqinakaruwa Jesusampi ukat wali chʼamani angelanakapampi tukjayani (2 Tesalonicenses 1:6-9). Supayasa saxranakapasa janipuniw mayampisa apnaqirinakaruxa sallqjapxaniti. Ukatxa, Diosan gobiernoparu istʼirinakatakixa walja bendicionanakwa Apnaqäwipaxa apanini (Apocalipsis 20:1-3; 21:3-5).

16. ¿Kun lurañamasa wakisispa?

¹⁶ Niyakixay aka ñanqhapachan tukusiñapax jakʼankxchixa, sapa mayniwa akham jisktʼasiñasa: “¿Kuna lurañajäpachasa?” sasa. Jehová Diosampita ukat jupax kunsa jiwasanakaru mayistu uka tuqinakatxa yatiqaskañasakiwa, ukasti wali askiwa (Juan 17:3). Taqi chuymaw Bibliat yatiqañama. Jehová Diosan munañapa lurañ munirinakamp chika jan chhaqasisa tantachasiskakiñamawa (Hebreos 10:24, 25). Diosaxa taqinin yatiqañapwa muni, ukhamasti yatiqañamawa, ukatxa jupan chuymaparu purtʼañatakixa jan wali luräwinakxa apanukuñamarakiwa (Santiago 4:8).

17. ¿Kunatsa akatjamatwa ñanqha jaqinakan tʼunjasïwipax niya taqinirusa katjani sasax sisna?

¹⁷ Qhipa urunakanwa jakxtanxa, ukampisa jila part jaqinakaxa janiw uka tuqit kuns yatiñ munapkanit sasaw Jesusax satayna. Ñanqha jaqinakana tʼunjäwipaxa niyaw purinini, mä akatjamatwa taqinirus katjani, kunjamtï mä lunthataxa arumax mantanki ukhama (1 Tesalonicenses 5:2). Jesusax akham sataynawa: “Kunjämatix Noen urunakapanxa paskatayna ukhamarakïniwa Jaqin Yuqapax jutkani ukkhaxa. Uka urunakanxa janïra uma juicio paskipanxa, jaqinakax walja manqʼañanakana, umañanakana jakasipkäna, mayninakax casarasisipkänwa, mayninakasti phuchanakap  casarañatak churasipkäna, Noen arcar mantañapkama, janirakiw amuyasipkänti kunürutix uma juiciox purinisin taqiniru apasxäna ukürkama, ukhamarakïniwa Jaqin Yuqapax jutkani ukkhaxa” sasa (Mateo 24:37-39).

18. ¿Jesusan kuna arunakapsa sum katuqañasaxa?

¹⁸ Ukhamaxa, Jesusaxa sataynawa: “Amuyasipxam, jan chuymanakamxa vicionakampi machañanakampi qalarayasipxamti, ukhamarak aka jakañan llakisiñanakampisa jan khä urun jumanakax akatjamat katjayasipxañamataki, kunjämtix mä sipitax jistʼantaskis ukhama. Uka urusti ukhamwa jutani taqi uraqpachan jakirinakxaru. Jumanakax jankʼakïpxamaya, ukhamarak orapxam, taqi horasana ukhamat taqi akanak paskani ukat jaltapxañamataki, ukhamarak Jaqin Yuqap nayraqatan uñstapxañamatakisa” sasa (Lucas 21:34-36). Sum katuqañasawa Jesusan arunakapxa. ¿Kunatsa? Kunattixa, Jehová Diosampi ukat Jesucristo ‘Yuqapampi’ iyawsata jaqinakaxa, jakasipkakiniwa kunapachatix Supayana aka ñanqha pachapaxa tukjatäxani ukhaxa. Ukatxa wiñayan wiñayapatakiwa machaq jutïr pachan jakasxapxani, ukasti wali jakʼankxiwa (Juan 3:16; 2 Pedro 3:13).